84

De dokter stond al een halfuur voordat de koplampen van haar auto haar komst aankondigden, vol spanning op Fran te wachten. Vrijwel klokslag zeven belde ze aan, een blijk van stiptheid dat hij zeer kon waarderen. Hij - een wetenschapper - was zelf punctueel en verwachtte dat ook van anderen.

Hij deed de deur open, en met een hoffelijke begroeting uitte hij zijn vreugde over de ontmoeting met haar. 'Ik sta hier in de buurt al bijna twintig jaar bekend als dokter Adrian Logue, gepensioneerd oogarts,' zei hij. 'Mijn echte naam, die ik nu gelukkig weer kan aannemen, is Adrian Lowe, zoals u al weet.'

Op de bijna twintig jaar oude foto's die ze van Adrian Lowe in de tijdschriften had gezien zag hij er heel wat robuuster uit dan de man die nu voor haar stond. Hij was ongeveer een meter tachtig lang, was mager en liep een beetje gebogen. Zijn dunner wordende haar was meer wit dan grijs. De uitdrukking in zijn lichtblauwe ogen kon alleen maar vriendelijk genoemd worden. In het algemeen was zijn houding respectvol, zelfs een beetje verlegen, toen hij haar vroeg de kleine zitkamer binnen te gaan. Over het geheel genomen, dacht Fran, is hij helemaal niet het soort man dat ik verwachtte. Maar aan de andere kant, wat verwachtte ik eigenlijk? vroeg ze zich af toen ze een stoel met rechte rug koos in plaats van de schommelstoel die hij haar aanbood. Na het lezen van die troep die hij geschreven heeft, en met wat ik weet over hem, verwachtte ik denk ik dat hij eruit zou zien als een of andere fanatiekeling met wilde ogen en zwaaiende armen, of als een in paradepas marcherende nazi-dokter.

Ze wilde hem net vragen of hij het goedvond dat ze het gesprek opnam, toen hij zei: 'Ik hoop dat u een bandrecorder hebt meegebracht, mevrouw Simmons. Ik wil niet onjuist geciteerd worden.'

'Die heb ik inderdaad bij me, dokter.' Fran maakte haar schoudertas open, haalde de recorder eruit en zette hem aan. Laat hem niet merken hoeveel je al weet van wat hij allemaal in zijn schild heeft gevoerd, waarschuwde ze zichzelf. Stel de belangrijke vragen. Deze band zal later belangrijk bewijsmateriaal zijn.

'Ik zal u dadelijk meenemen naar boven, naar mijn laboratorium en daar zullen we het grootste deel van ons gesprek voeren. Maar eerst wil ik u uitleggen waarom u hier bent. Nee, ik kan u feitelijk beter uitleggen waarom ik hier ben.' Dokter Lowe legde met een zucht zijn hoofd tegen de leuning van zijn stoel. 'Mevrouw Simmons, u kent vast het oude cliché: tegenover alles wat positief is staat iets negatiefs. Deze veronderstelling gaat vooral op in de uitoefening van de geneeskunde. Daarom moeten er - soms moeilijke - keuzes gemaakt worden.'

Fran luisterde zwijgend toe hoe Adrian Lowe, met soms een zachte, dan weer een bezielde stem, uitlegde wat zijn visie was op de vooruitgang in de medische wetenschap en de noodzaak het begrip 'gereguleerde zorg' opnieuw te definiëren.

'Er zouden grenzen gesteld moeten worden aan behandelingen, en ik heb het niet alleen over systemen die de levensfuncties in stand houden,' begon hij. 'Laten we zeggen dat iemand voor de derde keer een hartaanval heeft gekregen, of hij is boven de zeventig en ondergaat al vijf jaar dialyse, of hij heeft een toewijzing gekregen voor het enorme bedrag dat nodig was voor een hart- of levertransplantatie die mislukt is.

Wordt het dan geen tijd die persoon het tijdelijke met het eeuwige te laten verwisselen, mevrouw Simmons? Het is duidelijk de wil van God, dus waarom zouden wij het onafwendbare blijven bevechten? De patiënt zal het er uiteraard niet mee eens zijn, en de familie zal ongetwijfeld vragen om aanhoudende begeleiding. Daarom moet een andere autoriteit in staat gesteld worden om zonder discussie met de familie of de patiënt, en zonder de kosten voor het ziekenhuis nog verder te laten oplopen, deze onvermijdelijke uitkomst te bespoedigen. Een autoriteit die in staat is een klinische, objectieve en wetenschappelijke beslissing te nemen.'

