22

 

'Heeft de verdediging getuigen, meneer Jaffe?'

'Ik heb inderdaad een getuige, edelachtbare. Hij staat te wachten in de gang. Mag ik hem roepen?'

Amanda zag haar vader via het middenpad de zaal uitlopen en even later terugkomen met een kolossale, kale man. Fred Scofield trok zijn wenkbrauwen op en Bobby Vasquez trok wit weg.

'Wat is uw naam?' zei de gerechtsdienaar tegen de getuige nadat die de eed had afgelegd.

'Arthur Wayne Prochaska.'

'Meneer Prochaska, wat voor werk doet u?' vroeg Frank.

' Ik ben beheerder van een aantal bars in Portland.'

'Heet een van die bars misschien de Rebel Tavern?'

'Ja.'

'Meneer Prochaska,' vroeg Frank, 'kent u een politieman die Robert Vasquez heet?'

'Ja, natuurlijk ken ik Bobby.'

'Zou u hem voor de goede orde misschien even willen aanwijzen?'

Prochaska grijnsde en wees zonder ook maar een moment te aarzelen op Vasquez.

'Dat patent uitziende mannetje achter de officier van justitie.'

'Wanneer heeft u rechercheur Vasquez voor het laatst gesproken?'

Prochaska dacht even na. 'Dat was in de Rebel, op de dag dat hij die hoofden vond. Ergens in de middag. De dag erna heb ik het verhaal van die hoofden in de krant gelezen.'

'Waarom heeft u die dag een ontmoeting gehad met rechercheur Vasquez?'

'Hij wilde me spreken,' antwoordde Prochaska met een schouderophalen. 'Ik had toch niks te doen, dus ik vond het best.'

'Heeft rechercheur Vasquez ook uitgelegd waarom hij u wilde spreken?'

'Ja. Hij zei dat een vriend van me cocaïne had verkocht aan een of andere dokter. Ik zei tegen Bobby dat ik daar niks van wist. Eigenlijk had ik er flink de pest in omdat ik dacht dat hij me een vriend wilde laten verlinken.'

'Was de dokter die hij bedoelde Vincent Cardoni?'

'Klopt, dat was 'm. Cardoni.'

'Kende u dokter Cardoni?'

'Voordat Bobby erover begon had ik nog nooit van hem gehoord.'

'Heeft u dat tegen rechercheur Vasquez gezegd?'

'Ja.'

'Heeft rechercheur Vasquez geprobeerd u om te kopen?'

'Ik weet niet of je zoiets omkopen moet noemen, maar de politie doet niet anders. Kijk, eerst arresteren ze je en vervolgens zeggen ze dat ze je zullen matsen als je ze iets vertelt over iets anders.'

'En rechercheur Vasquez probeerde op die manier met u te onderhandelen?'

'Klopt. Er loopt een aanklacht tegen me wegens bezit van verdovende middelen met het voornemen te verkopen. Hij zei dat hij zou proberen wat met de narcoticadienst te regelen als ik hem informatie over die dokter zou geven. Maar dat kon ik niet omdat ik niks over hem wist.'

'Meneer Prochaska, rechercheur Vasquez heeft onder ede een verklaring afgelegd over een gesprek dat volgens hem heeft plaatsgevonden op de middag van de dag waarop hij de hoofden van de dode vrouwen heeft ontdekt. Was er nog iemand anders aanwezig tijdens uw gesprek met rechercheur Vasquez?'

'Nee.'

'Rechercheur Vasquez heeft verklaard dat dokter Cardoni volgens zijn informant twee kilo cocaïne had gekocht van iemand die die informant kende. Dokter Cardoni zou de cocaïne hebben verborgen in een blokhut in Milton County en zou het die middag gaan verkopen. Kunt u zich herinneren of u iets van deze strekking tegen rechercheur Vasquez heeft gezegd?'

Prochaska lachte. 'Bobby is zeker tegen de lamp gelopen bij die inbraak in dat huis, daarom heeft hij dat verhaal verzonnen.'

'Protest, edelachtbare,' zei Scofield. 'Speculatief en geen antwoord op de vraag. Ik stel voor deze opmerking te schrappen.'

'Protest toegewezen,' zei Brody. Hij keek boos en zijn stem klonk scherp toen hij Prochaska adviseerde zijn antwoorden te beperken tot de vragen die hem werden gesteld.

'Meneer Prochaska, ontkent u dat u rechercheur Vasquez informatie heeft gegeven over dokter Cardoni?'

'Zeker weten. Daarom sta ik hier. Ik wil niet dat iemand leugens over mij verkondigt.'

