41
Heleen nam nog een slok van haar rode wijn. Haar eerste kennismaking met Ana en de twijfels die ze hierover had gehad, stonden haar nog helder voor de geest. Ze had het vreemd gevonden dat Ana haar in het gerechtsgebouw had aangesproken. Waarom wilde Ana contact met haar? Was er soms sprake van een wraakactie van de familie Castellano?
Na veel wikken en wegen had ze toch besloten om vast te houden aan haar mensenkennis. Ze had aan het gesprek een goed gevoel overgehouden. De vrouw kwam sympathiek op haar over en leek oprecht. Ze had zich voorgenomen om ergens in de komende dagen dat ze nog in Spanje zou zijn contact met Romina’s zus op te nemen.
Gedurende dat telefoongesprek was het goede gevoel enkel versterkt. Ana leek niet op persoonlijk gewin of wraak uit te zijn, maar wilde slechts de waarheid weten. Inmiddels wist Heleen dat die veronderstelling klopte.
Twee dagen later was Heleen naar het zuiden gereden. Het kleine huis was knus ingericht en lag in een dorpje vlakbij Barcelona. David speelde met een brandweerauto en merkte haar nauwelijks op. ‘Als er vreemde mensen op bezoek komen neemt hij altijd een afwachtende houding aan,’ verklaarde Ana het gedrag van haar neefje. ‘Daarna komt hij pas los.’ Met in haar achterhoofd de eerste ontmoeting met het kind, had Heleen begrijpend geknikt. Dit was niet het geschikte moment om daarover te beginnen.
Ana paaide David met een dvd, die hij meteen naar zijn kamer meenam om te bekijken. Na wat aftastende en beleefde opmerkingen over en weer, vertelde Heleen in samenvatting wat haar het afgelopen jaar was overkomen. De hele tijd dat ze aan het woord was had Ana ademloos geluisterd. Toen ze was uitgesproken, legde Ana even haar hand op Heleens been. ‘De schoften,’ had ze gefluisterd. ‘Wat ben ik blij dat jij het hebt gered.’ Om even op adem te komen had ze koffie voor hen gezet. De stilte die viel was welkom. Ana had op haar beurt over haar broer en zus verteld. Met Jorge had ze tot haar twintigste een goede band gehad. Rond die periode was haar jongere broer in aanraking gekomen met drugs. Na de zoveelste aanvaring met haar ouders was hij vertrokken om nooit meer terug te keren. Hij belandde in de drugsscene van Barcelona en bleef daar jarenlang hangen. Twaalf ambachten en dertien ongelukken later kreeg hij via een vriend de kans om op een cruiseschip te werken. Hij accepteerde de baan en verhuisde naar Nice. Ze had hem nog een paar keer gesproken. Hij had het erg druk, voornamelijk met zichzelf.
‘Jorge is een vlinder,’ had Ana gezegd. ‘Hij fladderde door het leven, altijd op zoek naar uitdagingen en nieuwe liefdes. Meestal liep dat fout af. Hij is egoïstisch en egocentrisch… maar geen slecht mens. Hij is gebruikt door Romina. Ze kan als geen ander mensen voor haar karretje spannen.’
Ana had er triest uitgezien toen ze dit zei, en hoewel Heleen het moeilijk vond Jorge als een goed mens te beschouwen, zag ze hoeveel verdriet het Ana deed dat het haar broer zo vergaan was. De zachtaardige toon verdween toen Ana over haar zus begon. Zij hadden elkaar nooit gemogen. Hun karakters verschilden totaal en dat had vanaf de tienerjaren pas echt een probleem opgeleverd. Romina was hun vaders oogappeltje geweest. In de meeste gevallen hoefde ze slechts grote, onschuldige ogen op te zetten om haar zin te krijgen. Al op jeugdige leeftijd was ze een meesteres in het manipuleren. Vanwege haar knappe uiterlijk was ze populair bij het andere geslacht. Romina had nooit vriendinnen, altijd vrienden. Ze wond hen om haar vinger en bewandelde voor haar achttiende al een weg die promiscue genoemd mocht worden. Wonder boven wonder liep ze jaren later tegen een fatsoenlijke man op die met haar trouwde. Dit huwelijk hield vijf jaar stand. Romina had aan een van haar vele slippertjes een geslachtsziekte overgehouden. Toen haar man van de dokter vernam dat hij ‘ergens’ een vervelend kwaaltje had opgelopen, ging hij direct naar huis en pakte zijn spullen. Tijdens hun huwelijk was híj nooit vreemdgegaan. Zijn illusie van een droomhuwelijk was uiteengespat. De scheiding werd drie maanden later uitgesproken.