Fran luisterde verbijsterd naar de bijna onvoorstelbare filosofie die hij onder woorden bracht. 'Moet ik begrijpen, dokter Lowe, dat u eigenlijk vindt dat noch de patiënt noch de familie iets te zeggen zou moeten hebben of zelfs maar iets zou mogen weten over de beslissing die is genomen om het leven van de patiënt te beëindigen?'

'Precies.'

'En u vindt ook dat gehandicapten, zonder dat ze het weten of willen, als proefkonijn moeten dienen voor welke experimenten dan ook die u en uw collega's willen uitvoeren?' 'M'n beste,' zei hij minzaam, 'ik heb een videoband die ik u wil laten zien. Misschien helpt het u te begrijpen waarom mijn onderzoek zo belangrijk is. U heeft wellicht onlangs gehoord van Natasha Colbert, een jongedame uit een zeer vooraanstaande familie.'

Mijn god, hij gaat toegeven wat hij haar heeft aangedaan, dacht Fran.

'Door een ongelukkige vergissing werd de afsluitingsbehandeling die bedoeld was voor een chronisch zieke oude vrouw toegediend aan Natasha Colbert in plaats van de gebruikelijke zoutoplossing die ze nodig had. Dit resulteerde in een onomkeerbaar coma, een toestand waarin ze zes jaar heeft geleefd. Ik heb proeven gedaan om een middel te vinden dat een diep coma zou terugdraaien en gisteravond had ik voor het eerst succes, ook al was het maar voor een paar ogenblikken. Maar dat succes is het begin van iets geweldigs in de wetenschap. Sta me toe u het bewijs te tonen.'

Fran keek toe terwijl hij de cassette in de videorecorder schoof die bij een breedbeeldtelevisie stond. 'Ik kijk nooit televisie,' verklaarde hij, 'maar deze heb ik voor onderzoeksdoeleinden. Ik zal u alleen de laatste vijf minuten van de laatste dag van Natasha Colberts leven laten zien. Dat is alles wat u nodig heeft om te begrijpen wat ik heb bereikt in de jaren die ik hier heb doorgebracht.' Ongelovig keek Fran naar de band en zag Barbara Colbert die de naam van haar stervende dochter prevelde. Ze hapte hoorbaar naar adem toen Tasha bewoog, haar ogen opende en begon te praten, en ze wist dat dokter Lowe daar verrukt over was. 'Ziet u wel, ziet u wel,' riep hij uit.

Geschokt keek Fran toe hoe Tasha haar moeder herkende, haar ogen sloot, ze weer opende en haar moeder smeekte haar te helpen.

Ze voelde tranen in haar ogen komen bij de hartverscheurende aanblik van Barbara Colbert die haar dochter smeekte in leven te blijven. Met iets dat aan haat grensde, was ze er getuige van dat dokter Black tegenover Barbara Colbert ontkende dat Natasha bij bewustzijn gekomen was. 'Ze kon het maar een minuut volhouden. Zo sterk is dat preparaat,' legde dokte Lowe uit terwijl hij de band stopzette en terugspoelde. 'Er komt een dag dat het terugdraaien van coma's gewoon zal zijn.' Hij liet de band in zijn zak glijden. 'Wat denkt u, m'n beste?'

'Ik denk, dokter Lowe, dat het onvoorstelbaar is dat u met uw kennelijke genialiteit, niet al uw inspanningen wijdt aan het behoud van het leven en aan het verbeteren van de kwaliteit van het leven, in plaats van die te verspillen aan de vernietiging van levens die in uw ogen niet veel waard zijn.' Hij glimlachte en stond op. 'M'n beste, het aantal denkende mensen dat het met me eens is, is legio. Ik zal u nu mijn laboratorium laten zien.'

