38

Generaal Ignatiev, een lange, magere man met een woeste snor, ondervroeg Ginny maar vluchtig, en het was een van de meest vernederende ervaringen van haar leven. Ze kende de tsaar? Ze was bij hem aan het hof geweest? Wie had haar geïntroduceerd? Ha, ze was getrouwd geweest met een Rus en kende de lijfarts van de tsaar... juist. Ze had de indruk dat hij niets, of althans heel weinig van wat ze zei geloofde ... en ze zei heel weinig, behalve dat ze hem vertelde dat het niet haar verlangen was om naar Sint-Petersburg te gaan.

De generaal keek alleen maar naar haar... alsof ze een vlieg was of een ander lastig insect.

'Er is mij te kennen gegeven, dat u een ... eh ... protegee van mijn meester de tsaar bent. Daarom heb ik bepaalde maatregelen getroffen om u van hieruit te voorzien van een escorte. Als u Sint-Petersburg te saai vindt, weet ik zeker dat u van daaruit wel naar andere steden kunt reizen ... en u zult ongetwijfeld geen gebrek aan escortes hebben.' Zijn ijzige blik zette haar op haar plaats, zoals zijn volgende woorden haar protesten tot zwijgen brachten.

'U kunt natuurlijk ook hier blijven ... als u de voorkeur geeft aan een leven zoals u dat hier ongetwijfeld hebt leren kennen. Naar ik gehoord heb, is prins Abdoel-Hamid wel geïnteresseerd ...'

Ze had Richard sinds de echtscheiding niet meer gezien. Ze had nagenoeg niemand meer gezien, behalve dan deze neerbuigende generaal. En het enige waar ze nu nog naar verlangde was vrijheid - een normale, beschaafde wereld buiten de muren die haar ingesloten hielden.

Nu ze geen verbinding meer met de buitenwereld had, hoorde Ginny alleen nog vage geruchten over wat er gebeurde. Er waren genootschappen, zoals de Jonge Ottomanen, van liberale Turken, die in andere landen meer indruk maakten dan in Turkije zelf. Midhat Pasja, een van de leiders, was verbannen naar een of andere afgelegen provincie. Maar, daar de nieuwe grootvizier pro-Russisch was, gingen er nu geruchten over het terugroepen van Midhat Pasja als vizier, en ook over onrust in Bulgarije, waar twee slechte oogsten achtereen de bevolking aan de rand van een opstand hadden gebracht.

Generaal Ignatiev had te veel andere dingen aan zijn hoofd, en toen dus de tijd was gekomen, stuurde hij Ginny op weg onder escorte en persoonlijke hoede van een van zijn beschermelingen, een zekere kolonel Taras Barsowitsj Sjewtsjenko.

Ze verliet het Dolmabahce-paleis zwaar gesluierd door een onopvallend poortje dat naar een kleine stenen kade leidde, en toen ze in de vrolijk geschilderde caique met z'n zijden baldakijn stapte, zag Ginny voor het eerst de blauwe wateren van de beroemde Bosporus, met in de verte, tegenover haar, de groene kusten van Azië.

Al die tijd had ze geen woord gezegd en de grote, zwaargebouwde Russische officier die met gekruiste armen tegenover haar zat genegeerd. Hij glinsterde van de decoraties, deze kolonel in zijn schitterende uniform, en aan de sombere uitdrukking op zijn gezicht te zien, verheugde hij zich evenmin op hun gezamenlijke reis als zij zelf.

Door het dunne stuk gaas voor haar ogen bleef Ginny haar omgeving opnemen ... voornamelijk om niet in een deprimerend zelfonderzoek te vervallen. Ze had nu genoeg gehuild en gepiekerd voor haar hele leven! Een deel van dat leven lag achter haar... Ze dacht weer aan Richard, die haar ongetwijfeld had weggestuurd omdat hij bang was voor haar leven. Het leed op zijn gezicht bij het uitspreken van de echtscheidingsformule was duidelijk te zien geweest, en hij had haar geen kans gegeven om met hem te praten of vragen te stellen. Ze had een gevoel van koude leegte van binnen ... maar met een diepe teug van de frisruikende zeelucht zette Ginny haar koppige kin naar voren onder de lelijke, zwarte sluier. Van nu af aan zou ze volkomen onafhankelijk blijven! Nooit meer zou ze zich te veel aan een man hechten of te afhankelijk worden. Zelfs Richards constante bezorgdheid was op den duur dominerend en bijna verstikkend geworden. Hij had haar beschermend behandeld alsof ze een kind was, en van haar kant had zij die rol ook gespeeld. Nooit meer!