'Uw getuige, meneer Scofield.'

Fred Scofield bestudeerde Art Prochaska en rond zijn lippen verscheen een grimmig lachje. Hij popelde om de dealer een toontje lager te laten zingen.

'Bent u ooit veroordeeld voor een misdrijf, meneer Prochaska?' vroeg hij op rustige toon.

'Ja, meerdere. Maar de laatste tijd niet meer.'

'Zou u rechter Brody een korte beschrijving willen geven van uw criminele loopbaan?'

'Oké. Even zien. Ik ben een paar keer veroordeeld wegens mishandeling. Ik heb twee jaar in de bak gezeten. En dan zijn er nog wat dingetjes met drugs. Ik ben een paar keer opgepakt, maar ze hebben nooit iets kunnen bewijzen, behalve een keer. Daar heb ik een paar jaar voor gezeten.'

'Meneer Prochaska, u bent toch de rechterhand van Martin Breach, een beruchte drugsdealer?'

'Martin is mijn zakenpartner. Voor de rest weet ik niks van hem.'

'Heeft de heer Breach niet de reputatie mensen te vermoorden die hem verraden?'

'Daar is mij nooit iets van gebleken.'

'Als u zou toegeven dat u informatie over Breach had gelekt zou u toch een zeker risico lopen, nietwaar?'

'Zoiets zou ik nooit doen. Ik geloof er niet in.'

'Zelfs niet als u er een gevangenisstraf van vijftien jaar mee zou kunnen ontlopen?'

'Nee, meneer. Bovendien wordt die aanklacht sowieso ingetrokken.'

'Maar dat wist u nog niet toen rechercheur Vasquez met u sprak.'

'Ach, ik had zo mijn vermoedens,' antwoordde Prochaska met een zelfgenoegzaam glimlachje.

'Is het niet zo dat u de informatie van rechercheur Vasquez heeft bevestigd, maar dat niet wilt toegeven omdat u bang bent dat Martin Breach u anders vermoordt?'

'Vasquez liegt als hij zegt dat ik hem dat verhaal heb verteld.'

Scofield glimlachte. 'We hebben alleen uw woord tegen dat van een agent van politie, nietwaar?'

'Nee hoor, ik heb het bewijs dat hij heeft gelogen.'

Scofield verbleekte. 'Wat voor bewijs?'

'U denkt toch niet dat ik zo stom ben om met een politieagent te gaan praten zonder mezelf in te dekken? Bobby en ik hebben een babbeltje gemaakt in een wc waar ik afluisterapparatuur had geplaatst. Ik heb het hele gesprek op de band.'

Scofield keek naar Vasquez. De rechercheur zag eruit alsof hij moest overgeven. Frank sprong op met een cassette in zijn hand. Dit was het moment waarop hij had gewacht.

'Ik heb hier een bandje van het gesprek, edelachtbare. Het lijkt me het beste als we het even afspelen, dan kunnen we een einde maken aan het meningsverschil tussen de twee getuigen.'

'Protest, edelachtbare,' zei Scofield. Zijn stem beefde.

'Op welke grond?' vroeg Brody kwaad.

'Eh, als... als die tape inderdaad bestaat, dan is hij in het geheim opgenomen. Dat is in strijd met de wetgeving van Oregon.'

Brody schonk de officier van justitie een dreigende blik. 'Meneer Scofield, het was uw eigen vraag die voor dit bewijsmateriaal de deur heeft geopend. En ik zal u nog iets vertellen; als er in mijn rechtszaal iemand liegt, dan wil ik dat weten, zelfs al is die band opgenomen door Irakese terroristen. Ik wil hem onmiddellijk horen. Speel hem maar af, meneer Jaffe.'

Frank drukte de cassette in een gettoblaster die hij uit Portland had meegenomen. Toen hij op de afspeelknop drukte hoorde iedereen in de rechtszaal een deur dichtslaan. Vervolgens klonk het geluid van een korte worsteling. Even later zei Bobby Vasquez: 'Lang niet gezien, Art.'

De band liep verder. Toen Prochaska niet inging op Vasquez's aanbod hem te helpen met zijn aanklacht, kneep rechter Brody zijn ogen halfdicht om de rechercheur een dodelijke blik toe te werpen. Vervolgens zei Prochaska dat hij Vincent Cardoni niet kende en niet wilde praten over Martin Breach. Toen de tape werd stopgezet was rechter Brody ziedend en Scofield in alle staten. Vasquez staarde naar zijn schoenen. Vincent Cardoni glimlachte triomfantelijk.

