35

'Waar zijn de anderen?' vroeg Margo toen D'Agosta de kleine conferentiekamer van de afdeling antropologie binnenkwam. 'Die komen niet,' zei D'Agosta terwijl hij zijn broekspijpen optrok en ging zitten. 'Planning.' Toen zag hij Margo's blik en schudde vol afschuw zijn hoofd. 'Ach, wat maakt het ook uit. Als je de waarheid wilt weten, ze hebben geen belangstelling. Die vent Waxie, die jij bij Brambells presentatie gezien hebt? Die heeft nu de leiding over de zaak. En hij gelooft dat hij zijn mannetje al te pakken heeft.' 'Hoe bedoel je, al te pakken?' vroeg Margo.

'Een of andere gek die ze in het park gevonden hebben. Wel een moordenaar, maar niet de killer die we zoeken. Althans, volgens Pendergast niet.' 'En Pendergast?'

'Die maakt een korte zakenreis.' D'Agosta glimlachte alsof dat een binnenpretje was. 'En wat heb jij?'

'Ik zal bij het begin beginnen.' Margo haalde diep adem. 'Het is tien jaar geleden, oké? Een expeditie naar het Amazone-bekken. Aan het hoofd staat een wetenschapper van het museum, ene Julian Whittlesey. Er vinden enkele persoonlijkheidsconflicten plaats en het team gaat uiteen. Om diverse redenen overleeft niemand de tocht. Maar er worden verscheidene kratten met relieken naar het museum verscheept. In een ervan zit een afzichtelijk poppetje, verpakt in plantenvezels.' D'Agosta knikte. Tot zover was de geschiedenis bekend. 'Wat ze niet wisten, was dat dat poppetje een afbeelding was van een wild, inheems schepsel. En dat het verpakkingsmateriaal een plant was die daar ter plaatse voorkomt en die van groot belang is als voedingsmiddel voor het wezen. Korte tijd later werd de leefomgeving van het dier vernield omdat de plaatselijke overheid op zoek is naar mineraalafzettingen. Dit monster, die Mbwun, gaat achter de laatste resterende vezels aan. Het hele eind van het Amazone-bekken naar Belem en van daar naar New York. Het houdt zich in leven in het souterrain van het museum, waar het wilde dieren eet en die plant, waaraan het verslaafd lijkt te zijn.' Weer knikte D'Agosta.

'Nou,' zei Margo, 'dat wil er bij mij niet in. Vroeger wel, maar nu niet meer.'

D'Agosta trok een wenkbrauw op. 'En wat wil er dan precies niet in?'

'Denk eens na, inspecteur. Hoe kan een wild dier, zelfs als het uitzonderlijk intelligent is, die reis van het Amazone-bekken naar New York maken op zoek naar een paar kratten vol vezels? Dat is wel een hele reis, vanaf zijn eigen habitat.'

'Je vertelt me niets wat we niet al wisten toen dat beest vernietigd werd. Op dat moment was er geen andere interpretatie, en ik zie er nu ook geen. Mbwun was hier. Ik heb hem over me heen voelen ademen, god nog aan toe. Als hij niet uit de Amazone kwam, waarvandaan dan wel?'

'Goede vraag,' zei Margo. 'Stel nu eens dat Mbwun oorspronkelijk afkomstig was uit New York en gewoon thuiskwam?' Even bleef het stil. 'Thuiskwam?' zei D'Agosta verbijsterd. 'Ja. Stel nu eens dat Mbwun helemaal geen beest was, maar een mens? Stel dat het Whittlesey was?'

Ditmaal duurde de stilte veel langer. D'Agosta keek naar Margo. Ze mocht dan misschien in prima vorm verkeren, evengoed moest ze halfdood zijn van uitputting nadat ze non-stop aan die lijken gewerkt had. En dan die moord op Brambell, en de ontdekking dat een van de lijken die ze uiteengepeuterd had, toebehoorde aan een voormalige collega. Een collega over wie ze zich toch al schuldig voelde omdat ze geen contact met hem gehouden had... Hoe kon hij zo stom geweest zijn, zo zelfzuchtig, om haar bij zo'n klus in te schakelen, terwijl hij wist hoezeer de oorspronkelijke museummoorden haar uit haar evenwicht gebracht hadden? 'Luister,' begon hij, 'dr. Green, volgens mij is het beter...'

