16

De zaak Alfred Roper (slot)

Roper was vrij om naar Cambridge terug te keren of, als hij dat wenste, naar Devon Villa Wanneer twee mensen sterven zonder getuigenverklaring of andere bevestiging van het tijdstip van overlijden, gaat de wet ervan uit dat de jongste de oudste heeft overleefd, en Roper erfde dan ook het huis in Navarino Road van zijn echtgenote Daar hij geen betaald werk had, probeerde hij er met zijn zoon te wonen en kamers te verhuren om aan de kost te komen Er dienden zich echter geen kostgangers aan en weldra ondervond hij hinder van de onverholen vijandigheid van zijn buren

Iedereen wist wie hij was De meesten geloofden dat hij schuldig was Zijn ruiten werden herhaaldelijk ingegooid Toen hij op een zomeravond in de voortuin was, vuurde een man een schot uit een luchtbuks op hem af Kinderen riepen hem op straat na, en hij kon van hun ouders niet meer verwachten dan dat ze hem nadrukkelijk negeerden Hij werd klerk bij een firma in Shacklewell, maar toen zijn werkgevers erachter kwamen wie hij was, raakte hij zijn betrekking kwijt

Ten slotte verhuisde hij met zijn zoon naar Cambridge De man van zijn zuster, Thomas Leeming, kreeg medelijden met hem en bood hem een baantje als magazijnmeester aan Tot zijn dood, vijffien jaar later, deed Roper dat werk Edward ging in 1915 in militaire dienst Hij gaf zijn leeftijd op als achttien, terwijl hij pas zestien was, maar hij vond pas de dood in de laatste dagen van de oorlog In de herfst van 1918 sneuvelde hij bij Argonne Na de dood van zijn zoon verliet Roper zijn kleine huurhuis en trok in bij zijn zuster en haar man, buiten de stad in het dorp Fen Ditton Daar overleed hij zeven jaar later aan een kwaadaardige nierziekte Gedurende de twintig jaar na de moord op zijn vrouw zou hij geen enkele maal hebben geïnformeerd naar het kind dat zijn naam droeg maar dat hij weigerde als zijn dochter te erkennen Hij wist natuurlijk wel dat ze werd vermist en dat er in de dagen vlak na de ontdekking van Lizzies lijk een massale speurtocht naar haar op touw was gezet De politie onderwierp hem aan een indringend verhoor omtrent het kind, een verhoor dat hij omschreef als een kwelling; zo nu en dan werd hij opnieuw ondervraagd, ook toen hij al naar Cambridge was verhuisd Geen enkele keer heeft hij ook maar de geringste aanwijzing gegeven waaruit zou kunnen worden afgeleid dat hij wist wat er van haar geworden was Misschien was hij op dat punt inderdaad even onwetend als iedereen

Ze was een gezonde, sterke peuter van veertien maanden Niet alleen kon ze al lopen, maar ook kon ze zelfstandig de trap op en af Uit de gegevens van de Londense politie blijkt dat ze vijftien tanden en kiezen had Haar haar was vlasblond, haar ogen blauw Ze had geen littekens, maar als bijzonder kenteken wel een tamelijk grote moedervlek op haar wang onder haar linkeroog Ze mat bijna vijfentachtig centimeter en woog ruim vierentwintig pond

