79

Het verbijstert Howard hoe snel hij de draad van de dingen kwijtraakt nu het luiden van de schoolbel zijn dag niet in porties van drie kwartier hakt. De duisternis lijkt kort nadat hij uit bed is gekomen al in te vallen; hij merkt dat hij steeds afhankelijker wordt van de tv om nog enig beeld van de werkelijkheid te hebben, en telkens als de stroom uitvalt, voelt hij, in die eerste seconde van duisternis voor zijn ogen zich aanpassen, de angst dat hij in feite degene is die het licht uit heeft gedaan.

   Gisteren is Finian Ó Dálaigh bij hem aan de deur gekomen met een kaart die ondertekend was door de hele Seabrook-staf. Eerst dacht Howard dat hij voor hem was, een steunbetuiging. Dat was het niet, uiteraard; hij was voor Tom Roche. Er zou een huldiging komen tijdens het concert, een eerbetoon voor zijn jaren van toewijding aan Seabrook. ‘Ik vond niet dat jij erbuiten gehouden moest worden,’ zei Ó Dálaigh attent. ‘Dank je,’ zei Howard. Hij schreef zijn naam op een lege plek aan de binnenkant; na enig nadenken liet hij het daarbij.

   Een huldiging voor zijn jaren van toewijding aan Seabrook. Vandaag, op weg naar huis van de supermarkt, met een achterbank vol goedkoop bier, bleef Howard stilstaan voor het politiebureau. Hij bleef daar vijf volle minuten staan, in de kou. Toen trok hij weer op en reed naar huis.

   Hij begint vroeg te drinken, en naarmate het fatale moment van het concert nadert, combineert hij dat met een halfslachtig bestrijden van de entropie die het huis sluipenderwijs heeft overgenomen. Hij komt niet ver; hij zit algauw in elkaar gezakt op de vloer met een doos vol aandenkens aan Halley: foto’s, bioscoopkaartjes, plattegronden van musea in buitenlandse steden, allemaal uitgespreid voor zich. Dit gebeurt de laatste tijd veel. Hoe zwakker zijn greep op het heden wordt, des te levendiger het verleden – dat hij zo lang achter zich heeft laten verdwijnen, een schuimend kielzog dat werd verzwolgen door de koude, eindeloze oceaan van de geleefde levens in de wereld – lijkt te worden; dat gevoel wordt nog versterkt als de stroom uitvalt en hij een kaars moet aansteken om het vervagende daglicht te ondersteunen. Hij vindt het niet erg – integendeel, hij heeft het gevoel dat hij hier rustig de rest van zijn leven zou kunnen doorbrengen, terugdenkend aan stedentrips, vakanties, feestjes bij vrienden. Hij wilde alleen dat Halley bij hem was, zodat hij kon zeggen: Hé, moet je deze zien, weet je nog zus-of-zo? En dat hij haar dan hoorde antwoorden: Ja, ja, zo was het.

   En dan vindt hij achter in een kastje die camera – de magische zomercamera, waar ze een paar maanden geleden een recensie over moest schrijven. Met een gevoel van opwinding, omdat hij weet dat die heuse bewegende beelden van haar bevat, zet hij hem aan; en even later ziet hij haar, die dag in de keuken, met een sigaret in haar hand en het licht dat op haar gezicht valt. Zijn hart maakt een sprongetje, terwijl hij haar hem vanaf het scherm tegemoet ziet flikkeren; en dan wordt zijn hart zwaar, terwijl het gelukkige tafereeltje, onverklaarbaar en onstuitbaar, uitmondt in een ruzie. Hij speelt het clipje steeds opnieuw af met verdoofde vingers, kijkt hoe hun gesprek zich ontspint, luistert hoe ze tegen hem zegt dat hij het moet laten zitten, dat hij dat ding weg moet doen. Zelfs op het piepkleine schermpje is de droefenis die in haar gezicht is geëtst niet over het hoofd te zien. Dat heb jij gedaan, Howard.

   Alles klingelt als klokken in zijn hoofd. Hij schakelt de camera uit en zet hem neer. Hij pakt de foto’s en kaartjes op, maar de doos glipt uit zijn handen en de inhoud – al die dagen die hij zich zo zorgvuldig verkeerd heeft herinnerd – glijdt over de vloer als wezen die zijn ontsnapt uit de kelder van een bruut. Hij slaakt een brul, hij bukt weer om ze op te rapen, maar dit keer slaagt hij erin zijn elleboog te schroeien aan de kaars. Fuck it! Fuck! Tandenknarsend van woede steekt hij zijn vlakke hand met de palm naar beneden in de vlam. Hij houdt hem daar zo lang mogelijk, en dan nog even, tot alle gedachten uit zijn hoofd zijn gebrand, en dan nog wat langer. Tranen lopen over zijn wangen, bliksemschichten flitsen onder zijn oogleden. De pijn is verbijsterend, als een nieuwe wereld die onder deze ligt, rauw en levendig en huiverend. De lucht vult zich met de geur van verschroeid vlees. Uiteindelijk trekt hij met een schreeuw zijn hand terug en stommelt naar de badkamer.

   Zijn hele hand is gevoelloos; hij voelt als een vreemde substantie, een klompje vuur of pure pijn dat aan het eind van zijn arm is geplant. Als hij het koude water eroverheen laat stromen, is het alsof zijn hele lichaam ergens door wordt getroffen – als een ridder die aan een lans wordt geregen tijdens een steekspel, of twee golven die op elkaar klappen, materie en antimaterie. Je vergeet weleens hoe pijnlijk pijn is, hoe letterlijk en onironisch. Hij staat daar te snikken, terwijl het water zich in zijn vlees boort, de pijn schel in zijn oor als een alarm. Maar zijn geest, die boven het tafereel hangt, is plotseling kristalhelder.