27

http://www.bbc.co.uk/science/goodmorningtomorrow.htm

We zijn blij dat we professor hideo tamashi van Stanford University kunnen verwelkomen om uw vragen te beantwoorden over parallelle universums en de wereld, vreemder-dan-fictie, van de M-theorie …

krystal: U hebt het vaak over andere dimensies die zo klein zijn dat we ze niet kunnen zien. Dat lijkt niet echt ergens op te slaan.

prof. tamashi: Je hebt gelijk, Krystal, dat lijkt het ook niet. Hogere dimensies gaan tegen onze intuïtie in, omdat onze hersens biologisch zijn geprogrammeerd om de wereld om ons heen in drie dimensies van ruimte waar te nemen, plus een van tijd. De vier dimensies van ruimtetijd zijn echter niet genoeg om de schepping en gedaante van het universum te verklaren. We kunnen ze misschien niet zien, maar door hogere dimensies of hyperspace kunnen we fenomenen verklaren die anders een mysterie zouden zijn. De M-theorie beschrijft de beweging van membranen door die dimensies, waarvan sommige heel klein zijn, zoals deeltjes, en andere heel groot, zoals universums. Op die manier biedt ze de mogelijkheid een brug te slaan tussen de subatomaire wereld en de macrowereld.

busta move: Waar komen die membranen vandaan?

prof. tamashi: Dat is een goede vraag, Busta. Volgens de M-theo-rie bestaat een multiversum uit membraanuniversums die als bubbels in het Niets zweven. Elke bubbel ontstaat gratis als een kwantumfluctuatie in het Niets. Universums kunnen op die manier voortdurend ontstaan.

stanford bound: Tamashi-san, het is een grote eer om met u te praten. Mijn vraag is de volgende: is het voor een mens mogelijk door hyperspace naar een van de nabijgelegen universums te reizen?

prof. tamashi: Nou, Stanford, de vergelijkingen van Einstein voorzien wel in de mogelijkheid om door een wormgat hyperspace in te springen om een ander universum te bereiken. Onze huidige technologie kan echter niet voldoende energie opwekken om een dergelijk wormgat te openen.

stanford bound: En al bestaande doorgangen dan, oftewel zwarte gaten?

prof. tamashi: Volgens de verklaringen die we op het moment voor zwarte gaten hebben, is dat zeker een theorie. Het korte antwoord is dat we gewoon niet weten of dat een mogelijkheid zou zijn of niet. Misschien zou het naar een ander universum leiden. Maar het zou ook heel goed naar een ander deel van dit universum kunnen leiden, of terug in het verleden. Hoogstwaarschijnlijk zou je de reis niet overleven, of, als je dat wel deed, ernstige problemen ondervinden bij het terugkeren.

skippy en lori: Wat gebeurt er als je aan een astma-inhaler zuigt en pillen tegen wagenziekte inneemt?

Wat er gebeurt is eerst even niets, en dan begint alles in slow motion te bewegen, d.w.z., als je een stap naar voren doet, duurt het eindeloos voor je voet de grond weer raakt en je hebt het gevoel dat je steeds maar omhoog kunt blijven gaan en helemaal niet meer neer zult komen, alsof je op de maan bent! One great leap for man! roep je. Lori staat achter je, ze blijft maar lachen, alles is heel grappig geworden: de namen van chocoladerepen die naast de kassa in de Texaco liggen, een man met een grote neus die zijn hond uitlaat, die ook een grote neus heeft, zelfs de sukkels in het dorp die je aanstaren in je kostuum. Het is alsof je uit een ruimteschip bent gestapt dat duizenden jaren uit de toekomst komt en je om je heen kijkt naar pijlhoofden en wollige mammoeten. Het voelt alsof je een pluizig krachtenveld om je heen hebt dat je warm houdt en je ook aan het lachen maakt en je vraagt je af of het aan de pillen ligt of aan de inhaler of dat het komt doordat zij er is? Of dit wel echt gebeurt?

   De hekken van het park zijn gesloten, dus spring je over de muur en loop je naar het meer en je gaat daar op de schommel zitten. Je zuigt nog wat van Ruprechts Ventalin naar binnen; het voelt zo raar, alsof je achterstevoren niest! Dan duw je Lori op de schommel en dan zij jou omdat het anders oneerlijk zou zijn zegt ze dan begint het weer te regenen en kruipen jullie allebei op een schommel onder een paraplu een zwarte die je in een bosje vlak buiten de gymzaal hebt gevonden druk ik je plat? zegt ze het is niet erg zeg je. Lori’s telefoon begint te rinkelen, ze haalt hem tevoorschijn en drukt op ophangen. Hij houdt op en begint meteen weer. Wie is het? Niemand zegt ze, ze zet hem uit en begint dan in haar zakken te graven en zegt we moeten deze proberen. Overal om je heen doet de regen ksssshhhhhhhhhhccchhhhhhhhhhboeoeoem.

