15
Ik stop de kinderen in bed. De jongens delen een kamer en als ik daar binnenkom moet ik tussen de brokstukken door laveren. De vloer ligt bezaaid met afstandsbedieningen van de Wii, Lego, dvd’s van de Simpsons (niet in hun doosje), lege chipszakjes. Aan het voeteneind van James’ deel van het stapelbed ligt een natte handdoek. ‘Slaap lekker, lieverd,’ zeg ik tegen hem. Ik mag hem niet meer zoenen.
‘Slaap lekker, mam.’
Ik buig en trek Sams dekens van het onderste bed recht. Hij ligt met zijn ogen stijf dicht en lacht zijn tandvlees bloot. Hij heeft nog niet gewisseld. Zijn melktandjes zijn tot kleine stompjes afgesleten. ‘Mama,’ zegt hij zonder zijn ogen te openen. ‘Ken jij de tafels?’
‘Ik ken er wel een paar,’ zeg ik en ik geef hem een kneepje en een kus op zijn wang. Hij heeft nog van die vlezige peuterwangen. Hij probeert zich los te wurmen als ik hem te innig zoen.
Als ik naar Sally’s kamer ga, ligt ze op haar zij, nog helemaal aangekleed. Haar gezicht is vlekkerig van de tranen en ze ziet er volkomen hopeloos uit.
‘Kom op, Sal, je moet slapen.’
Ze knikt, maar komt niet in beweging.
‘Ik ben zo bang, mam,’ zegt ze, en ik zeg dat ik dat snap. En ik hou haar vast.
Als ze in bed ligt, ga ik naar beneden en probeer Kate’s nummer nog eens, maar er wordt nog steeds niet opgenomen. Ik denk terug aan ons gesprek van vanmiddag, en probeer me te herinneren of ze zei dat ze vanavond weg zou gaan. En alweer voel ik diepe bewondering voor hoe zij is als mens.
Hoe is het mogelijk dat je onder deze omstandigheden niet met de vinger wijst? Waar haalt ze de kracht vandaan, niet alleen om mij in haar huis te ontvangen maar om mij ook nog op het hart te drukken dat Lucinda’s vermissing niet mijn schuld is?
Het is niet voor het eerst dat Kate heeft laten zien hoeveel begrip zij voor een ander kan opbrengen. Het is niet voor het eerst dat zij ons allemaal het gevoel geeft dat we vergeleken met haar een stel onderontwikkelde types zijn.
We hadden nooit over die avond gesproken, Kate en ik. We hadden het nooit gehad over het feit dat ze mij na het etentje met haar zwager, Adam, op haar badkamervloer had gezien.
Ze had het onderwerp nooit ter sprake gebracht en me om tekst en uitleg gevraagd.
En aanvankelijk wilde ik juist heel graag tekst en uitleg geven. Aanvankelijk dacht ik dat ik erin zou stikken als ik het niet zou uitleggen. Ik moest iets tegen haar zeggen, haar vertellen hoe het was gegaan, hoe we in die situatie waren beland. Maar telkens als ik alleen met haar was en ik begon te praten, ontweek zij het onderwerp. Er is geen ander woord voor: ze ontweek al mijn pogingen om mijn gedrag te verklaren.
Dus na verloop van tijd ben ik daarmee gestopt. Naarmate de maanden verstreken realiseerde ik me dat noch zij, noch Adam de behoefte had om het nog eens over die avond te hebben en het werd me duidelijk dat ik het onderwerp ook moest laten rusten. Ik leerde van Kate: niet meer over praten is beter.
Maar mij lukte dat niet. Het schuldbesef en de schaamte bleven me dwarszitten. Joe wist dat er iets mis was, maar hij dacht dat ik vermoeid was. Vaak genoeg scheelde het maar weinig of ik had het hem verteld. Maar altijd als ik dacht dat ik er niet meer mee kon leven en ik het moest opbiechten, bedacht ik me op het allerlaatste moment.
Ik maak mezelf wijs dat dat kwam doordat ik dan mijn huwelijk op het spel zou zetten en dat dat een te pijnlijke gedachte was, en in zekere zin klopte dat ook. Maar de werkelijke reden was dat ik een lafaard ben – ik ben een lafaard met een vriendin die haar de hand boven het hoofd houdt, omdat ze om wat voor reden dan ook besloten heeft mij niet te verraden.
