4. Kapitel
Johann VIII. (872–882)
Ein Papst wie er im Buch steht

1 S. Anm. 7

2 Haller II 132

3 Ann. Fuldens. (Altaich) 883

4 Kupisch II 38

5 LP 2, 221 ff. JW 1, 376 ff. Ann. Bertin. 871. Regin. chron. 871 f. Kühner Lexikon 61. Kelly 126. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 6. Gregorovius I 2, 550 f. 561. Cartellieri I 316. Haller II 106. Seppelt II 300 ff. Eichmann II 243. Seppelt/Schwaiger 112. Daniel-Rops 600

6 Ann. Fuldens. 875. Ann. Bertin. 875. Ann. Vedast. 875. Mansi XVII 72 f. 77, 79. LMA V 2177. Mühlbacher II 338 ff. Dümmler II 351, III 73 ff. Gregorovius I 2, 546 f. 554 Haller II, 107 ff. Seppelt/Schwaiger 113. Seppelt II 304 f. Eichmann I 51 f. Steinbach, Das Frankenreich 78. Zu Karls II. Gunsterweisungen gegenüber dem Klerus s. etwa auch Falkenstein 35 ff.

7 MG Capit. II 98 ff. Haller II 116 ff. 130. Seidlmeyer 77. Seppelt II 306. Hlawitschka, Franken, 67 ff. Riché, Die Karolinger 241

8 Ann. Bertin. 876. Mühlbacher II 345 ff. Riché, Die Karolinger 241 f. Zur Synode v. Ponthion 876 vgl. auch Hartmann, Die Synoden 333 ff.

9 Ann. Fuldens. 876. Ann. Bertin. 876. Regin. chron. 876. Ann. Vedast. 876. Rau III 8. Hlawitschka, Vom Frankenreich 83

10 Ann. Fuldens. 876. Ann. Bertin. 876. Ann. Hildesheim. 876. Ann. Aquiens. 876. Regin. chron. 876. Mühlbacher II 349 ff. Dümmler II 35 ff. Steinbach, Das Frankenreich 78

11 Ann. Fuldens. 876. Regin. chron. 876. LMA V 968 f. 996, 2174. Mühlbacher II 352 f.

12 Mansi XVII 21. Kelly 126. LMA V 154 ff. Dümmler III 39. Mühlbacher II 353 ff. Riché, Die Karolinger 243

13 Ann. Bertin. 877. Mühlbacher II 354 ff. Seppelt II 306 f. Riché, Die Karolinger 243 ff. Hartmann, Die Synoden 347 ff.

14 Mansi XVII S. 337 ff. Ann. Bertin. 877. Ann. Fuldens. 877. Ann. Vedast. 877. Mühlbacher II 354 ff. Dümmler III 44, 47 ff. 58. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 29 ff. Gregorovius I 2, 555 f. Haller II 114 f. Steinbach, Das Frankenreich 78. Cartellieri I 322. Seppelt II 307. Riché, Die Karolinger 245

15 Ann. Fuldens. 877 f. Ann. Bertin. 877 f. LMA V 996, 2174 f. Mühlbacher II 357 f. Zur Öttinger Pfalz: W. Störmer, Die Anfänge des karolingischen Pfalzstifts Altötting 61 ff.

16 Ann. Fuldens. 877. Ann. Bertin. 878. Ann. Vedast. 878. LMA I 96, V 2175 f. (Schneidmüller). Gregorovius I 2, 556 ff. Haller II 111, 115 ff. Fried, Boso von Vienne 193 ff. Riché, Die Karolinger 249 ff. Hartmann, Die Synoden 336 ff.

