35

Waarom leek het altijd alsof de voorbereidingen voor een lange reis veel langer duurden dan de reis zelf? Alles lag alweer achter haar: de rijtuigen, de hotels en de gehuurde villa's, zelfs de gondels van Venetië, en de lange, saaie lessen in Turkse etiquette, met inbegrip van een paar woorden Turks. Die laatste had ze op Kreta geleerd, dat nog een Turkse provincie was, al wierpen de Grieken er begerige blikken op. Op Kreta was er ook een verschrompeld en misprijzend oud mannetje naar haar toe gekomen, een Imam, zoals Richard haar had uitgelegd, om haar onderricht te gegeven in de leer van de Profeet.

'Wil je dan dat...'

'Ik vraag je alleen maar om zijn lessen te volgen en bepaalde woorden na te zeggen. Dat doet geen pijn, liefje, en verplicht je tot niets, 't Is alleen beter dat we trouwen volgens de wet van de islam, voordat we naar Constantinopel gaan. Voor ons allebei wordt alles er gemakkelijker door en ik kan je dan ook in alle eer en deugd mijn vrouw noemen.'

'Ik ben verbaasd, dat je nog met me wilt trouwen,' had Ginny bevend gezegd. 'Weet je, je zou me met veel minder moeite als concubine kunnen houden.'

Ze was nog steeds niet over de teleurstelling heen van haar bezoeken aan dr. Wundt in Wenen; zelfs Venetië was erdoor bedorven. Hij had gepraat en zij ook ... urenlang, en Ginny had hem haar hele levensgeschiedenis verteld. Het enige dat hij daarna had gezegd was: 'En kunt u ook de reden bedenken waarom u niet wilt zien, madame? Als u die ontdekt hebt, dan hebt u de sleutel in handen. Ik ben bang dat ik u die sleutel niet kan geven.'

Ze had gehuild en zich zelf geminacht voor dat vertoon van zwakheid, en Richard had haar getroost met zijn verzekering, dat ze echt haar gezichtsvermogen wel terug zou krijgen. Het kon misschien een tijd duren, maar ten slotte...

'Tenslotte zul je die sleutel vinden waar mijn vriend dr. Wundt 't over had, liefste. En intussen hou ik van je met heel m'n hart.'

Intussen had ze geleerd bepaalde dingen zelf te doen, de plaats van meubelen in de kamer in haar geheugen te griffen, zelf haar haren op te steken en zelfs de japon die ze wilde dragen uit te zoeken op gevoel.

'Als we in Pera zijn,' beloofde Richard, 'zul je geen vinger behoeven uit te steken om iets te doen waar je zelf geen zin in hebt. Ik word daar de lijfarts van de sultan, dus we krijgen een schitterend huis met personeel.'

Terwijl ze daaraan terugdacht kon Ginny nog nauwelijks geloven dat ze nu echt in Turkije was, en woonde in een weelde en luxe, die het schitterende huis met personeel dat Richard haar had beloofd, nog ver overtroffen. In haar wildste dromen had ze zich niet verbeeld, dat ze een paar weken na aankomst in Constantinopel in een caique met zware gordijnen door de Bosporus naar het Dolmabahce-paleis van de sultan zou varen.

Hoe hadden ze een van beiden ook kunnen denken dat het zo zou gaan? Sultan Abdoel-Aziz was niet alleen een absoluut despoot, maar ook een excentriekeling, met afwijkingen die dagelijks erger werden; hij had een fobie dat iedereen om hem heen probeerde hem te vergiftigen. Dagen aan een stuk wilde hij niets anders eten dan eieren, die door de koningin-moeder Pertevale zelf waren gekookt... en die eieren moesten dan bij hem in zwart crêpe gewikkeld en voorzien van het zegel van zijn moeder worden afgeleverd. Hoe moest iemand met zo'n man optrekken?

'Alles wat ik heb gedaan is 'm behandelen bij een aanval van acute dyspepsie,' ging Richard door. 'Hij eet natuurlijk veel te veel, zelfs al zijn 't alleen maar hardgekookte eieren. En alle mogelijke verkeerde dingen, en al is hij een muzelman, hij drinkt ook veel te veel. Maar hij gelooft dat ik 'm het leven heb gered, en dus...'

'En dus?' herhaalde Ginny, die zijn aarzeling aanvoelde.

'O schat... weet je wel dat ik bijna zou willen, dat ik je maar niet had meegenomen hier naar toe? We moeten verhuizen naar 't paleis, zodat ik altijd in de buurt van de sultan ben als hij me nodig heeft. Ik durf niet te weigeren. Ik hoop alleen maar, dat hij ons gauw vergeet en een nieuwe favoriet vindt.'

Maar voorlopig waren ze hier, en zij - evenals Richard - moest ervan maken wat ervan te maken was. Bij het merken van Richards bezorgdheid, had Ginny haar situatie eerst zelfs wel grappig gevonden. Bij geen van beiden was het idee opgekomen dat, zolang ze in hun kamers in het paleis woonden, van Richard als 'ware gelovige' werd verwacht dat hij zou leven volgens de islamitische wet, en van haar ook!

