40

Terwijl Jessica door Broad Street liep, dacht ze na over het karakter van deze moorden. Ze wist dat seriemoordenaars in het algemeen veel moeite - of in elk geval énige moeite - deden om hun daden te verbergen. Meestal zochten ze afgelegen plekken om hun slachtoffers te begraven. Maar de Acteur vertoonde zijn gruwelijke daden juist in een heel publieke en tegelijk persoonlijke omgeving: de huiskamers van nietsvermoedende mensen.

Ze wisten allemaal dat de zaak nu veel groter was geworden. De hartstocht die de dader had gedreven tot de scène op de Psycho-band. had zich ontwikkeld tot iets anders, iets kouds, iets waar veel meer berekening uit sprak.

Hoe graag Jessica ook met Kevin wilde bellen om hem op de hoogte te houden en zijn mening te horen, ze had bevel - uitdrukkelijk bevel -gekregen om hem voorlopig buiten de zaak te houden. Hij was nog gedeeltelijk met ziekteverlof en het gemeentebestuur had al een miljoe-nenproces aan de broek in verband met agenten die, ondanks toestemming van hun artsen, te vroeg aan het werk waren gezet. Een van hen had zelfmoord gepleegd, een ander was neergeschoten bij een actie tegen een drugsbende, omdat hij niet snel genoeg had kunnen wegkomen. Het bureau had voldoende rechercheurs en Jessica moest haar contacten beperken tot de actieve collega’s van het team.

Ze dacht aan de uitdrukking op het gezicht van de jonge vrouw op de Fatal Attraction-band, de woede die had plaatsgemaakt voor schrik en verlammende doodsangst. Ze zag weer het pistool voor zich, dat langzaam in beeld gekomen was.

Om de een of andere reden dacht ze nog het meest aan die T-shirt dress. Die had ze al jaren niet meer gezien. Als tiener had ze die jurken zelf ook gedragen, natuurlijk, net als al haar vriendinnen. Ze waren helemaal hip toen zij naar high school ging. Het maakte haar rondingen wat voller in die spichtige jaren en gaf haar de heupen die ze nu graag weer zou willen inleveren.

Maar ze herinnerde zich vooral de uitdijende bloedvlek op de voorkant van de jurk. Dat helderrode stigma had iets godslasterlijks gehad, zoals het zich verspreidde over de natte, witte stof.

Op de terugweg naar het bureau viel Jessica nog iets anders op wat haar beklemde, iets wat haar weinig hoop gaf op een snel einde aan deze lugubere zaak.

Het was een warme zomerdag in Philly.

Bijna alle vrouwen droegen wit.

Jessica stond voor de kast met thrillers en bladerde de nieuwste titels door. Ze had al een tijdje geen goede misdaadroman gelezen, en eerlijk gezegd vond ze misdaad als ontspanning ook minder geslaagd sinds ze zelf bij Moordzaken was gekomen.

Ze stond op de begane grond van Borders, de grote, drie verdiepingen hoge zaak in South Broad Street, vlak bij het bureau. Ze had vandaag besloten een wandeling te maken in plaats van te lunchen. Oom Vittorio kon elk moment een contract sluiten met ESPN2, en zodra er een wedstrijd datum was vastgesteld zou ze in training moeten gaan. Geen cheesesteaks meer, geen scones, geen tiramisu. Ze had al vijf dagen niet gejogd en daar was ze behoorlijk kwaad om. Afgezien van alle andere voordelen was hardlopen ook een uitstekende manier om de stress van haar werk kwijt te raken.

Voor alle politiemensen was overgewicht een spookbeeld. Ze maakten lange uren, leefden onder spanning en moesten vaak hun toevlucht nemen tot een snelle, ongezonde hap. Om nog maar te zwijgen over drank. Voor vrouwen bij de politie was dat nog erger. Ze kende heel wat collega’s die als maatje zesendertig bij het korps waren gekomen en als maat tweeënveertig of vierenveertig weer afscheid hadden genomen. Dat was een van de redenen geweest waarom ze met boksen was begonnen: het stalen corset van de discipline.

Natuurlijk hoefde ze dat maar te dénken of ze rook al de heerlijke etens-geuren die langs de roltrap omlaag zweefden vanuit het café op de eerste verdieping. Tijd om weg te wezen.

