VOOR DE MATGLAZEN RAMEN MET DE VALE, GELE GORDIJNEN, GOLFDEN de takken op en neer. Tilla Mortensen stond in de keuken wafels te bakken. Het was laat in de middag en het licht werd al zwakker. Bij de schuur stond een lange, dunne zonnebloem opgebonden. Mei was overgegaan in juni. In augustus zou het gezicht van de bloem zich samentrekken en zwart worden. Zo gingen zonnebloemen altijd dood.

De hemel was wit, en de deur naar de tuin stond open. Cato Isaksen voelde zich onrustig. Er moest snel iets gebeuren. Het team had zich in eerste instantie toegelegd op het verzamelen van bewijzen tegen Johnny Svendsen. Florian Rosati was gecontroleerd en van alle kanten onder de loep genomen. De verdwijning van Vesla Mortensen was, vanwege de enorme werkdruk, de laatste weken wat op de achtergrond geraakt.

Cato Isaksen bladerde langzaam door het fotoalbum dat Tilla Mortensen op zijn schoot had gelegd. Zwartwitfotos van een gelukkig gezin. Vader, moeder en Vesla. Vesla als baby, als eenjarige, als tweejarige met blond, golvend haar. Foto's waar het geluk vanaf straalde. Hij herkende de foto's. Dergelijke foto's waren allemaal hetzelfde. Hij had ze van zichzelf, van zijn kinderen, zelfs van zijn ouders. Het waren foto's uit de tijd voordat de wereld was dichtgesnoerd, voordat de brutale werkelijkheid zijn masker over de kleine zieltjes had gelegd en ze uit hun geborgenheid had weggerukt.

Op een van de foto's stond Vesla met een veel te grote fiets. Het was een fletse kleurenfoto. Ze was waarschijnlijk een jaar of zeven. Haar ernstige blik, haar benen een eindje uit elkaar, blauwe, verschoten gymschoenen aan haar voeten. Een pleister op haar knie.

"Daar kon ze toch niet op fietsen?" Cato Isaksen keek Tilla Mortensen aan die met twee koppen koffie en een stapeltje wafels uit de keuken kwam.

Ze zette de kopjes op tafel en keek met een schuin oog naar de foto. "Toch wel, Vesla kon veel. Maar af en toe viel ze. Kijk maar naar haar knie." Haar moeder lachte even.

Op een andere bladzijde stond een leuke foto van vijf meisjes in verkleedkleren. Eén was heks, de tweede vlinder, de derde trol. De twee andere meisjes waren prinsessen. Drie meisjes waren blond, een was roodharig en een had halflang, zwart haar.

Tilla Mortensen glimlachte. "Een verjaardagsfeestje", zei ze. "Ik geloof dat het bij Anne Haraldsen was, die met dat donkere haar, een van de prinsessen. Een lief meisje. Vesla mocht haar wel, dacht ik. Het andere prinsesje, die met dat rode haar, heet Rita Helen, haar moeder kwam uit Engeland. Ze zijn een paar jaar geleden teruggegaan. Rita Helen ging scheiden. Ze had geen kinderen en ze kon net zo goed met haar ouders in een ander land een nieuw leven op gaan bouwen. Anne is boerin op een van de grote boerderijen hier, die van Rønning."

Cato Isaksen keek naar Tilla Mortensen, die misschien ooit een mooie vrouw was geweest, hoewel hij zich dat nu moeilijk kon voorstellen. Haar vormeloze borsten zaten ingesnoerd in een veel te nauw lila truitje. Haar grijze lange broek was bij de zoom gescheurd. Op beide knieën zaten donkere vlekken van aarde.

Het was alsof Tilla Mortensen zijn gedachten kon lezen. "Let maar niet op mijn kleding", zei ze. "Ik was in de tuin bezig." Ze strekte haar grote handen naar voren. "Aarde onder mijn nagels; je ziet mij nooit zonder aarde onder mijn nagels." Ze lachte even. "Maar aarde is schoon, eigenlijk schoner dan de meeste andere dingen. Wist u dat? Aarde is warm, schoon en veilig."

Cato Isaksen schudde het hoofd. "Ik heb er in elk geval nog nooit bij stilgestaan", zei hij. "Ik heb helaas nooit tijd om in de tuin te werken."

Tilla Mortensen keek hem ernstig aan. "Voor mij is het zuiver mentale therapie. Ik weet niet wat ik deze twee jaar had moeten doen als ik mijn tuin niet had gehad."

"En ‘s winters?"

"Dan heb ik niet zoveel om handen. Ik kook af en toe voor Sivert en Steinar. Vraag ze te eten en zo. Het is voor Sivert ook niet gemakkelijk. Zijn vrouw stierf bij de geboorte van Steinar. Het was een verschrikkelijke bevalling. Het jongetje kreeg geen zuurstof."

Cato Isaksen keek weer naar de verjaardagsfoto. "Wie is Vesla?" vroeg hij.