Met afschuw en een groeiend gevoel van onbehagen dat ze met deze man alleen was, liep Fran achter Lowe aan de smalle trap op. Natasha Colbert, dacht ze kwaad. Ze was in die toestand gebracht door een van zijn 'hoogst effectieve preparaten'. Ook de grootmoeder van Tim, die had gehoopt haar tachtigste verjaardag nog te vieren. En Barbara Colbert, die te intelligent was om zich door Peter Black, de moordzuchtige discipel van Lowe, te laten vertellen dat ze hallucineerde. Wie weet had hij het ook over de moeder van Billy Gallo. Hoeveel anderen? vroeg ze zich af. De gang boven was somber en slecht verlicht, maar toen Adrian Lowe de deur naar zijn laboratorium opendeed, was het alsof je in een andere wereld terechtkwam. Fran wist weinig van onderzoekslaboratoria, maar ze zag wel dat dit het toppunt van technische perfectie was. De kamer was niet groot, maar het gebrek aan ruimte werd meer dan goedgemaakt door de zorgvuldige manier waarop alle benodigdheden waren geplaatst zodat elke centimeter gebruikt werd. Behalve het laatste op het gebied van computertechnologie, herkende Fran sommige instrumenten die ze had gezien in de dure praktijk van haar eigen dokter. Er stond ook een nogal grote zuurstoftank waar ventielen en buisjes aan vastzaten. Veel van de machines waren kennelijk bedoeld voor het testen van chemicaliën, andere leken meer geschikt voor het testen van levende wezens. Ratten, hoop ik, dacht Fran met een wee gevoel. Het meeste van de uitrusting in het laboratorium zei haar niet veel, maar ze was wel onder de indruk van de extreme properheid en ordelijkheid van de kamer. Het is zowel indrukwekkend als ontzettend angstaanjagend, dacht ze toen ze de kamer verder binnenliep.

Het gezicht van Adrian Lowe straalde van trots. 'Mevrouw Simmons, mijn vroegere student, Gary Lasch heeft me hierheen gehaald nadat ik was weggewerkt uit de geneeskunde. Hij geloofde in mij en in mijn onderzoek, en hij wilde me graag de steun geven die ik nodig had om mijn tests en experimenten uit te voeren. Toen liet hij Peter Black komen, ook een van mijn voormalige studenten, die bovendien een klasgenoot van Gary was geweest. Bij nader inzien is dat niet zo'n verstandige zet geweest. Misschien komt het door zijn alcoholprobleem, maar Peter Black bleek een gevaarlijke lafaard te zijn. Hij heeft me bij een aantal zaken teleurgesteld, hoewel hij heel kort geleden heeft geholpen mij het grootste succes uit mijn carrière te laten bereiken. Dan hebben we nog Calvin Whitehall, die zo vriendelijk was om deze ontmoeting tussen u en mij hier te regelen, en die een enthousiaste supporter van de filosofie achter mijn onderzoek is, en dit ook financieel steunt.'

'Calvin Whitehall heeft wat gedaan?' vroeg Fran, terwijl een rilling van schrik over haar rug liep.

Adrian Lowe keek verbaasd. 'Nou, hij heeft deze ontmoeting natuurlijk georganiseerd. Hij zei dat u de juiste persoon was voor het contact met de media. Hij heeft het met u geregeld en heeft mij toen laten weten dat u zou komen.' Fran koos haar woorden met zorg. 'Wat zou ik volgens meneer Whitehall precies voor u doen, dokter?' 'M'n beste, u bent hier omdat u een interview van een halfuur met mij gaat uitzenden zodat ik datgene wat ik volbracht heb wereldkundig kan maken. De leden van het medisch establishment zullen me blijven hekelen. Maar na een poos zullen zij, net als het grote publiek de wijsheid van mijn filosofie en de genialiteit van mijn onderzoek gaan waarderen. En u, mevrouw Simmons zult hun de weg wijzen. U gaat het programma van tevoren aankondigen en het dan uitzenden bij uw eigen gerenommeerde omroep.' Fran zei even niets, ze was verbijsterd en ontzet door wat ze te horen had gekregen. 'Dokter Lowe, beseft u wel dat u uzelf, en dokter Black, en Calvin Whitehall blootstelt aan mogelijke strafrechtelijke vervolging?' Hij reageerde stekelig. 'Natuurlijk weet ik dat. Calvin heeft dat bereidwillig geaccepteerd als een onvermijdelijke kant van onze belangrijke missie.'

O lieve god, dacht Fran, hij is gevaarlijk voor hen geworden. En ik ook. Dit laboratorium vormt ook een gevaar voor hen. Ze moeten zich ervan ontdoen - en van ons. Ik ben in de val gelopen.

'Dokter,' zei ze, en ze deed haar best om kalmer te klinken dan ze zich voelde, 'we moeten hier weg. Onmiddellijk. We zijn alle twee bedrogen. Calvin Whitehall zou u nooit in de openbaarheid laten treden met dit alles, al helemaal niet op de televisie. U móét dat beseffen!'

'Ik begrijp niet...' antwoordde de dokter met een uitdrukking van bijna kinderlijke verwarring op zijn gezicht. 'Geloof me. Alstubliéft!'