'Ik wil rechercheur Vasquez onmiddellijk terug in de getuigenbank,' beval Brody.

'Ik denk dat rechercheur Vasquez er goed aan zou doen een advocaat in de arm te nemen alvorens hij ook maar één vraag beantwoordt over het bandje dat we zojuist hebben gehoord,' zei Scofield en hij wierp de rechercheur een woedende blik toe.

'U heeft helemaal gelijk, meneer Scofield. Ik dank u voor de correctie. Rechercheur Vasquez kan maar beter een topadvocaat in de hand nemen, want zijn misdadige gedrag dwingt me om alle bewijsstukken die zijn verzameld in de blokhut in Milton County uit dit proces te weren, evenals het bewijsmateriaal uit dokter Cardoni's huis in Portland. Ik willig dit verzoek tegen mijn zin in, maar ik heb geen keus, meneer de officier. Uw belangrijkste getuige is een leugenaar.'

Rechter Brody schonk Vasquez een dreigende blik.

'Er zijn negen mensen vermoord, meneer de rechercheur. Op vreselijke wijze afgeslacht. Ik kan geen officiële mededelingen doen omtrent de vraag of dokter Cardoni al dan niet schuldig is aangezien ik de bewijzen in deze zaak niet ken. Maar ik weet wel dat de persoon die al die mensen heeft vermoord waarschijnlijk door uw schuld zijn verdiende straf ontloopt. Ik hoop dat u daarmee kunt leven.'

Frank stond op. 'Edelachtbare, zou u uw beslissing met betrekking tot de borg voor dokter Cardoni misschien willen herzien? Om bij moord met voorbedachten rade de borgtocht te weigeren moet het vaststaan dat het openbaar ministerie ter terechtzitting ondubbelzinnige en overtuigende bewijzen kan presenteren om zijn zaak te onderbouwen. Aangezien het hof alle bewijzen van het openbaar ministerie heeft uitgesloten van het proces, is het onwaarschijnlijk dat de zaak nog voor het gerecht komt. Ik zie zelfs niet in hoe de heer Scofield naar eer en geweten beroep kan aantekenen tegen uw uitspraak. Ik wil het hof daarom verzoeken dokter Cardoni te ontslaan van rechtsvervolging.

Verder wil ik de heer Scofield meedelen dat ik stappen zal ondernemen tegen zijn aanklacht op grond van het feit dat die was gebaseerd op onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal en meineed van een politieambtenaar.'

Frank overhandigde het verzoek, dat hij vlak voor de zitting had opgesteld, aan rechter Brody. Hij gaf ook een kopie aan de officier van justitie. Nadat rechter Brody het nieuwe verzoek vluchtig had doorgelezen liet hij het hoofd hangen. Toen hij weer opkeek schoten zijn ogen vuur.

'Door uw onprofessionele gedrag zijn mijn handen gebonden, meneer de officier. Het is me een raadsel hoe rechercheur Vasquez u heeft ingepalmd. Uw voorbereiding op dit verzoek tot uitsluiting grenst aan het misdadige. Ik heb uw verzoek om de borg te weigeren ingewilligd omdat u mij allerlei bewijzen tegen dokter Cardoni in het vooruitzicht heeft gesteld. En nu kunt u mij daar niets van laten zien.

Uw verzoek om dokter Cardoni op persoonlijke borgtocht in vrijheid te stellen is ingewilligd, meneer Jaffe. Ik zal het verzoek tot ontslag van rechtsvervolging bestuderen. Meneer Scofield, u heeft dertig dagen de tijd om beroep aan te tekenen tegen mijn uitspraken. Als ik niets hoor zijn ze definitief. De zitting is gesloten.'

Rechter Brody haastte zich naar de raadkamer.

'Bedankt, Frank,' zei Cardoni tegen Amanda's vader. En vervolgens keek hij haar aan. 'En jij ook bedankt, Amanda. Ik weet dat je denkt dat ik schuldig ben, maar Frank heeft me verteld hoe hard je voor me hebt gewerkt en dat stel ik erg op prijs.'

Amanda verbaasde zich over het feit dat Cardoni zo oprecht klonk, maar haar mening veranderde er niet door. Dat wat zojuist was gebeurd beangstigde haar. Frank was een tovenaar in de rechtszaal, maar zijn laatste trucje zou wel eens afschuwelijke consequenties kunnen hebben.