17 Ann. Fuldens. 878 f. Ann. Bertin. 876. Regin. chron. 877. Ann. Vedast. 878. LMA II 477 ff. Mühlbacher II 361 f. 368 f. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 30, 56, 60 ff. Dümmler III 78 ff. 87 ff. 113 ff. Gregorovius I 2, 558. Cartellieri I 317 f. 324 ff. Haller II 117 f. Hirsch, Die Erhebung 131 ff. Zöllner 120. Fried, Boso von Vienne 193 ff. Konecny, Die Frauen 126 ff. Odegaerd 76 ff. Schramm, Kaiser, Könige und Päpste II 251 ff. Hlawitschka, Franken 70 f. Ders. Nachfolgeprojekte 32. Hartmann, Die Synoden 340

18 Ann. Bertin. 879 f. Ann. Fuldens. 880. Regin. chron. 879. MG Capit. II 365 ff. LMA II 477 f. Dümmler III 122 ff. 145 ff. Eichmann II 59. Fried, Boso 193 ff. Schramm, Kaiser, Könige und Päpste II 257 ff. Bund 499 ff. Riché, Die Karolinger 252 f. Hlawitschka, Vom Frankenreich 84 f.

19 Ann. Fuldens. 878. Mühlbacher II 362 ff. Haller II 118. Vgl. Gregorovius I 2, 559. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 66 f. Hartmann, Die Synoden 349 ff. mit vielen Quellenhinweisen

20 Ann. Fuldens. 879 ff. Ann. Bertin. 879. Regin. chron. 880; 882. Ann. Vedast. 879. LMA IV 1146, V 159, 970, 2175 f. Dümmler III 100. Mühlbacher II 369 ff. Hlawitschka, Vom Frankenreich 84 f. Werner, Die Ursprünge 443 ff.

21 LMA I 1461, 1521. V 1396, VI 597. Dümmler III 174 ff. Hartmann, Geschichte Italiens III 5 f. 79 f. Gregorovius I 2 554, 559. Haller II 119 ff.

22 Daniel-Rops 602, 606

23 Ann. Bertin. 880. Mansi XVII 161. Dümmler III 105 ff. 176 ff. Mühlbacher II 378 f. Gregorovius I 2 560. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 71 ff. Cartellieri I 326 f. Haller II 128 f. Löwe, Deutschland 196. Steinbach, Das Frankenreich 79. Ullmann 244. Reinhardt 61 ff. Riché, Die Karolinger 255

24 Dümmler III 187 f. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 75 ff.

25 LMA III 1175 (Ferjancic). V 1538. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 83 ff. Gregorovius I 2, 549 ff. Cartellieri I 280 ff. Eickhoff 225 ff. Haller II 106 f. Daniel-Rops 593. Seppelt/Schwaiger 112

26 Erchemp. Ystoriola Langob. Benev. deg. 31; 40. LMA I 506 f. II 1490. Mühlbacher II 378 f. Hartmann, Geschichte Italiens III 1. H. 246 ff. 301. 2. H. 6, 22, 83 f. Haller II 107

27 Erchemp. Ystor. Langob. Benev. 39; 44. Ann. Farfens. 891. Mansi XVII 156 f. LMA IV 1075 f. Dümmler III 72 f. 172 ff. 189 f. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 49 f. 86 ff. Gregorovius I 2, 550 ff. 584 f. Eickhoff 229 ff. 297 ff. Haller II 113 ff. 123, 127 ff. 132, 145. Schubert II 433. Ahlheim 173

28 Ann. Bertin. 876; 878. LMA IV 655. Dümmler III 28 f. Gregorovius I 2, 548. Hartmann, Geschichte Italiens III 2. H. 22 ff. hält die Vorwürfe für mehr oder minder unbegründet oder doch für übertrieben. Haller II 105, 109. Zimmermann, Papstabsetzungen 49 f.

29 Ann. Bertin. 878. Ann. Fuldens. (Altaich) 883. Ann. Alam. 883. Kühner, Lexikon 61. Gregorovius I 2, 548 f. 560. Haller II 109, 129 f. Gontard 187 f. Zimmermann, Papstabsetzungen 50 f.

30 Zit. nach Riché, Die Welt 301

5. Kapitel
Normannennot und Kaiser Karl III. der Dicke

1 Ann. Bertin. 882

2 Regin. chron. 885

3 Ann. Fuldens. 880. Ann. Bertin. 880. Ann. Vedast. 879 f. Ann. Fuldens. (Wien) 884. LMA I 409, V 2174, VI 1249. HEG I 619, 941. Bertram 46 f. Riché, Die Karolinger 253 f. Ehlers 18

4 Ann. Bertin. 881. Ann. Vedast. 880 f. Mühlbacher II 377 f.

5 Ann. Fuldens. 881. Ann. Bertin. 878 f. Frenzel 9. Kindlers Literatur Lexikon IV 1695 f.v. Wilpert III 834

6 Ann. Fuldens. 881 f. 884 (Wien). Ann. Bertin. 881 f. Ann. Vedast. 882, 884. Regin. chron. 881 f. 884. LMA V 997, 2177. Mühlbacher II 379 ff. 388 ff. Riché, Die Karolinger 253 f.