   ‘Wat zijn het?’

   ‘Ze noemen het ritalin?’

   ‘Wat doen ze?’

   ‘Dat weet ik niet.’

   Hoewel ze er een hele zak vol van heeft. Dus je pakt er een dan twee dan drie dan weet je het niet meer maar je hoofd doet steeds frrrrssshhhh als je het draait als ski’s die keren op sneeuw alsof het elke keer als je knippert een lange reis wordt rondom de wereld in tachtig dagen en elke keer als je je ogen opendoet is het net een andere plek alleen omdat Lori telkens naast je zit blijf je wegzweven de ruimte in en zij haalt je telkens terug laten we een rolwedstrijd doen zegt ze maar het gras is nat maar toch rol je van de heuvel jij wint nee ik win zegt ze oké dan hebben we allebei gewonnen je staat op maar je hoofd houdt niet op met tollen je plukt grassprietjes van elkaar af haar hand stopt in je haar jouw hand stopt in haar haar

   en dan rennen jullie allebei, jullie rennen en rennen, en dan sta je voor Ed’s, je gaat naar binnen en koopt donuts en cola en gaat tegenover elkaar aan een tafeltje zitten. Wat er gebeurt is dat Lori het mooiste meisje op de hele wereld is, ze is het mooiste wat dan ook waar dan ook, mooier dan het mooiste schilderij, mooier dan oceanen zonsondergangen dolfijnen gletsjers. Dat wil je tegen haar zeggen maar ze probeert al niet te giechelen. Geloof jij in vliegende schotels? zegt ze. Jij zegt: ja.

   Want daar is er eentje … die … zweeft … vlak … boven … je … hoofd … dan laat ze de donut op je hoofd vallen en je gooit hem naar haar en zij gooit hem terug en nu gooien jullie al je donuts naar elkaar

   O nee, ze vallen de aarde binnen!

   Resistance is useless!

   en dan loopt die Chinese gozer naar jullie toe en begint te schreeuwen en je realiseert je dat iedereen naar jullie kijkt en dat er overal donuts liggen maar buiten is de storm gaan liggen en er verschijnen stukjes heldere lucht, grote donkerblauwe gaten in de wolken alsof iemand pakpapier van een kerstcadeau scheurt en Lori zegt laten we een eindje gaan wandelen dus jullie lopen de weg af naar de snelweg. Auto’s schieten langs jullie heen en elektriciteit die te onzichtbaar is om alle lampen en huizen te verlichten. Lori probeert je maar steeds een verhaal te vertellen over een vriendin van haar maar dan vergeet ze waar ze is gebleven en begint ze opnieuw. Dit is de mooiste avond van je leven. Buiten turen uitsmijters van LA Nites in zwarte jacks strak naar identiteitsbewijzen of ze buigen zich voorover om meisjes te kussen met draderige topjes en magere benen. Boven zijn de wolken bijna allemaal verdwenen, je ziet een ster die regelrecht naar jullie twinkelt, als je een ster ziet die plotseling heel fel wordt alsof het betekent dat het een satelliet is die je heeft gelokaliseerd met zijn zoekstraal. Lori zegt: en hoe zit dat nou met dat kostuum van je en jij begint haar te vertellen over Hoopland en prinses Hoop en de Drie Demonen Vuur IJs en die ene die nog nooit iemand heeft gezien en dat jij een gozer bent die Djed heet die de magische wapens probeert te vinden om het Rijk te redden.