 

Toen ze uit de rechtszaal kwamen werd Frank bestormd door verslaggevers. Amanda vergat haar bange vermoedens en liet zich meeslepen. Sommige reporters stelden hun vragen aan haar en het begon langzaam tot Amanda door te dringen dat ze een bekende persoonlijkheid was. Nadat de grootste drukte voorbij was, wandelden vader en dochter naar Stokely's om een hapje te eten. Frank was ongewoon stil na een overwinning van dit kaliber.

'Wat gebeurt er nu met Cardoni?' vroeg Amanda.

'Hij wordt ontslagen uit de gevangenis, Herb rijdt hem naar huis en hij gaat proberen zijn leven weer op de rails te krijgen.'

'Dus dit was het?'

'Dat is wel de bedoeling. Art Prochaska's verklaring was het juridisch equivalent van een atoombom. Er is geen bewijsmateriaal meer dat door het openbaar ministerie kan worden gebruikt.'

'Hoe lang wist je dat al, van Prochaska?'

'Hij heeft vrijdagavond gebeld.'

'Dus je wist de hele tijd al dat we zouden winnen?'

'Zekerheid bestaat niet, maar dit kwam er heel dicht bij.' Frank zag de blik op Amanda's gezicht en voegde eraantoe: 'Ik hoop dat je niet boos bent dat ik je niet over Art heb verteld.'

'Nee, dat zit wel goed,' antwoordde Amanda, hoewel ze zich behoorlijk gepasseerd voelde. Ze liepen zwijgend verder. Na een half blok kwamen Amanda's gedachten weer bij Cardoni.

'Ik weet dat ik blij zou moeten zijn dat we hebben gewonnen, maar ik... volgens mij heeft hij die mensen vermoord, pap.'

'Ik moet bekennen dat ik me er zelf ook niet helemaal lekker bij voel,' zei Frank.

'Als hij schuldig is kunnen ze hem niet meer vervolgen, hè?'

'Nee. Ik heb mijn werk een beetje te goed gedaan. Vincent is een vrij man.'

'En als hij het weer doet?'

Frank legde zijn arm om Amanda's schouders. Zijn nabijheid was geruststellend, maar het kon haar de videoband en de foto's van de negen lichamen niet doen vergeten.

'Ongeveer drie jaar nadat ik was begonnen, hielp ik Phil Lomax bij een vreselijke zaak. Het ging om twee jonge kinderen en hun babysitter die waren vermoord bij een inbraak. Het was een afschuwelijke misdaad en de beklaagde was een ontzettend slechte acteur. Absoluut geen berouw, wreed en een lange geschiedenis van geweldsmisdrijven. De officier van justitie was ervan overtuigd dat hij de juiste man had, maar het bewijsmateriaal was eigenlijk op het randje. We hebben alles op alles gezet en tegen het einde van het proces was de kans op een veroordeling ongeveer vijftig procent.

Nadat de jury was vertrokken om te beraadslagen zijn Phil en ik de kroeg ingedoken terwijl de officier van justitie met haar staf naar een andere bar ging. De jury kwam vier uur later terug en oordeelde de beklaagde schuldig. Ongeveer een maand later kwam ik een van de opsporingsambtenaren van de officier tegen. Hij vertelde me dat de aanklager en haar assistenten het over Phil en mij hadden gehad toen ze op het vonnis zaten te wachten. Ze vonden dat we heel ethisch te werk waren gegaan en dat we hard, maar in elk geval eerlijk hadden gestreden. Ze respecteerden ons als mens en ze waren tot de conclusie gekomen dat we beter zouden slapen met een veroordeling dan met vrijspraak. En ze hadden gelijk. Ik was eigenlijk blij dat we hadden verloren, ondanks het feit dat ik me voor de volle honderd procent had ingezet voor mijn cliënt.'

'Voel je je nu rot?'

'Hoor je me soms opscheppen over onze overwinning, Amanda? Beroepsmatig gezien ben ik er trots op dat ik mijn werk heb gedaan en als advocaat voel ik me er goed bij dat ik iemand heb ontmaskerd die meineed heeft gepleegd terwijl hij onder ede stond en had gezworen de grondwet in ere te houden. Wat Vasquez heeft gedaan is onvergeeflijk. Maar ik ben ook een mens en ik maak me zorgen. Ik hoop dus maar dat Vincent Cardoni onterecht is beschuldigd. En als hij toch schuldig is, dan hoop ik dat hij door deze ervaring zo bang is geworden dat hij nooit meer iemand kwaad doet.'

Frank kneep in Amanda's hand.

'Dit is geen eenvoudig beroep, Amanda. Dit is absoluut geen eenvoudig beroep.'