De Rus verbrak de stilte. 'Hier is de Gouden Hoorn ... en aan deze kant Pera. Aan de overkant Constantinopel, wat de Turken Istanbul noemen.'

Hij sprak kennelijk maar een heel klein beetje Engels, en met een zwaar accent, maar de man probeerde tenminste beleefd te zijn. Ginny boog haar hoofd, vastbesloten om te blijven zwijgen, maar haar blik had zijn wijzende hand gevolgd en onwillekeurig keek ze met ingehouden adem naar een uitzicht, dat al eeuwenlang hetzelfde moest zijn geweest.

Ze voeren in de richting van Constantinopel, langs Kaap Seraglio, waar het oude Topkapi-paleis stond achter donkergroene cypressen en wilgen. Door de sluis daar waren de honderden meisjes binnengekomen die gevangen waren als slavinnen voor de sultan, om nooit meer de harem te verlaten. Ginny huiverde onwillekeurig en keek in plaats daarvan naar Pera, met zijn verzameling witte huizen met rood-betegelde puntdaken langs de met wingerd begroeide hellingen. Daar woonde een groot deel van de Europeanen, en naast de koepels van de minaretten staken daar kerktorens in de lucht.

Een blik achterom - het marmeren en vergulde Dolmabahcepaleis, met zijn grote Griekse zuilen en zijn bijgebouwen glinsterde in het zonlicht, met tegen de heuvelrug daarachter afstekend de overal aanwezige donkergroene cypressen. Ze zou het nooit meer zien. Voor haar lag Constantinopel, dat evenals Rome op zeven heuvels was gebouwd.

De kolonel schraapte zijn keel... Ginny kon zien dat hij het moeilijk had met haar gesluierde stilte. Goed, dacht ze. Hoe meer hij zich opgelaten voelde in haar gezelschap, des te minder moeite zou het haar op den duur kosten om hem ervan te overtuigen dat het echt niet nodig was haar helemaal naar Sint-Petersburg te brengen. Ginny had voor zich zelf besloten dat ze zich niet langer als een pion heen en weer zou laten schuiven. Sint-Petersburg, jawel! Haar kinderen, en in feite al haar banden had ze in Frankrijk.

'We zijn er,' annonceerde kolonel Sjewtsjenko onnodig. Hij klonk opgelucht. Voor het eerst bekeek Ginny hem aandachtig, en zij vroeg zich af wat ze hem over haar verteld zouden hebben. Hij zag eruit als een man met een gezonde boerensmaak, die van stevige boerenvrouwen hield. Hij was maar iets langer dan zij, maar had de bouw van een worstelaar, met een massieve borst en schouders. Hij had donkerbruin, licht krullend haar, een beetje grijzend aan de slapen, en een weelderige snor boven een brede mond met volle lippen. Ze schatte hem op een jaar of veertig, vijfenveertig. Het was moeilijk te zeggen en deed er ook niet veel toe. Ze was niet van plan deze kolonel langer tot last te zijn dan strikt noodzakelijk was!

Nog steeds gesluierd en voor iedere toeschouwer een keurige Turkse dame, liet Ginny zich naar de vertrekken van de kolonel leiden. Hij zei stijfjes tegen haar, dat hij uiteraard op de ambassade zou bivakkeren tot ze gereed waren voor vertrek. In die tussentijd zou haar bagage worden gebracht en voor haar uitgepakt, desgewenst, door een dienstbode die hij tijdelijk in dienst had genomen. Als het haar ergens aan ontbrak, hoefde ze het maar te zeggen. Ze boog opnieuw haar hoofd; hij klapte zijn hielen tegen elkaar en ging weg. Ze was eindelijk alleen!