Er bestaat geen foto van haar, en die heeft waarschijnlijk ook nooit bestaan Ze is beschreven als mollig en blond, met een rond gezicht; de kans is dan ook klein dat ze, zoals John Smart beweerde, op Alfred Roper leek Florence Fisher zei dat ze niet kon praten, maar ze blijkt enkele woorden te hebben gezegd, zoals 'mamma', 'Eddy' en 'Fo' (voor Florence) Op de dag dat ze voorgoed verdween, 28 juli 1905, was ze gekleed in een blauw-met-wit gestreept schortje over een blauwflanellen jurkje of onderjurkje, en ze had een rode strik in haar haar Florence Fisher was de laatste die haar heeft gezien, althans de laatste persoon die nog in leven was nadat ze haar had gezien Voor zover bekend, en er is maar heel weinig bekend Florence Fisher was haar laatste schakel met de wereld Het was Florence, zo weten we, die Edith te eten gaf toen het kind rond een uur of acht naar beneden kwam Het ontbijt bestond uit pap, maar er werd geen brood gegeten, als we Florence mogen geloven In het begin van de eeuw gaven moeders hun kinderen niét vaak melk Ze wisten dat je er tuberculose van kon krijgen, ook wel 'tering' genoemd, al zou dat weldra tot het verleden behoren Warme chocola was populair, dus misschien heeft Edith dat gedronken

Het is onwaarschijnlijk dat ze zelf al goed kon eten Vergeet niet dat ze pas één jaar en twee maanden was Maar ze kon vrijwel zeker uit een kopje drinken Florence heeft haar waarschijnlijk gevoerd, haar gezichtje en handjes gewassen en is met haar naar het privaat gegaan (dat was op het achtererf) of heeft haar op de po gezet Zij was het die Edith het blauwflanellen onderjurkje en gestreepte schortje aantrok En intussen had ze ook nog haar eigen werk te doen Arme Florence! Ze heeft Edith naar boven gestuurd, naar haar moeder Wie zal het haar kwalijk nemen? Het was heel warm en ze voelde zich niet lekker Niettemin moest ze de kamers schoonmaken en boodschappen doen In die dagen had men geen koelkast en in Devon Villa was geen ijskist, dus moest er bij warm weer bijna elke dag vers voedsel worden ingeslagen Waarschijnlijk heeft ze in de gang onder aan de trap gestaan en heeft ze het kind naar boven zien gaan Als ze enig boosaardig genoegen schepte in het idee dat Edith haar moeder en wellicht ook haar grootmoeder wakker maakte - ook nu weer: wie zal het haar kwalijk nemen?

Om tien uur ging ze boodschappen doen Een kruidenier in de buurt bezorgde dagelijks aan huis, en het is niet duidelijk waarom Florence uit winkelen ging Misschien snakte ze er soms naar er even uit te zijn en was dat de enige manier om af en toe te ontsnappen Misschien is ze naar de markt in Broadway gegaan, even ten zuiden van London Fields, of naar de markt in Wells Street of die in Mare Street, waar ook levensmiddelenwinkels en warenhuizen waren In Kingsland High Street was een filiaal van Sainsbury We hebben geen idee waar ze heen is geweest, maar ze is twee uur weggebleven Wat is er tijdens haar afwezigheid gebeurd? Lizzie en Maria waren vrijwel zeker al dood voordat Edith die ochtend verscheen - de moeder van het kind lag stram en koud op haar bed, haar grootmoeder niet in bed maar languit op de vloer, op de plek waar ze was gevallen toen haar hart stilstond

Er was niemand anders in huis Roper was, dat lijdt geen twijfel, in Cambridge, dat konden tientallen getuigen bevestigen Toen Florence uit winkelen ging, was de kleine Edith de enige levende ziel in Devon Villa

We kunnen haar in onze verbeelding de trap op zien klauteren, een peuter, een klein kind van nauwelijks een jaar oud Misschien heeft ze haar moeder geroepen: 'Mamma, mamma,' al wist ze uit ervaring waar ze haar kon vinden Een hele klim, die twee hoge trappen als je krap vijfentachtig centimeter bent en de treden wel twintig centimeter hoog zijn Als een volwassene een vergelijkbaar zware klim zou ondernemen, zou elke optrede zestig centimeter moeten zijn Daarbij zou hij zijn handen moeten gebruiken, net als zij gedaan moet hebben, klauteren, ophijsen, even wachten, verder klimmen Voordat ze bovenaan was, zal ze wel gehuild hebben omdat de verwachte hulp uitbleef Heeft ze de lijken in die kamer aangetroffen? En als dat zo was en ze waren koud, heeft ze dan begrepen dat ze niet sliepen, dat dit iets anders was dan slaap, en is ze toen bang geworden? Heeft ze gezien dat alles onder de bloedspatten zat? Is ze naar dat afgrijzenwekkende bed toe gegaan en heeft ze de gapende wond gezien op de plek waar haar moeders keel eens was? Niemand kan het zeggen

