Marieke

Ze heeft het telefoonnummer van Charlene nu al 20 vaak bekeken dat ze het uit haar hoofd kent. In gedachten repeteert ze voortdurend wat ze zal zeggen als ze haar belt, met de nadruk op 'als'. Het idee staat haar steeds meer tegen. Ze neemt het zichzelf kwalijk dat ze dit plan heeft bedacht. Het is een af- schuifsysteem. Als Charlene het verhaal aan Annelies vertelt, hoeft zij geen verantwoordelijkheid te nemen. Het is een laffe vluchtweg die haar buiten beeld moet houden. Sinds wanneer is ze laf? Waar is dat begonnen? Hoe is dat gebeurd?

Ze weet dat ze Charlene met rust moet laten. Ze mag deze vrouw niet gebruiken als boodschapper. Deze vrouw juist niet. Ze had haar nooit mogen aanspreken.

Ze voelt zich onzeker, haar gedachten zijn chaotisch en veroorzaken een onbehaaglijke onrust. Vroeger mediteerde ze in dergelijke situaties. Ze heeft behoefte aan herinneringen die over Den- nis gaan, die hem dichterbij brengen, hem tastbaar maken. Ze wil hem horen, zien, met hem praten, naar hem luisteren.

Ze wil hem aanraken.

Hij stelde eindeloos vragen over haar jeugd, haar huwelijk, de ziekte van Thomas. Maar hij vroeg nooit waarom ze hem eigenlijk had aangesproken op dat feest. Hij wachtte af en verweet haar niet dat ze het geheim in etappes prijsgaf en haar informa- tie bijna krampachtig doseerde. Hij werd niet ongeduldig, pushte niet, luisterde geduldig naar zijpaden en afweergeschut.

Ze was ervan overtuigd dat de intimiteit van hun gesprekken tot meer zou leiden, vooral toen hij steeds uitgebreider begon te vertellen over wat hij met Charlene had. En niet had. Niet wilde hebben.

Met haar zou het anders zijn, er zou vanzelf een moment komen dat hij haar als vrouw zag staan.

Nu ze terugkijkt weet ze dat ze manipuleerde en pogingen deed hem te verleiden. Ze vindt het schaamteloos en smakeloos en het helpt niet als ze zichzelf ervan probeert te overtuigen dat haar gedrag een antwoord was op alle emotie die met de ziekte van Thomas te maken had. Dat ze eenzaam was en op zoek naar een soort revanche.

Er is niets gebeurd, prent ze zichzelf voortdurend in. Er is niets gebeurd en het is voorbij. Hij is dood, hij is van het ene op het andere moment uit haar leven verdwenen en ze weet heel goed dat hij er nauwelijks in had plaatsgenomen. Hij was een illusie die ze nodig had, meer niet. Het was een spel voor hem, een onschuldig spel. Hij was slim genoeg om in de gaten te hebben dat ze naar hem keek. Maar zij weet ook dat hij alleen bleef komen omdat hij wilde weten wat ze over de afkomst van Annelies te vertellen had. Hij wilde haar horen uitspreken wat hij vermoedde en dat is hem gelukt. Ze gaf het geheim prijs op de laatste donderdag dat ze hem zag. 'Ik vertel het haar zaterdag, als ik bij haar ben,' zei hij. Maar zaterdag was hij dood. 

De feiten helpen niet, het verlangen zit er nog steeds, het verdriet begint iedere dag een grotere plaats te eisen. Ze zou een foto van Dennis willen hebben, ze wil zijn gezicht zien. Ze verwijt zichzelf dat ze zich gedraagt als een overjarige puber. Ze had nooit de brieven moeten lezen, ze had zich nooit zo moeten ingraven in het geheim. Het had genoeg moeten zijn dat ze wist dat er een dochter van Thomas bestond. Wat heeft haar bezield om zo diep in de geschiedenis te willen doordringen? Welke ziekelijke lust heeft ze gevoed? Wat zocht ze in de waarheid die ze wilde ontdekken?