   O-ké … zegt ze. Hou jij van computerspelletjes? zeg je. Nee, zegt zij. Hmm misschien moet je daar maar even je kop over houden. En jouw kostuum? vraag je haar. O, dit is iets wat mijn moeder voor me heeft gekocht in New York. Het is het jurkje dat BETHani droeg bij de Grammy’s. Wauw, bedoel je dat ze echt deze heeft gedragen? Ze kijkt je aan zo van: Hál-lo?! Eh, niet? Het is alleen maar een jurk van Marc Jacobs die achthonderd dollar kost of zo. O ja. Shit, Skippy, doe toch niet zo achterlijk! Hou jij van BETHani? zegt ze. Ja, zeg je. Ik ben dól op haar, zegt Lori. Je lijkt behoorlijk op haar, zeg je. Vind je? Dat lijkt Lori fijn te vinden. Absoluut, zeg je, hoewel BETHani blond is en een beetje een slet en Lori vijf miljoen keer knapper is. Sommigen van mijn vriendinnen zeggen dat ook, zegt ze. Maar mijn moeder wil niet dat ik mijn haar bleek. Hoe zijn jouw ouders? Zitten die je ook de hele tijd op de huid? Eh. Plotseling besluipt het Spel je! Nou, soms wel. Ik zie ze niet zo vaak, omdat ik een interne scholier ben. O ja. Dat moet behoorlijk klote zijn, dat je de hele tijd vastzit op school. Wat doe je om lol te maken of zo? Nou, er is een jongen, Ruprecht. Je begint haar over Ruprecht en zijn uitvindingen te vertellen. Dat vindt ze leuk, ze vindt het grappig. Oké, dus, krankzinnige kamergenoot, telt ze op haar vingers, rare computerspelletjes … Doe je ook nog iets normaals?! Hmm. Doe je dat? Zwemmen? zeg je. O ja? Ja, en dan vertel je haar over de zwemploeg en de wedstrijden en de beker die je hebt gewonnen. Heb je een beker gewonnen? zegt ze. Ja, bij een wedstrijd op het platteland, en na de vakantie is er weer een wedstrijd ergens. Goed zeg, zegt ze. Wat cool. Ja, maar ik denk erover te stoppen. Echt? Waarom wil je stoppen dan? Je haalt je schouders op. Omdat ik er een bloedhekel aan heb. Plotseling valt het je op dat de lucht donkerblauw is en golft en ruist en stroomt als water – wat mankeert die lucht? Wacht nou eens, sukkel, het ligt aan jou – je draait je gezicht een andere kant op zodat zij het niet kan zien. Maar ze ziet het niet. In plaats daarvan zegt ze: ik zou heel graag ergens zo goed in zijn. Je veegt je wangen af, zodat je haar weer aan kunt kijken. Hoezo? Gewoon ergens heel erg goed in zijn, zegt ze. Dat lijkt me gewoon heerlijk. Je denkt: waarom zou ze ergens goed in willen zijn als ze zíj is? Als ze het volmaaktste is wat er bestaat? Maar in plaats daarvan zeg je: je bent goed in frisbeeën.

   Hoe weet jij dat?

   Alles staat stil – de lucht, de auto’s – Je … Je ziet er gewoon uit alsof je daar goed in bent?

   Ik doe het wel graag, beaamt ze. Maar ik zou dolgraag een zangeres zijn, een heel goeie zangeres. Misschien moet je je opgeven voor zo’n programma, zeg je. Ik krijg altijd plankenkoorts, zegt zij. Ze pakt haar armen vast, kijkt omhoog naar de lucht. Het zou gewoon fijn zijn om iets te doen waardoor ik me bijzonder voelde. Je valt stil, je staart haar aan. Voel jij je niet bijzonder?

   Nu kijkt ze je weer aan. Ze glimlacht. Mééstal voel ik me niet bijzonder.

   Je hersens zeggen van: Holy shit! Je moet haar kussen!!!

   Ik moest maar eens naar huis gaan, zegt ze.

prof. tamashi: Aanvankelijk zagen we de elfde dimensie als een rustig oord, waar die membranen, die universums, kalm zweefden, als wolken op een zomerdag. Het was ons een raadsel hoe zoiets als de oerknal kon plaatsvinden vanuit die situatie. En toen zat ik op een dag met mijn broer te praten aan de telefoon. We haalden herinneringen op aan hoe onze vader ons vroeger meenam naar de haven in Yokohama. Mijn broer was destijds erg geïnteresseerd in schepen en er gingen daar vaak US destroyers voor anker. Die schepen waren enorm, misschien wel zestig meter hoog en ongeveer zo lang als twee of drie huizenblokken. Maar toen we op een keer naar de dokken gingen, zagen we dat een van die destroyers zelf half was vernietigd. De hele voorboeg zat volkomen in elkaar, als een auto die op hoge snelheid tegen een telegraafpaal was gereden. Wat had dat op open zee kunnen veroorzaken? Toen we het vroegen, kregen we te horen dat hij was geraakt door een golf – een golf die uit het niks kwam sloeg tegen de boeg en ramde alles tot aan de brug in elkaar; hij veroorzaakte meer schade dan alle wapens hadden veroorzaakt als ze tegelijk waren afgevuurd. Op zee worden zulke plotselinge gewelddadige golven ‘witte golven’ genoemd. Ik vroeg me af: wat nou als er in die hogere dimensies ook ‘witte golven’ bestaan? Wat nou als de elfde dimensie geen serene plek was, maar een plek vol stormen, waar complete universums doorheen razen als gigantische, turbulente golven? Moet je je voorstellen wat een ramp het zou opleveren als zo’n wittegolfuniversum op een ander universum botste. Ik geloof dat de oerknal het gevolg is van een dergelijke botsing. Twee membranen, twee universums, knallen op elkaar; de energie die daarbij vrijkomt is de oerknal, die ons universum voortbrengt. In dat model verdwijnt het probleem van uitzonderlijkheid. Misschien botsen er wel voortdurend universums op elkaar, met een oneindig aantal oerknallen tot gevolg.