In die periode had ze enkele pogingen gewaagd om op betere voet met Romina te komen. Het liep uit op een fiasco. Ze mochten dan in naam zussen zijn, een relatie was er eigenlijk nooit geweest. Zonder het daadwerkelijk uit te spreken, besloten ze om elkaar definitief los te laten. Alleen bij de begrafenis van hun ouders was er vluchtig contact geweest.
Toen David binnenkwam, had Heleen automatisch op haar horloge gekeken. Ze hadden anderhalf uur gesproken en het voelde alsof ze de inleidende fase nog moesten afsluiten. Blijkbaar dacht Ana hetzelfde, want ze stelde voor nogmaals af te spreken. Heleen had toegestemd en was terug naar haar hotel gereden. Onderweg had ze nagedacht over Ana’s kernachtige omschrijvingen van haar broer en zus. Het was een goed gesprek geweest tussen twee vrouwen die veel hadden verloren en terug probeerden te knokken. Ze wilde nog langer blijven en had het thuisfront gemeld dat ze haar verblijf met ten minste een week zou verlengen. Hierdoor was ze in de gelegenheid de uitspraak van de rechtbank bij te wonen, een meer kritische blik op haar droomhuis te werpen en nog een bezoek aan Ana en David te brengen. In die week had ze gedetailleerde aantekeningen voor een opknapbeurt van het huis gemaakt en had ze een kleine overwinning geboekt toen ze even met David had gepraat, zonder dat hij zich verlegen achter Ana had verscholen.
Tijdens de uitspraak had ze op het achterste bankje van de rechtszaal gezeten. Ana zat twee rijen voor haar en keek strak voor zich uit. De spanning was om te snijden.
De rechters in Gerona waren onverbiddelijk. Frank kreeg een gevangenisstraf van 38 jaar. Hij werd veroordeeld voor medeplichtigheid aan moord met voorbedachten rade, poging tot moord, grootschalige fraude en het vervalsen van staatsdocumenten. In zijn uitspraak liet de rechter geen spaan heel van het betoog van Franks advocaat, die had gegokt op vrijspraak in plaats van medewerking en een bekentenis, waardoor een mildere straf zou zijn opgelegd. De twee cruciale getuigenissen en het aangevoerde bewijs, zoals het samenlevingscontract tussen Frank en Gautier, de lening in Holland waarmee de Franse verzekeringsmaatschappij werd betaald, Franks verdwijning en zijn valse nieuwe identiteit, waren voor het hof overtuigend genoeg om een zware straf op te leggen. Aangezien de maximale straf in Spanje dertig jaar bedroeg, kreeg hij dus levenslang. Goed gedrag kon een aftrek van tien jaar opleveren, wat inhield dat hij op z’n vroegst over twintig jaar vrijkwam. Hij hoorde de straf aan met gebogen hoofd, als een verslagen bejaarde man. De leeftijd die bij hem paste tegen de tijd dat hij zijn straf uitgezeten zou hebben.
Ook Romina werd fors gestraft. De rechtbank bleek ongevoelig voor haar optreden. Ze werd veroordeeld voor medeplichtigheid aan moord met voorbedachten rade, grootschalige fraude en het in bezit hebben van vervalste documenten. Dit leidde tot een celstraf van 34 jaar, even-eens levenslang. Ook in dit vonnis werd gerefereerd aan de twee betrouwbare getuigenissen en de documenten die in haar huis waren gevonden. Het verweer van haar advocaat dat zij nergens vanaf wist, werd door de rechtbank verworpen.
