***
Op woensdag viel het Mary op dat er twee of drie studentes
niet waren komen opdagen voor het college. Ze vroeg zich af of ze
zich hadden laten afschrikken door de foto van de terechtstelling.
Ze vroeg zich af of een van die meisjes Williams zou aangeven en of
hij er problemen mee zou krijgen dat hij zo'n foto met de
campusmail had verstuurd. Maar eigenlijk was ze veel nieuwsgieriger
naar Polly en wilde ze dolgraag haar theorieën aan professor
Williams voorleggen. Ze had het grootste deel van de vorige avond
die theorieën zitten uitwerken, en hoewel ze die ochtend tijdens
dr. Kiseleys literatuurcollege doodmoe was geweest, voelde ze nu
weer dezelfde spanning als maandag na de les.
Toen hij binnenkwam - hij droeg vandaag weer een spijkerbroek
en een T-shirt van Winchester - had hij een whiteboardstift en
een paar losse overheadsheets in zijn hand. Hij nam zijn
plaats in achter de lessenaar.
'Zijn er nog vragen?' vroeg hij, zonder te groeten.
Mary ordende haar eerste theorie in haar hoofd, maar toen ze
op het punt stond haar mond open te doen, zei Brian House, die
achter haar zat: 'We willen allemaal weten wat dit te
betekenen heeft.'
'Wat wat te betekenen heeft?' vroeg Williams zacht.
'Dit,' zei de jongen. 'Dit hele gedoe. Deze cursus. Polly.
Die...' Hij kon zich er niet toe brengen 'foto' te zeggen.
'Dit is Logica en Argumentatieleer 204,' zei Williams op
neerbuigende toon. Een paar studenten lachten.
'Dat bedoel ik niet, en dat weet u best,' zei Brian. Hij was
rechtop gaan zitten. Hij wees met een beschuldigende vinger naar de
professor. 'Wat bedoelt u dan, meneer House' - en het viel iedereen
op dat dit de eerste keer was dat hij een van hen bij naam noemde -
'dat het allemaal bedrog is?'
'Nou, inderdaad. Dat is precies wat ik bedoel.'
'Is alle kennis in wezen niet bedrog? Zit de rationele wereld
zelf niet vol inconsistenties en kunstgrepen? Valluiken? Valse
uitdagingen? Hoe weet u dat u elke dag wanneer u over de campus
loopt in wezen door een zee van monaden zwemt? Omdat wij u
vertellen dat dat zo is. Hoe weet u dat Pride and Prejudice een
meesterwerk is? Omdat wij dat zeggen. Hoe weet u dat een bepaalde
proef de betekenis van licht of de snelheid van geluid verklaart?
Omdat het in het boek staat. Maar als de vergelijking nu eens niet
kwadratisch is? Als het resultaat van de proef nu eens niet
helemaal klopt? Als de eenheden waarvan men uitgaat niet juist
blijken te zijn? Als dat wat u altijd hebt beschouwd als logisch
denken - God verhoede - verkéérd blijkt te zijn? De wereld wordt
geregeerd door een stel principes en het merendeel van die
principes wordt u hier aangereikt, in deze fraaie zalen.' Williams
hief zijn armen op en omsloot de muren, het licht en de dansende
stofdeeltjes van Seminary East.
'Bedoelt u te zeggen dat wat wij op Winchester leren een
leugen is?' vroeg iemand anders.
'Niet alles,' zei Williams. 'Niet alles. Maar een deel zeker.
De truc is te ontdekken wat echt is en wat niet.'
'Wat heeft dat met deze cursus te maken?' vroeg Brian. 'Alleen
dit,' zei Williams op scherpe toon. 'Ik vertel jullie dat de beste
manier om logica te leren is door een raadsel op te lossen. En dat
is wat Polly's verdwijning is: een ingewikkeld raadsel. Een aantal
van jullie zal hier misschien aanstoot aan nemen. Een aantal van
jullie zal misschien verbijsterd zijn over de leermethode die ik
heb gekozen. Maar jullie zullen leren denken en induceren, en niet
ten prooi vallen aan de funeste invloed van een luie denkwijze -
misvattingen en misstappen en de verkeerde gedachtelijn volgen.
Alleen de beste denkers zullen Polly vinden, en dat zijn de
studenten die ik een hoog cijfer zal geven.' Brian liet het erbij.
Het antwoord leek hem te bevredigen. Hij ging zijn tot op het leven
afgebeten nagels zitten inspecteren. Mary had inmiddels haar
theorie gevormd: 'Polly's vader heeft haar ontvoerd,' zei ze,
sneller dan ze eigenlijk had gewild. Toen ze was uitgesproken, was
ze bijna buiten adem. Ze wilde geen uitslover lijken, niet nu al.