De moeder boog zich over het fotoalbum. "Ziet u dat niet, daar", zei ze en wees naar het kleinste en dunste meisje. "Ze staat half achter die groene plant, als Rouwmantel, in het vlinderkostuum. Een van de mooiste vlinders die er is. Kijk eens naar die mooie voelsprieten. Ik weet nog dat ze die sprieten van staaldraad heeft gemaakt, dat ze aan een haarbeugel had vastgezet. Ze was als kind zo verlegen, ging altijd achteraan staan. Ze wilde nooit iemand in de weg staan. Ziet u dat haar kostuum veel mooier is dan dat van de anderen?" Tilla Mortensen glimlachte trots. "Dat is Ester Synnøve", ging ze verder en wees naar het meisje in het midden. Ze glimlachte naar de fotograaf met twee veel te grote voortanden. Op haar wangen stonden de sproeten in volle bloei. De warrige trollenpruik stond haar goed.

"En dat is Lise." Tilla Mortensen zette haar vinger op het papier. "Die heks met die wilde krullen. Het was in juni, net voor het einde van het schooljaar. Ze waren een jaar of elf, misschien twaalf. Toen Vesla wat ouder werd, een jaar of dertien, veertien misschien", ging ze verder, "kreeg ze de opdracht om kostuums te naaien voor een van de amateurtheaters in Fredrikstad. Ze hield van theater, begrijpt u. Ze wilde het allerliefst een rol spelen."

"Hoe heette het theater waarvoor ze naaide?"

"Tja, het was eigenlijk geen theater, maar een kleine theatergroep. Ze oefenden in het dorpshuis van Greaker. Ik weet niet of de groep nog steeds bestaat, het is ook bijna achttien jaar geleden, maar de regisseur heette Edgar Holme."

Cato Isaksen noteerde de naam op zijn notitieblokje.

"Het vlinderkostuum dat ze naaide voor het verjaardagsfeest werd trouwens ook gebruikt in een kindertheatervoorstelling."

Cato Isaksen knikte. "Hield Vesla misschien een dagboek bij?"

Tilla Mortensens gezicht betrok. Ze keerde zich half van hem af. "U zou eens moeten weten hoe ik naar dat boekje heb gezocht."

"Dus er is een dagboek?"

"Ik weet niet of het er nog steeds is. Maar er was een boekje. Rood met een gouden hartje erop. Ik weet het nog goed. Ze had het voor een verjaardag gekregen."

"Is het dagboek samen met haar verdwenen?"

"Dat weet ik niet. Ik heb geen idee of ze het heeft weggegooid voor ze verdween, of dat ze het heeft meegenomen. Ik weet niet meer precies wanneer ik het voor het laatst heb gezien."

Cato Isaksen sloeg het fotoalbum zachtjes dicht. 

Tilla Mortensen zuchtte en schuifelde naar de keuken, waar ze de bovenste lade van de oude ladekast opende. "Deze ladekast stond in haar kamer", zei ze en pakte een opgevouwen blad papier. "Het klinkt misschien stom, maar ik wilde hem hier hebben zodat ik er elke dag naar kon kijken. Haar dagboek lag in de bovenste lade. Ze deed hem natuurlijk op slot, met zon piepklein sleuteltje dat bij zulke meisjesdagboeken hoort."

Cato Isaksen knikte.

Tilla Mortensen kwam terug met het papiertje. "Ze schreef de meest vreemde dingen op. Dit is een gedichtje dat ze heeft geschreven. Ik vind het een beetje raar." Ze gaf de rechercheur het blad papier. "Ik neem aan dat ze dit heeft geschreven toen haar vader stierf?'

Cato Isaksen voelde een koude rilling door zijn lichaam lopen. Had ze hem dit maar eerder laten zien. Naar zijn idee was dit geschreven door een uiterst labiel persoon.

Hij keek op naar de moeder van Vesla Mortensen. "Het is mooi", zei hij, "maar weet u zeker dat ze dit schreef in verband met haar vaders

"Nee. Ik heb het pas gevonden toen ze weg was. Vesla kon van alles. Denkt u ook niet dat ze eigenlijk kunstenaar had moeten worden?"

Cato Isaksen knikte. "Had ze een baan?" vroeg hij.

"Ze heeft een tijdje in een wegrestaurant aan de E6 gewerkt. Toen naaide ze ook kostuums. Maar verder ... Ze had kunstenaar moeten worden." Tilla Mortensen liep naar het raam en hing een gordijn recht.

Cato Isaksen vouwde het blaadje papier weer op. Hij wilde het net aan haar geven, toen hij zag dat er op de achterkant met een zacht potlood iets stond geschreven. Hij vouwde het blad weer open en las wat er geschreven stond: 'Als mama boos wordt, durf ik niet te voorspellen wat ze gaat doen.'

Tilla Mortensen keerde zich naar hem toe en pakte het papier. Het was haar niet opgevallen dat er iets op de achterkant stond. "Ze had kunstenaar moeten worden", herhaalde ze.

Cato Isaksen vroeg of hij de verjaardagsfoto mocht lenen. Hij wist niet goed waarom. Misschien omdat het de enige foto was van Ester Synnøve en Vesla samen, afgezien van een oude klassenfoto. Toen hij naar huis reed dacht hij aan wat Vesla op de achterkant van het papiertje met het gedicht had geschreven. Als mama boos wordt, durf ik niet te voorspellen wat ze gaat doen.'