Stel dat ze weer naar beneden is gegaan, op zoek naar Florence Inmiddels was Florence uitgegaan, maar ongetwijfeld had ze, omdat ze niet beter wist of Lizzie Roper en Maria Hyde waren thuis, de deur op een kier laten staan, zoals men op die warme dagen wel vaker deed Stel dat Edith naar buiten is gedrenteld, op zoek naar Florence, en dat ze daar door de wielen van een wagen is overreden Stel dat de wagenmenner, ontzet door wat hij - zonder dat iemand het had gezien - had gedaan, het kleine ontzielde lichaam heeft meegenomen om zich er ver weg van te ontdoen Of stel je voor dat een geestelijk gestoorde man of vrouw haar heeft meegegrist, een kinderlokker op zoek naar prooi

Maar steeds weer keren we terug naar de vraag wat er van haar lichaam is geworden Het was een heel klein lichaam, dat nog geen vijfentwintig pond woog en derhalve veel gemakkelijker te verdonkeremanen was dan dat van een vrouw van zestig a zeventig kilo Maar toch, het moest weggewerkt Het was te warm om afval in de tuin op te stoken, en ook fornuizen en ketels brandden niet In de omgeving was aardig wat industrie gevestigd, en fabrieken hebben ovens, maar die oplossing veronderstelt dat Ediths moordenaar daar toegang toe had Hij had haar kunnen begraven Als hij dat heeft gedaan, dan niet in de tuin van Devon Villa, want de politie heeft die in de tweede week van augustus tot op ruim een meter uitgegraven Maar ze konden zien dat er onlangs niets in was begraven: de grond was hard en droog Ze hebben de parken en velden in de buurt uitgekamd, zoekend naar pas omgewoelde aarde, maar er werd niets gevonden Men zag niets verdachts Geen enkele inwoner van de wijk rond Navarino Road, Richmond Road en Mare Street heeft verklaard dat hij of zij Edith Roper op 28 juli of daarna had gezien Haar spoorloze verdwijning blijft een raadsel, en zal dat hoogstwaarschijnlijk altijd blijven Aan mensen die zich voor haar uitgaven geen gebrek In de loop der jaren heeft een stoet kinderen, jonge vrouwen en later oude vrouwen naar aanleiding van relevante gebeurtenissen beweerd Edith Roper te zijn

Over de broer van Edith, Edward, die in een van de laatste weken van de Eerste Wereldoorlog sneuvelde bij Argonne, verscheen een sentimenteel stukje in een krant in Cambridge Daarin werd tegelijkertijd de hele zaak-Roper opgerakeld, de moord op Lizzie Roper, de dood van Maria Hyde, Ropers vrijspraak en Ediths verdwijning Een van de gevolgen van dat artikel was dat er een mevrouw Catchpole uit King's Lynn met een meisje van een jaar of twaalf, dertien naar het politiebureau van Cambridge kwam Ze verklaarde dat het meisje Edith was en dat ze 1iaar als haar eigen dochter had grootgebracht, nadat ze haar in september 1905 voor zevenentwintig pond, twee shilling en zes pence van een handelsreiziger had gekocht I-ater werd ontdekt dat mevrouw Catchpole de voorafgaande twee jaar in een privé-krankzinnigengesticht had gezeten Het meisje was onbetwistbaar haar eigen dochter

Terzelfder tijd meldde zich bij het politiebureau in Hackney een meisje van een jaar of vijftien dat verklaarde Edith te zijn Ze werkte bij een familie in Hampstead en luisterde naar de naam

