KARSTEN TONNESEN NAM HET KOFFIEKOPJE AAN DAT ROGER Høibakk hem aanreikte en zette het voor zich op tafel. De rechercheurs waren bijeengekomen in de grootste vergaderruimte. De warme dag hing zwaar en drukkend tussen de wanden. Een paar zuchtjes frisse lucht drongen door de halfopen ramen naar binnen.
Het was midden in de grote vakantie. Overdag was de stad bijna verlaten. De mensen waren gevlucht naar de stranden langs de kust, naar Ingierstrand, Huk, Kadettangen, Hvalstrand en Vollen. 's Avonds stroomden de terrassen en cafés vol met gebruinde mensen in luchtige kleding.
Cato Isaksen had, net als vele anderen, zijn vakantie moeten uitstellen. Ze waren bijna allemaal aanwezig op de bijeenkomst met de psychiater: Thorsen en Billington, Randi Johansen, Anne Grethe Juvik, Roger Høibakk, Preben Ulriksen, Asle Tengs en Ellen Grue. De zaak zeurde als een kloppende zweer. Er waren geen nieuwe gegevens naar voren gekomen. Cato Isaksen had uiteindelijk aan de wens van Ingeborg Myklebust gehoor gegeven en de psychiater te hulp geroepen. Hij had eerder op de dag met haar gesproken. Ze was optimistisch en dacht dat ze weer helemaal gezond zou worden. Ze was erg blij toen ze hoorde dat Cato Isaksen eindelijk had besloten Karsten Tønnesen erbij te betrekken om een profielanalyse op te stellen van de verdachte en andere betrokkenen.
Karsten Tønnesen was bruinverbrand en op zijn voorhoofd stonden zweetdruppels. Steeds opnieuw veegde hij met de witte mouw van zijn overhemd over zijn gezicht. "Dit is een ingewikkelde zaak", begon hij. Zijn smalle ogen keken naar de sombere groep. Op het bord achter hem waren de foto's van het dode lichaam van Ester Synnøve Lønn met punaises vastgezet. Het verstijfde doodsmasker met de halfopen mond en ogen. De opengesneden keel, het bloed. Het blonde haar, de blauwe plekken op haar voorhoofd. De blote voeten met de gelakte nagels. De ringloze vingers. Haar lichaam, een omlijsting van een gruwelijk einde.
"Ik heb alle gegevens bestudeerd, en ik begrijp dat jullie hier niet uitkomen", zei hij. "Net als in andere zaken waar we eerder mee hebben geworsteld, zijn er ook in deze zogenoemde zaak Lønn niet veel aanknopingspunten. De zaak heeft bovendien een zijspoor gekregen, dat we in de beschouwing mee willen nemen. Ik denk daarbij natuurlijk aan de verdwenen Vesla Mortensen. De twee zaken zijn totaal verschillend en hebben waarschijnlijk niets met elkaar te maken, maar laten we alles op een rijtje zetten, voordat we verdergaan."
Hij stond op, legde een nieuwe sheet op de overheadprojector en begon: "Het biologische materiaal dat is geanalyseerd, onder andere speeksel, komt niet overeen met het dna-profiel van Johnny Svendsen, Bjørn Tore Lønn of Florian Rosati. Maar laten we ons daar niet helemaal op vastpinnen. Het waren heel kleine deeltjes en ze kan ze ergens anders mee vandaan hebben genomen. Karsten Tønnesen draaide zich om. "Ellen Grue, jij had een paar nieuwe gegevens met betrekking... tja, wat was het ook alweer?"
Ellen Grue stond op. "Het zijn partikels van een onbekend materiaal die zijn gevonden in de snijwond aan Ester Synnøve Lønns hals en die naar alle waarschijnlijk aan het moordwapen zaten. Het zou dierenvoer kunnen zijn. We kunnen het niet helemaal identificeren, maar het zou dus kunnen afstammen van dierenvoer."
