De werkvloer
Als er verkiezingen zijn, mag ik graag de verkiezingsprogramma’s doornemen. Zo ook bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2010. De lange ij – een unieke Nederlandse lettercombinatie – kwam toen in het verkiezingsprogramma van het cda bijvoorbeeld 2146 keer voor. De Partij van de Arbeid had de lange ij 1681 keer in haar programma en de vvd 1434 keer. Nu gebruikten de Partij van de Arbeid en de vvd weliswaar minder woorden in hun verkiezingsprogramma dan het cda deed, maar je kon in 2010 toch wel stellen dat de lange ij vooral bij het cda in goede handen was. Als ik de IJ-tunnel was geweest, had ik bij de verkiezingen van 9 juni 2010 dan ook zeker op het cda gestemd.
Maar dubieus bij het cda was het gebruik van de letter w. De w kwam 2786 keer voor in het cda-verkiezingsprogramma en 227 keer zat die w in het woord werk, waarvan één keer in de samenstelling werkvloer. Nu moest cda’er Jack de Vries kort voor de verkiezingen ontslag nemen als staatssecretaris van Defensie omdat hij een liefdesrelatie met een adjudante was begonnen op de werkvloer. Dat moet pijnlijk zijn geweest. Zelf ben ik ooit een liefdesrelatie met iemand begonnen op een kokosmat en daar heb ik toen brandplekken op mijn knieën aan overgehouden. Dus ik kan me iets voorstellen bij een werkvloer.
Maar Jack was niet in overtreding toen hij het op de werkvloer met zijn adjudante deed. Sterker nog: hij handelde volledig in overeenstemming met het cda-verkiezingsprogramma. Daarin stond: ‘Mensen die er voor anderen willen zijn, moeten voor die ambitie de ruimte krijgen op de werkvloer.’ Nou, Jack wilde er voor een ander zijn. Dat was zijn ambitie. En vervolgens maakte hij conform het verkiezingsprogramma ruimte vrij op de werkvloer. En toch moest hij opstappen. Terwijl het ook nog zo is dat je bij het omdraaien van de letters cda de afkorting adc krijgt: ‘aide de camp’, en dat betekent ‘adjudant’. Kortom: het ontslag van Jack de Vries was één grote vergissing en het was in feite de doodsteek voor de partij, die dan ook als de grote verliezer uit de verkiezingen kwam.
In het vvd-verkiezingsprogramma kwam het woord ‘werkvloer’ natuurlijk niet voor. Maar bij de Partij van de Arbeid vanzelfsprekend weer wel, twee keer. Eén keer stond er: ‘We moet ook taalles op de werkvloer mogelijk maken.’ We moet. Hier had je een duidelijk voorbeeld van hoe goed de PvdA zich inzet voor de integratie van Nederlanders in de allochtone samenleving. We moet op taalles.
De Partij voor de Dieren was de enige partij die in haar verkiezingsprogramma de dubbele aa, oo en ee combineerde in één woord. Het ging om een woord dat nog nooit eerder in de parlementaire geschiedenis in een verkiezingsprogramma opgenomen was geweest, namelijk – en u raadt het alleen als u uit een slagersfamilie komt – ‘paardenrookvlees’. Laat je uit dat woord alle klinkers weg, dan weet je toch nog wat er staat, wat met ‘koeienuier’ – om maar een ander Partij-voor-de-Dieren-woord te noemen – beslist niet het geval is.
Tot slot de letter q. Het cda gebruikte die 23 keer en de Partij van de Arbeid 24 keer. Bij het cda zat de q vooral in ‘adequaat’, terwijl de q bij de PvdA vooral in ‘consequent’ zat, maar ook nog vijf keer in ‘qua’. En als ik die vijf qua’s op een rijtje zet, kom ik tot mijn conclusie, die in feite altijd voor alle verkiezingsprogramma’s geldt: qua-qua-qua-qua-qua-quaak.