Epiloog

Karin liep eenzaam over het verlaten strand. Het toeristenseizoen was voorbij. Ze was gekleed in een spijkerbroek waarvan ze de pijpen had opgerold en een hemdje. Een trui hing over haar schouders. Ze liep op blote voeten met de sandalen in haar ene hand, voelde het lauwe water tussen haar tenen. Tijdens de lange hete zomer was het water opgewarmd tot de onvoorstelbare temperatuur van zesentwintig graden. De temperatuur werd aangegeven op een eenzaam bord midden op het strand. Wie meet de temperatuur nu, dacht ze. En wie zorgt ervoor dat het op het bord wordt geschreven? Er is toch niemand die het leest.

De warmte hing nog in de lucht. De kleine turkooizen ijskiosk was gesloten en zou pas volgend jaar weer opengaan. Ze bleef staan, de rug naar de zee gewend, en liet haar blik glijden over de zandbanken en de wat hoger gelegen bosrand. Aan de rand van de camping had Peter Bovides caravan gestaan. Langs dit strand had hij gerend op die noodlottige ochtend nog maar twee maanden geleden. En hier had hij zijn moordenaar ontmoet.

Wat leek het alweer lang geleden. Het was alsof ze ouder was geworden, veranderd. Ze droeg een geheim met zich mee waarvan ze niet wist of ze dat zou kunnen dragen, en al helemaal niet of ze het met iemand zou kunnen delen.

Vera was in de hut op de boot van een meisje bevallen. Het was goed gegaan. In minder dan tien minuten was de bevalling voorbij geweest.

Voordat Karin de hut met de baby en de kersverse ouders verliet, had ze geëist dat ze haar de waarheid vertelden.

De dader die de politie de hele tijd had gezocht was een vrouw. En een hoogzwangere nog wel. Wie had dat kunnen denken?

In de krappe hut met de bloederige baby aan haar borst had Vera bekend dat ze zowel Peter Bovide als Morgan Larsson had doodgeschoten. Voordat ze hen had gedood had ze hen op de knieën gedwongen en een excuus geëist. Peter Bovide had gebeden en gesmeekt. Had beweerd dat de moord een ongeluk was geweest. Dat Tanja zo hard had geschreeuwd tijdens de verkrachting dat Morgan haar op het hoofd had geslagen om haar stil te krijgen. Het was niet de bedoeling geweest om zo hard te slaan. Tanja was op slag dood geweest en de beide jonge mannen waren in paniek geraakt, en voor ze het wisten hadden ze haar al overboord gegooid. Daarna was het te laat geweest en waren ze halsoverkop terug naar Nynäshamn gevlucht.

Zijn verklaring had niets uitgemaakt. Vera had voltooid wat ze zich had voorgenomen.

Het oude legerpistool van haar vader, dat ze in de verhuiswagen vanuit Duitsland had meegesmokkeld en als aarfdenken aan hem had gehouden, was goed van pas gekomen. In al die jaren was ze ervan overtuigd geweest dat de twee mannen op Gotska Sandön Stockholmers waren die ze nooit meer zou zien, maar toevallig had ze Peter Bovide in de ica in Slite herkend en daarna had het niet lang geduurd voordat ze Morgan Larsson had gevonden. Ze gokte dat hij ook uit Slite kwam en was met haar zoektocht begonnen bij de grote bedrijven in deze plaats. Ze vond hem in de personeelsgids van de Cementa-fabriek. Hij was niet veranderd.

Zonder haar man ook maar iets te vertellen had ze haar plan uitgevoerd. Maar na de moord op Morgan Larsson had Stefan ontdekt dat het pistool verdwenen was uit de kast in de woonkamer. Hij had haar ermee geconfronteerd, had het begrepen en ervoor gekozen het haar te vergeven. Hij hield van haar en ze zouden een kind krijgen.

Samen waren ze tot de conclusie gekomen dat de kans groot was dat de politie zich nooit zou kunnen voorstellen dat het de zwangere vrouw in Kyllaj was die achter de moorden zat. In dat geval zouden ze gewoon verder kunnen leven, net als voorheen.