Uiteindelijk hield ik het niet langer vol en moest ik er met Kate over praten. Dat was nu ongeveer een jaar geleden en Kate en ik waren op het zwemgala. Ik weet niet meer wat de aanleiding was maar ineens kon ik me niet meer inhouden.
Het lawaai op de tribune was een ware kakofonie. Kate en ik zaten tussen de andere ouders en we joelden allemaal om onze kinderen aan te vuren. De kinderen zaten erbij als vreemde wezens met hun zwembrilletjes en magere, witte armen en benen die lichtblauw kleurden in de kille, vochtige lucht.
Ik draaide me om naar Kate. ‘Waarom heb jij nooit aan Alexa verteld wat er is gebeurd?’
‘Hoe bedoel je?’
‘Je weet wel,’ zei ik vaag. ‘Die avond dat Joe en ik bij jullie hebben gegeten, toen je Adam en mij in je badkamer aantrof.’
Kate trok een heel ernstig gezicht maar ze hield haar blik op het zwembad gericht.
‘Telkens als ik dat probeer aan te snijden, wil jij er niet over praten.’ Ik begon wat zachter te praten en fluisterde in haar oor: ‘Wat vond je eigenlijk van mij, Kate?’
Boven het gejoel uit zei ze: ‘Ik dacht dat je wel heel eenzaam moest zijn.’
‘Meer niet?’
Ze hield haar hoofd schuin.
‘Meer niet? Dat was je enige gedachte?’
Met tegenzin zei ze: ‘Ik vond dat mijn zus jou had gekoeioneerd. Ik vond dat ze jou bijna de hele avond had gekleineerd, dat ze je onzeker maakte en ik vond dat ze dat met haar man ook had gedaan… en dus was het onvermijdelijk dat jullie wat troost bij elkaar zochten.’
Ik staarde haar aan, verbaasd om de nuchterheid waarmee ze sprak over wat er die avond was gebeurd.
‘Waarom heb je ons nooit verraden?’
‘Omdat ik de gedachte niet kon verdragen dat jullie dan allebei alles zouden verliezen – en dat alleen maar vanwege een onnadenkend moment. Het zou verkeerd zijn om twee gezinnen kapot te maken om een misstap, en het was ook zeker niet aan mij om dat te doen… Als jij of Adam zou besluiten dat jullie het zelf wilden vertellen, was dat jullie eigen beslissing. Maar ik wilde niet dat jullie zouden denken dat dat moest van mij.’
Ze keek weer naar de zwemmers. ‘Dank je wel,’ zei ik ineens slapjes.
Daarna hebben we het er nooit meer over gehad.
Ik kijk op de klok en zie dat het na negenen is. Ik pak de telefoon en bel nog eens naar Kate. Eindelijk neemt ze op en ze zegt dat ze naar Booths moest om iets te eten te halen.
‘Booths?’ vraag ik. ‘Je bent naar de supermarkt geweest? Vanavond?’
‘Ja, Lisa. We moeten nog steeds eten.’
‘Natuurlijk,’ antwoord ik stamelend. ‘Ik had je iets moeten brengen,’ zeg ik en het klinkt sneu.
Kate wuift het weg alsof ik haar totaal niet in de steek heb gelaten. En trouwens, wat had ik haar kunnen brengen. Kipnuggets? Kate zou haar gezin nooit dat soort troep te eten geven, in welke omstandigheden dan ook.
Ik adem uit. ‘Kate, ik moet je iets vertellen,’ zeg ik voorzichtig, en als ze niet reageert, ga ik door. Dan is het maar gebeurd. ‘Sally vertelde ons vanavond dat ze denkt dat Lucinda misschien met iemand is meegegaan. Een ouder iemand. Een man.’
Ze reageert nog steeds niet.
‘Kate, ben je daar nog?’
‘Ik ben er nog,’ zegt ze, en de angst in haar stem is duidelijk hoorbaar.
‘Ik heb rechercheur Aspinall meteen gebeld en een boodschap voor haar ingesproken. Ik kan me voorstellen dat zij ook heeft geprobeerd je te bellen.’
‘Ja,’ is het enige wat ze zegt.
Ik zie Kate voor me in de prachtige hal bij het telefoontafeltje. De familiefoto’s, de foto’s van Lucinda en Fergus bij het ouder worden. Ik zie voor me hoe ze naar die foto’s staart, mijn woorden hoort en zich vanbinnen verscheurd voelt.
