49

WHARTON PARK

Ik zit in de bibliotheek en probeer het verhaal dat ik zojuist heb gehoord te bevatten. Een tragisch verhaal over liefde, misleiding en pijn – een verhaal waarvan ik het directe resultaat blijk te zijn.

Harry Crawford was mijn grootvader… er stroomt Crawfordbloed door mijn aderen… mijn moeder was half Thais… Elsie en Bill zijn geen bloedverwanten van me… en ik ben op de een of andere manier, al weet ik nog niet precies hoe, familie van Kit…

En toch, hoewel de dingen die ik heb gehoord schokkend en onthullend waren, ben ik zelf kalm. Dit huis, Wharton Park, heeft altijd al deel van me uitgemaakt, al wist ik nooit waarom. Ik heb gewoon altijd het gevoel gehad dat ik er thuishoorde. Ik weet nu dat mijn voorouders driehonderd jaar binnen deze muren hebben gewoond. Het gebouw moet van hun wezen doortrokken zijn.

Wharton Park en de familie Crawford – mijn familie – zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het huis roept ons terug, eist dat we terugkomen. Zelfs een klein baby’tje dat duizenden kilometers ver weg is geboren, een kind dat eigenlijk niet eens geboren had moeten worden, werd erdoor opgeëist en er teruggebracht.

Mijn moeder Jasmine, de enige directe nakomeling van haar generatie, onwettig geboren in de nasleep van de oorlog, zich nooit bewust van haar erfenis of haar legitieme recht op dit huis, groeide niettemin op het bijbehorende grondgebied op. En eenmaal veilig teruggewonnen liet ze nog meer Crawfords achter; van wie er nu een door het noodlot en het toeval terug is binnen de muren van het huis.

De naakte waarheid begint me plotseling te dagen. Maar brengt die troost of angst?

Wharton Park behoort niet aan de Crawfords toe.

Wij behoren aan Wharton Park toe.

Julia voelde de spanning in haar lichaam, keek omlaag en zag dat ze hard in Kits hand kneep. Ze keek naar Elsies grauwe, vermoeide gezicht.

Kit verbrak ten slotte de stilte: ‘Dus als ik het goed heb zijn Julia en ik achter-achterneef en -nicht?’

Elsie slaagde erin te knikken. ‘Ja, Kit, dat klopt.’

‘En heeft Harry ooit ontdekt dat het kleine meisje dat een paar honderd meter verderop opgroeide Lidia’s dochter was?’

‘Nee. Bill en ik hebben onze belofte aan mevrouw gehouden en er tegen niemand een woord over gezegd. Harry kwam nooit meer naar de moestuin of de kassen. Het deed Bill veel verdriet dat de band die in Changi tussen hen was ontstaan, werd verbroken. Maar hij begreep dat meneer Harry niets te maken wilde hebben met iets wat hem aan Lidia herinnerde. Ik geloof dat hij zijn dochter meer dan twintig jaar niet had gezien. Tot hij op een dag, toen hij wist dat hij zou sterven, bij ons op de stoep stond.’ Elsie wendde zich tot Julia. ‘Je moeder deed de deur voor hem open. Hij moet het toen gezien hebben, want Bill heeft altijd gezegd dat Jasmine het evenbeeld van haar moeder was. Maar goed,’ vervolgde Elsie met een schouderophalen, ‘meneer zag eruit als een geest toen hij binnenkwam. Ik denk dat hij toen zeker wist wie ze was.’

‘Dat moet een vreselijke schok voor hem zijn geweest,’ mompelde Kit.

‘Ja,’beaamde Elsie, ‘de arme man stond te trillen. Ik zette hem op een stoel en gaf hem een kop thee met veel suiker. En terwijl hij me vertelde dat hij wilde dat Bill zijn dagboek uit de Changi-gevangenis kreeg, verloor hij Jasmine geen moment uit het oog. Ze was net terug uit de kassen, waar ze haar vaders orchideeën had zitten schilderen. Meneer zag ze op de keukentafel liggen en vroeg haar ernaar.’

