Tien jaar later
Twee parasols zorgden voor bescherming, het gebied rond hun strandstoelen werd hierdoor een oase van schaduw. Naast en achter hen stelden met zonnecrème ingesmeerde toeristen zich vrijwillig bloot aan ultraviolette stralen. Ze lagen op handdoeken, luchtbedden of in strandstoelen. Een licht briesje vanaf zee zorgde ervoor dat de temperatuur aangenaam voelde, waardoor het gevaar om te verbranden nog groter was.
Achter haar zonnebril keek Heleen loom naar het spelletje dat zich in de branding afspeelde. David was in gesprek geraakt met twee Nederlandse meisjes. Langzaam maar zeker mondde de conversatie uit in stuntelig geflirt van beide kanten. David wist zich geen raad met zijn houding. Nonchalant en stoer gedrag ging gepaard met het natspatten van de blondines. Die reageerden hierop bijna hysterisch, maakten overdreven vrouwelijke pasjes waardoor het koddig overkwam, maar bleven toch in de buurt van de aantrekkelijke Spaanse jongen die vloeiend Nederlands sprak.
De groeiende aantrekkingskracht voor het andere geslacht, hormonen, snel wisselende stemmingen, sterke veranderingen aan het uiterlijk. Heleen werd weer geconfronteerd met een nieuwe fase in Davids leven. Ondanks de mindere kanten die de puberteit soms met zich meebracht, probeerde ze van elk moment te genieten. ‘Er is een echte rokkenjager opgestaan,’ giechelde Etienne.
Christian bromde binnensmonds, waarna zijn levensgezel hem speels aanstootte.
‘Gelukkig valt hij op meisjes. Al dat gedoe over “uit de kast komen” en “acceptatie van de familie” blijft hem mooi bespaard.’
Christian zuchtte diep. Hierna sloeg hij zijn ogen ten hemel. ‘Hoe heb ik het toch zo lang met die vent kunnen uithouden?’
Heleen glimlachte. In al die jaren waren die twee geen steek veranderd. Altijd met elkaar aan het bekvechten, maar ondertussen… Echte liefde bestond.
Christian en Etienne waren haar vrienden. Echte vrienden, mensen op wie je kon bouwen, die altijd voor je klaarstonden. Zonder hen had ze het ook wel gered, zo eerlijk moest ze zijn, maar was het een stuk lastiger geweest.
Na die verschrikkelijke nacht in de bossen van Blanes waren zij direct vanuit Nice overgevlogen. Schijnbaar moeiteloos namen ze de taken op zich van huishouder, kok, chauffeur en adviseur.
Na het drama moest ze haar wonden likken. Omdat haar twee vrienden haar werkelijk alles uit handen namen, kreeg ze alle ruimte om dit op haar eigen wijze in te vullen. Toen ze over haar eerste aarzelingen heen was gestapt, vertelde ze hen in tranen over de doodsangsten die ze die nacht had doorstaan. De klap, de beelden die op haar netvlies waren verschenen. Het zelfverwijt dat haar binnenste wegvrat, de misselijkmakende angst over het verlies van datgene waarvan ze het meest hield.
Door eigen toedoen was ze bijna het allerdierbaarste kwijtgeraakt.
Tijdens haar spurt naar de weg had ze zich de vreselijkste scenario’s voorgesteld. Zo hard als ze kon rende ze richting de plek waar de klap was geweest. Ze dacht niet na over haar eigen veiligheid. Ze moest en zou David zien. Eenmaal bij de heuvelrug aangekomen, werd haar nachtmerrie werkelijkheid. De zwarte Seat had een dodelijk parcours afgelegd. Na een zweefduik was de auto met de voorkant op de weg geklapt. Rechercheurs bogen zich inmiddels over het ontzielde lichaam van Romina. In haar haast had ze geen gordel omgedaan en was dwars door de voorruit geslagen.
In paniek zocht ze met haar ogen verder. Ze zag twee agenten in uniform. Tussen hen in stond David. Gek van geluk rende ze naar beneden. Wonderen bestaan. Op wat blauwe plekken na mankeerde David niets.
‘Hallo, dromertje.’ De stem van Christian bracht haar terug in het heden.
‘Wat dacht je van een fatsoenlijk antwoord?’
Ze knipperde verdwaasd met haar oogleden.
‘Sorry?’
‘Wij gaan wat te drinken halen, wil jij ook wat?’
Heleen grijnsde verontschuldigend.
‘Doe maar een mineraalwater… en voor David een cola.’