Margaret Smith Men vroeg Alfred Roper of hij haar wilde identificeren, maar dat weigerde hij, net zo goed als hij had geweigerd alle andere pretendenten in ogenschouw te nemen Tegenover een journalist verklaarde hij: 'Ik interesseer me niet voor haar Ze was niet mijn kind '

Enkele landelijke kranten grepen de gelegenheid aan om de hele zaak-Roper op te rakelen, er verschenen stukken geschreven door mensen die bereid waren te zweren dat zij, of hun kinderen, met Edith op school hadden gezeten, evenals foto's van jonge meisjes die beweerden dat ze Edith waren, en er kwamen brieven van zogenaamde Ediths met allerlei achternamen helemaal uit steden als Edinburgh, Penzance en Belfast Eindelijk keerde de rust weer Margaret Smith zou hebben gezegd dat ze het had geprobeerd omdat iemand haar had verteld dat Edith een erfenis van honderd pond zou krijgen, en dat het geld bij een bank in Lombard Street op de rechtmatige eigenares wachtte Van andere pretendenten werd niets meer vernomen tot er in 1922 een roman werd gepubliceerd die op de zaak-Roper zou zijn gebaseerd Dat was Omwille van Piëteit door Venetia Adams Daarin is de jeugdige heldin van het verhaal, die Piëteit heet, er getuige van dat haar moeder wordt vermoord door een jaloerse minnaar Ze ontsnapt zelf aan de dood en wordt grootgebracht door een excentrieke schilder die haar zwervend in Tite Street in Chelsea had gevonden, vlak bij zijn atelier

De publikatie van dit boek, al was het zeker geen bestseller, leverde een nieuwe stroom vrouwen op die beweerden dat ze Edith waren Deze keer waren ze ouder, zoals te verwachten viel Allen zeiden dat ze de leeftijd hadden die Edith zou hebben gehad, achttien Geen van hen kon ook maar een spoor van bewijs leveren van haar identiteit of iets wat daar op leek Eentje was een mulattin

Toen Alfred Roper in 1925 in Fen Ditton overleed, doken er nog eens twee op Opnieuw scheen geld de beweegreden te zijn geweest Roper stierf zonder een testament na te laten, en de paar honderd pond die hij bezat was verdeeld tussen zijn broers en zusters Geen van beide pretendenten kon enig bewijs van haar identiteit leveren De ene was een jaar of zeven, acht ouder dan Edith Roper zou zijn geweest De andere had haar eigen ouders nog, die de bewering van hun dochter heftig tegenspraken

Daarna bleef het jaren stil, terwijl de belangstelling voor Roper snel wegebde In de jaren veertig schreef een vrouw die Edith Robinson heette een artikel voor News of the World, waarin ze beweerde in 1905 in Navarino Road te zijn ontvoerd door een zekere Robinson en in Middlesbrough te zijn grootgebracht door hem en zijn vriendin, met het doel de bruid van hun zoon te worden Ze was al vijftien jaar met Harold Robinson getrouwd, zei ze, en ze hadden vier zoons Het artikel was er een uit een serie geschreven door mensen die als kind waren zoekgeraakt Twee weken later trok mevrouw Robinson haar beweringen in en verklaarde dat alles een grap was geweest Zij was de laatste Er doken geen Edith Ropers meer op en het is onwaarschijnlijk dat er nog nieuwe zullen verschijnen De mogelijkheid bestaat uiteraard dat er wanneer dit verslag over het proces-Roper in boekvorm verschijnt, nieuwe vrouwen naar voren zullen komen die beweren Edith Roper te zijn Maar alles lijkt ertegen te pleiten dat zij het kind waren dat het laatst werd gezien toen het de trap op klom en op zoek ging naar haar moeder

Op die zomerdag tweeënvijftig jaar geleden verdween Edith Roper spoorloos

Donald Mockridge

Moreton-in-Marsh 1957