7 LMA V 968 f. 2176. Mühlbacher II 381 ff. Riché, Die Karolinger 255 f. Hartmann, Herrscher der Karolingerzeit 76 f. 79. Brühl, Deutschland-Frankreich 366 ff.

8 Ann. Fuldens. (Wien) 882. Ann. Bertin. 882. Ann. Vedast. 882. Regin. chron. 882. LMA V 2042. Mühlbacher II 385 ff. Riché, Die Karolinger 255 f. Hartmann, Herrscher der Karolingerzeit 77 f.

9 Ann. Vedast. 879 f. 884

10 Ebd. 882 ff.

11 Ebd. 885 f. Regin. chron. 887. LMA IV 1146. Mühlbacher II 403 ff. Hartmann, Herrscher der Karolingerzeit 78. Riché, Die Karolinger 256 f.

12 Ann. Vedast. 880, 882 f. 885. Vgl. a. 886: »nil utile ...« Ann. Bertin. 882. Regin. chron. 882. Mühlbacher II 401

13 Ann. Vedast. 886 f. Regin. chron. 887. Ann. Fuldens. (Wien) 886. (Altaich) 886

14 Ann. Fuldens. 882 f. 885. Regin. chron. 885. HEG I 620. Mühlbacher II 398 ff. Hartmann, Herrscher der Karolingerzeit 78.

15 Ann. Fuldens. (Wien) 885. LMA IV 1597 (Blok)

16 Montgomery I 164 ff. 170 ff. 182 f. Tellenbach, Europa 445 f.

17 Ann. Fuldens. 880, 882 f. 892. S. auch die folg. Anm.

18 Ann. Fuldens. 884 (Altaich), 887 (Altaich). Regin. chron. 887. LMA I 929, V 2042. Mühlbacher II 393 ff. 397. Mitterauer 188 ff. Störmer, Früher Adel 192 f. 227 f.

19 Ann. Fuldens. (Wien) 887. LMA V 2042, VII 612 f. Mühlbacher II 408 f. Schur 31 ff. Hartmann, Herrscher der Karolingerzeit 77

20 Ann. Fuldens. (Altaich) 886. Ann. Fuldens. (Wien) 887. Regin. chron. 887. Mühlbacher II 409. Konecny 147 f. Oesterle 445 ff. Riché, Die Karolinger 257

21 Regin. chron. 887. LThK VIII1 878

22 LThK VIII1 878. Keller, Reclams Lexikon 436 f. Mühlbacher II 410. Thrasolt 522 f. Auer, Heiligen-Legende 523. Hartmann, Herrscher der Karolingerzeit 78 f.

23 HEG 621

24 Ann. Fuldens. 883, 885, 887 (Wien), 887 (Altaich). Ann. Vedast. 887 f. Regin. chron. 887, 889. LMA V 2039. Dümmler III 300 ff. 306 f. Maß 77 f. 80 f. Riché, Die Karolinger 257, Hartmann, Die Synoden 361 ff. Ders. Herrscher der Karolingerzeit 84. Fried, Der Weg 429 ff.