'Geen woord heeft ze tegen me gezegd,' klaagde kolonel Sjewtsjenko tegen zijn superieur, terwijl hij in de houding stond voor het bureau van de generaal. 'Ik heb goed op mijn manieren gelet, haar de bezienswaardigheden gewezen en haar mijn hele huis en mijn personeel afgestaan. En nog steeds niet één enkel woord. Is ze misschien doofstom?'

'Onzin!' zei generaal Ignatiev ongeduldig. Zijn ogen waren druk met de stapels documenten op zijn bureau bezig en zijn voorhoofd was nadenkend gefronst. De onrust in Bulgarije was naar een soort explosie toe aan het groeien, en hij vroeg zich af wat voor vorm die zou aannemen. Hij wist toevallig ook dat er Turkse troepen naar deze onrustige provincie waren gestuurd, en een detachement Circassiërs, die niet voor geld vochten, maar voor wat ze plunderen konden. Het zag er niet zo goed uit, of was het misschien het beste dat er kon gebeuren? Fijne draden die, mits zorgvuldig geweven, een patroon vormden ... En op zo'n moment moest hij worden opgescheept met een vrouw!

Eindelijk keek de generaal op naar het rode, afwachtende gezicht van zijn vriend, kolonel Sjewtsjenko. Wat had Taras ook al weer gezegd? Goed, deed er niet toe ... hij was een goede man, die orders zou opvolgen.

'De dame is waarschijnlijk een natuurlijke dochter van de tsaar zelf. Een paar jaar geleden was ze bij hem aan het hof en maakte hij veel werk van haar. Ze is ook formeel getrouwd geweest met prins Sarkhanow - een van mijn voorgangers hier. Dus je begrijpt wel, dat je missie heel delicaat is?' Nog een paar welgekozen woorden, en kolonel Sjewtsjenko was zich ten volle bewust van de delicaatheid en moeilijkheid van zijn taak. Hij moest een in Amerika geboren dame, die tegelijk een Russische prinses was met eigen landgoederen in Rusland, naar Sint-Petersburg brengen. Door dat te doen zou hij natuurlijk zijn eigen promotiekansen aanzienlijk vergroten. En, voegde de generaal er met een stem zonder enige uitdrukking aan toe, de vrouw was bijzonder attractief... dat was hem tenminste verteld. Als dit althans dezelfde vrouw was, en dat zou ze maar beter wel kunnen zijn.

Hij heeft mij natuurlijk uitgezocht - die tot Turk genaturaliseerde Engelse echtgenoot van haar - omdat ik de enige buitenlandse ambassadeur ben, waar de sultan voldoende vertrouwen in heeft voor een bezoek aan hem. Hij leek er bijzonder op te zijn gesteld, dat de dame veilig thuis zou worden gebracht. Hij voegde er niet aan toe, dat de dame in kwestie daar zelf niet zo erg op gesteld had geleken. Laat de kolonel dat zelf maar ontdekken en het op zijn manier behandelen. Wat hem betrof, dacht generaal Ignatiev, was de zaak afgedaan en was het afgelopen met zijn verantwoordelijkheid.

Een paar uur later, met een schoon uniform aan en zorgvuldig gekamde snor, liet kolonel Taras Barsowitsj Sjewtsjenko zich bij zijn eigen huis aandienen, onder het voorwendsel dat hij wilde zien of zijn gast alles had waaraan zij behoefte had. Hij voelde zich gesterkt door de grote hoeveelheden wodka, die hij samen met een paar van zijn kameraden had genuttigd, en de voorzichtig door generaal Ignatiev losgelaten beetjes informatie hadden hem nieuwsgierig gemaakt. Heel nieuwsgierig.