Over een paar minuten had ze een afspraak met Terry Cahill. Ze zouden beginnen aan een buurtonderzoek langs de coffeeshops en eettentjes in de omgeving van Stephanie Chandlers kantoor. Zolang ze het tweede slachtoffer van de Acteur niet hadden geïdentificeerd konden ze weinig anders doen.

Bij de kassa's op de begane grond van de boekwinkel zag ze een hoog, vrijstaand rek met boeken onder het kopje PLAATSELIJK BELANG. Er stond een aantal titels over de stad, voornamelijk boeken van kleinere uitgeverijen over de geschiedenis, attracties en kleurrijke bewoners van Philadelphia. Eén titel trok haar aandacht: Gods of Mayhem: A History of Murder in Cinema.

Het boek ging over de misdaadfilm en zijn motieven en thema’s, van zwarte komedies zoals Fargo en klassieke films noirs als Double Indem-nity tot bizarre rolprenten als Man Bites Dog.

Behalve door de titel werd Jessica's interesse ook gewekt door de korte beschrijving van de auteur, een zekere Nigel Butler, Ph.D.,professor in de filmgeschiedenis aan Drexel University.

Tegen de tijd dat ze de deur uitliep had ze haar mobieltje al tegen haar oor.

Drexel University, gesticht in 1891, lag aan Chestnut Street in West-Philadelphia. Tot de acht colleges en drie scholen behoorde ook het vooraanstaande College of Media Arts and Design, waar onder meer colleges in scenarioschrijven werden gegeven.

Volgens de beknopte biografie achter op het boek was Nigel Butler twee-enveertig, maar in werkelijkheid leek hij veel jonger. De man op de foto had een peper en zoutkleurig baardje. De man in de zwarte suède blazer tegenover haar was gladgeschoren, wat tien jaar in leeftijd scheelde.

Ze troffen elkaar in zijn kleine, met boeken volgestouwde kantoor. Aan de muren hingen fraai ingelijste filmaffiches uit de jaren dertig en veertig, voornamelijk in het noirgenre: Criss Cross, Phantom Lady, This Gun for Hire. Er was ook een aantal portretfoto’s van Nigel Butler als Tevye, Willy Loman, King Lear en Ricky Roma.

Jessica stelde zichzelf en Terry Cahill voor en nam de leiding in het gesprek.

‘Dit gaat zeker over die video moordenaar?’ vroeg Butler.

Ze hadden de meeste bijzonderheden over de Psycho-moord uit de pers gehouden, maar in The Inquirer had een verhaal gestaan dat de politie een bizarre moord onderzocht die iemand op film had gezet.

‘Ja, meneer,' zei Jessica. ‘Ik wil u graag een paar vragen stellen, maar daarbij moet ik wel een beroep doen op uw discretie.’

‘Natuurlijk, zei Butler.

‘Dat stel ik op prijs, meneer Butler.’

‘Het is eigenlijk doctor Butler, maar zegt u maar Nigel.’

Jessica schetste hem beknopt de achtergrond van de zaak, inclusief de ontdekking van de tweede band, maar zonder in te gaan op de gruwelijke details of andere feiten die het onderzoek in gevaar konden brengen. Butler luisterde onbewogen toe. Toen ze uitgesproken was, vroeg hij: ‘En hoe kan ik u hierbij helpen?’

‘Nou, wij proberen erachter te komen waaróm de dader dit doet en waar het toe kan leiden.’

‘Ik begrijp het.’

Al sinds de eerste keer dat ze de Psycho-band had gezien worstelde Jessica met een vraag. Ze besloot hem nu te stellen: ‘Is het iemand die snuff-movies maakt?’

Butler glimlachte, zuchtte even en schudde zijn hoofd.

‘Heb ik iets grappigs gezegd?’ vroeg Jessica.

‘Sorry,' zei Butler, ‘maar het punt is dat van alle broodjeaapverhalen de mythe van de snuffmovie waarschijnlijk het hardnekkigs is.’

‘Wat bedoelt u?’

‘Ik bedoel dat ze helemaal niet bestaan. Tenminste, ik heb er nog nooit een gezien en mijn collega’s ook niet.'

‘Zou u er dan naar kijken als u de kans kreeg?’ vroeg Jessica, in de hoop dat het niet zo afkeurend klonk als ze het bedoelde.