Elsie kreeg tranen in haar ogen bij de herinnering en Kit liet Julia’s hand los zodat ze naar de oude vrouw toe kon gaan en een arm om haar schouders slaan. ‘Oma, als het te veel voor u wordt…’

‘Nee,’ zei Elsie vastberaden, ‘ik ben eraan begonnen, nu wil ik het ook afmaken. Maar goed, meneer vroeg Jasmine of hij haar schilderijtjes mocht hebben, omdat hij ze zo mooi vond. Ze zei ja en toen kuste hij haar en zei hij gedag. En dat,’ zei ze terwijl ze haar hoofd liet zakken en moeizaam slikte, ‘was de laatste keer dat ik die arme Harry in leven zag.’

‘Het was waarschijnlijk wel het beste dat hij het pas helemaal op het eind wist. Ook voor Jasmine,’ troostte Kit haar.

‘Dat kan wel zijn, maar ik zal nooit de blik in zijn ogen vergeten toen hij vertrok. Hij was pas achtenveertig of zo, maar hij leek jaren ouder. Hij had geen fijn leven. Mevrouw en hij waren alleen in naam getrouwd. De schok van de ontdekking over Jasmine en daarna het verlies van haar eigen baby hadden Olivia voor altijd veranderd. Ik hield van haar, maar ze veranderde van een lief meisje in een verbitterde oude vrouw. Harry vond absoluut geen troost bij haar, dat is zeker. Ik heb het vaak gezegd: ik geloof echt dat hij is gestorven aan een gebroken hart.’

‘Dus zo kwamen die vier schilderijtjes een paar maanden geleden bij de inboedelveiling terecht?’ zei Kit en hij keek Julia aan.

Julia antwoordde niet; ze was nog te zeer verbijsterd.

‘En heeft Jasmine nooit geweten wie haar echte vader en moeder waren?’ vroeg Kit.

Elsie schudde haar hoofd. ‘Nee. Wat voor goeds zou daar nog uit voortgekomen zijn, voor ons allemaal? O.’ Ze gaapte. ‘Neem me niet kwalijk, het vertellen van dit verhaal eist zijn tol.’ Ze keek Julia aan.’ Gaat het, liefje? Het moet wel een vreselijke schok zijn. Maar je moeder was in elk geval je moeder en je vader was je vader, ook al ben ik niet je ouwe oma. Maar ik heb altijd van je gehouden alsof ik dat wel was, denk daar wel om.’

‘Dat weet ik, oma,’ antwoordde Julia.

‘Het was een vreselijk geheim om al die jaren te moeten bewaren, maar je doet wat je moet doen. En dat hebben Bill en ik gedaan.’

Kits gedachten waren niet versluierd door emoties, waardoor hij al kon nadenken over de implicaties van wat hij had gehoord. ‘Maar dat betekent toch dat Alicia, als je oudere zus, een directere erfgename van Wharton Park is dan ik? Als vrouw zou ze natuurlijk niet de titel kunnen dragen, maar ze heeft wellicht wel recht op het landgoed.’

‘Nee, dat is niet zo.’ Elsie schudde vermoeid haar hoofd. ‘Maar dat is een verhaal voor een andere keer. Ik geloof dat ik naar bed moet.’ Ze maakte aanstalten om op te staan en Kit hielp haar.

‘Dank je, Kit. Je bent een heer, een echte Crawford.’ Ze glimlachte, haakte haar arm door die van Kit en bleef toen stilstaan voor Julia, die nog steeds onbeweeglijk op de bank zat. ‘Het spijt me, liefje,’ zei ze zacht. ‘Ik heb heel erg gepiekerd of ik het je moest vertellen of niet. Maar aangezien het lot je terug heeft gebracht naar Wharton Park en Kit, leek dit me het juiste. Ik hoop dat ik gelijk had.’

Julia schudde zich wakker, stond op en sloeg haar armen om haar grootmoeders schouders. ‘Ja, u had gelijk. En ik ben u heel dankbaar dat u het me hebt verteld.’

Kit en Julia keken Elsie samen na toen die de kamer uit liep.

‘Denk je dat ik met haar mee naar boven moet gaan?’ vroeg Julia.