Hij stond al bij de deur van de zitkamer, toen de bediende hem met een zachte, bijna angstige stem aankondigde. En nu, ondanks zich zelf, stond de kolonel sprakeloos. In plaats van de gesluierde Turkse die hij zich herinnerde, zag hij een jonge vrouw die gekleed was volgens de laatste Europese mode, met haar dat in gekrulde vlechten was opgemaakt en de perfecte vorm van haar kleine oren met de diamanten oorbellen goed liet uitkomen. Haar ogen, die hem koel en zonder reserve bekeken, waren van een bijzonder doorschijnende tint groen, en ze had een mond ... De kolonel voelde zich betrapt op zijn gestaar; hij werd rood en maakte een enigszins verlate buiging.

'Ik kwam kijken ... of er iets was dat...'

'Wat vriendelijk van u. Inderdaad ...'

Inderdaad waren er een aantal dingen die ze wilde hebben. Schrijfpapier, pen en inkt, want ze had brieven te schrijven. En champagne...

'Champagne...?'

'Is dat hier te krijgen? In een harem geloven ze niet in alcoholische dranken, weet u. En ik loop echt te snakken naar een beetje champagne. En o ja, ik zou graag een bezoek willen brengen aan de Amerikaanse ambassade. Ik ben toevallig staatsburgeres van dat land.'

'De meeste buitenlandse ambassades bevinden zich in Pera.' Ze wilde dat hij haar niet steeds zo aanstaarde met die roodomrande, uitpuilende ogen van hem. 'En we vertrekken morgen naar Sint-Petersburg, dus er is nauwelijks meer tijd ...'

'Kolonel...' En nu keek ze hem recht aan met haar kin uitdagend naar voren. 'Ik vertrek niet naar Sint-Petersburg. Ik zal een brief schrijven aan m'n... aan de tsaar, die u desgewenst kunt gaan afleveren, en waarin zowel u als generaal Ignatiev van alle schuld worden ontheven. Maar u moet wel begrijpen dat ik twee kleine kinderen heb in Frankrijk en dat ik die verlang terug te zien.'

'Mevrouw, ik heb opdracht u naar Sint-Petersburg te escorteren.'

'En de enige manier waarop u me daar krijgt is als gevangene - een erg weerspannige gevangene, mag ik er wel aan toevoegen. Wat bent u van plan?' voegde ze er nijdig aan toe en keek naar zijn gezicht, 'mij in de boeien te slaan? Ik ben prinses Romanov en ik heb geen enkel vergrijp tegen de staat gepleegd.'

'Natuurlijk niet. Maar evengoed gaat u naar Sint-Petersburg. Mijn bevelen ...'

'Kolonel Sjewtsjenko, ik ben geen lid van het Russische leger! Ik weiger deze... bevelen op te volgen. Dat kunt u aan generaal Ignatiev gaan vertellen. Of als u daar te bang voor bent, zal ik 't wel doen.'

Hij staarde haar aan en kon zijn oren nauwelijks geloven. Ze tartte hem en, erger nog, zelfs de generaal! Maar hij was het die voor schut werd gezet, niet in staat een weerspannige vrouw in bedwang te houden.

Hij deed een stap naar haar toe en beheerste zich toen, om stug te herhalen: 'Generaal Ignatiev heeft mij opdracht gegeven u naar Sint-Petersburg te brengen, en dat is wat ik van plan ben te doen ... of u uit vrije wil meegaat of niet. Maar ik denk dat u wel meegaat.'

Zij bestudeerde zijn gezicht taxerend en zag hoe de aderen klopten in zijn slapen en zijn grote handen tot vuisten waren gebald. Hij zag eruit als een stoere beer ... een man die ten prooi was aan heftige en onbedwingbare woedeaanvallen. Misschien moest ze een andere tactiek proberen ?

Ginny boog zuchtend haar hoofd en keek neer op haar gevouwen handen.

Met zachte stem zei ze: 'Zou u een moeder willen scheiden van haar kinderen? Laat me die dan tenminste meenemen naar Rusland. Alstublieft. Is er iets in uw bevelen, dat u verhindert een omweg te maken naar Sint-Petersburg?'

Ze had hem bij verrassing genomen en in zijn stem klonk een aarzeling, toen hij antwoordde: 'Daar ... daar zal ik over moeten spreken met de generaal. Maar er zijn al plannen gemaakt om ons over zee naar Sebastopol te laten vertrekken ... morgen.'