Het kind te vondeling leggen

In de Nederlandse geschiedenis is het verschijnsel van het te vondeling leggen van een kind beslist niet ongewoon. Vondelingen hadden vaak een briefje bij zich met daarop hun naam, of ze hadden een persoonlijk aandenken bij zich, zoals een medaillon of een kruisje. Sinds het toenemen van het gebruik van voorbehoedmiddelen, het legaliseren van abortus en de mogelijkheid een kind af te staan, worden er nauwelijks meer kinderen te vondeling gelegd. Het is te vroeg om daar conclusies aan te verbinden, maar dit jaar is het aantal vondelingen weer toegenomen. In juli ’03 zijn dat er in Amsterdam al vijf. Baby’s die ergens op straat of in een portiek worden neergelegd, met het risico van overlijden door kou of gebrek aan voedsel. In het programma Nova van 14 juli 2003 zien we de dramatische voorbeelden van kinderlijkjes die worden gevonden in een doos tussen het oud papier en in een rioolputje. Om dergelijke drama’s te voorkomen zijn in Duitsland momenteel zestig Babyklappen in gebruik. Ze zijn onderwerp van discussie, omdat de Kinderrechtenconventie van de Verenigde Naties heeft uitgesproken dat ieder kind het recht heeft om zijn afkomst te kennen. Voorstanders van het babyluik zeggen echter dat het recht op leven daar nog boven uitstijgt.
Bureau Jeugdzorg in de gemeente Amsterdam overweegt momenteel om die reden een verwarmd ‘babyluik’ in het leven te roepen, waar baby’s te vondeling kunnen worden gelegd. In Antwerpen is eveneens een babyluik aanwezig; moeders kunnen daar een afdruk van het voetje van hun kind maken, zodat ze als ze spijt krijgen, alsnog kunnen aantonen dat de baby van hen is, en zo niet, dan hebben ze een tastbaar aandenken aan hun kind. Bij het babyluik hoort ook een noodnummer dat de moeder kan bellen, zodat het kindje kan worden opgehaald en zodat er, indien gewenst, hulpverlening aan moeder en kind kan worden geboden. Ik denk dat het een goede zaak zou zijn als voor moeders in uiterste nood ook in Nederland een dergelijke opvang in het leven wordt geroepen.
Het feit dat het aantal vondelingen toeneemt, geeft aan hoe schrijnend de noodsituatie kan zijn van vrouwen die ongewenst zwanger raken, en hoe groot hun paniek op het moment van de geboorte kan zijn. Dokter Schipper van de Bloemenhovekliniek zegt daarover: ‘Vijf vondelingen, dat zijn er vijf te veel.’ Waarschijnlijk gaat het hier ook om vrouwen die hun zwangerschap verdrongen en voor de buitenwereld verborgen hebben, of die misschien heel jong of drugsverslaafd zijn. Maar in alle gevallen verkeren ze blijkbaar in een noodsituatie en dreigt hun kind daar zelfs het leven bij te verliezen. Ik wil beslist het te vondeling leggen van baby’s niet propageren. Het feit dat het gebeurt, pleit bij uitstek voor een goede abortushulpverlening, maar vooral voor goede voorbehoedmiddelen en een ruimere seksualiteitsbeleving, die vrouwen in staat stelt meer relaxed met seks en de gevolgen daarvan om te gaan. Maar als het tóch gebeurt, laten we dan in elk geval het kindje redden.