XXXI

Parijs

'Waarom loog hij?'
De trein reed ratelend terug in de richting van Parijs. De voorsteden werden door de nacht in duisternis gehuld: toen Nick uit het raam keek, zag hij niets anders dan zijn eigen fletse spiegelbeeld en Emily tegenover hem, als geesten in het donker.
Hij stelde de vraag anders. 'Waaróm loog hij eigenlijk? Waarom deed hij alsof hij Gillian en de kaart nog nooit had gezien?'
Emily rilde en trok haar jas steviger om zich heen. 'Hij was zo gretig om de kaart door zijn apparaat te halen. Hij wist gewoon dat hij geen match zou krijgen.'
'Omdat hij hem met Gillian al had geanalyseerd.'
'Maar als hij niets vond...'
'... waarom loog hij dan?'
De trein schudde toen hij over een paar wissels reed. Een station zoefde langs.
'Ik vraag me af waarom Gillian de kaart naar hem toe heeft gebracht.'
Nick keek haar niet-begrijpend aan. 'Om de inkt te analyseren.'
'Al het onderzoek dat Vandevelde heeft verricht, heeft betrekking op boeken. Maar het eerste boek is rond 1455 gedrukt. Voor zover wij weten zijn de kaarten van zo'n twintig jaar eerder. De kaarten zijn gedrukt met een diepdrukplaat de inkt zit in de groeven die in de plaat zijn gesneden en wordt in het papier gedrukt. Drukletters worden in reliëf gedrukt met de inkt op de verhoogde rand van het oppervlak van de letter. Ik weet het niet zeker maar ik zou denken dat ze een heel ander soort inkt gebruikten.'
'Dus heeft ze iemand opgezocht die haar niet kon helpen en vond ze niets — en dat is zo geheim dat hij erover moest liegen?' De hoofdpijn vanwege zijn jetlag bonkte in zijn slapen.
'Er moet iemand anders zijn geweest,' zei Emily zachtjes. 'Iemand zat achter Gillian aan misschien hebben ze Vandevelde onder druk gezet. Misschien is hij daarom zo bang.'
Op het volgende station stapten ze uit. Nick vond een telefooncel op het lege perron en draaide het tweede nummer in Gillians mobieltje. Zijn handen beefden zo hevig dat hij nauwelijks de muntjes in de gleuf kon krijgen. Hij zei tegen zichzelf dat dat door de kou kwam.
De telefoon ging driemaal over voor er werd opgenomen. 'Met Atheldene.'
Was dat een mens? Een bedrijf? Een hotel? 'Is Simon er ook?'
Een behoedzame stilte. 'Daar spreekt u mee.' Het was een Brits accent, buitenlands maar onverwacht vertrouwd. Nick nam een sprong in het diepe. 'Werkt u voor Stevens Mathison? Het veilinghuis?' 'Dat klopt.'
'U spreekt met Nick Ash. Ik ben een vriend van Gillian Lockhart. Ik geloof dat ik een paar dagen geleden met u heb gesproken.' Opnieuw stilte. 'Zit u hier in Parijs?'
Het nummer van de telefooncel was waarschijnlijk op Atheldenes toestel te zien.
Ja.
'Dan moeten we elkaar ontmoeten.'
Nick en Emily kwamen rond acht uur aan. Voor Nick, die nog nooit in Parijs was geweest, was de Auberge Nicolas Flamel precies wat hij zich had voorgesteld van een Frans restaurant. Stenen zuilen ondersteunden dikke eiken balken; nog meer metselwerk omlijstte de glas-in-loodramen en een stierenkop keek op de ruimte neer van boven een enorme open haard. De meeste tafels waren bezet en een geanimeerd geroezemoes vulde het vertrek. Nick had opeens een vreselijke, schreeuwende honger.