Margo hief haar hand op. 'Ik weet het, ik weet het: het klinkt krankzinnig. Maar dat is het niet, dat zweer ik. Mijn lab-assistent is op ditzelfde moment bezig met nog een paar tests, om mijn bevindingen te controleren. Laat me dus uitspreken. Mbwun had een verbijsterend hoog percentage aan menselijk DNA. We hadden van een van de klauwen de sequentie laten bepalen, weet je nog? Daarbij troffen we intacte strengen perfect menselijk DNA aan, duizenden basisparen lang. Dat is geen evolutionaire afwijking. En Pendergast had een paar voorwerpen van Whittlesey gevonden op de schuilplaats van het dier, weet je nog. En vergeet niet dat het schepsel iedereen doodde waarmee het in aanraking kwam, behalve één persoon: Ian Cuthbert. Waarom? Cuthbert was ooit goed bevriend geweest met Whittlesey. Verder is Whittleseys lijk nooit gevonden...'

D'Agosta klemde zijn kaken op elkaar. Dit was krankzinnig. Hij duwde zijn stoel achteruit en wilde opstaan.

'Laat me uitspreken,' zei Margo rustig.

D'Agosta beantwoordde haar strakke blik. In haar ogen lag iets waardoor hij weer ging zitten.

'Inspecteur,' vervolgde ze, 'ik weet hoe dit klinkt. Maar u móét luisteren. We hebben een vreselijke fout gemaakt. Dat is evenzeer mijn schuld als die van de anderen. We hebben de laatste stukken van de puzzel nooit bij elkaar gezocht. Maar iemand anders heeft dat wel gedaan. Greg Kawakita.'

Ze legde een vergroting van een microscoopopname van 20 bij 25 centimeter op de tafel. 'In deze plant zit een reovirus.' 'Dat wisten we al.'

'Maar wat we over het hoofd gezien hebben, is dat die reovirussen een unieke eigenschap hebben: ze kunnen vreemd DNA in de gastheercel brengen. En ze brengen een drug voort. Ik heb vanavond nog een paar tests gedaan op de vezels, nadat ik dit ontdekt had. Ze bevatten genetisch materiaal, DNA zoals dat in reptielen voorkomt, dat in de menselijke gastheer wordt gebracht wanneer die de plant opeet. En dat DNA zorgt op zijn beurt voor een fysieke transformatie. Op een of andere manier, ik heb geen idee hoe of waarom, moet Whittlesey van die plant gegeten hebben tijdens zijn expeditie. Hij onderging een morfologische verandering. Hij werd Mbwun. Toen de verandering compleet was, had hij een constante toevoer van het middel in de plant nodig. En toen de plaatselijke voorraad vernield werd, wist Whittlesey dat er meer te vinden was in het museum. Dat wist hij, omdat hij de planten hier zelf naartoe gestuurd had, als verpakkingsmateriaal in de kratten. Dus keerde hij terug naar de kratten. Pas toen hij geen toegang meer had tot zijn voorraad, begon hij mensen te doden. Want ziet u, de hypothalamus van het menselijk brein bevat een hormoon dat ook voorkomt in de planten en...' 'Wacht. Je zegt dus dat wie van die planten eet, verandert in een soort monster?' vroeg D'Agosta ongelovig.

Margo knikte. 'En nu weet ik ook wat Greg daarmee te maken had. Hij had alles uitgedokterd en verdween toen om een of ander particulier plan na te jagen.' Ze rolde een groot schema uit op de conferentietafel. 'Hier is een plattegrond van zijn laboratorium, of zoveel daarvan als ik heb kunnen reconstrueren. Hier in de hoek staat een lijst met alle apparatuur die ik heb kunnen herkennen. Zelfs met geweldige kortingen moet dit alles meer dan achthonderdduizend dollar gekost hebben.'

