46

Zomer 2013

Hoe kon Nancy in vredesnaam weten wat er tussen Jonathan en die slet was gebeurd? Hoe kon ze hun intimiteit zo gedetailleerd beschrijven? Ze had de foto’s met de walgelijke details en ze had haar fantasie gebruikt: dat doen schrijvers. Ze had met een aantal feiten gespeeld – ik betwijfel zeer of Jonathan zich had willen verdiepen in Orwell, Bowles of Kerouac. Wishful thinking? Artistieke vrijheid. Natuurlijk had ze de namen veranderd. Om de onschuldigen te beschermen? Misschien had ik ze weer terug moeten veranderen. Het was fictie, maar niettemin zou ik graag willen geloven dat het de waarheid van haar ballast heeft bevrijd: dat de fictie de waarheid in staat heeft gesteld naar de oppervlakte te drijven. Tenslotte gaat het om de essentie van een verhaal.

Jonathan was met zijn vriendin naar het vasteland van Europa gereisd, een feit dat Nancy intact had gelaten, hoewel ze de reden voor de vervroegde terugkeer van Sasha wel had veranderd. Haar vader was niet ziek geworden, dat was niet de reden waarom ze eerder terugging. Jonathan en zij hadden ruzie gehad en daarna was Sasha kwaad naar huis gegaan. Dat is een feit, maar niet van belang. Wel van belang is dat Jonathan zonder haar is verder gereisd. Hij was een jongen van negentien die in zijn eentje in het buitenland was. Hij was kwetsbaar. Ik herinner me dat Nancy zich zorgen maakte omdat hij alleen was. Ik niet. Ik vermoedde dat hij zich zonder zijn vriendin veel beter zou amuseren. Ik dacht dat hij misschien een leuker meisje zou tegenkomen.

Toen we na het identificeren van Jonathans lichaam uit Spanje terugkwamen, belde Nancy Sasha als eerste. Ze wilde niet dat ze van iemand anders over Jonathans dood zou horen. Het was Sasha’s moeder die opnam. Sasha was er niet, maar haar moeder zei dat ze zou doorgeven wat er was gebeurd. We zijn er nooit achter gekomen of ze dat ook heeft gedaan, want we hebben niets meer van Sasha gehoord. Nancy stuurde haar altijd een kaart voor haar verjaardag en voor de kerst, maar we hebben er nooit een reactie op gekregen. Ik was er woedend en ontdaan over, maar Nancy was milder. Zij begreep het wel, zei ze. Sasha was nog jong, het was te veel gevraagd om van haar te verwachten dat ze met ons contact bleef houden, en haar moeder zou dat beslist niet hebben aangemoedigd. De verstandhouding met Sasha’s moeder was nooit erg goed geweest.

Nadat Sasha was teruggekomen, werd Nancy door haar moeder gebeld, herinner ik me. Ik hoorde alleen wat Nancy zei, maar het viel me op dat ze de tirade van de vrouw heel geduldig aanhoorde. Ze bleef kalm en herhaalde telkens weer dat de jongelui hun meningsverschil zelf moesten oplossen en dat de ouders zich er niet mee moesten bemoeien. Het lukte haar het gesprek beleefd te beëindigen, maar toen ze de hoorn neerlegde kon ik zien dat ze witheet was. Toch had ze haar zelfbeheersing niet verloren, en daar bewonderde ik haar om. Diezelfde evenwichtige toon houdt ze in haar notitieboekjes aan. Daarin wordt niet getierd, maar gefluisterd. Ze wénst bepaalde dingen, ze eist ze niet.

Ik wou dat haar kind wist dat hij zijn leven aan mijn zoon te danken heeft. Ik wou dat hij wist dat hij er zonder Jonathan niet zou zijn geweest.