"Wat voor soort dierenvoer?" Roger Høibakk volgde geïnteresseerd het gesprek vanaf zijn plaats aan het eind van de tafel.
"Dat weten we niet, het kan hondenvoer, kattenvoer, veevoer of kippenvoer zijn. Het kan echter ook van tuinmest afkomstig zijn."
"Waarom kunnen jullie het niet identificeren?"
"Omdat het zo weinig is, en omdat sommige stoffen in verschillende soorten dierenvoer worden gebruikt. Toegevoegde vitamines en dergelijke."
Cato Isaksen keek naar Ellen Grue. Haar hals was vochtig van de warmte. Het donkere haar plakte op haar voorhoofd. Even keken ze elkaar aan, voor ze haar uiteenzetting afsloot en weer ging zitten.
Karsten Tønnesen keek de rechercheurs ernstig aan toen hij het weer overnam. Zijn monotone stem somde alle feiten in de moordzaak op. "Het begon allemaal met de moord op Ester Synnøve Lønn, in de nacht van 6 januari van dit jaar. Haar ex-man Johnny Svendsen werd onmiddellijk verdacht. Hij is later bij gebrek aan bewijs vrijgelaten. De broer van het slachtoffer, Bjørn Tore Lønn, is tot nu toe vrijgepleit van betrokkenheid bij de zaak. De erfkwestie biedt geen motief. Hij heeft geen recht om de boerderij te erven. Als er tenminste niets gebeurt met het zoontje van het slachtoffer. In dat geval wordt hij erfgenaam. Florian Rosati, de nieuwe vriend, die vroeger de geliefde was van Lise Sommer, de beste vriendin van het slachtoffer, is ook zonder al te veel schade uit het onderzoek naar voren gekomen. Geloofwaardige getuigen bevestigen dat hij zich onmogelijk op de plaats van de moord kon bevinden op het actuele tijdstip. Verder is nog een onderzoek ingesteld naar een paar Poolse aardbeienplukkers. Jij hebt gisteren toch met een paar Polen gesproken?" Karsten Tønnesen knikte naar Cato Isaksen, die dat bevestigde. "Ja, Sivert Malling, een oude bosbouwer en een buurman en vriend van Tilla Mortensen, heeft een week lang twee Polen in dienst gehad. Een van hen is eerder in Noorwegen geweest en denkt dat hij het drietal dat twee jaar geleden op de boerderij van Rønning heeft gewerkt, bij Anne Haraldsen dus, kan identificeren. Ik zoek het verder uit", besloot hij.
"Er is nog een overeenkomst die waarschijnlijk niets betekent..." Karsten Tønnesen nam het weer over. "Vesla Mortensen verdween op 6 juli 1998 en Ester Synnøve Lønn werd dit jaar, op 6 januari vermoord. Dus beide keren op de zesde."
"Het was ons ook opgevallen", zei Roger Høibakk, "maar, zoals je zegt, dat is waarschijnlijk puur toeval."
"De zesde van de zesde is de geboortedag van de duivel", zei Karsten Tønnesen.
Cato Isaksen knikte. "We hebben geen aanknopingspunten waaruit blijkt dat het getal zes iets betekent", zei hij.
Karsten Tønnesen knikte. "Ik heb alle rapporten gelezen en het is me opgevallen dat Lise Sommer, Tilla Mortensen, Sivert en Steinar Malling en Ragnar Bjone alle vijf worden genoemd. Er is een bezoek gebracht aan een theaterregisseur, Edgar Holme. Ook al staan deze mensen niet in het middelpunt van de belangstelling, toch is er onderzoek naar hen gedaan, dat ons overigens niet verder heeft gebracht. Verder hebben Ragnhild en Ivar Lønn, de ouders van het slachtoffer, de officiële voogdij over Markus Svendsen aangevraagd. Johnny Svendsen verweert zich daar hevig tegen, heb ik begrepen."