Onwillekeurig floot D'Agosta. 'Drugsgeld.'

'Precies, inspecteur. Het enige doel van zo'n lab zou bijzonder geavanceerde genetische manipulatie op productieniveau kunnen zijn.

Met de nadruk op het woord productie.'

'Tegen het einde van afgelopen jaar deden geruchten de ronde over een nieuwe drug,' zei D'Agosta, 'met de naam glaze. Heel zeldzaam, heel duur, en met een verbijsterende uitwerking. Maar de laatste tijd heb ik er weinig meer over gehoord.'

Margo legde een vinger op de tekening. 'Genetische manipulatie bestaat uit drie fasen. Ten eerste moet je het DNA van een organisme in kaart brengen. Dat doen die machines langs de noordwand. Samen vormden die een geweldige sequentiebepalende bewerking. Deze eerste hier bestuurt de polymerase-kettingreactie, die het DNA kopieert zodat de volgorde bepaald kan worden. Deze hier bepaalt de volgorde. En die machine hier was een Cambridge Systems NAD-I Wij hebben er beneden een staan. Het is een hooggespecialiseerde supercomputer met gallium-arsenide CPU's en vectorprocessing voor de analyse van de sequentieresultaten. Dan stonden hier, langs de zuid-wand, de gesmolten overblijfselen van een reeks aquaria. Kawakita kweekte de Mbwun-plant in grote hoeveelheden, om het ruwe materiaal voor zijn onderneming te leveren. En hier stond een Ap-Gel virusproductiefaciliteit voor het kweken en in stand houden van virussen.'

Er volgde een dodelijke stilte. D'Agosta bette zijn voorhoofd en tastte in zijn zak naar de geruststellende vorm van een sigaar. Hij begon haar nu ondanks alles te geloven.

'Kawakita gebruikte de apparatuur om genen uit het plantvirus te verwijderen.' Margo legde nog een paar foto's op tafel. 'Dit zijn SEM-micrografen. Hieruit blijkt dat hij de reptielengenen weghaalde. Waarom? Omdat hij kennelijk de fysieke gevolgen van de drug wilde uitschakelen.'

'Wat vindt Frock hiervan?'

Terwijl hij de vraag stelde, dacht D'Agosta dat hij even een blos over Margo's gezicht zag trekken. 'Ik heb nog geen gelegenheid gehad om het hem te vertellen. Maar ik weet dat hij sceptisch zal zijn. Hij is nog steeds getrouwd met zijn theorie over fractale evolutie. Dit klinkt misschien gek, inspecteur, maar het is een feit dat er in de natuur een groot aantal stoffen voorkomt, hormonen bijvoorbeeld, die dit soort transformaties veroorzaken. Het is niet zo bizar of ongebruikelijk als het klinkt. Er is een hormoon met de naam BSTH dat een rups in een vlinder verandert. Er is een ander hormoon dat resotropine-x heet. Wanneer een kikkervisje daar een dosis van krijgt, verandert het binnen een paar dagen in een kikker. Dat is wat hier ook aan de hand is, daar ben ik zeker van. Alleen nu hebben we het over de verandering van een menselijk wezen.'

Ze zweeg even. 'Er is nog iets.' 'Is dit nog niet genoeg?'

Margo diepte uit haar tas een paar kleine snippers papier op, tussen vellen doorzichtig plastic geklemd. 'Tussen de as vond ik iets wat eruitzag als Kawakita's laboratoriumdagboek. Dit waren de enige stukjes papier waarop het schrift nog leesbaar was.' Ze haalde meer foto's te voorschijn. 'Ik heb de snippers laten vergroten. De eerste is uit het midden van het boek. Het is een soort lijst.' D'Agosta tuurde naar de foto. Langs de linkerrand van het zwaar-verbrande papier zag hij een paar neergekrabbelde woorden staan: wysoccan, mestminnende blauwvoet. Dan, verder naar onderen: groene wolk, buskruit, lotushart.

