36
Tot 1983 was de gevangenis van Multnomah County een verouderd, vestingachtig bouwwerk van reusachtige granietblokken geweest, gevestigd in Rocky Butte op een paar kilometer afstand van het gerechtsgebouw. Toen de gevangenis van Rocky Butte was gesloopt om plaats te maken voor snelweg I-205 was ze verplaatst naar de derde tot en met de negende verdieping van het Justitieel Centrum; een hypermodern, vijftien etages tellend complex in de binnenstad van Portland op een blok afstand van het gerechtsgebouw. Behalve de gevangenis huisvestte het Justitieel Centrum ook het hoofdbureau van politie, een dependance van het kantoor van de officier van justitie, de reclassering, de administratie van de politie van Portland, het gerechtelijk laboratorium, twee districtsrechtbanken en twee arrondissementsrechtbanken.
Alvorens Amanda Justine Castle kon bezoeken, moest ze zich melden bij een bewaker op de tweede verdieping van het Justitieel Centrum, waar ze door een metaaldetector moest. De bewaker ging Amanda voor naar de gevangenislift en toetste voor haar de verdieping in waar Justine Castle werd vastgehouden. De lift stopte en Amanda stapte een smal, helder verlicht gangetje in. Aan het einde bevond zich een zware stalen deur met aan de muur een telefoon zonder kiesschijf of druktoetsen. Boven de deur hing een bewakingscamera. Amanda maakte gebruik van de telefoon om een bewaker op te roepen. Een paar minuten later werd de deur geopend door een gevangenisbeambte die Amanda een volgende smalle gang binnenliet. Aan een kant van de gang bevonden zich drie bezoekkamertjes met dikke glazen ramen. De bewaker opende de zware metalen deur van het kamertje dat zich het dichtst bij de lift bevond. Aan de andere kant van de ruimte was een volgende stalen deur die uitkwam op de gang waarin de cellen zich bevonden. In de gele betonnen muur zat een intercom met een zwarte knop. De bewaker wees erop.
'Als u hulp nodig heeft kunt u op de knop drukken,' zei hij en vervolgens sloot hij de deur achter zich.
Amanda ging op een oranje plastic stoel zitten. Ze haalde een notitieblok en een pen uit haar diplomatenkoffer en legde ze op een klein rond tafeltje dat met ijzeren bouten aan de vloer was bevestigd. Uit ervaring wist Amanda dat het even zou duren voordat de bewaker Justine zou brengen. Terwijl ze wachtte dacht Amanda aan de laatste keer dat ze Justine Castle had gezien.
Vier jaar geleden was het een schok voor haar geweest toen ze Justine bij Tony Fiori had gezien, maar dat incident was vergeven en vergeten. Er was sowieso niets tussen haar en Tony geweest. Ze was eerlijk genoeg om toe te geven dat ze indertijd wel had gewild, maar tegelijkertijd realistisch genoeg om te beseffen dat ze niet meer dan vrienden waren geweest.
De sloten klikten en een geüniformeerde bewaakster loodste dokter Castle de bezoekkamer binnen. Amanda bestudeerde haar om te zien in hoeverre de tijd haar had veranderd. Justine was uitgeput en er waren oppervlakkige verschillen. Niemand ziet er 's nachts om drie uur op zijn voordeligst uit, zeker niet in een oranje gevangenisoveral. Justines kapsel was niet om aan te zien door de regen, maar ze was nog steeds knap, zelfs onder deze zware omstandigheden, en de kracht was aanwezig, ondanks het feit dat die momenteel tot het uiterste op de proef werd gesteld.
'Ik ben blij dat u bent gekomen,' zei Justine.
'Dokter Castle...'
'Zeg maar Justine.'
'Mijn vader zit in Californië. Hij komt pas over een week terug. Als je een andere advocaat wilt, kan ik je een lijst geven met een aantal uitstekende kandidaten.'
'Maar jij bent toch ook strafpleiter?' Amanda hoorde iets van wanhoop in de vraag. 'De officier van justitie zei dat je hem net had verslagen in een moordzaak. Volgens hem ben je erg goed.'
'Mike Greene probeert alleen maar aardig te zijn. Ik heb de zaak niet gewonnen. Mijn cliënt is schuldig bevonden. Ik heb de jury er alleen van overtuigd dat ze hem levenslang moesten geven in plaats van de doodstraf.'