Dokter Lowe stond dicht bij haar naast het middenblok van het laboratorium met zijn handen op het formicablad. 'Mevrouw Simmons, ik begrijp er helemaal niets van. Meneer Whitehall...'

Fran greep zijn hand. 'Dokter, het is hier niet veilig. We moeten hier weg.'

Ze hoorde een zwak geluid en voelde een sterke luchtstroom. Aan het einde van de kamer werd het raam omhooggeschoven. 'Kijk!' gilde ze en wees op de schimmige figuur die nauwelijks te zien was in het donker.

Ze zag een klein vlammetje, en toen een arm die het omhoogbracht en die zich weer terugtrok. Plotseling besefte ze wat er gebeurde. Degene die aan dat raam stond ging een brandbom naar binnen gooien. Hij ging het laboratorium opblazen - met hen erbij.

Dokter Lowe trok zijn hand uit haar vaste greep. Fran wist dat het zinloos was om te vluchten, maar wist ook dat ze het moest proberen. 'Dokter, alstublieft.'

Maar met een bliksemsnelle beweging greep hij onder het blad van het blok, trok er een pistool uit, spande het met een luide, onheilspellende klik, richtte en vuurde. Het geluid was oorverdovend. Ze zag de arm die de vlam vasthield verdwijnen, en hoorde toen het neerploffen van een lichaam. Een seconde later schoten er vlammen op uit de veranda. Dokter Lowe trok een brandblusser van de muur en gooide die naar haar toe. Toen holde hij naar een wandkluis, opende die snel en begon hem driftig te doorzoeken. Fran boog zich uit het raam. Vlammen lekten aan de schoenen van hun aanvaller, die op de veranda lag. Hij kreunde en hield zijn schouder krampachtig vast in een poging het bloed te stelpen dat daar uitstroomde. Fran drukte haar vinger naar beneden en de brandblusser spoot een straal schuim uit die de vlammen vlak om hem heen blusten. Maar het vuur had zich al uitgebreid naar de leuning van de veranda en was nog maar een paar seconden van de trap verwijderd. Een gedeelte van de brandende vloeistof van de brandbom was tussen de vloerdelen van de veranda gelopen en ze kon de vlammen eronder al zien. Fran begreep dat geen enkele brandblusser dit huis nog kon redden. Ze wist ook dat als ze de deur naar de veranda zou opendoen, de vlammen door het laboratorium zouden razen en de zuurstoftank zouden bereiken.

'Dokter, maak dat u wegkomt,' gilde ze. Hij knikte, en met zijn arm vol papieren rende hij het laboratorium uit en de trap af. Ze hoorde het gestamp van zijn voeten op de trap toen hij naar beneden ging.

Ze keek weer naar buiten op de veranda. Er was maar een manier om het leven van de gewonde man te redden en ze was vastbesloten dat te proberen. Ze kon hem daar niet achterlaten om opgeblazen te worden als het laboratorium de lucht in ging. Met de brandblusser in haar handen wrong ze zichzelf door het smalle raam naar de kleine veranda. De vlammen waren terug, ze kwamen steeds dichter bij de gewonde man en dreigden al gauw de muren van het huis in bezit te nemen. Ze spoot schuim op de plek tussen het raam en de trap en creëerde op die manier een tijdelijke doorgang. De mislukte moordenaar lag bijna boven aan de trap. Fran zette de brandblusser neer, legde haar handen onder de rechterschouder van de man, en met alle kracht die ze had tilde ze hem wat op en rolde hem om. Een moment wankelde hij op de bovenste tree, maar rolde toen schreeuwend van de pijn naar beneden.

Fran wilde rechtop gaan staan maar verloor haar evenwicht op het glibberige schuim en viel. Haar hoofd sloeg op de bovenste tree, haar schouder knalde tegen de scherpe rand van de volgende, en ze verstuikte haar enkel toen ze ten slotte op de grond viel.

Versuft lukte het haar op de been te komen net toen dokter Lowe om de hoek van het huis kwam lopen. 'Grijp hem,' schreeuwde ze. 'Help me om hem weg te slepen voor het hele huis ontploft.'

Hun aanvaller was flauwgevallen tijdens zijn buiteling en was nu een dood gewicht. Met bovenmenselijke kracht nam Fran het grootste gedeelte van de last en het lukte haar, met de hulp van dokter Lowe, om Lou Knox bijna zestig meter weg te slepen voor de explosie, die Calvin Whitehall zo zorgvuldig had voorbereid, plaatsvond. Ze brachten zich in veiligheid terwijl de vlammen hemelwaarts gingen en het brokstukken om hen heen regende.