Etienne stak zijn duim op.
‘Dan mag je nu weer verder dromen van gespierde mannen in spannende tanga’s.’
Christian gaf hem een vriendschappelijke duw. ‘Lopen, aansteller.’
Ze keek haar vrienden na en richtte haar blik weer op David. Het spel met de meiden was nog in volle gang. Een van de blondines maakte een opmerking, waarop David zijn hoofd in zijn nek legde en uitgelaten lachte.
Hoe flexibel is een mens? Die vraag had ze zich al zo vaak gesteld. Meestal met betrekking tot David, soms tot zichzelf. Het was nauwelijks voorstelbaar wat hij in zijn jonge leven had meegemaakt. Want het was niet bij de dood van zijn ouders en die verschrikkelijke angstige nacht gebleven. Een paar jaar later volgde nog een tegenslag. Ditmaal werd hij opnieuw recht in zijn hart getroffen.
De donderdagmorgen waarop de telefoon ging, herinnerde ze zich als de dag van gisteren. Aan Ana’s toon hoorde ze dat het fout zat. Na het korte gesprek stapte ze direct in haar auto en reed naar het huis van haar hartsvriendin.
De foto’s in het ziekenhuis boden helaas geen ruimte voor enige twijfel. Wat begon als een knobbeltje in haar lies, bleek een klein onderdeel van de verschrikkelijke ziekte die reeds door haar hele lichaam was uitgezaaid. De artsen gaven haar nog zes maanden, het werden er uiteindelijk acht.
Omdat ze er op elk moment van de dag voor Ana en David wilde zijn, trok ze bij hen in. Ze nam een gedeelte van de huishoudelijke taken over en voerde met Ana lange gesprekken die vaak tot diep in de nacht duurden. Hierin spraken ze meestal over Davids toekomst.
Hoewel ze met chemokuren tegen haar ziekte vocht, wist Ana dat ze een ongelijke strijd voerde. Tijdens de periodes dat ze zich redelijk voelde, nam ze besluiten over het leven na haar dood. Het meest belangrijke was de overdracht van Davids voogdij aan haar beste vriendin. Haar huis zou moeten worden verkocht en de opbrengst zou worden gestort op een rekening waarover alleen David na zijn 21e verjaardag kon beschikken.
Zo snel als ze eruit waren geweest dat Heleen voor David zou gaan zorgen, zo langzaam was de uitvoering van dit plan gegaan. Het was een moeizaam traject waarbij de bureaucratische regelgevingen hen regelmatig in de weg zaten. Om tot Davids voogd te worden benoemd, ging zij door een administratieve molen, waarbij elk onderdeel van haar verleden en huidige leven onder de loep werd genomen. Uiteindelijk werd ze eind maart aangesteld als tijdelijke voogd van David. Een status die in de toekomst omgezet kon worden tot het definitieve voogdijschap. De ambtenaar die haar op de hoogte stelde van het besluit, verzekerde haar plechtig dat het ministerie vanwege de bijzondere omstandigheden een uitzondering had gemaakt. In praktisch alle gevallen duurde het jaren voordat het voogdijschap werd toegekend aan een persoon die geen deel uitmaakte van de familie.
Ana stierf in april. Heleen voerde de wensen van haar vriendin uit door de rest van het schooljaar in het knusse huisje te blijven wonen. De daaropvolgende zomer vertrokken ze naar haar eigen huis en werd Ana’s woning verkocht. In september ging David naar zijn nieuwe school in Blanes. Vlak voor de kerstvakantie kreeg zij bericht vanuit Madrid. Zij was officieel benoemd tot voogd van David.
In de jaren daarna werd haar duidelijk dat de geestelijke flexibiliteit van een kind voor een aanzienlijk deel afhankelijk is van de leefomgeving. Hij groeide na deze drama’s in een beschermde omgeving op, zonder noemenswaardige incidenten. Ondanks de drama’s kreeg hij bij Heleen de kans om kind te zijn.
De eerste maanden na Ana’s dood vroeg hij regelmatig naar haar. Ze legde zo begrijpelijk mogelijk uit dat Ana niet meer op deze wereld was. Ze voegde eraan toe dat ze zeker wist dat Ana het fijn vond als hij het goed deed op school en veel plezier maakte met zijn vriendjes. Hij accepteerde de uitleg. Over de angstige nacht in de bossen van Blanes repte hij met geen woord. Ze kon slechts hopen dat hij deze gebeurtenis op de een of andere wijze voorgoed uit zijn systeem had gewist dan wel een plek had kunnen geven.