De brief die naar Dennis leidde was de laatste brief die Je meisje. Hannie stuurde. Annelies was getrouwd met Dennis Braam, de directeur van een woningstichting in Utrecht. Hannie vond het een tamelijk eigengereide kerel. Meer aandacht kreeg hij niet. En meer brieven bleken er niet te bestaan. Marieke weet nog dat ze de naam steeds opnieuw las en het niet kon geloven. Dennis Braam was haar hoogste baas, ze had hem nog nooit persoonlijk gesproken. Ze was niet van plan geweest hem te benaderen, het contact ontstond bij toeval tijdens een sportdag van het bedrijf. Ze raakten in gesprek en ze voelde een klik. Er kwamen mensen bij hen staan die aan het gesprek deelnamen. Het viel Marieke op dat iedereen Dennis gewoon tutoyeerde.

Ze had hem nog nooit van zo dichtbij gezien en ze vond hem mooi. Hij straalde kracht uit, overwicht, leiderschap. Hij ging op een soepele manier met het personeel om en antwoordde adequaat op vragen. Iedereen hing aan zijn lippen.

Ze dacht aan het geheim van Thomas. Aan Annelies, de vrouw van Dennis. Hoe zou hij reageren als ze een toespeling maakte op wat ze wist? Er gebeurde iets met haar terwijl ze zich dit afvroeg. Ze werd overspoeld door een bekend gevoel.

De behoefte om ergens bij te horen. Bij iemand te horen. Iemand die haar zag, haar accepteerde, haar op waarde wilde schatten. Het gevoel overmande haar bijna, ze raakte geëmotioneerd. Hij zag het. 'Gaat het wel goed met je?' vroeg hij.

Ze aarzelde.

Hij deed een stap opzij, ze volgde hem. De anderen gingen gewoon verder met hun gesprek. Dennis keek haar aan met een verontruste blik in zijn ogen. 'Wat is er aan de hand?'

'Ik weet niet...' Ze wilde haar stem onder controle houden.

'De naam Van Ravensdonk is je bekend?' De vraag was eruit, hoewel ze zich direct afvroeg of dit de juiste openingszin was.

Hij reageerde verrast. 'Zeker, zo heet mijn vrouw. Hoe kom je daarop?'

'Dat is een heel verhaal en niet geschikt om in een openbare gelegenheid te bespreken.'

Hij maakte een berustend gebaar en lachte. 'Er kan nog wel een familiegeheim bij.'

'Tenzij het een precair geheim is.' Ze zag dat zijn gezicht betrok. 'Hoe zeg ik dit? Ik vind het moeilijk om de juiste woorden te vinden. Ik heb een vraag.'

'Ga je gang.' Hij draaide zich nu helemaal van de groep af.

'Weet je vrouw al wie haar vader is?' Ze voelde haar hartslag op hol slaan en wilde een manier bedenken om te vluchten. Dit liep uit de hand, ze wist niet wat haar bezielde.

Hij greep haar arm vast. 'Daar kaart je een ontzettend trauma aan. Waarom doe je dat?'

'Ik kan haar daar iets over vertellen, maar niet persoonlijk. Het ligt ook in mijn familie te gevoelig - in mijn schoonfamilie, moet ik zeggen.'

'Wanneer kan ik je hierover onder vier ogen spreken?'

Ze maakten een afspraak voor de volgende avond.

Ze kan de zaak laten rusten, de brieven vernietigen en wachten tot Thomas sterft. En zelfs daarna hoeft ze het geheim niet prijs te geven. Annelies is volwassen geworden zonder te weten wie haar vader is. Ze kan ook oud worden zonder erachter te komen. Ze is niet de eerste en zeker niet de laatste die een deel van haar roots mist. Het is hele volksstammen overkomen.

De nacht is stil en roerloos. Er is nergens een antwoord, nergens een advies, nergens een beslissing te vinden. 

Ze heeft de tuindeuren opengezet en ademt de frisse geur in van de vochtige aarde. Ze denkt aan Thomas, toen ze hem pas kende. Ze ziet de charmante, aantrekkelijke, zelfverzekerde en galante man voor zich. Ze weet nog precies hoe het voelde om verliefd te zijn. Er is altijd iets van dat verliefde gevoel in haar Mijven zitten. Zelfs nu is het er nog, terwijl Thomas allang niet meer de man is die hij was. Ze heeft heimwee naar hem. 

Het besef dat ze alleen is en aan niemand raad kan vragen confronteert haar genadeloos met haar eenzaamheid.

Ze kan er niet aan wennen dat Thomas niets meer begrijpt. Ze heeft het nog steeds niet aanvaard. Zijn haar wordt dunner, maar de rossige gloed is nog altijd aanwezig.

'Val je altijd op rode jongens?' vroeg hij.