Butler scheen even na te denken voordat hij antwoord gaf. Hij ging op de rand van zijn bureau zitten. ‘Ik heb vier boeken over film geschreven, rechercheur. Ik ben al mijn hele leven een filmfanaat, sinds mijn moeder me in 1974 voor het eerst in een bioscoop parkeerde om Benji te zien.’

Jessica’s mond viel open. ‘Wilt u zeggen dat Benji het begin was van een levenslange, wetenschappelijke belangstelling voor film?’

Butler lachte. ‘Nou, in plaats van Benji heb ik toen naar Chinatown gekeken. En dat veranderde mijn leven.’ Hij nam een pijp uit een rek op het bureau en begon aan het bekende ritueel van de pijproker: schoonmaken, vullen, aanstampen. Even later zoog hij de brand erin. De tabak verspreidde een zoet aroma. ‘Ik ben jarenlang filmcriticus geweest bij de alternatieve pers. Ik zag vijf tot tien films per week, van het sublieme artistieke werk van Jacques Tati tot de onbeschrijflijk banale producten van Pauly Shore. Ik bezit zestienmillimeterprints van dertien van de beste vijftig films ooit gemaakt — naar mijn overtuiging — en ik sta op het punt de veertiende te kopen: Weekend van Jean-Luc Godard, om precies te zijn. Ik ben een groot fan van de Franse nouvelle vague en een hopeloze francofiel.’ Butler trok aan zijn pijp en vervolgde: 'Ik heb ooit alle vijftien uren van Berlin Alexanderplatz uitgezeten, en de director's cut van JFK, die wel vijftien uur leek te duren. Ik heb een dochter die op de toneelschool zit. Als je me zou vragen of er een film was die ik niet zou willen zien vanwege het onderwerp, dan is het antwoord: nee. Ik wil de ervaring niet missen.'

‘Ongeacht het onderwerp,' zei Jessica, met een blik op de foto op Butlers bureau, waarop hij aan de rand van een podium stond met een glimlachend tienermeisje.

‘Ongeacht het onderwerp,'beaamde Butler. ‘Voor mij, en ik spreek ook voor mijn collega’s, gaat het niet noodzakelijk om het onderwerp van een film, de stijl, het motief of het thema, maar om de manier waarop het licht is gevangen op het celluloid. Het feit dat het is gebeurd en nog bestaat. Er zullen niet veel critici zijn die John Waters’ Pink Flamingos als kunst betitelen, maar toch blijft het een belangrijk artefact.’

Jessica probeerde dat te verwerken. Ze wist niet of ze wel kon meegaan in zo’n filosofie. ‘Dus u zegt dat er niet zoiets bestaat als een snuffmovie.’ ‘Nee,' zei hij. ‘Maar zo nu en dan produceert Hollywood weer een publieksfilm die het vuurtje opstookt, waardoor de mythe nieuw leven wordt ingeblazen.’

‘Wat voor Hollywood films bedoelt u?’

‘Nou, 8MM, bijvoorbeeld,' zei Nigel. ‘En die onnozele exploitatie film, Snuff, uit de jaren zeventig. Het grootste verschil tussen het concept van een snuffmovie en wat u zojuist beschreef is dat we in het laatste geval nauwelijks over erotiek kunnen spreken.’

‘En een snuffmovie is wél erotisch?’ vroeg Jessica ongelovig.

‘Volgens de mythe - of in elk geval de gesimuleerde snuffmovies die daadwerkelijk zijn gemaakt en verspreid - beantwoorden ze aan bepaalde wetten van de seks film.’

‘Zoals?’

‘Het gaat meestal om een jong meisje of een jonge jongen en een figuur die hen domineert. Er is meestal een ruw seksueel element en veel harde sm. Maar wat u me zojuist vertelde was een heel ander ziektebeeld.’ ‘Wat bedoelt u?’

Butler glimlachte weer. ‘Ik geef film colleges, geen psychologie of psychiatrie.’

‘Kunt u iets afleiden uit de keuze van de films?’ vroeg Jessica.

‘Nou, Psycho ligt nogal voor de hand. Een beetje te veel, als je het mij vraagt. Steeds als er een top honderd van horrorfilms wordt samengesteld staat Psycho heel hoog, dikwijls nummer één. Die... psychopaat heeft niet veel fantasie, zou je denken.’

‘En Fatal Attraction?

‘Een interessante sprong. Er ligt zevenentwintig jaar tussen die films. De ene wordt als horror beschouwd, de andere als een reguliere thriller.’ ‘Welke zou u kiezen?’