'Weet jij wat dat betekent?' vroeg D'Agosta terwijl hij de woorden in zijn notitieboekje opschreef.

'Alleen dat buskruit,' antwoordde Margo. 'Hoewel ik ergens denk dat het me meer zou moeten zeggen.' Ze gaf hem nog een foto. 'Hier is er nog een, zo te zien fragmenten van de code voor zijn extrapolatieprogramma. En nog een langere.' D'Agosta bekeek het fragment dat hem voorgehouden werd.

... kan niet leven met de wetenschap dat ik... Hoe kon ik me concentreren op... zonder aandacht voor de mentale effecten die... maar die ander wordt met de dag hebzuchtiger. Ik heb tijd nodig om...

'Klinkt alsof hij tegen het einde enig geweten begon te ontwikkelen,' zei D'Agosta terwijl hij de foto teruggaf. 'Maar waar was hij precies mee bezig?'

'Daar kom ik zo op,' antwoordde Margo. 'Hier is te zien dat hij het heeft over de mentale effecten van glaze als iets waaraan hij niet gedacht had. En heb je die verwijzing aan het eind gezien, waar hij het heeft over "die ander"? Daar ben ik nog niet uit.' Ze pakte een andere kaart. 'Dan is er dit. Volgens mij komt dit van de laatste pagina van het dagboek. Zoals je ziet staan er, afgezien van een hoop cijfers en berekeningen, maar drie compleet leesbare woorden, met een punt achter het eerste: "onherstelbaar. Thyoxine zou..." ' D'Agosta keek haar vragend aan.

'Ik heb het opgezocht. Thyoxine is een experimenteel onkruidbestrijdingsmiddel, bijzonder sterk, voor het verwijderen van algen uit meren. Als Greg die plant kweekte, wat wilde hij dan met thyoxine? Of met vitamine D, dat hij kennelijk ook aan het maken was? Er zijn nog een heleboel vragen onbeantwoord.' 'Ik zal het tegen Pendergast zeggen, voor het geval hij enig idee heeft.' D'Agosta staarde even naar de foto's en schoof ze toen terzijde. 'Vertel eens, dr. Green,' ging hij verder. 'Ik snap het nog niet helemaal. Wat probeerde Kawakita nou precies voor elkaar te krijgen met al die apparaten van hem?'

'Waarschijnlijk probeerde hij de drug te temmen door de reptielgenen uit het Mbwun-plantvirus te verwijderen.' 'Te temmen?'

'Volgens mij probeerde hij een drug te maken die niet die groteske fysieke veranderingen teweegbracht. Om de gebruiker meer alert te maken, sterker, sneller, hem beter nachtzicht te geven. U weet wel, het soort hypergevoelige zintuigen dat Mbwun ook had. Maar zonder de bijwerkingen.'

Margo begon de tekening op te rollen. 'Ik zou weefselmonsters van Kawakita's lijk moeten testen om het zeker te weten. Maar ik denk dat we sporen van de Mbwun-drug zullen vinden, ingrijpend veranderd. En ik denk dat de drug zelf een soort narcotische bijwerking zal blijken te hebben.'

'Bedoel je dat Kawakita het spul zelf gebruikt heeft?' 'Daar ben ik van overtuigd. Maar hij moet de zaak op een of andere manier verpest hebben. Misschien had hij het niet gefilterd of niet goed gezuiverd. En de vervormingen die we in zijn skelet zagen, zijn daarvan het resultaat.'

D'Agosta veegde opnieuw zijn voorhoofd af. God, wat had hij een behoefte aan die sigaar. 'Wacht eens even,' zei hij. 'Kawakita was een slimme vogel. Zo iemand neemt niet zomaar, voor de aardigheid, een gevaarlijk middel in. Geen denken aan.'

'Inderdaad, inspecteur. En misschien is dat de reden voor zijn schuldgevoel. Want kijk, hij zou de drug niet zomaar zelf ingenomen hebben. Hij zou hem eerst hebben laten testen.'

'O,' zei D'Agosta. Lange tijd bleef het stil, en toen voegde hij eraan toe: 'O, shit.'