25 Ann. Fuldens. 887 f. (Altaich) Ann. Vedast. 887. Regin. chron. 887 f. LMA V 2177 f. Riché, Die Karolinger 258 ff.

Kriminalgeschichte des Christentums Band 05 - Das 9 und 10 Jahrhundert
titlepage.xhtml
5-0004037-0004037.xml
5-0004038-0004040.xml
5-0004041-0004041.xml
5-0004042-0004049_split_000.xml
5-0004042-0004049_split_001.xml
5-0004050-0004085.xml
5-0004086-0004182_split_000.xml
5-0004086-0004182_split_001.xml
5-0004086-0004182_split_002.xml
5-0004086-0004182_split_003.xml
5-0004086-0004182_split_004.xml
5-0004086-0004182_split_005.xml
5-0004086-0004182_split_006.xml
5-0004086-0004182_split_007.xml
5-0004086-0004182_split_008.xml
5-0004086-0004182_split_009.xml
5-0004086-0004182_split_010.xml
5-0004086-0004182_split_011.xml
5-0004086-0004182_split_012.xml
5-0004086-0004182_split_013.xml
5-0004086-0004182_split_014.xml
5-0004086-0004182_split_015.xml
5-0004086-0004182_split_016.xml
5-0004086-0004182_split_017.xml
5-0004086-0004182_split_018.xml
5-0004086-0004182_split_019.xml
5-0004086-0004182_split_020.xml
5-0004086-0004182_split_021.xml
5-0004183-0004242_split_000.xml
5-0004183-0004242_split_001.xml
5-0004183-0004242_split_002.xml
5-0004183-0004242_split_003.xml
5-0004183-0004242_split_004.xml
5-0004183-0004242_split_005.xml
5-0004183-0004242_split_006.xml
5-0004183-0004242_split_007.xml
5-0004183-0004242_split_008.xml
5-0004243-0004342_split_000.xml
5-0004243-0004342_split_001.xml
5-0004243-0004342_split_002.xml
5-0004243-0004342_split_003.xml
5-0004243-0004342_split_004.xml
5-0004243-0004342_split_005.xml
5-0004243-0004342_split_006.xml
5-0004243-0004342_split_007.xml
5-0004243-0004342_split_008.xml
5-0004243-0004342_split_009.xml
5-0004243-0004342_split_010.xml
5-0004243-0004342_split_011.xml
5-0004243-0004342_split_012.xml
5-0004243-0004342_split_013.xml
5-0004243-0004342_split_014.xml
5-0004243-0004342_split_015.xml
5-0004243-0004342_split_016.xml
5-0004243-0004342_split_017.xml
5-0004343-0004351_split_000.xml
5-0004343-0004351_split_001.xml
5-0004352-0004354_split_000.xml
5-0004352-0004354_split_001.xml
5-0004355-0004357.xml
5-0004358-0004360.xml
5-0004361-0004364.xml
5-0004365-0004367.xml
5-0004368-0004381_split_000.xml
5-0004368-0004381_split_001.xml
5-0004382-0004385.xml
5-0004386-0004396.xml
5-0004397-0004399.xml
5-0004400-0004402.xml
5-0004403-0004406.xml
5-0004407-0004412.xml
5-0004413-0004418.xml
5-0004419-0004420.xml
5-0004421-0004423.xml
5-0004424-0004430.xml
5-0004431-0004434.xml
5-0004435-0004438.xml
5-0004439-0004441.xml
5-0004442-0004445.xml
5-0004446-0004449.xml
5-0004450-0004452.xml
5-0004453-0004455.xml
5-0004456-0004458.xml
5-0004459-0004523_split_000.xml
5-0004459-0004523_split_001.xml
5-0004459-0004523_split_002.xml
5-0004459-0004523_split_003.xml
5-0004459-0004523_split_004.xml
5-0004459-0004523_split_005.xml
5-0004459-0004523_split_006.xml
5-0004459-0004523_split_007.xml
5-0004459-0004523_split_008.xml
5-0004459-0004523_split_009.xml
5-0004459-0004523_split_010.xml
5-0004459-0004523_split_011.xml
5-0004459-0004523_split_012.xml
5-0004459-0004523_split_013.xml
5-0004459-0004523_split_014.xml
5-0004459-0004523_split_015.xml
5-0004459-0004523_split_016.xml
5-0004524-0004559_split_000.xml
5-0004524-0004559_split_001.xml
5-0004524-0004559_split_002.xml
5-0004524-0004559_split_003.xml
5-0004524-0004559_split_004.xml
5-0004524-0004559_split_005.xml
5-0004524-0004559_split_006.xml
