Het taboe abortus

Als je nagaat dat er jaarlijks toch zo’n 30.000 vrouwen een abortus ondergaan en dat dat jaar na jaar zo doorgaat, dan moeten er in Nederland inmiddels wel heel veel vrouwen rondlopen die een abortus gehad hebben. Toch hoor je er naar verhouding maar heel weinig over. Abortus wordt met goede vriendinnen besproken, met de partner, soms met familieleden, maar met collega’s meestal weer niet. Waarom is abortus zo’n groot taboe? Ten eerste natuurlijk omdat het met seks te maken heeft. We doen het allemaal, maar we hebben het er niet over. Je hoort toch zelden iemand vertellen dat hij of zij geweldige seks gehad heeft. Abortus verwijst rechtstreeks naar seksualiteit. En vaak ook nog naar het soort seks dat helemaal in het verdomhoekje zit. De one night stand, de seks onder invloed, de seks met iemand met wie je helemaal geen partnerrelatie hebt of wilt hebben. De buitenechtelijke seks. De eerste seksuele ervaring. Er zijn talloze situaties te bedenken die leiden tot abortus en waar mensen het liever niet over willen hebben. Dat confronteert ons dus tevens met de hypocrisie rond seksualiteit, als iets waar men liever besmuikt, beschaamd of vettig over doet dan het te aanvaarden als een natuurlijke activiteit die bij het leven van ons allemaal hoort.

Zwangerschap heeft vanzelfsprekend ook met seks te maken, maar daar kleven toch heel andere connotaties aan: de heiligheid van het moederschap, de ontroering over kwetsbaar jong leven, het respect voor het geschenk van het leven, het grote wonder. Daarvoor zijn we best bereid de seks even te vergeten. Of denk jij ook bij elke zwangere vrouw: ze moet het toch minstens één keer gedaan hebben? Ik schaam mij om het te zeggen, maar die gedachte dringt zich altijd aan me op.

Maar ik denk dat het meer is dan alleen het taboe op seks. Abortus heeft zozeer met normen te maken. Wanneer je iemand vertelt dat je een abortus hebt gehad, weet je nooit helemaal zeker of de ander je om die reden niet een moordenares zal vinden, een ongelovige hond, iemand die geen respect heeft voor het menselijk leven, een slechterik. En je wilt niet graag voor amoreel doorgaan, voor een ontaarde moeder die alleen aan haar eigenbelang denkt en niet aan het aanstaande leven van haar kind. Mensen die solliciteren bij de Bloemenhovekliniek worden gewaarschuwd voor de vele negatieve reacties die ze vanuit hun omgeving zullen krijgen als ze in een abortuskliniek gaan werken. En sommigen besluiten inderdaad dat ze zich daar niet aan bloot willen stellen.

Abortus is niet alleen een onderwerp van morele discussie, de noodzaak ervan geeft ook aan dat je iets fout gedaan hebt. Je wilde die zwangerschap tenslotte niet, maar je hebt het toch laten gebeuren. Je was dus niet in control. De situatie is met jou op de loop gegaan. Nu denk ik dat veel mensen in hun leven weleens onbeschermd gevreeën hebben, maar dat zijn ze allang vergeten, of ze willen het graag vergeten. Maar de vrouw die werkelijk ongewenst zwanger wordt, is aan de pan blijven plakken. Zij heeft het gedaan en nu zie je maar wat daarvan komt.

Abortus gaat met schaamte gepaard. Was je niet voldoende voorgelicht, is je zwangerschap het gevolg van onwetendheid? Of heb je je verantwoordelijkheid niet genomen? Je deed maar raak, en nu zit je met de gebakken peren. Heb je wel genoeg nagedacht? Of pas achteraf? Of heeft je voorbehoedsmiddel niet naar behoren gewerkt? Dan ben je misschien gewoon een enorme pechvogel en dat wil je natuurlijk liever ook niet zijn. (Al ben ik geneigd bij het praten over mijn abortus altijd gauw toe te voegen dat ik wél een spiraaltje had. Ik was tenslotte niet dom, maar zielig.) Is abortus voor losers? Ik denk dat zelfs de grootste voorstander van abortus het altijd als een noodoplossing zal blijven zien. Je bent in een situatie terechtgekomen waarin je uit twee kwaden moet kiezen. Je wou tenslotte helemaal niet zwanger zijn. Er kleven dus veel negatieve gevoelens aan abortus, die vervelend genoeg zijn om het tot een non-onderwerp te maken.