Ze was na de uitspraak als een feeks tekeergegaan. Terwijl de rechtbankmedewerkers haar wegleidden, vervloekte ze eerst de rechters. Daarna waren Frank, Ana en die puta holandesa aan de beurt. Toen de deur achter haar werd gesloten, galmde haar schelle stem nog in de rechtszaal na.
Tevreden met het vonnis en de ontwikkelingen in Spanje, was Heleen teruggekeerd naar Nederland. Daar stond haar een aangename verrassing te wachten. Haar advocaat had diverse gesprekken met Franks werkgever gevoerd. Ze hadden een overeenkomst bereikt die stond of viel met de uitspraak van de rechtbank. Nu de veroordeling een feit was, hoefde ze enkel haar handtekening te zetten.
Het contract hield in dat zij bleef zwijgen tegen de media en in de toekomst geen memoires zou publiceren. Wilde ze of moest ze door omstandigheden daarvan afwijken, dan werd het verzoek vooraf aan de bedrijfsdirectie voorgelegd. Zij hadden te allen tijde een vetorecht. Als tegenprestatie mocht zij het uitgekeerde verzekeringsgeld houden.
Enigszins verbaasd had ze haar advocaat om uitleg gevraagd. Hoe was het mogelijk dat een bedrijf tot deze regeling kwam? Zij waren toch nergens verantwoordelijk voor?
Haar raadsman gaf een uitvoerige uitleg over de denkwijze van de bedrijfstop en het daaruit voortvloeiende beleid. Het kwam erop neer dat de bedrijfstop worstelde met de wisselwerking van de zakelijke kant én het menselijke aspect van deze zaak.
Doordat het management verzuimd had de verhouding van Frank met een collega, wat een overtreding van de bedrijfsregels was, op te merken en te melden, waren ze bang om voor de rechter gesleept te worden. Bovendien zou de hele rechtszaak rondom Frank slecht op hun bedrijf afstralen. De eventuele immateriële schade die zij door deze zaak zouden lijden, was niet in cijfers uit te drukken.
Daarnaast hadden ze te maken met het leed van Heleen, de vrouw van hun voormalige medewerker. Ze moesten daar een soort compensatie voor regelen, in ruil voor haar stilzwijgen over de hele zaak. Uiteindelijk nam de directie het advies van Peter Redderswaal over om schoon schip te maken. De bedrijfstop zou zwijgen als het graf en dat gold ook voor Heleen van Rijnsburg.
Nadat ze het contract had ondertekend, bedankte ze Peter. Het typeerde hem dat hij alle credits bij haar advocaat neerlegde. Ze vertelde hem over haar toekomstplannen. Over haar verhuizing naar Spanje. Volgens de wet behoorde het huis in Eindhoven aan haar en Frank toe. Eventuele schadeclaims van haar kant stonden daar in principe buiten. Omdat zij bij voorkeur al haar schepen achter zich wilde verbranden, had haar advocaat een deal met Frank geadviseerd. Ze had meteen afwijzend gereageerd, ze wilde nooit meer iets met hem te maken hebben. Met argumenten die heel redelijk waren wist hij haar te overtuigen. Hij begreep dat het nu nog gevoelig lag, maar in de toekomst zou ze echt beter af zijn met een goede overeenkomst. Lukte dit, dan kon ze werkelijk voor haar idealen gaan in plaats van de komende jaren veel energie in langlopende rechtszaken te steken.
Hij nam contact op met Franks advocaat om over de verkoop van het huis en een scheiding te praten. Mits Frank meewerkte aan een vlotte afwerking, zou ze afzien van een claim voor materiële en immateriële schade die zij door zijn optreden had geleden. Hij stemde met beide punten in. Hij kon ook niet anders gezien zijn financiële situatie. Frank wilde zijn straf in Nederland uitzitten. Met het versnellen van zo’n uitlevering was achter de schermen het nodige geld gemoeid. Het geld dat vrijkwam na de verkoop van het huis kon hieraan worden besteed.