Kit schudde zijn hoofd. ‘Ik heb het gevoel dat ze alleen wil zijn.’ Hij slaakte een zucht, die overging in een fluittoon. ‘Wil je een cognacje? Ik kan er wel een gebruiken na dat verhaal.’

Julia schudde haar hoofd. ‘Nee, dank je.’ Ze ging abrupt weer op de bank zitten, terwijl Kit een karaf uit een kast onder de boekenplanken haalde en zich een borrel inschonk.

‘De enige vraag die ik Elsie zou willen stellen is of je echte grootmoeder nog leeft. Als Lidia pas zeventien was toen ze Harry ontmoette, en dat was in 1946, dan zou ze nu… tachtig zijn? Er bestaat een kans dat ze nog leeft.’

Kit ging naast Julia op de bank zitten en sloeg een arm om haar schouders. ‘Lidia moet heel veel voor Harry betekend hebben dat hij bereid was alles voor haar op te geven. En, lieverd, nu weten we ook van wie je je talent op de piano hebt geërfd: van je grootvader Harry.’

Dat was een verband dat Julia nog niet had gelegd. Ze leunde haar hoofd tegen Kits schouder en dankte god dat Kit geen nauwere bloedverwant was dan een achter-achterneef. ‘Ja, misschien,’ mompelde ze.

Kit keek omhoog naar de scheuren in het plafond. ‘De moraal van dit trieste verhaal is natuurlijk dat de plicht het won van de liefde. Ik ben buitengewoon blij dat ik niet in Harry’s schoenen sta. Ik begrijp wel waarom hij het gevoel had dat er geen keus was.’

‘Ik heb medelijden met Olivia. Ze wist wat er was gebeurd, maar stelde de toekomst van Wharton park boven haar eigen gevoelens. Geen wonder dat ze verbitterd raakte,’ zei Julia en ze zuchtte. ‘Haar hele volwassen leven onbemind en bedrogen.’

‘Ja.’ Kit nam een slokje cognac. ‘Het spijt me nu dat ik niet meer aandacht aan haar heb besteed toen ik de vakanties hier doorbracht. Ik nam gewoon aan dat ze een uitgedroogd, chagrijnig oud mens was.’

‘Het moet ontzettend pijnlijk voor haar zijn geweest om, nadat ze haar eigen kind had verloren, mijn moeder op het landgoed te zien opgroeien, wetende dat ze Harry’s dochter was.’

‘Het leven is vreselijk triest, nietwaar?’ Kit zuchtte en trok Julia tegen zich aan. ‘Daarom hang ik het geloof aan dat we de dag moeten plukken. En misschien moeten we na al die opwinding maar eens naar boven gaan?’

Julia stemde daarmee in en ze liepen samen naar de vestibule. Julia ging op de trap zitten terwijl Kit overal het licht uit ging doen en alles afsloot. Daarna kwam hij naast haar zitten. ‘Alles goed, lieverd?’ vroeg hij, en hij pakte haar hand vast.

‘Ja.’ Ze knikte.

‘Het ene moment de kleindochter van een tuinman, en het volgende van een lord!’ plaagde Kit haar. ‘Bedenk wel dat je heus niet de eerste bent en ook zeker niet de laatste zult zijn. Ik kan je wel een stuk of vijf lokale aristocratische families noemen met lijken in de kast. Kom, lieverd, tijd dat we naar bed gaan. We hebben morgen een drukke dag.’ Kit trok haar overeind en ze liepen hand in hand naar boven.

In bed sloeg Kit zijn armen beschermend om Julia heen.

‘Wat ik niet begrijp,’ zei Julia in het duister, ‘is waarom Elsie er niet op stond dat Alicia het verhaal ook zou horen? Het gaat haar immers net zo veel aan als mij.’

‘Nou,’ zei Kit, haar zachte haar strelend, ‘uit wat Elsie daarstraks insinueerde maak ik op dat er nog meer geheimen te vertellen zijn. Slaap lekker, schat.’