Simon Atheldene was niet moeilijk te vinden: hij was de enige man in het restaurant in een jacquet met een dubbele rij knopen. Hij zat in zijn eentje achterin, met voor zich op tafel een geopende fles wijn. Hij stond op toen hij hen aan zag komen en schudde hun de hand.
'Leuk tentje,' zei Nick.
Atheldene schonk hun alle drie een glas wijn in. 'Het is het oudste huis in Parijs. In 1407 gebouwd door Nicolas Flamel, de beroemde alchemist.'
'Ik dacht dat dat een fictief personage was,' flapte Nick eruit, en hij kon zijn tong wel afbijten.
Tot zijn opluchting lachte Atheldene. 'Dat is de schuld van die Harry Potter-rage.' Hij zag de verrassing op Nicks gezicht en glimlachte bescheiden. 'Ik heb twee dochters... wanneer ik die tenminste van hun moeder mag zien. Die zorgen ervoor dat ik niet helemaal in de middeleeuwen blijf steken.'
Emily schikte haar servetje op haar schoot. 'Flamel heeft echt bestaan. Zijn grafsteen staat in het Parijse Musée National du Moyen Age.'
'Hij was de eerste alchemist die van lagere metalen goud maakte. Dat leerde hij zichzelf met behulp van zeven oude allegorische afbeeldingen, die hij vervolgens liet kopiëren op de boog van het kerkhof van St Innocent. Naar het schijnt.'
'De afbeeldingen waren authentiek,' zei Emily. 'Ze zijn uitentreuren getest.'
'Zijn ze er nog?' vroeg Nick.
'Het kerkhof van St Innocent werd in de achttiende eeuw verwoest. Het enige wat ons van de afbeeldingen rest zijn kopieën.'
'Maar ik heb nooit gehoord dat iemand ze met succes gebruikte om lood in goud te veranderen,' zei Atheldene.
Nick keek om zich heen. 'Hij kon zich in ieder geval wel een aardig optrekje veroorloven.'
Een ober verscheen en vroeg iets in het Frans. Atheldene wuifde hem weg met een verontschuldigende glimlach.
'Bestel maar wat u wilt,' zei Atheldene. 'Op mijn kosten of beter, die van Stevens Mathison.'
Ze bestudeerden zwijgend de menukaart. Alle openingszinnen om het ijs te breken waren al uitgesproken; zelfs Atheldene leek niet goed te weten wat hij moest zeggen. Het was een hele opluchting toen de ober terugkwam en de ongemakkelijke stilte verbrak.
Nick deed zijn bestelling, niet goed wetend wat voor maaltijd zijn door jetlag getroffen lichaam verlangde. Alles op de menukaart leek vis, room of paté te bevatten, soms zelfs alle drie. Toen de ober de menukaarten had meegenomen, werd Atheldene ernstig.
'Ik neem aan dat jullie over Gill willen horen.'
Nick had nog nooit iemand haar zo horen noemen. Het beviel hem niets.
Atheldene schudde de wijn in zijn glas en staarde ernaar. 'Gill voegde zich zo'n vier maanden geleden vanuit New York bij ons. Zoals u weet, werkte ze bij het Metropolitan Museum. Heel trefzeker, met een heel scherp oog. Ze wist wat van waarde was, en ze wist wat goed te verkopen was. Het zou u verbazen hoeveel mensen in ons vak niet beide gaven hebben. We werkten samen aan een aantal verkopen. Ik was erg onder de indruk van haar.
Een maand geleden, zo'n twee weken voor Kerstmis, werden we opgeroepen voor een nieuwe opdracht. Een klus op een groot landgoed in de buurt van Rambouillet.' Hij sprak het op zijn Engels uit, zodat het rijmde op 'doewie'. 'Een buitengewoon gebouw. Een groot, afbrokkelend chateau in een woud, waarschijnlijk ongerept sinds de Revolutie. De muren bedekt met tapijten en een schilderij dat verdacht veel leek op een inferieure Van Eyck, meubilair zo oud dat het wel door Jezus gemaakt kon zijn. Zelfs een heus harnas in de ridderzaal. Daar hielden wij ons allemaal niet mee bezig daar hadden we deskundigen voor bij ons. Gill en ik waren er voor de bibliotheek.'