Ja, eerst had Ginny het wel amusant gevonden om in een harem te wonen, nota bene met slaven om haar te bedienen. Dat was zo de gewoonte, had Richard een tikje verlegen uitgelegd. En niet alleen moest ze daar blijven en mocht geen enkele man haar zien, maar ook moest ze, als ze zich in het openbaar vertoonde, gesluierd gaan!

'Het zal wel niet zo lang duren. Denk je dat je ertegen kunt om zo opgesloten te zitten?'

Arme Richard, dacht Ginny nu met een glimlachje. Hij was veel meer overstuur dan zij. Hij was zelfs kwaad op haar geworden toen ze hem had geplaagd met zijn tekort aan concubines om de enorme ruimte te vullen die voor de vrouwen was bestemd. Er was zelfs een ommuurde tuin bij, waar ze dagelijks kon gaan wandelen en zelfs paardrijden. Richard had voor een paard en een rijknecht gezorgd - een zwijgzame man, waarvan Ginny met een onbehaaglijk gevoel dacht dat het wel een eunuch zou zijn. Ze voelde eigenlijk niets voor het idee van slaven te bezitten, maar het waren allemaal geschenken van de sultan, dus wat kon ze eraan doen? Haar kamermeisje, zoals Ginny de vrouw met de zachte stem voor zich zelf noemde, was niet alleen een uitstekende masseuse, maar ook iemand die de plaats innam van haar ogen als Richard niet bij haar was, en Ginny voelde zich zelf in alle opzichten verwend worden.

Ondanks een zeker gebrek aan vrijheid, dat ze meer voelde dan echt ondervond, merkte Ginny dat ze genoot van de luxe van een eigen zwembad met warm, geparfumeerd water en van de handige handen, die haar overal bij hielpen en haar zelfs afdroogden en geparfumeerde oliën in haar lichaam wreven. En die kleren! Ze kon ze wel niet zien, maar van prenten die ze zich herinnerde kon Ginny zich voorstellen hoe ze eruitzagen. Ze was zinnelijk genoeg om te genieten van het gevoel van zijde op haar huid en van de zware gouden sieraden om haar hals, polsen en zelfs haar enkels. De kleding die Turkse vrouwen in de beslotenheid van hun eigen vertrekken droegen was wel heel wat praktischer en comfortabeler dan de vele lagen rokken en corsetten die Europese dames verplicht waren te dragen. Ze dacht aan de brief die ze haar tante Céline zou schrijven en kon niet nalaten hardop te lachen, een lach waarmee de jonge vrouw die met sterke en tegelijkertijd zachte handen haar rug aan het masseren was, instemde. Arme tante ... wat zou ze geshockeerd zijn als ze haar nichtje nu kon zien.

Ja, ik moet haar echt schrijven, dacht Ginny loom. Ik moet haar vragen hoe 't met de kinderen is ... ik hoop dat haar brieven aan mij ook worden doorgegeven. Daar moest ze Richard over aanspreken, als hij terugkwam van het achterna rennen van Abdoel-Aziz of een van zijn neven. En er was nog iets waar ze met Richard over moest praten ...

Ze dacht dat ze weer een kind zou krijgen, van Richard, en het zag ernaar uit dat de stakker in het paleis van de sultan van Turkije zou worden geboren. Mihri Hanoum, de goudharige Circassische en favoriete concubine van de sultan, was eveneens in verwachting, en het enige humoristische dat Ginny in de situatie kon zien was dat ze wellicht tegelijk zouden bevallen, waarbij dan natuurlijk het nageslacht van de sultan bij Richard voor zou moeten gaan.

Toevallig kreeg ze bericht van Richard dat hij die avond later zou komen, want de sultan had hem ontboden en wilde hem aan zijn zijde hebben. De beide mannen zouden samen dineren, en in een Engels ps, dat niet in de formele Turkse stijl mocht worden voorgelezen, maar aan haar persoonlijk overhandigd moest worden, had hij geschreven: Liefste, vergeef me, want je weet waar mijn hart is. Ik kom bij je zo gauw ik kan.

Ginny fronste haar voorhoofd en haalde toen haar schouders op. Ze besloot een lichte maaltijd te gebruiken en naar bed te gaan. Het maal werd opgediend zoals gebruikelijk, ceremonieel en luxueus, met ieder gerecht op een afgedekte zilveren schotel, zodat het warm, respectievelijk koud bleef. Ze probeerde te wennen aan de Turkse keuken, en terwijl ze genoot van de onvermijdelijke pilaff, waren er andere gerechten die haar te zoet waren, zoals kwartels die aangebraden waren in boter met knoflook en uien en vervolgens gestoomd met een combinatie van rijst, krenten, rozijnen en noten. Van alles wat te zoet en te zwaar was werd ze een beetje misselijk, maar van de sorbet die aan het eind van ieder maal werd opgediend, samen met muntthee, genoot ze altijd.