‘Het spijt me zo ontzettend, Kate. Mijn god, wij hebben jou als gezin zo ontzettend laten zitten. Ik kan je niet zeggen hoe erg ik dat vind en hoe graag ik iets voor je zou willen doen.’
Ik hoor dat Kate inademt. ‘Waarom heeft Sally ons dat niet eerder verteld?’
‘Ze was bang. Ze was bang dat het nog erger zou zijn als je erachter kwam. Ze moest Lucinda beloven dat ze het aan niemand zou vertellen. Het spijt haar zo verschrikkelijk, Kate. Ik heb haar al de huid vol gescholden, dat kun je je wel indenken, maar wat hebben we daar nog aan.’
‘Wees niet te streng voor haar… ik… ik… ik denk dat ik het ergens al wist.’
Mijn stem klinkt zachtjes: ‘Echt? Hoe dan?’
‘Ik weet het niet. Soms voel je iets gewoon aan, weet je wel. Je voelt dat er iets niet in de haak is, en je weet dat ze iets in hun schild voeren. Ik heb haar een paar keer gevraagd of alles in orde was, maar ik heb haar niet het mes op de keel gezet…’
‘Dat heeft toch geen zin met die meisjes… hoe meer je aandringt, hoe meer ze dichtklappen.’
Ze is het met me eens. ‘Ik dacht dat ik maar beter kon afwachten tot ze me zelf zou vertellen wat er aan de hand was en,’ haar stemt begint te trillen nu ze zich dit allemaal voor de geest haalt. ‘O god… Lucinda en ik zijn elkaars beste vriendin, Lisa. Ik had niet mogen wachten. Als het Fergus was geweest had ik hem gedwongen mij alles meteen op te biechten. O god!’ zegt ze nog eens en ze huilt.
‘Kate? Ben je alleen thuis? Wil je dat ik langskom?’
‘Nee,’ zegt ze. ‘Guy is er. Hij is niet mee gaan zoeken. Dat valt hem te zwaar. Hij is bang dat hij haar vindt. Ik weet wel wat hij denkt. En trouwens, Alexa komt zo. Ze is alleen even naar huis om voor Adam te koken en om de kinderen in te stoppen. Ze komt hier slapen. Ze is geweldig met Fergus. Ik zou hem vandaag niet aangekund hebben, niet zoals ik nu ben.’
Kate valt stil en ik hoor haar moeizame ademhaling.
‘Lisa?’ zegt ze dan.
‘Ja?’
‘Ik ga nu ophangen. Ik moet echt heel erg huilen, oké?’
‘Oké,’ zeg ik tegen haar en de verbinding wordt verbroken.
Ik wrijf met beide handen over mijn gezicht en kijk de kamer rond. Op de bank tegenover me liggen twee honden te slapen. Op de stoel ligt Joe’s houthakkershemd waar de kat zich in genesteld heeft. Ik zet de televisie aan in een poging mijn zinnen te verzetten en ik zap door naar Sky Plus.
Ik zie dat Joe de film Kes weer heeft opgenomen. Twee keer. En Blade Runner: The Final Cut, ook een film die hij ongeveer een keer per maand bekijkt. Twee afleveringen van Nazis: A Warning from History. En een aantal oude voetbalwedstrijden.
Ik moet er even om glimlachen.
Ik weet nog dat Kate een keer bij ons thuis kwam en dat ze, toen ze Joe een wedstrijd tussen iets als Manchester United tegen Liverpool uit 1977 zag kijken, volkomen verbijsterd zei: ‘Is dit oude sport?’ Ze keek naar Joe of hij niet goed bij zijn hoofd was. ‘Waarom zou je naar oude sport willen kijken?’ vroeg ze. ‘Je weet toch al wie er wint?’
Joe had alleen maar geglimlacht.
Ik zap langs de kanalen en schrik als ik Kate en Guy op het nieuws zie. Ik druk automatisch op de stand-by knop, want ik kan het niet aanzien. Ik trek het gewoon niet.
Ik sta op, want zelfs het zwarte scherm kan ik niet aan nu ik weet dat zij eigenlijk met zijn tweeën in de tv zitten, en ik loop naar de keuken. Met mijn hoofd over de gootsteen gebogen begin ik te bidden. Ik bid tot God dat ik niet de rest van mijn leven sorry tegen Kate hoef te zeggen omdat haar dochter nooit meer thuisgekomen is.
Dan doe ik het enige wat ik nu kan doen. Ik drink.