'Op welke datum was dat?' interrumpeerde Emily.
'Op twaalf december. Dat is de verjaardag van mijn jongste dochter en ik maakte me zorgen of ik wel op tijd thuis zou zijn om haar te bellen.'
Atheldene zweeg even toen het voorgerecht werd opgediend. Hij smeerde een dikke klodder foie gras op zijn toast en kwakte er een berg uienmarmelade overheen.
'We reden er samen heen zonder een idee wat ons te wachten stond. We gingen om met de dochter van de overledene, die in Martinique woont. Ze zei alleen maar dat er een bibliotheek was en dat ze dacht dat sommige van de boeken wel wat waard konden zijn. Niet ongebruikelijk het zou u verbazen hoeveel kinderen niet weten wat hun ouders allemaal bezitten. Meestal bedoelen ze alleen maar dat er wat boeken met harde kaft op de planken staan, of wat fraai vormgegeven geschenken van een boekenclub. Meestal zijn het mensen die zeggen dat er niets van waarde is die op een goudmijn blijken te zitten.
Hoe dan ook, Gill en ik zochten onze weg door de ruïne naar de bibliotheek. We duwden de deuren open die trouwens van brons waren en meer dan drie meter hoog, waarschijnlijk uit een kerk uit de renaissance gehaald. We trokken wat kastlaatjes open en konden niet geloven wat we daar allemaal aantroffen. Manuscripten. Folio's. Incunabelen.'
'Wat zijn incunabelen?' vroeg Nick. Hij had tegen Emily gesproken maar Atheldene gaf antwoord.
'Letterlijk vertaald betekent incunabel "wiegboek", ook wel wiegendruk genoemd. Dat is een term die we gebruiken voor heel vroeg gedrukte werken, alles van vóór 1500. U zult wel begrijpen dat die niet voor het oprapen liggen. In het zeldzame geval dat ze te koop worden aangeboden, gaan ze voor honderdduizenden zo niet miljoenen weg. Bij ons eerste onderzoek telden we er dertig in de collectie. En daarnaast minstens evenveel verluchte manuscripten. Gill en ik voelden ons als Carter en Carnarvon in het graf van Toetanchamon.'
Hij hapte in zijn toast. 'We hadden ons huiswerk gedaan voordat we erheen gingen, verkooplijsten en veilingdata, enzovoort, om te zien of we er iets konden terugvinden wat van de oude heer was geweest. Niets van wat we aantroffen was ooit eerder te koop aangeboden!'
Hij keek de tafel rond om het op hen in te laten werken. 'Helemaal niets. Dat betekende dat ze daar minstens vijftig jaar hadden gestaan. Misschien wel eeuwenlang. Aan de wereld onttrokken. Los van de financiële implicaties was dit alleen al voor de wetenschap puur goud.
En toen keken we omhoog. Standaard Italiaans plafond, een blauwe hemel vol cherubijntjes. Maar er viel regen uit deze wolkeloze hemel. Het dak was vergaan. De oude heer had jarenlang op zijn sterfbed gelegen. Hij was er nooit meer uit gekomen. De dochter woonde in het buitenland, zoals ik al zei, en de huishoudster mocht niet in de buurt komen. Dus niemand had het gemerkt. Hebben jullie meegekregen wat een verschrikkelijk natte herfst we hier hebben gehad? Al die regen ging regelrecht door het dak van het chateau en stroomde de bibliotheek in.'
'Wat deed u toen?'
'De nodige nummers voor noodgevallen draaien. Een team dat zich specialiseert in conservatie en reparatie gaf de boeken een veilig heenkomen. Twee dagen later verdween Gill. Daarna niets meer van haar vernomen... tot ze u een e-mail stuurde.'