Ze was naar Spanje vertrokken en had het huis in Nederland voor een redelijke prijs te koop gezet. In de veronderstelling dat er minstens enkele maanden voorbij zouden gaan voordat de eerste kopers zich zouden melden, nam ze de plaatselijke aannemer in Blanes aan om de verbouwing van de villa te regelen. Terwijl de manschappen de villa opknapten, meldden de eerste kopers zich bij haar makelaar in Eindhoven. Het was meteen raak. Mensen uit Haarlem die vanwege hun werk naar Eindhoven moesten verhuizen. Een week na bezichtiging werd het huis verkocht. De helft van de opbrengst minus de resthypotheek ging naar Frank. Drie maanden later werd hij aan Nederland uitgeleverd om daar zijn resterende straf uit te zitten.
Heleen luisterde naar het concert dat door de krekels werd uitgevoerd. Ze glimlachte. Het ging haar steeds makkelijker af om over vroeger te denken. Ook met het turbulente gedeelte van het recente verleden had ze weinig moeite. Het sleet, naarmate haar leven beter op de rails kwam. Zelfs de ergste pijn, die van de vernedering, werd geleidelijk aan minder. Deze omgeving en de kring van mensen om haar heen verrichtte wonderen.
Toeval of geluk? Het geld dat ze niet hoefde terug te betalen, de snelle scheiding en verkoop van het huis, dit hemelse plekje op aarde, haar relatie met Ana en David die met de week groeide? Bestond er wel een woord voor om dat alles te definiëren? Ach, wat maakt het ook uit, dacht ze. Misschien was dit wel gewoon wat ze verdiende na al die ellende. Het geluk lachte haar eindelijk toe. In de afgelopen maanden was haar moeder al tweemaal op bezoek geweest. Haar broer Jurgen zou deze zomer met zijn familie vakantie komen vieren. Alex was in de meivakantie een week bij haar geweest. Samen hadden ze een geweldige tijd beleefd. De laatste week van zijn zomervakantie zou hij nogmaals bij haar logeren.
Als verrassing hadden Christian en Etienne onverwacht voor haar deur gestaan. Het was een fantastisch weekend geworden, waarin ze veel lol hadden gehad. Ze spraken af dat ze in het najaar weer van de partij zouden zijn als haar collega’s op bezoek kwamen. Bernadette zou hen dan vergezellen.
Maar niet iedereen reageerde zo goed op haar overwinning. Monique had de zijde van Frank gekozen. Na de uitspraak hadden ze hooguit een kwartier gesproken waarin Monique aangaf dat haar familieband sterker was dan de relatie met haar schoonzus. Ze koos openlijk voor Frank zonder zijn daden af te zwakken. Omdat ze vroeger goed met elkaar omgingen, speet het haar dat ze elkaar nooit meer zouden zien. Ze koesterde geen wrok tegen Heleen, maar zou altijd achter haar broer staan. Ze overwoog sterk om naar Nederland terug te keren, zodat ze Frank regelmatig in de gevangenis zou kunnen opzoeken.
Monique was volwassen en nam een weloverwogen beslissing. Heleen wenste haar het allerbeste toe.
Ana was in korte tijd uitgegroeid tot een echte vriendin. En David? Ze was gek op hem. Van dat kind kreeg ze nooit genoeg. Wat een schatje was dat. Nooit had ze gedacht dat ze zoveel kon genieten van iets wat uit zoiets kwaads was ontstaan.
Ze stond op. Voor vandaag was het genoeg geweest. Van het ene op het andere moment sloeg de vermoeidheid toe.
De telefoon ging. Snel liep ze de woonkamer binnen. Op het scherm van de telefoon las ze het nummer van Ana. Vrolijk nam ze op.