Julia was de volgende morgen vroeg op en bereidde de zondagslunch voor haar familie voor. Elsie kwam net na negen uur de keuken in, verbaasd dat ze zo lang had geslapen. ‘Het zal de emotie wel zijn geweest,’ zei ze toen ze aan de keukentafel ging zitten. ‘Ik ben anders altijd om zes uur al op de been.’

Julia zette een kop thee voor Elsie neer. ‘Ik weet zeker dat het voor die ene keer geen kwaad kan, oma. Ik vind het leuk om voor de verandering eens voor u te zorgen.’

Elsie keek Julia wat nerveus aan. ‘En… hoe sta je tegenover wat ik je gisteren allemaal heb verteld?’

‘Nu ik van de schok bekomen ben voel ik me eigenlijk wel prima,’ antwoordde Julia naar waarheid. ‘Ik bedoel, het is niet alsof u me hebt verteld dat mijn ouders mijn ouders niet waren.’ Julia legde een hand op Elsies schouder, boog voorover en kuste haar. ‘En we mogen dan geen bloedverwanten zijn, dat verandert niets aan wat ik voor u voel.’

Elsie pakte Julia’s handen beet. ‘Fijn dat je het zo goed opneemt, liefje. Na alle ellende die je het afgelopen jaar hebt doorgemaakt was ik bang dat dit te veel voor je zou zijn. Maar ik vond toch dat je het moest weten. Ik bedoel, als jij en Kit op een gegeven moment zouden trouwen, is er sprake van een bloedband. Het leek me,’ – Elsie trok haar neus op terwijl ze over de juiste formulering nadacht – ‘onbetamelijk om het je niet te vertellen.’

‘Dank u. Maar ik zou me niet te veel zorgen maken; onze genen zijn door diverse generaties verdund. En nu… ik heb speciaal voor u eieren en spek gehaald. Zal ik ze voor u klaarmaken?’

Elsie keek Julia liefdevol aan.’ Je weet dat ik nooit nee zeg tegen een lekker warm ontbijtje, lieverd. Komt je vader vandaag ook lunchen?’

‘Ik heb een bericht voor hem ingesproken, maar hij heeft tot nu toe niet teruggebeld. Hij zal nog wel slapen en last hebben van jetlag. Hij is gisteravond pas teruggekomen uit de States.’

‘Julia,’ zei Elsie met een ernstige blik. ‘Ik wil je woord dat jij noch Kit iets van wat ik jullie heb verteld tegen Alicia zegt voor ik met je vader heb gepraat.’

‘Natuurlijk, als u dat wilt. Weet pap hier iets van?’

‘Nee, dat weet hij niet en als je het niet erg vindt, wil ik het hem graag zelf vertellen. Hem in mijn eigen woorden uitleggen waarom ik het Jasmine nooit heb verteld.’

‘Natuurlijk. En laat uw dag er alstublieft niet door verpesten,’ zei Julia. ‘Alicia, Max en de kinderen zouden om halfeen hier zijn. En ze verheugen zich er enorm op u weer eens te zien.’

‘Ik ook,’ zei Elsie, die knikte en een slok thee nam. ‘Dwaas van me dat ik het zo spannend vond om hier terug te komen, nietwaar? Ik was bang dat het vervelende herinneringen boven zou brengen, maar het heeft juist alle goede herinneringen boven gebracht.’ Elsie keek de keuken rond. ‘Het leek wel een lijkenhuis, weet je, toen Harry was overleden en mevrouw hier alleen achterbleef. Ik ging erg tegen mijn werk opzien. Maar nu is er weer nieuw leven hier. Het voelt niet triest meer. Natuurlijk was dat wat het nodig had: twee verliefde jonge mensen.’

Julia bloosde en veranderde van onderwerp. ‘Ik vroeg me af of u me kon vertellen hoelang ik dit vlees moet braden,’ zei ze, naar het braadstuk op de snijplank wijzend terwijl ze een paar eieren voor Elsies ontbijt in de pan deed. ‘Ik ben niet echt een ervaren kok, maar ik leer steeds bij.’

‘Al wat je nodig hebt is enthousiasme, lieverd.’ Elsie stond op en liep naar het fornuis. ‘Ik zal je eerst eens laten zien hoe je het moet bedruipen.’