Atheldene liet zijn mes in zijn vork glijden op zijn bord. Hij vouwde zijn handen en keek Nick recht aan, die zwijgend zijn soep oplepelde. Zodra hij zijn lepel neerlegde, kwam de ober de borden afruimen. Had hij meegeluisterd? Hij vulde de wijnglazen bij, al had Nick het zijne amper aangeraakt.
'Waren er toen ook boeken verdwenen?'
Atheldene zuchtte inschikkelijk. 'Ik vrees dat dat ook onze eerste gedachte was. Honi soit qui mal y pense maar ons bedrijf wordt erg zenuwachtig bij het minste of geringste gerucht van een schandaal. Slecht voor de zaken. De oude heer was dan misschien tegen het eind van zijn leven kierewiet geworden, maar hij was geen stomkop. Hij had het allemaal gecatalogiseerd. We namen de hele collectie door. Alles was er nog.'
'En belde u toen de politie?'
'U weet hoe Gill was.' Atheldene leunde achterover zodra de ober het hoofdgerecht kwam opdienen. Een lamsbout stak een bot de lucht in als een toren, omringd door een slotgracht van jus en een borstwering van gekookte aardappels. 'Een van 's werelds vrije geesten. In eerste instantie namen we aan dat ze wel zou opduiken met een of ander avontuurlijk verhaal over ervandoor gaan met een stel zigeuners, of een doorzakfeestje van twee dagen op de linkeroever van de Seine met een stel anarchisten. Maar natuurlijk maak ik me wel zorgen. Toen ze na drie dagen nog steeds niet was opgedoken, belde ik de politie. Die vertelde me dat het waarschijnlijk om een liefdesaffaire ging. Ik vertelde ze dat dat onwaarschijnlijk was, maar ze keken me alleen maar op die veelbetekenende Franse manier aan.'
'Heeft u haar kantoor kunnen doorzoeken?'
'Daar was niets te vinden,' zei Atheldene snel. Hij veegde een jusvlek van zijn kin en keek op. 'Gill woonde bij mij in. Tijdelijk, tot ze haar eigen woning zou hebben. Ze werd hier op stel en sprong heen gezonden en het is verschrikkelijk moeilijk een etage in Parijs te vinden.'
Er klonk iets defensiefs in zijn toon. Nick prikte in de vis op zijn bord. Zijn hoofd leek wel opgezwollen, alsof hij met novocaïne was ingespoten.
'Ik nam de catalogus na uw telefoontje nog eens door. Ik zocht naar alles wat met de Meester van de Speelkaarten te maken kon hebben. Dat leverde niets op.'
Hij legde zijn hand op tafel en keek Nick vol verwachting aan. Nick staarde naar zijn bord, weerstand biedend.
Atheldene zuchtte. 'Kijk eens... als u echt serieus Gill wilt terugvinden, laat me dan helpen. U zei dat ze het over de kaarten had in haar e-mail.'
'Ze vroeg in haar bericht om hulp,' zei Emily. Het was de eerste keer dat zij wat zei sinds hun aankomst. 'Er zat een scan bij van een van de kaarten. De beesten acht.'
'Het exemplaar uit Parijs of dat uit Dresden?'
'Parijs,' zei Nick. 'U bent blijkbaar goed op de hoogte.'
'Uw telefoontje intrigeerde me. Ik ben naar de bibliotheek gegaan en heb me erin verdiept... Ik heb zelfs de conservator in de Bibliothèque Nationale zo gek gekregen dat hij me er een paar liet zien. Buitengewone dingetjes. Maar voor zover ik zag niets wat verband hield met datgene waar Gill en ik aan werkten. Zei ze verder nog iets?'
Nick schudde het hoofd.
Atheldene leunde achterover in zijn stoel. 'Gill is een buitengewoon meisje. Er is me veel aan gelegen om te weten dat ze in veiligheid verkeert of, God verhoede, haar te vinden als ze in gevaar verkeert.'