'Ik heb gelezen wat je cliënt met dat meisje heeft gedaan. Het zal niet gemakkelijk zijn geweest om een jury ervan te overtuigen dat ze het leven van zo iemand moeten sparen.'
'Dat was inderdaad niet eenvoudig.'
'Greene heeft dus niet zomaar gezegd dat je goed bent.'
Amanda haalde haar schouders op. Ze voelde zich niet helemaal op haar gemak bij het compliment. 'Ik werk altijd erg hard voor mijn cliënten.'
'Dan wil ik jou als mijn advocaat. En ik wil dat je me hier zo snel mogelijk uithaalt.'
'Dat zou wel eens minder simpel kunnen zijn dan je denkt.'
'Je begrijpt het niet. Ik mag niet wegens moord worden aangeklaagd. Dan is mijn goede naam naar de filistijnen en kan ik mijn carrière wel...'
Justine zweeg. Amanda kon zien dat ze het vreselijk vond om zo behoeftig en wanhopig te klinken.
'Het heeft niets te maken met mijn capaciteiten als advocaat. Het gaat om hoe de wet in elkaar zit. In Oregon wordt je bij elk misdrijf automatisch op borgtocht vrijgelaten, behalve in geval van moord. Herinner je je de zaak van je man nog? Mijn vader moest een borgzitting aanvragen toen de officier van justitie bezwaar maakte tegen invrijheidstelling. Als de officier niet meewerkt zullen we voor jou eenzelfde zitting moeten aanvragen.'
'Zorg er dan voor dat hij wel meewerkt.'
'Ik zal m'n best doen. Ik spreek hem zodra wij hier klaar zijn, maar ik kan niks beloven.'
Justine boog zich naar voren en richtte al haar energie op Amanda. Amanda voelde zich er onbehaaglijk door, maar Justine keek haar zo strak aan dat ze haar blik niet kon afwenden.
'Ik wil even twee dingen duidelijk maken. Ten eerste heb ik niemand vermoord. En ten tweede heeft iemand me er ingeluisd.'
'Wie?'
'Geen idee,' antwoordde Justine zichtbaar geërgerd, 'maar ik weet wel dat ik onder valse voorwendselen naar die boerderij ben gelokt. En het feit dat de politie precies op dat moment opdook was geen toeval.'
Justine vertelde Amanda over het telefoongesprek waardoor ze zich gedwongen voelde onmiddellijk naar de boerderij te gaan en vervolgens beschreef ze wat er na aankomst was gebeurd.
'Kende je het slachtoffer?'
'Ik geloof het niet, maar dat kan ik niet met zekerheid zeggen. Ik heb maar heel even gekeken. Zijn gezicht was zo misvormd.'
Amanda zag dat Justine haar handen, die ze gevouwen voor zich op tafel had gelegd, met zoveel kracht samenbalde dat de knokkels wit waren. Als het beeld van een dode man dit effect had op een chirurg, dan keek Amanda niet bepaald uit naar de autopsiefoto's.
'Kun je, afgezien van het feit dat ze je hebben aangetroffen op de plaats van het misdrijf, nog iets anders bedenken waardoor de politie zou geloven dat jij de man in de kelder hebt vermoord?'
'Nee.'
'Heb je iets gezegd dat eventueel kan zijn opgevat als een bekentenis?'
Justine keek geërgerd. 'Ik heb toch gezegd dat ik niemand heb vermoord. De man was al dood toen ik daar aankwam.'
'Ben je gearresteerd op de plaats van het misdrijf?'
'Nee. De twee agenten die me hebben gevonden waren erg beleefd. Iedereen was beleefd, ook Greene en de rechercheur toen ik hier aankwam op het Justitieel Centrum. Ze hebben me koffie en een sandwich gebracht. Ze waren heel sympathiek. Op een gegeven moment liepen DeVore en de officier van justitie de gang in en toen ze terugkwamen heeft DeVore me op mijn rechten gewezen.'
'Zeiden ze wat er was gebeurd?'
'Ze zeiden dat ze wisten dat ik die man had vermoord en toen ik het ontkende beweerden ze dat ik loog. Daarna heb ik jou gebeld.'
Amanda maakte een paar aantekeningen.