‘Als ik hem moest adviseren, bedoelt u?’

Ja.

Butler ging op de rand van het bureau zitten. Academici waren dol op academische spelletjes. ‘Een heel goede vraag,' zei hij. ‘Als eerste reactie zou ik zeggen... als je het creatief wilt bekijken... blijf dan bij het horrorgenre. Hoewel Psycho eigenlijk geen horror is, ook al wordt hij daar altijd bij ingedeeld... Je zou beter iets kunnen kiezen van Dario Argen-to, Lucio Fulci, misschien Herschell Gordon Lewis of zelfs een vroege George Romero.’

‘Wie zijn die mensen?’

Het was Terry Cahill die antwoord gaf. ‘De eerste twee waren pioniers van de Italiaanse splatter-films uit de jaren zeventig,' zei hij. ‘De laatste twee zijn hun Amerikaanse collega’s. George Romero is het meest bekend om zijn zombieserie Night of the Living Dead, Dawn of the Dead, et cetera.’

Iedereen scheen iets van het onderwerp af te weten, behalve zij, dacht Jessica. Een goed moment om haar kennis op te poetsen.

‘Als je aan misdaadfilms denkt, vóór het tijdperk Tarantino,' vervolgde Butler, ‘zou ik Peckinpah nemen. Maar dat is allemaal theorie.’ ‘Hoezo?’

‘Ik zie hier geen duidelijke progressie in stijl of motief. Ik geloof niet dat degene die u zoekt een beredeneerde mening over horror of misdaadfilms heeft.’ ‘Enig idee wat de volgende keus kan zijn?’

‘Vraagt u mij om de gedachtegang van de dader te analyseren?’

‘Als academische oefening?’

Nigel Butler glimlachte. Touché. ‘Ik denk dat hij een recente film zal kiezen, iets uit de afgelopen vijftien jaar; een film die mensen echt nog huren.’

Jessica maakte een paar laatste aantekeningen. ‘Ik vraag u nog eens om dit voorlopig voor uzelf te houden.’ Ze gaf hem een kaartje. ‘Als u nog iets te binnen schiet wat nuttig zou kunnen zijn, aarzel dan niet ons te bellen.’

'D’accord,' antwoordde Butler. Toen ze naar de deur liepen, zei hij: ‘Ik bedoel er niks mee, maar heeft iemand u wel eens gezegd dat u op een filmster lijkt?’

Daar gaan we, dacht Jessica. Probeerde hij haar te versieren? Midden in een moord onderzoek? Ze keek snel naar Cahill, die een glimlach onderdrukte. ‘Pardon?’

'Ava Gardner,' zei Butler. ‘Een jónge Ava Gardner. Rond de tijd van East Side, West Side.

‘Eh, nee,' zei Jessica, terwijl ze haar pony van haar voorhoofd streek. Moedigde ze hem aan? Hou daarmee op. ‘Maar bedankt voor het compliment. We houden contact.’

Ava Gardner, dacht ze toen ze naar de liften liepen. Ga toch weg.

Op de terugweg naar het bureau reden ze langs het appartement van Adam Kaslov. Jessica belde aan en klopte, maar er werd niet opengedaan. Ze belde de twee plekken waar hij werkte. Niemand had hem de afgelopen zesendertig uur gezien. Die feiten, plus de rest, moesten voldoende zijn voor een huiszoekingsbevel. Ze konden zijn veroordeling als minderjarige niet gebruiken, maar misschien hadden ze die niet nodig. Ze zette Cahill af bij de Barnes & Noble op Rittenhouse Square. Hij wilde nog wat boeken over misdaadfilms bekijken, zei hij, en iets kopen wat nuttig kon zijn. Leuk als je een creditcard had van Uncle Sam, dacht Jessica.

Toen ze terug was in het Roundhouse schreef ze een verzoek om een huiszoekingsbevel en faxte dat naar het kantoor van de officier. Ze verwachtte er niet veel van, maar vragen kostte niets. Ze had maar één telefoontje, afkomstig van Faith Chandler. Het was dringend, stond erbij.

Jessica belde het nummer en kreeg het antwoordapparaat van de vrouw. Ze probeerde het nog eens en sprak een boodschap in met haar mobiele nummer.

Een beetje verbaasd hing ze op.

Dringend.