12 december 1913

Ik heb mijn bontjas Rasmus heeft hem me als kerstcadeau gegeven, twee weken van tevoren

Wanneer ik terugblader in mijn dagboeken, wat ik een enkele keer doe, en lees wat ik heb opgeschreven, zie ik mezelf als een verdorven echtgenote, een vrouw die haar man lijkt te haten En ik heb vaak medelijden met mezelf, ik heb echt met mezelf te doen Ze zeggen - of iemand heeft eens gezegd - dat het belangrijkste in het leven is dat je jezelf leert kennen Nu, door een dagboek bij te houden leer je jezelf zeker kennen Maar leer je er ook van hoe je je leven kunt beteren? Waarschijnlijk niet Je bent wie je bent Mensen veranderen niet, behalve als ze nog heel jong zijn Ze zijn zo dom om met nieuwjaar een lijst van goede voornemens op te stellen en houden zich daar twee dagen aan Dat kunnen ze immers niet Zelfs als zich een grote tragedie in je leven voordoet, verandert dat je niet veel, al word je er misschien wel harder van

De bontjas was een bittere teleurstelling Dat herinnerde me aan een voorval uit mijn jeugd Iemand, misschien was het tante Frederikke, had me een verfdoos gegeven, en ik schilderde graag Mijn vader beloofde me een palet, en in gedachten vormde ik me een beeld van hoe dat eruit zou zien Ik had er een gezien op een portret van een kunstschilder Het gekke was dat de bewuste kunstschilder een vrouw was, en dat moet haast iets ongehoords zijn, een vrouw die schildert en daar heel bekend door wordt Het was een Française, ze heette Elisabeth Vigée-Lebrun en ze had net zulk rood haar als ik Op het schilderij hield ze in haar ene hand een bosje penselen en in de andere een groot ovaal palet met een gat voor haar duim erin Er zaten klodders verf op, in allerlei kleuren, en ik zag mezelf al zoiets vasthouden en op haar lijken Toen Far me zijn cadeau echter gaf, léék het palet niet op wat ik in mijn hoofd had, het was maar een plaatje metaal met een handvat eraan Dat ben ik nooit vergeten, en uiteraard kwam die herinnering boven toen Rasmus me die jas gaf Donkerbruin stinkdier, dat leek in de verste verte niet op mijn droom van persianer lam afgezet met witte vos, net zomin als dat plaatje metaal leek op dat prachtige ovale palet Hij moet aan mijn gezicht hebben gezien wat ik ervan vond Om hem een plezier te doen trok ik de jas aan, en hij zei dat hij me goed paste

'Vind je hem niet mooi?' vroeg hij 'Ik dacht dat je graag een bontjas wilde hebben '

Ik gaf geen antwoord, maar zei: 'Vind jij dat ik in al onze jaren samen erg onaardig en ondankbaar ben geweest? Ben ik in jouw ogen te hard, te scherp en te kritisch geweest, Rasmus?' Hij geloofde niet dat het me ernst was Hij dacht dat ik hem op de een of andere manier in het ootje nam Dat zag ik aan zijn sluwe blik ik doe niet eens een poging om vrouwen te doorgronden,' zei hij 'Ze zijn een raadsel Dat zal iedere man je vertellen '

'Nee, vertel jij het me nu eens Heb je genoeg van me? Zou je me aan de kant zetten als je de kans kreeg?'

Waar hoopte ik op? Waar kon ik op hopen? En wat verwachtte ik in 's hemelsnaam voor antwoord van hem?

'Ik snap niet wat je bedoelt,' zei hij

'Ik hoopte dat we erover konden praten '

'We praten toch?' zei hij, 'al schieten we daar niet veel mee op Als dit jouw manier is om te zeggen dat je die jas niet mooi vindt, ga ik hem wel ruilen '

'Nee,' zei ik, 'doe geen moeite Ik zal er veel plezier van hebben '