'Je bent de eerste, ik heb nog nooit een vriend met rood haar gehad.'

Ze hielden van dezelfde muziek, van dezelfde gerechten, van dezelfde manier om vakantie te vieren. Ze boekten goede hotels en reisden over de hele wereld. 'Zolang we geen kinderen hebben, blijven we reizen,' besliste Thomas. Later zei hij vaak dat hun kinderloosheid ook voordelen had, dat ze ongehinderd over de hele aardbol konden zwerven.

Ongehinderd. Het woord voelde aan als een harde klap in haar gezicht.

Haar schoonouders beweerden dat ze blij moest zijn dat er geen kinderen waren gekomen, omdat ze daardoor voor Thomas kon zorgen. Het lukte haar zich te beheersen, maar ze vergat die woorden nooit. Toen ze vlak na elkaar stierven, voelde dat aan als een bevrijding en als iets waar ze recht op had. 

Marieke denkt vrijwel de hele dag aan het geheim en ze worstelt met haar geweten. Ze heeft aan Thomas beloofd er met iemand over te zullen praten en ze heeft die belofte

M il linken. Ze heeft zichzelf een hele tijd wijs kunnen maken I ii tv de kwestie aankaartte omdat ze Annelies wilde helpen. /> is ervan overtuigd dat ieder mens er recht op heeft te weten waar hij vandaan komt, dat het misdadig is daarover te zwijgen i ii hei verborgen te houden. Ze heeft haar mening verschillende keren in bedekte termen aan Thomas kenbaar gemaakt, maar •dat leidde telkens tot hevige ruzie.

Hoe meer ze erover nadenkt, des te duidelijker wordt ze ge- confronteerd met haar werkelijke motieven om te praten. Ze weet dat ze zich had kunnen terugtrekken, dat het eerste ge- sprek nooit had hoeven plaatsvinden, dat ze haar mond had kunnen houden. Maar ze praatte. Ze wilde praten, het was een bewuste keuze. Ze wilde aandacht, ze eiste erkenning voor de weerstand tegen het gedwongen zwijgen. Die confrontatie veroorzaakt kritiek op zichzelf. Als ze Dennis niet had aangespro-ken, had het gevoel dat erop volgde geen kans van slagen gehad. Ze walgt van haar eigen ontrouw, want zo ervaart ze het. Ze heeft haar eigen integriteit te grabbel gegooid. Maar de enige die kan bewijzen dat ze haar mond voorbij heeft gepraat is dood. Niemand weet iets, misschien hadden de verzorgers van Thomas in de gaten dat ze regelmatig bezoek kreeg van dezelfde man, maar ze verdenken haar hooguit van een verhouding. Die verdenking ebt weg als Dennis niet meer komt.

Dennis komt niet meer, nooit meer. Marieke beseft nu pas hoe intens hun gesprekken waren, hoe grenzeloos ze was, hoe ze zich heeft vastgeklampt aan niets. Hoe ze nog steeds op zoek is naar iemand aan wie ze in alle opzichten trouw kan zijn, omdat hij dat ook aan haar is. Ze denkt meer dan haar lief is aan haar jeugd, aan de conclusie dat ze in het verkeerde nest is terechtgekomen, aan het onoplosbare verschil tussen haar familie en haarzelf en aan de eenzaamheid die daardoor een permanent anker in haar ziel heeft uitgegooid. Het lijkt of ze nu pas in de gaten krijgt waar ze al haar hele leven mee bezig is, of ze nu pas overziet welke keuzes ze maakte en hoe verkeerd die waren. De gesprekken met Dennis hebben alles overhoopgehaald, ze heeft haar hart gelucht, ze heeft hem gebruikt om eindelijk verlost te worden van de druk die het geheim veroorzaakte. En uiteindelijk levert het niets op dan spijt en schaamte, blijft ze hopeloos alleen achter met haar vertwijfeling en zelfkritiek.

Ze wil gaan slapen. De wereld voor een aantal uren achter zich laten, wegduiken in onbereikbaarheid en diepe rust. Ze sluit de tuindeuren en draait ze op slot. De nacht staart haar aan achter het glas en ze sluit snel de gordijnen.

D)e slaap laat het afweten en negeert de vermoeidheid die haar hele lijf beheerst. Ze draait en woelt, trekt het kussen in haar nek, trapt het dekbed van zich af, gaat op haar buik liggen. Niets helpt.