"Ik heb gisteren een brief van zijn advocaat gekregen", zei Cato Isaksen.
"Zou dat ook niet het beste zijn?" Randi Johansen borstelde wat droge huid van haar zonverbrande onderarm. "Als zij de voogdij over het jongetje kregen, bedoel ik."
Cato Isaksen keek haar lang aan. "Ik weet het eerlijk gezegd niet, Randi", zei hij.
"Wat betreft Johnny Svendsen", ging Karsten Tønnesen verder, "ben ik ervan overtuigd dat zijn woede en gevoel van verlatenheid kunnen zijn veroorzaakt door zijn liefdesverdriet over Ester Synnøve Lønn. Dat kan weer hebben geleid tot moord. Hij heeft als klein kind zijn moeder verloren. Misschien is dat oude, verdrongen verlies weer naar boven gekomen en nog eens versterkt toen zijn echtgenote hem verliet. Als kind zijn we extra kwetsbaar. Krijgen we zorg en geborgenheid, dan kunnen we later in het leven een traumatische levenscrisis beter het hoofd bieden. In het andere geval kan zo'n crisis catastrofale gevolgen krijgen. De gevoelsmatige reactie bij mannen en vrouwen met liefdesverdriet is vaak hetzelfde", ging hij verder, "maar de manier waarop ze met die gevoelens omgaan is geheel verschillend. Mannen proberen hun masker te behouden. Weten hun gevoelens niet onder woorden te brengen. Ze zijn krampachtig stoer, vieren feest en drinken. Ik weet niet of Johnny Svendsens liefdesverdriet op andere dingen was gebaseerd. Op haat bijvoorbeeld, omdat zijn ex-vrouw hem had vernederd. Er kunnen oneigenlijke gevoelens een rol spelen. Meer mannen dan vrouwen kiezen ervoor om zelfmoord te plegen."
Karsten Tønnesen nam een grote slok uit het waterglas dat naast het kopje koffie op tafel stond. "Vesla Mortensens lot is interessant. Ze werd buiten haar vriendenkring gesloten, ze werd gepest en was vaak alleen. Ze is in veel opzichten mislukt. Maar dat geldt ook voor Johnny Svendsen. Ondanks dat ze allebei in principe volwassen en verstandige mensen zijn, kan het verlaten worden of het zich gedurende lange tijd minderwaardig voelen, ze zover brengen dat ze zich als kinderen gaan gedragen. Volgens mijn analyses is het toch het meest waarschijnlijk dat Vesla Mortensen zelfmoord heeft gepleegd."
Roger Høibakk gaapte luid.
"Een andere gedachte is natuurlijk dat Johnny Svendsen hen allebei van het leven heeft beroofd", zei Randi Johansen.
"Natuurlijk", zei Karsten Tønnesen rustig, "is dat niet de theorie waar we naar handelen?"
"Toch is het niet zeker dat ze dood is." Cato Isaksen vond het zelf ook een onaangename gedachte. "Ik ga er niet van uit", ging hij verder, "zolang we geen lijk hebben."
Karsten Tønnesen droogde zijn voorhoofd met een papieren servet. "Alles wijst erop dat ze dood is", zei hij rustig en ging verder: "Steinar
Malling zou iets kunnen weten, en dan denk ik aan de verdwijning van Vesla Mortensen. Jullie moeten met hem verder werken. Hij heeft immers een aantal merkwaardige uitspraken gedaan."
"Ik ben met hem bezig", zei Cato Isaksen. De warmte was bijna niet om uit te houden. Alleen al de gedachte aan de merkwaardige gesprekken met Steinar Malling bezorgde hem een akelig gevoel.
Preben Ulriksen stond op en zette nog een raam open. De lucht die de kamer binnengleed was verzadigd van uitlaatgassen. Het spitsuur was in volle gang.