Jullie lopen hand in hand door een lommerrijke laan. Boven je exploderen melkwegstelsels als langzaam vuurwerk. Naast je zingt Lori een liedje van BETHani. If I had three wishes I would give away two, Cos I only need one, cos I only want you. Haar stem klinkt zoet en breekbaar als vogelgezang. Je komt een straat uit en slaat een volgende in, de ene nog verlatener en donkerder dan de andere, de huizen verborgen achter muren en klimop. Je zwijgt, luistert hoe ze zingt, probeert iets te bedenken waardoor ze niet naar huis zal gaan.

   ‘Vertel eens, Daniel,’ zegt ze na een tijdje. ‘Waarom zijn jullie jongens zulke klootzakken?’

   Je denkt even na. ‘Ik weet niet,’ zeg je.

   ‘Ik bedoel jou niet, hoor,’ zegt ze. ‘Jij bent geen klootzak.’

   ‘Dank je,’ zeg je.

   ‘Nee, echt. Ik meen het,’ zegt ze.

   Je blijft voor een hoge, gewelfde poort staan. Door de spijlen zie je licht achter de bomen. ‘Hier woon ik,’ zegt ze.

   ‘Juist, ja,’ zeg je.

   ‘Zie ik er oké uit?’ zegt ze. ‘Ik zie er toch niet …?’

   ‘Je ziet er perfect uit,’ zeg je.

   ‘Weet je hoe je terug moet komen?’

   ‘Ja hoor.’

   ‘Oké.’ Ze tikt een code in op het toetsenpaneel en de poorten glijden open om haar te ontvangen. De maan staat aan de hemel, alles is zilver, de auto’s in de verte glijden over de snelweg als ademtochten. Je hebt geen idee hoe je van dit punt naar het moment moet komen waarop je haar kust, het is een kloof zonder bruggen eroverheen. ‘Nou, welterusten dan maar,’ zegt ze.

   ‘Welterusten,’ zeg je met een droge mond. De kloof wordt met elke seconde wijder, de moed zinkt je in de schoenen en je ontwaakt langzaam uit de betovering en realiseert je dat het voorbij is en dat straks alles wat er is gebeurd – haar hand in de jouwe de schommels het park de donuts – dat dat allemaal zal verdwijnen in het verleden en

   en dan kust ze je, haar armen om je heen, haar mond zacht en met muntsmaak. Je bent zo verbijsterd dat het even duurt voor je eraan denkt haar terug te kussen. Je slaat je armen om haar middel en drukt je lippen tegen de hare.

   ‘Heb je ooit eerder iemand gekust?’ vraagt ze.

   ‘Ja,’ zeg je, hoewel je alleen je moeder en verschillende tantes hebt gekust en dat was helemaal niet zoals dit, maar dat maakt niet uit, want ze kust je weer, het puntje van haar tong draait achtjes om de jouwe, doet je tollen en de hele hemel en het universum erbij, en als ze zich terugtrekt zwemt alles nog steeds, overal waar je kijkt zijn er sterren.

   ‘Oké,’ zegt ze weer.

   ‘Oké,’ zeg je door de duizeligheid en glimlachen en sterren heen. Zoveel sterren, overal waar je kijkt! Ze komen uit haar, dat is wat er gebeurt: ze zwermen uit haar op als vriendelijke, zilverkleurige horzels, zoals ze uit alles moeten zijn gestroomd toen de oerknal knalde. ‘Welterusten, Daniel,’ zegt Lori, als de poorten zich als armen om haar heen sluiten, haar omhelzen.

   ‘Welterusten,’ zeg je zonder je te verroeren. Je glimlacht naar de sterren overal

   sterren in haar haar

sterren in haar ogen

   sterren

sterren

*

*

*