Das Leben wie das Licht

Auch wenn sie tödlich wirken kann, die Kernspaltung verdankt ihren Namen der Wissenschaft vom Leben. Wie wir gehört haben, war es ein bis heute anonym gebliebener Pflanzenphysiologe, der 1939 in der Gruppe um den ungarischen Chemiker George de Hevesy an Bohrs Institut arbeitete und das seiner sich mit der Zellteilung befassenden Forschung entstammende Wort der »Spaltung« für die Zerteilung eines Atomkerns vorgeschlagen und damit diesen Begriff für den Bereich der Physik und die Sphäre des Politischen geöffnet hatte.

Man mag sich vielleicht darüber wundern, was ein Biologe im Haus der Physik am Blegdamsvej zu suchen hatte. Die Antwort findet sich in einer autobiographischen Notiz, in der Niels Bohr sich 1958 ausdrücklich an die zahlreichen interdisziplinären Debatten erinnert, denen er um die Jahrhundertwende als junger Mann beiwohnen durfte. In einer Art wissenschaftlichem Gesprächskreis tauschte sich sein Vater Christian als Physiologe mit dem Philosophen Harald Høffding, dem Philologen Vilhelm Thomsen und dem Physiker Christian Christiansen aus. Bei den gemeinsamen Erörterungen kamen allgemeine fachliche Fragen aus den Blickwinkeln der jeweiligen Fächer zur Sprache. Das Quartett machte sich beispielsweise umfassend Gedanken darüber, ob sich das Leben und seine Besonderheiten nur mithilfe der Einsichten von Chemie und Physik verstehen ließen oder ob das Organische und Vitale über eigene, bislang unerklärliche Eigenschaften verfügten – über etwas geheimnisvoll Vitalistisches, wie der Philosoph Høffding der Runde als Thema vorschlug und selbst infrage stellte.

Die Professoren diskutierten auch immer wieder über die uralte Frage, wie es dem menschlichen Gehirn gelingen kann, neuartige Qualitäten von Geist zu zeigen oder Geistiges zu generieren. Steckt das Psychische schon im Physischen? Erzeugt der Körper den Geist, oder reagiert er mit ihm und entfaltet sich in der Evolution auf ihn zu?

Niels Bohr - Physiker und Philosoph des Atomzeitalters
titlepage.xhtml
cover.html
e9783641068547_fm01.html
e9783641068547_ded01.html
e9783641068547_toc01.html
e9783641068547_fm02.html
e9783641068547_fm03_split_000.html
e9783641068547_fm03_split_001.html
e9783641068547_fm03_split_002.html
e9783641068547_fm03_split_003.html
e9783641068547_fm03_split_004.html
e9783641068547_fm03_split_005.html
e9783641068547_fm03_split_006.html
e9783641068547_c01_split_000.html
e9783641068547_c01_split_001.html
e9783641068547_c01_split_002.html
e9783641068547_c01_split_003.html
e9783641068547_c01_split_004.html
e9783641068547_c01_split_005.html
e9783641068547_c01_split_006.html
e9783641068547_c01_split_007.html
e9783641068547_c01_split_008.html
e9783641068547_c02_split_000.html
e9783641068547_c02_split_001.html
e9783641068547_c02_split_002.html
e9783641068547_c02_split_003.html
e9783641068547_c02_split_004.html
e9783641068547_c02_split_005.html
e9783641068547_c02_split_006.html
e9783641068547_c02_split_007.html
e9783641068547_c02_split_008.html
e9783641068547_c02_split_009.html
e9783641068547_c02_split_010.html
e9783641068547_c02_split_011.html
e9783641068547_c02_split_012.html
e9783641068547_c03_split_000.html
e9783641068547_c03_split_001.html
e9783641068547_c03_split_002.html
e9783641068547_c03_split_003.html
e9783641068547_c03_split_004.html
e9783641068547_c03_split_005.html
e9783641068547_c03_split_006.html
e9783641068547_c03_split_007.html
e9783641068547_c03_split_008.html
e9783641068547_c03_split_009.html
e9783641068547_c03_split_010.html
e9783641068547_c04_split_000.html
e9783641068547_c04_split_001.html
e9783641068547_c04_split_002.html
e9783641068547_c04_split_003.html
e9783641068547_c04_split_004.html
e9783641068547_c04_split_005.html
e9783641068547_c04_split_006.html
e9783641068547_c04_split_007.html
e9783641068547_c04_split_008.html
e9783641068547_c04_split_009.html
e9783641068547_c05_split_000.html
e9783641068547_c05_split_001.html
e9783641068547_c05_split_002.html
e9783641068547_c05_split_003.html
e9783641068547_c05_split_004.html
e9783641068547_c05_split_005.html
e9783641068547_c05_split_006.html
e9783641068547_c05_split_007.html
e9783641068547_c05_split_008.html
e9783641068547_c06_split_000.html
e9783641068547_c06_split_001.html
e9783641068547_c06_split_002.html
e9783641068547_c06_split_003.html
e9783641068547_c06_split_004.html
e9783641068547_c06_split_005.html
e9783641068547_c06_split_006.html
e9783641068547_c06_split_007.html
e9783641068547_c06_split_008.html
e9783641068547_c07_split_000.html
e9783641068547_c07_split_001.html
e9783641068547_c07_split_002.html
e9783641068547_c07_split_003.html
e9783641068547_c07_split_004.html
e9783641068547_c07_split_005.html
e9783641068547_c07_split_006.html
e9783641068547_c07_split_007.html
e9783641068547_c07_split_008.html
e9783641068547_c07_split_009.html
e9783641068547_c08_split_000.html
e9783641068547_c08_split_001.html
e9783641068547_c08_split_002.html
e9783641068547_c08_split_003.html
e9783641068547_c08_split_004.html
e9783641068547_c08_split_005.html
e9783641068547_c08_split_006.html
e9783641068547_c08_split_007.html
e9783641068547_bm01.html
e9783641068547_bm02_split_000.html
e9783641068547_bm02_split_001.html
e9783641068547_bm03.html
e9783641068547_bm04.html
e9783641068547_bm05_split_000.html
e9783641068547_bm05_split_001.html
e9783641068547_bm05_split_002.html
e9783641068547_bm05_split_003.html
e9783641068547_bm06.html
e9783641068547_ind01.html
e9783641068547_bm07.html
e9783641068547_cop01.html