Ze hadden een vluchtplan gemaakt voor het geval Vera verdacht zou worden van de moorden. En toen Karin op Gotska Sandön aan boord was gekomen met de oude krantenknipsels, had Stefan begrepen dat dat gebeurd was. Hij belde Vera, die hem uit Fårösund ophaalde zodra de boot had aangelegd. Ze had alles voorbereid, de bagage ingepakt met geld, paspoorten en alles wat ze nodig hadden. Om de politie op een dwaalspoor te brengen reden ze naar het vliegveld en boekten ze twee vliegtickets voor de laatste vlucht naar Stockholm. Ze parkeerden de auto en checkten zelfs in. Maar in plaats van verder te lopen door de veiligheidscontrole verlieten ze het vliegveld en namen ze een taxi naar de veerboot die om acht uur naar Nynäshamn zou vertrekken. Vandaaruit zouden ze verder gaan naar Arlanda en verder vliegen. Karin had niet willen weten waarnaartoe.

Ze ging in het zand zitten en keek uit over de zee. Ze vroeg zich af hoe ze aan de politie waren ontkomen en wat ze op dit moment deden.

Waarschijnlijk zou zij ook moeten vluchten. Ze had een tweevoudige moordenaar laten ontsnappen. Waarom ze die keus had gemaakt, daar had ze geen antwoord op. Misschien was het de tragische geschiedenis van die twee jonge meisjes die alleen maar op het strand onder de blote hemel hadden willen slapen, twintig jaar geleden. Die nacht die het gezin kapot had gemaakt. De vader die zichzelf van het leven had beroofd, de moeder die verslaafd was geraakt aan kalmerende middelen en het contact met Vera had verloren. Haar alleen had achtergelaten met haar schuldgevoelens.

Misschien vond Karin diep vanbinnen dat het niet meer dan terecht was. Misschien was het besluit gemakkelijker te begrijpen omdat zij bij de bevalling van het kind was geweest en misschien vooral vanwege haar eigen trauma. Haar eigen dochter zou ze waarschijnlijk nooit zien als haar dochter er zelf niet voor koos om haar biologische moeder te gaan zoeken. En tot nu toe had ze dat niet gedaan. Ze zou dit jaar vijfentwintig worden. Karin wist niets over wie haar had geadopteerd of waar ze terecht was gekomen, behalve dat ze niet meer op Gotland was.

Ze vroeg zich af hoeveel haar dochter wist van haar herkomst. Ze hoopte dat niemand haar de waarheid verteld had.

Karin dacht aan haar als Lydia, de naam die ze haar kind had gegeven in de donkere verloskamer in het ziekenhuis van Visby. Het gelukkigste moment van haar leven.

Gedurende al deze jaren had ze het haar ouders niet vergeven. Toen ze het kind had willen houden, hadden ze gezegd dat dat onmogelijk was. Alle papieren waren al ondertekend. Tijdens de hele zwangerschap hadden ze haar eigenlijk nooit gevraagd wat ze wilde of hoe ze zich voelde. Ze waren er gewoon van uitgegaan dat het kind weg moest.

Op een donderdagmiddag toen Karin alleen in het bos aan het paardrijden was, struikelde haar paard en werd het kreupel. Ze moest met het paard aan de teugel naar huis lopen. Op weg naar huis kwam ze langs de afgelegen boerderij van haar paardrijleraar en ze ging naar binnen om te vragen of ze de telefoon even mocht gebruiken om iemand te bellen die haar kon helpen.

Haar paardrijleraar was alleen thuis. Zijn vrouw en kinderen waren weg, legde hij uit. Ze zetten het paard op stal en gingen het huis in.

Voordat ze ging bellen, nodigde hij haar uit om in de woonkamer te gaan zitten en een glas sap te drinken.

In een tel lag hij boven op haar, trok haar truitje en rijbroek uit en verkrachtte haar op het wijnrode kleed. Ze kon zich nog herinneren hoe het schuurde tegen haar blote rug.

Daarna mocht ze bellen. Haar vader kwam om haar en het paard op te halen. De paardrijleraar was zo aardig en onaangedaan als wat.