'Wanneer heb je dat telefoontje over dokter Rossiter gekregen?'
'Gisteravond rond een uur of negen.'
'Waar was je toen?'
'Thuis.'
'Was je alleen?'
'Ja.'
'Heb je eerder op de dag nog mensen gezien of gesproken? Iemand die je een alibi kan verschaffen?'
'Nee. Ik was een weekendje weg geweest. Ik heb een huisje aan de kust. Het was een hectische week in het ziekenhuis en ik ben vrijdagavond vertrokken om even weg te zijn van alles en naar de storm te kijken.'
'Je zei dat het een uur of negen was.'
Justine knikte.
'Waar ligt die boerderij?'
'Ergens in een of andere uithoek aan een plattelandsweggetje. Ik wist dat er iets mis was zodra ik het erf opreed. Het huis zag eruit alsof er al jaren niet meer in was gewoond.'
Justine leek opnieuw van streek.
'Ga verder,' zei Amanda.
'Jij was toch ook betrokken bij Vincents verdediging?'
'Ik heb m'n vader met wat dingetjes geholpen.'
'En je bent toch ook in die blokhut in Milton County geweest? Jij hebt toch Vincents hand gevonden?'
'Ja,' antwoordde Amanda op zachte toon.
Justine haalde diep adem en sloot haar ogen.
'Ik ben niet weggerend om dat lichaam.'
Justine blies langzaam de lucht uit haar longen en Amanda wachtte geduldig.
'De kelder van de boerderij is in tweeën gedeeld door een cementmuurtje. Toen ik de andere ruimte binnenliep zag ik de tafel.'
'Welke tafel?' vroeg Amanda terwijl haar maag zich samentrok.
'De operatietafel.'
Amanda's mond viel open. 'Dat klinkt als...'
Justine knikte. 'Dat was ook mijn eerste gedachte. Daarom ben ik ervandoor gegaan en heb ik je vader gebeld.'
Amanda stond op.
'Ik ga meteen met Mike Greene praten. Hij was officier van justitie in Los Angeles toen Cardoni werd gearresteerd. Hij weet natuurlijk niks van die zaak.'
'En DeVore?'
'Hij had niks met de zaak te maken en de meeste dingen zijn in Milton County gebeurd.'
Amanda belde de bewaker en keek vervolgens Justine aan.
'Het ergste van in de gevangenis zitten is niet datgene wat ze je op tv laten zien,' zei ze. 'Het is de verveling. De hele dag niks om handen hebben. Ik heb een opdracht voor je die je wat te doen geeft en die je helpt bij je verdediging. Je moet een autobiografie voor me schrijven.'
Het verzoek leek Justine te verrassen.
'Waar heb je die voor nodig?'
'Ik zal er niet omheen draaien. Ik hoop dat ik deze zaak win en dat je vrijuit gaat, maar een goede advocaat bereidt zich altijd voor op het ergste. Als je wordt veroordeeld wegens moord met voorbedachten rade krijgt je proces een tweede fase: de straffase. Dat is de fase waarin de jury de strafmaat bepaalt en een van de mogelijkheden is de doodstraf. Om een jury ervan te overtuigen dat je leven moet worden gespaard, zal ik ervoor moeten zorgen dat ze je als een menselijk wezen zien en dat doe ik door ze je levensverhaal te vertellen.'
Justine keek onzeker.
'Als je die biografie alleen maar nodig hebt als ik word veroordeeld, waarom kan ik er dan niet mee wachten?'
'Justine, ik hoop dat ik nooit gebruik hoef te maken van het materiaal dat je me geeft, maar ik weet uit ervaring dat ik niet tot het allerlaatste moment kan wachten met de voorbereidingen. De rechter geeft je meestal maar een paar dagen de tijd tussen de procesfase en de straffase. Dat is veel te weinig om zoiets zorgvuldig voor te bereiden. Daarom beginnen we er nu al mee.'
'Hoe ver moet ik teruggaan?'
'Begin maar bij je geboorte,' antwoordde Amanda met een glimlach.
De sloten klikten en de deur ging open.
'Ik kom vanmiddag terug voor de aanklacht. Begin ondertussen maar vast met schrijven. Je zult me er later dankbaar voor zijn dat ik je wat te doen heb gegeven om je af te leiden.'