Toen was er eindelijk rust in hun bestaan gekomen. David deed het prima op school, hij ging naar het voortgezet onderwijs, kreeg een heus vriendinnetje en kampte met de eerste lichamelijke en geestelijke problemen die de puberteit nu eenmaal met zich meebracht. Kortom, hij was een normaal kind. Precies wat Ana, zijzelf en wellicht Romina hadden gewild dat hij zou worden.
Naast de opvoeding van David, hield ze tijd over voor haar eigen project. Eindelijk kon ze aan de slag met haar lang gekoesterde wens: een opvangtehuis voor minder bedeelde kinderen. Met de ervaring van de voogdijzaak, besloot ze vanaf het begin beslagen ten ijs te komen. Ze huurde een gestoria in, een administratiekantoor dat haar moest adviseren bij het opzetten van het opvangtehuis.
Spoedig bleek dat de administratieve rompslomp waarmee ze in de voogdijzaak was geconfronteerd kinderspel was in vergelijking met de regelgeving die gold voor dit project. Toen de gestor haar voorlegde welke vergunningen en aanpassingen in het huis nodig waren om in aanmerking te komen voor een openingslicentie, duizelde het haar. De conclusie was dat het minstens drie jaar zou duren voordat zij deze papierwinkel in orde had en een aanvraag kon doen.
Omdat zij toch ‘iets met kinderen’ wilde, besloot zij het in de particuliere sector te proberen. De regels voor deze specifieke opvang waren stukken soepeler. In feite werd er van haar kant verwacht dat de omgeving kindveilig was en de kleintjes vakkundig werden begeleid.
Uiteindelijk besloot ze om het van alle kanten low budget te houden. Een keuze waarmee ze toch haar droom realiseerde. Het werd een soort crèche. Een opvangcentrum voor kinderen van alleenstaande, werkende moeders. Ze nam hooguit drie kinderen per dag in huis, zodat ze iedereen voldoende aandacht kon geven. De prijs die ze rekende was kostendekkend, meer had ze, gezien haar financiële situatie, niet nodig. Het werk gaf voldoening en ze genoot van het zorgen voor de kleintjes.
De afgelopen tien jaar waren de mooiste van haar leven geweest, dacht Heleen. De opvoeding van David en het opzetten van de crèche hadden veel aandacht opgeëist, maar haar deur stond altijd open voor haar vrienden en familie. Soms was het een drukte van belang, soms keken ze met z’n tweetjes avondenlang naar de televisie of lazen een boek op de patio.
De relatie die ze hadden opgebouwd deed niet onder voor de traditionele bloedband. Ze waren moeder en zoon en straalden dit ook uit. Afgezien van de ontbrekende uiterlijke overeenkomsten, zou niemand dit in twijfel trekken. Onafscheidelijk was een groot woord, maar het kwam dicht in de buurt.
Ze realiseerde zich terdege dat ook dit een periode was. Als David eenmaal achttien was, misschien eerder of later, zou hij zijn eigen weg kiezen. Het was onvermijdelijk dat ze hem dan op een bepaalde manier moest loslaten. Hopelijk zou hun band sterk genoeg zijn om in de toekomst stand te houden.
David kwam naar haar toe lopen. Het was aandoenlijk om te zien hoe hij zich een stoer loopje aanmat, terwijl hij tegelijkertijd zo snel mogelijk de afstand wilde overbruggen. Hij boog voorover en ging op één knie tegenover haar zitten.
‘Vanavond is op de camping van die meiden een feest.’ Zijn ogen glansden van opwinding.
‘Hoe laat is het afgelopen?’
‘Weet ik niet precies. Ik denk om een uur of twaalf.’
Heleen keek bedachtzaam. Ze had het niet zo op feestjes die op een wildvreemde camping werden gehouden. Ze keek langs David heen en zag hoe de meiden stonden te smoezen. Ook zij waren net zo nerveus als haar zoon. Ze zuchtte theatraal en haalde haar schouders op. Hij was tenslotte bijna vijftien, dacht ze.
‘Ik reken erop dat je uiterlijk om halfeen thuis bent,’ antwoordde ze met een toegeeflijke glimlach.
Omdat hij zich net op tijd realiseerde dat de twee meisjes hem in de gaten hielden, onderdrukte David een spontane reactie. In plaats daarvan stond hij langzaam op, stak quasi-nonchalant zijn duim op en gaf haar een knipoog.
‘Bedankt, ma.’