"Voorlopig is er niemand volledig vrijgepleit, behalve misschien de broer", ging Karsten Tønnesen onverdroten verder. "Jullie moeten verder werken met de Polen, Johnny Svendsen, Florian Rosati, Lise Sommer, Tilla Mortensen en Sivert en Steinar Malling. En niet te vergeten Ragnar Bjone. Ik kan er mijn vinger niet op leggen, maar hij lijkt een groot bewonderaar van Johnny Svendsen te zijn. Zouden ze hebben samengewerkt?"
"Het benzinestation is dag en nacht geopend en Bjone was in de nacht van de moord aan het werk", zei Roger Høibakk rustig.
De psychiater knikte. "Ik weet dat jullie ook toeristen hebben nagetrokken die zich twee jaar geleden in de omgeving van Enger hebben opgehouden. Het is bijna onmogelijk om een totaalbeeld van de situatie te creëren. Bovendien ontbreekt een lijk, zoals Cato zei. Ondertussen is het wel belangrijk", besloot de psychiater, "dat jullie de psychologische verbanden zien. Enger is een klein dorp. Er kunnen duistere relaties tussen mensen bestaan. Ik denk dat er nog een aantal stukjes aan de puzzel ontbreken, maar jullie zijn op de goede weg. Vergeet niet dat we ook met een volkomen onbekende dader te maken kunnen hebben. Dat zou alles in een ander licht zetten. Maar er zijn geen getuigenverklaringen die daarop wijzen."
Cato Isaksen keek naar de groteske foto's van het vrouwenlijk. Zijn ogen bleven hangen bij de halfopen ogen, de grijsgroene halve cirkel en de sproeten op de neuswortel.
De rouwmantel
Cover.xhtml
Titlepage.xhtml
Halftitle.xhtml
Dedication.xhtml
Abouttheauthor.xhtml
Copyright.xhtml
Section0005.xhtml
Section0006.xhtml
Section0007.xhtml
Section0008.xhtml
Section0009.xhtml
Section0010.xhtml
Section0011.xhtml
Section0012.xhtml
Section0013.xhtml
Section0014.xhtml
Section0015.xhtml
Section0016.xhtml
Section0017.xhtml
Section0018.xhtml
Section0019.xhtml
Section0020.xhtml
Section0021.xhtml
Section0022.xhtml
Section0023.xhtml
Section0024.xhtml
Section0025.xhtml
Section0026.xhtml
Section0027.xhtml
Section0028.xhtml
Section0029.xhtml
Section0030.xhtml
Section0031.xhtml
Section0032.xhtml
Section0033.xhtml
Section0034.xhtml
Section0035.xhtml
Section0036.xhtml
Section0037.xhtml
Section0038.xhtml
Section0039.xhtml
Section0040.xhtml
Section0041.xhtml
Section0042.xhtml
Section0043.xhtml
Section0044.xhtml
Section0045.xhtml
Section0046.xhtml
Section0047.xhtml
Section0048.xhtml
Section0049.xhtml
Section0050.xhtml
Section0051.xhtml
Section0052.xhtml
Section0053.xhtml
Section0054.xhtml
Section0055.xhtml
Section0056.xhtml
Section0057.xhtml
Section0058.xhtml
Section0059.xhtml
Section0060.xhtml
Section0061.xhtml
Section0062.xhtml
Section0063.xhtml
Section0064.xhtml
Section0065.xhtml
Section0066.xhtml
Section0067.xhtml
Section0068.xhtml
Section0069.xhtml
Section0070.xhtml
Section0071.xhtml
Section0072.xhtml
Section0073.xhtml
Section0074.xhtml
Section0075.xhtml
Section0076.xhtml
Section0077.xhtml
Section0078.xhtml
Section0079.xhtml
Section0080.xhtml
Section0081.xhtml
Section0082.xhtml
Section0083.xhtml
Section0084.xhtml
Section0085.xhtml