'Hoe dan?' antwoordde de professor.
'Waarom?' wierp Dennis Flaherty op, en hij boog zich naar
voren in de voorste rij om Mary vragend aan te kijken.
'Motief,' zei professor Williams. 'Wat ik eerst wil weten is:
hoe? Hoe kan de vader hier in 's hemelsnaam voor verantwoordelijk
zijn?' 'Vanwege...' begon Mary, maar ze kon haar zin niet afmaken.
De professor stelde haar weer een vraag en voor de tweede keer
zakte ze voor de test.
'Vanwege Mike,' zei Brian.'Aha,' zei Williams. 'Mike. De vader
en Mike - die mogen elkaar niet?' 'Waarschijnlijk niet,' zei Brian,
misschien omdat hij een vergelijkbare situatie had meegemaakt: een
strenge vader, een mooi meisje, dreigtelefoontjes van de getergde
ouweheer.
'U hebt gelijk,' zei de professor. 'Ze mogen elkaar niet. Ze
hebben zelfs een hekel aan elkaar. Polly's vader heeft een keer
tegen Mike gezegd dat hij hem zou vermoorden als hij hem ooit
ergens in zijn eentje tegenkwam. Maar dit geeft geen antwoord op de
vraag die juffrouw Butler impliciet aan de orde stelt: waarom de
vader? Waarom zou hij zijn eigen dochter ontvoeren?'
'Om haar te beschermen!' Mary schreeuwde bijna. Ze had dat
heerlijke, met kippenvel gepaard gaande gevoel dat ze altijd kreeg
wanneer de stukjes van een puzzel in elkaar vielen. Een
adrenalineroes. Ze zat er vast niet ver naast.
'Interessant,' zei Williams vriendelijk. Mary keek naar
Williams en zag dat hij haar aankeek met een blik die zijn
belangstelling voor haar verried. Ze wist dat hij haar aan het
lijntje hield, haar vastkluisterde aan alle ingewikkelde
mogelijkheden. Met een hoogrode kleur wendde ze eindelijk haar blik
af. 'Om haar te beschermen,' vervolgde hij. 'U wilt dus zeggen dat
Mike voor Polly zo'n groot gevaar vormt dat haar eigen vader haar
moet ontvoeren, moet liegen tegen de politie, openlijk zijn
verdriet uit over de gefingeerde verdwijning van zijn dochter en
erin slaagt dat bedrog bijna een maand lang vol te houden? Dat is
nogal wat voor een eenvoudige schoolmeester zonder een vette
bankrekening.'
Nu hij het zo zei, besefte Mary hoe belachelijk het klonk. Ze
kon alleen maar kijken naar de knipperende cursor op haar
laptopscherm. 'Maar als die Mike echt gevaarlijk is,' zei Dennis,
het opnemend voor Mary, 'als hij bijvoorbeeld psychopathische
neigingen heeft, heeft Polly's vader misschien het idee dat haar
leven dermate in gevaar is dat hij haar moet verbergen.'
'Waar zou hij haar dan verbergen?' vroeg Williams. 'Bij een
tante thuis,' zei hij. Mary wist niet of Dennis echt in haar
theorie geloofde of dat hij alleen maar op het idee voortborduurde
om haar een afgang te besparen.
'Wie van jullie gelooft dat?' vroeg professor Williams aan de
groep. Het binnenvallende licht naderde hem. Ze hadden niet
veel tijd meer.
Niemand in de groep stak een hand op.
'Maar in een moordzaak...' zei Brian nu.
'Een ontvoeringszaak,' verbeterde de professor hem.
'... in een ontvoeringszaak, is de vader dan niet de eerste
verdachte? Is dat niet de regel? Een meisje wordt ontvoerd en haar
vader heeft het gedaan. Misschien heeft hij een seksuele
afwijking.'
'Polly's vader was inderdaad verdacht,' zei professor Williams
toen, en Mary's hart maakte een sprongetje. 'Maar niet om de
vergezochte reden die juffrouw Butler te berde brengt. Dames en
heren, wat is het probleem met de theorie die juffrouw Butler
aandraagt?'
Opnieuw sloeg Mary beschaamd haar ogen neer en staarde ze naar
het felle licht van het scherm.