Karin vertelde het aan niemand, niet eens aan haar ouders. Soms kwam ze de paardrijleraar tegen in het dorp, bij het postkantoor of in de Konsum. Ze werd al misselijk als ze hem zag. Hij deed alsof er niets gebeurd was.

Toen haar menstruatie uitbleef en ze zich 's ochtends misselijk voelde, verdrong ze het allemaal. De schaamte was te groot. Uiteindelijk ging het niet meer. Ondanks haar wijde truien zag haar moeder dat haar buik naar voren stak en ze ging met haar naar de dokterspost. Toen was al ze vijf maanden zwanger en was het te laat voor een abortus.

Eerst was het een opluchting om het haar ouders te kunnen vertellen. Hoewel ze schaamte voelde, wist ze diep vanbinnen dat wat er was gebeurd niet haar fout was. Maar het feit dat hij aan haar had gezeten maakte dat ze zich op de een of andere wonderlijke manier schuldig voelde. Ze had zich voorgesteld dat haar ouders haar zouden helpen, voor alles zouden zorgen en erop zouden toezien dat ze eerherstel kreeg. Dat ze aangifte zouden doen tegen de paardrijleraar, zodat hij zijn straf kreeg, zowel door het feit dat de verkrachting bekend werd en hij zich tegenover zijn gezin zou moeten verantwoorden, als door het feit dat hij gevangenisstraf zou krijgen voor het misdrijf dat hij had begaan. Dat er uiteindelijk recht zou worden gesproken.

Maar hun reactie schokte haar. Ze wilden geen aangifte doen en ook niet praten over wat er was gebeurd. Ze verkozen te doen alsof er niets gebeurd was, alsof ze haar eigenlijk niet geloofden. Die krenking zou Karin nooit vergeten. Ze zeiden tegen haar dat adoptie het enige alternatief was, omdat de zwangerschap al zo ver gevorderd was. Iets anders was onbespreekbaar. Karin sprak hen niet tegen, ze wilde alle sporen van de verkrachting uitwissen. Doorgaan met jong zijn.

Toen ze was bevallen veranderde alles. Toen kwam het grootste verraad, toen ze er spijt van had en het kind wilde houden. De bewering van haar ouders dat het onmogelijk was aangezien de papieren waren ondertekend bleek later een leugen te zijn. Die dag, toen ze haar kind ter wereld bracht om het het volgende moment weer kwijt te raken, ging er iets kapot.

Haar hele volwassen leven had Karin dit geheim voor zichzelf gehouden. Na de lagere school verhuisde ze naar Stockholm en woonde ze bij familie terwijl ze naar de middelbare school ging.

Daarna werd ze aangenomen op de politieacademie. Toen ze het aanbod kreeg om haar aspirantenopleiding op Gotland te doen, aarzelde ze eerst, maar ze zei tenslotte ja. Dacht dat ze verder moest gaan, dat ze over het ergste heen was. Er was ondanks alles bijna tien jaar verstreken. De paardrijleraar die haar had verkracht was allang dood; ze liep in elk geval niet het risico om hem weer tegen te komen. Haar ouders woonden nog in Tingstäde, en af en toe bracht ze hun een bezoek, uit beleefdheid.

Ze hadden het er nooit meer over gehad.

Eigenlijk was het een ramp dat ze Vera Norrström had laten gaan; een beschadigd mens dat in staat was geweest om twee mensen dood te schieten. Wat voor een moeder zou ze worden voor haar pasgeboren dochter? Maar ze had haar wraak gekregen. Karin wenste dat Vera dit allemaal achter zich kon laten en ondanks alles gelukkig kon worden, met haar man en kind.

Ze had met de gedachte gespeeld om het Knutas te vertellen, maar realiseerde zich dat dat onmogelijk was. Haar carrière bij de politie zou in dat geval voorbij zijn. Zou ze überhaupt nog als agente verder kunnen gaan met dit in haar bagage? Op dit moment had ze daar geen antwoord op.

Ze ging in het zand liggen en sloot haar ogen. Luisterde naar de golven die op het strand kabbelden. Verderop op zee rommelde het onweer. Het begon zachtjes te regenen; een voor een vielen er druppels op haar gezicht.