5-0004524-0004559_split_007.xml
5-0004524-0004559_split_008.xml
5-0004524-0004559_split_009.xml
5-0004524-0004559_split_010.xml
5-0004560-0004638_split_000.xml
5-0004560-0004638_split_001.xml
5-0004560-0004638_split_002.xml
5-0004560-0004638_split_003.xml
5-0004560-0004638_split_004.xml
5-0004560-0004638_split_005.xml
5-0004560-0004638_split_006.xml
5-0004560-0004638_split_007.xml
5-0004560-0004638_split_008.xml
5-0004560-0004638_split_009.xml
5-0004560-0004638_split_010.xml
5-0004560-0004638_split_011.xml
5-0004560-0004638_split_012.xml
5-0004560-0004638_split_013.xml
5-0004560-0004638_split_014.xml
5-0004560-0004638_split_015.xml
5-0004560-0004638_split_016.xml
5-0004639-0004666_split_000.xml
5-0004639-0004666_split_001.xml
5-0004639-0004666_split_002.xml
5-0004639-0004666_split_003.xml
5-0004639-0004666_split_004.xml
5-0004639-0004666_split_005.xml
5-0004667-0004684_split_000.xml
5-0004667-0004684_split_001.xml
5-0004667-0004684_split_002.xml
5-0004667-0004684_split_003.xml
5-0004685-0004749_split_000.xml
5-0004685-0004749_split_001.xml
5-0004685-0004749_split_002.xml
5-0004685-0004749_split_003.xml
5-0004685-0004749_split_004.xml
5-0004685-0004749_split_005.xml
5-0004685-0004749_split_006.xml
5-0004685-0004749_split_007.xml
5-0004685-0004749_split_008.xml
5-0004685-0004749_split_009.xml
5-0004685-0004749_split_010.xml
5-0004685-0004749_split_011.xml
5-0004685-0004749_split_012.xml
5-0004685-0004749_split_013.xml
5-0004685-0004749_split_014.xml
5-0004685-0004749_split_015.xml
5-0004750-0004848_split_000.xml
5-0004750-0004848_split_001.xml
5-0004750-0004848_split_002.xml
5-0004750-0004848_split_003.xml
5-0004750-0004848_split_004.xml
5-0004750-0004848_split_005.xml
5-0004750-0004848_split_006.xml
5-0004750-0004848_split_007.xml
5-0004750-0004848_split_008.xml
5-0004750-0004848_split_009.xml
5-0004750-0004848_split_010.xml
5-0004750-0004848_split_011.xml
5-0004750-0004848_split_012.xml
5-0004750-0004848_split_013.xml
5-0004750-0004848_split_014.xml
5-0004750-0004848_split_015.xml
5-0004750-0004848_split_016.xml
5-0004750-0004848_split_017.xml
5-0004849-0004930_split_000.xml
5-0004849-0004930_split_001.xml
5-0004849-0004930_split_002.xml
5-0004849-0004930_split_003.xml
5-0004849-0004930_split_004.xml
5-0004849-0004930_split_005.xml
5-0004849-0004930_split_006.xml
5-0004849-0004930_split_007.xml
5-0004849-0004930_split_008.xml
5-0004849-0004930_split_009.xml
5-0004849-0004930_split_010.xml
5-0004849-0004930_split_011.xml
5-0004849-0004930_split_012.xml
5-0004849-0004930_split_013.xml
5-0004849-0004930_split_014.xml
5-0004931-0004964_split_000.xml
5-0004931-0004964_split_001.xml
5-0004931-0004964_split_002.xml
5-0004931-0004964_split_003.xml
5-0004931-0004964_split_004.xml
5-0004931-0004964_split_005.xml
5-0004965-0005031_split_000.xml
5-0004965-0005031_split_001.xml
5-0004965-0005031_split_002.xml
5-0004965-0005031_split_003.xml
5-0004965-0005031_split_004.xml
5-0004965-0005031_split_005.xml
5-0004965-0005031_split_006.xml
5-0004965-0005031_split_007.xml
5-0004965-0005031_split_008.xml
5-0004965-0005031_split_009.xml
5-0005032-0005129_split_000.xml
5-0005032-0005129_split_001.xml
5-0005032-0005129_split_002.xml
5-0005032-0005129_split_003.xml
5-0005032-0005129_split_004.xml
5-0005032-0005129_split_005.xml
5-0005032-0005129_split_006.xml
5-0005032-0005129_split_007.xml
5-0005032-0005129_split_008.xml
5-0005130-0005141.xml