Een meisje in Mary's rij stak aarzelend haar hand op. 'Ze
wordt vermoord,' zei het meisje, en ze keek Mary aan met een blik
die 'sorry' zei. 'Denk eens na,' zei de professor, en voor het
eerst liet hij zijn ongeduld met hen blijken. 'Ik heb jullie
verteld dat ze over zes weken wordt vermoord. Dat staat vast. Dus
waarom zou de vader Polly van Mike "redden" als hij - papa - haar
over slechts zes weken gaat vermoorden?' Williams ordende de sheets
die hij had meegebracht. Hij deed het licht uit en Seminary East
werd zo donker als mogelijk was gezien het natuurlijke licht dat
door de ramen naar binnen viel. Een overheadprojector begon te
snorren en wierp een vierkant, bleekgeel licht op de noordelijke
muur. De professor pakte het bovenste vel van de stapel en legde
het op het apparaat. Het was een foto van een meisje in een
zomerjurk. Ze stond op blote voeten op het gras met haar arm
gestrekt, haar handpalm naar voren, alsof ze niet wilde dat ze werd
gefotografeerd. Williams hoefde het niet te zeggen: dit was Polly.
Hij legde het volgende vel op de projector. Dit was een foto van
een getatoeëerde jongeman die op een bank zat. Hij had te veel
gedronken en zijn ogen waren roodomrand. Hij had geen shirt aan en
was door de zon verbrand, zijn blote schouders waren roze en
vervelden. Een onzichtbaar meisje, dat aan de rechterkant net
buiten beeld viel, had haar arm om zijn schouders geslagen. Het
derde vel: rechts van een klas jonge kinderen stond een gezette
man. Polly's vader. Over de ogen van de kinderen was een smalle,
zwarte balk aangebracht. En toen een vierde vel: een huis, een
eenvoudig Cape Cod-type huis met ernaast een dode moestuin, en een
Amerikaanse vlag die tegen de dakrand wapperde. Polly's huis. De
laatste plek waar ze was gezien. 'Dus nu,' zei professor Williams,
terwijl hij zich omdraaide om op het whiteboard te schrijven,
'weten jullie het volgende.' Hij schreef een datum op: 1 augustus.
'Dit is de laatste dag dat Polly is gezien. Jullie weten ook
wanneer haar auto is gevonden.' Hij schreef 2 augustus op het
whiteboard. 'Jullie weten dat Mike van 1 op 2 augustus de hele
nacht in het huis was waar het feestje werd gegeven. Jullie weten
dat Polly's vader de laatste was die haar heeft gezien, laat op de
avond van 1 augustus, en dat hij samen met zijn dochter tv heeft
gekeken voor ze naar bed ging. En jullie weten dat degene die Polly
heeft ontvoerd, haar potentiële moordenaar is. Is dat alles?'
Niemand in de klas zei iets. Boven, in Seminary High, was de
les afgelopen en de studenten schoven hun tafels bijna muzikaal
over de vloer. Mary dacht: nog iets. Maar ze kon de gedachte niet
ordenen, laat staan onder woorden brengen. Toch zweefde ze vlak
voor haar ogen, wazig. 'Goed dan,' zei Williams. Hij verzamelde de
overheadsheets en legde de stift in het gootje, een cadeautje voor
de volgende die het lokaal zou gebruiken, en schakelde het apparaat
uit. 'Het is belangrijk om niet te vergeten dat deze cursus een GV
is.' Hij refereerde aan 'geen vrijdagen': Williams' cursus sprak
vooral aan omdat die alleen op maandag en woensdag werd gegeven. De
studenten hadden de vrijdagmiddag vrij en Mary wist dat ze hem pas
de volgende week weer zou kunnen spreken. Eventuele theorieën zou
ze nu aan zijn oordeel moeten onderwerpen als ze niet het risico
wilde lopen dat andere studenten haar vóór zouden zijn. 'Het
telefoontje,' zei Mary. Haar hart bonsde en haar gezicht werd warm.
'Wat bedoelt u?' vroeg Williams.
'"Ik ben hier,'" zei ze. 'Dat vreemde telefoontje dat haar
vader kreeg. Met het meisje in de put. Polly heeft hem gebeld. Ze
heeft op een of andere manier kans gezien hem te bellen.
Ze...'
'Omstandigheden,' zei Brian spottend, en de achterste rij
schoot in de lach.
Williams pakte de stift uit het gootje en schreef 4 augustus
op het bord. Toen zei hij zacht: '"Ik ben hier," zei ze. "Ik ben
hier." Was het Polly? Was het een grap? En waar is "hier"?' Hij
deed het tl-licht niet aan en het vertrek was geel, bijna goud in
het binnenvallende licht. Hij stond buiten het licht, erachter,
bijna onzichtbaar achter een gordijn van Seminary-stofdeeltjes.
'Zo, dames en heren,' zei Williams, terwijl hij met een scherpe
klik de dop op de stift deed, 'jullie weten dat jullie net iets
meer dan vijf weken hebben om Polly te vinden, want anders wordt ze
vermoord.'