Het was die avond moeilijk om in slaap te komen. Haar kamermeisje, Fatmeh, had haar verteld dat het volle maan was, en misschien kwam het wel daardoor dat Ginny zich lag af te vragen: Zal ik ooit de maan nog eens zien, of zal ik hem alleen maar voelen aan de getijden van mijn lichaam? Ze voelde zich alleen en eenzaam in dat hoekje van het enorme paleis en verlangde naar iemand om mee te praten of iets om te doen. Ze vroeg zich af wat het leger van concubines van de sultan deed om zich bezig te houden. Ze had horen vertellen dat sommigen met zijn vijven of tienen in één kamer op matten sliepen, hopende de aandacht van de sultan te trekken. Sommigen zouden nooit te weten komen hoe het was om met een man te slapen. En allemaal, behalve de nieuwe koningin-moeder, zouden ze als de sultan stierf worden verbannen naar het Paleis der Tranen in Adrianopel. Diegenen van zijn vrouwen die zwanger werden, zouden het gebruikelijke lot ondergaan: in een zak worden genaaid en in de Bosporus geworpen. Wat een barbaars land, dacht Ginny huiverend. Het leek wel of de opmars van de beschaving tot staan was gebracht aan de grenzen van het uitgestrekte Ottomaanse imperium. Ik zal blij zijn als we hier weg kunnen gaan, dacht ze, en plotseling zag ze niets grappigs meer in de situatie.

Het moest wel heel laat of heel vroeg zijn geweest, toen Richard eindelijk bij haar kwam. Ginny werd wakker uit een lichte, onbehaaglijke slaap en vond hem naast zich. Sliep hij? Ze bewoog zich en zijn armen kwamen om haar heen.

'Sorry, schat, ik kon er niets aan doen,' fluisterde hij tegen haar schouder. Zijn stem klonk haar vermoeid in de oren.

'Was 't erg?'

Hij zuchtte. 'Hij was erg ... gespannen vanavond. Het diner duurde eindeloos, al at hij zelf nauwelijks. En toen liet hij zijn soldaten schijngevechten uitvoeren, waar we allemaal naar moesten kijken. Ginny, ik zweer je dat ik er geen idee van had hoe zijn geest was afgetakeld, toen ik toestemde om hierheen te komen. Toen ik hem in Londen ontmoette leek hij... 'n beetje dominerend, maar verder normaal. En nu ... maar wie durft zoiets hardop te zeggen? Ik ben al 'n even grote lafbek als de rest. Vandaag heeft hij voor 'n kleine overtreding een van z'n bedienden laten onthoofden. En zo iemand heerst over een groot rijk.'

'Denk er nu maar verder niet over,' zei ze sussend. Dit was niet de tijd om hem iets te gaan vertellen, misschien morgen? Abdoel- Aziz had soms buien waarin hij dagen niemand wilde zien behalve zijn moeder en zijn Circassische concubine, en daar hoopte Ginny op. Dan zouden ze tijd hebben om te praten en plannen te maken, Richard en zij. Afgesneden van alles behalve reuk en gevoel, voelde zij zich dubbel alleen in deze geïsoleerde haremwereld, zonder ander gezelschap dan slaven, waarmee ze nauwelijks kon praten en die ze niet vertrouwde. Als ze gezelschap had van andere Europeanen zou het allemaal misschien wat draaglijker zijn geweest.

Richard hield haar stevig in zijn armen, maar maakte geen aanstalten om haar te beminnen, en na zijn eerste uitbarsting en haar antwoord spraken ze geen van beiden. Ginny viel weer in slaap en sliep nu diep. Toen ze wakker werd van het gezang van vogels, was Richard al weer weg en stond ze weer voor de eindeloze sleur van de dag die doorgebracht moest worden, van haar 'ontbijt' van fruit en geitenkaas tot de steeds weer aangeboden en geweigerde zoetigheden; de wandelingen in de ommuurde tuin met zijn geuren en bloemen, en haar korte paardritjes; dan de lange en lome ceremonie van het bad, gevolgd door massage en het kammen en opsteken van haar haren en het uitzoeken van de kleding die ze ging dragen ...

Als ik maar kon zien ... dacht ze wanhopig. Als ik kon zien zou dit misschien allemaal nog wel leuk zijn, 'n soort Duizend-en- één-nacht.

Toen Richard kwam, was ze gekleed en geparfumeerd, en haar huid voelde even glad en zijdeachtig aan als haar haren, waar kettinkjes met juwelen in hingen.

Ze boog met gevouwen handen en zei in haar pas geleerde Turks: 'Hier is uw slavin, die wacht om u te behagen,' waarna ze prompt in tranen uitbarstte, een hinderlijke gewoonte van de laatste tijd, die ze niet scheen te kunnen bedwingen.