50

Rika gooide het oude laken weer over het schilderij. Vogeltje gezien, kastje dicht. Ik vroeg me af hoeveel ze wist. Ik vroeg me af of ze me haatte.

'Wat heeft ze je verteld, Rika?'

'Julie heeft me niets verteld. Ik was er die avond bij.'

Het was alsof het gisteren was gebeurd, in plaats van op een gure winteravond, zes of zeven jaar geleden. Het was het einde van mijn televisietijd geweest. De reeks waaraan ik werkte liep op haar laatste benen. De directie had plannen voor een nieuw programma. Het moest een soort van talkshow worden, over een thema uit de actualiteit. Ik zou het presenteren. Er moest een proefprogramma worden gemaakt, mét publiek. TV5 betrok zijn figuranten in die dagen vooral van hogescholen en universiteiten, 'omdat dat op het scherm een jeugdig imago gaf'. Voor een paar sandwiches en wat pilsjes hadden we die avond jongelui uit Leuven en uit Brussel naar de studio gelokt. We hadden een uitzending over het huwelijk, of het nog zin had in deze tijd. In de ban van de ring, was de titel, het was het enige dat deugde aan het programma. Er waren specialisten, iemand van een datingsite, een psycholoog. Het publiek mocht vragen stellen. Mijn redactie had de meeste vragen voorbereid, dat gebeurt altijd zo, ze houden nietvan verrassingen bij de televisie. Alles ging goed, tot vlak voor het eind een meisje op de tweede rij haar hand opstak.

'Weet je nog hoe ze eruitzag, Thomas? Welke kleren had ze aan?'

Rika's ogen glinsterden. Zo had ze zeven jaar geleden ook gekeken, de frêle gretige tiener met de paardenstaart, fier op haar grote zus.

'Julie? Dat weet ik nog heel goed. Als ik mijn ogen dichtdoe, zie ik haar voor me. Een denim blousejack en een rode corduroy broek. Laarzen. Een gebreide streepjestrui.'

'Dat was mijn trui, wist je dat?'

Ik glimlachte, maar ik had de giftigheid van haar opmerking onderschat. 'Mijn trui en mijn vraag.'

Het was alsof iemand de tape van de uitzending voor me had teruggespoeld. Ik zag de opgestoken hand weer. De twee zusjes van wie de oudste zo mooi was en zo zelfverzekerd en de jongste bijna nog een kind was geweest. Ik hoorde de vraag, de ergste die iemand me op dat moment had kunnen stellen. En uzelf, meneer Breens, cjeloojt u zelf nog in het huwelijk?

Rika legde haar hand op mijn arm.

'Het spijt me, Thomas. Julie vond het ook verschrikkelijk.'

'Jullie konden het onmogelijk weten toen, maar het was een ellendige tijd. Ik had net een ongelukkige liefdesaffaire achter de rug. Stephany, een Engels meisje met wie ik wilde trouwen, was verongelukt, misschien had ze zelfs zelfmoord gepleegd, nog voor ik haar had kunnen vragen. Ja, ik geloofde in het huwelijk, voor de eerste keer in mijn leven zelfs, maar ik begreep dat ik er nooit achter zou komen waarom. Achter de camera's hield iedereen zijn adem in. Ze waren op Stephany's begrafenis geweest, iedereen kende het verhaal. Een dag eerder of later was ik er misschien aan onderdoor gegaan, maar die avond niet, goddank niet. Ik heb geen idee meer wat ik heb gezegd. Ik heb de tape ook nooit meer bekeken, maar achteraf zei mijn producer dat het bruikbaar was geweest, dat ik een soort van lofrede op de liefde had gehouden. Op de eerlijkheid. Op de trouw. Al die grote woorden.'

Ik grijnsde, zoals Humphrey Bogart in Casablanca hoopte ik maar. We'II always have Paris. Verlegen keek Rika naar de vloer van het atelier.

'Het was prachtig wat je allemaal zei. Het kwam recht uit je hart. Iemand in de rij achter ons vertelde over het ongeluk. Ik schaamde me dood. Mijn zus is zich achteraf bij je komen verontschuldigen. Daar heb ik nog op aangedrongen.'

Ik haalde diep adem. Nee, Julie had haar niets verteld.

'Het was een legitieme vraag. En ik meende elk woord van wat ik zei.'

'Denk je nog altijd zo over het huwelijk, Thomas? Eerlijkheid? Trouw?'

Ik deed of ik haar vraag niet had gehoord.

'Ik moet ervandoor, Rika. Kan ik je alleen laten? Heeft Xander je niet te bang gemaakt?'

Ze schudde dapper van nee. Ik kuste haar op haar wang en reed door het donker naar huis.