PLOOI ZESTIEN

waarin een staaltje van deconstructie wordt gegeven 

en de vinkenveertjes en Bugatti-boutjes ons om de oren vliegen

De vijfde auto was een Bugatti uit 1932, type 55, waarvan er niet meer dan achtendertig in omloop zijn gebracht - koning Leopold van België bezat er een, wat hem hoe dan ook siert - een magnifieke two-seater met twee verbazend grote kanariegele vleugels opzij, een reservewiel met spaken achterop, twee scintilla-lampen van voren die in weerwil van de bescheiden naam de machtigste stralenbundels in petto hadden, en een zware paardendeken op de voorbank. Rokriems Bugatti! Die hij eigenhandig had gerestaureerd, moer voor moer, schroefje voor schroefje, draadje voor draadje. Die hoera-a-a-a begon te huilen zodra hij in de laatste versnelling werd gezet. Waarmee ze op een zoele, besterde meinacht langs dampende dreven en geurende heggetjes richting Dame Blanche in Brussel zouden rijden. En waarin Rachel zomaar ineens het stuur los zou laten om voor eens en altijd de geheimste schaduw van haar liesplooi te tonen, wat een pakkend einde van dit boek had kunnen opleveren als de werkelijkheid daar niet met geweld een stokje voor gestoken had.

Maar zo ver is het nog niet. We waren pas bij het voorspel en de Bugatti staat op stal.

Voorlopig is het hartje winter en onze hoofdpersonen bevinden zich nog steeds als openbare bron van vermaak boven op hun Weihnachtsstollen die vanwege het aanhoudende

moddergespetter meer en meer het aanzien van een volkorenbrood heeft gekregen. Er zit niets anders op: om het publiek dat ook weleens een echte Bugatti van dichtbij zou willen zien een beetje tegemoet te komen zal ik me zolang moeten behelpen met een leenauto. Eentje van Avis? Mis. Eentje van Hertz? Ook niet. Eentje uit Molsheim dan misschien? Ook niet. Niet eentje van vlees en bloed, maar van inkt en papier en als ik me niet vergis zit Dick Raaijmakers aan het stuur:

Een Bugatti is schoon,

niet alleen om het doelmatige van het ontwerp — 

dat zijn andere ontwerpen van automobielen ook, 

maar vooral door de wijze waarop juist dit exemplaar 

van dit type uit dat jaar zijn samenhang aan de orde stelt. 

Een Bugatti die wordt gedemonteerd

bewaart zijn voortreffelijke eigenschappen in al zijn details,

maar verliest aan schoonheid naargelang zijn samenhang

stap voor stap wordt opgeheven.

Wanneer er niets meer te demonteren valt

rest er louter techniek zonder schoonheid.

(Alleen — juist bij een Bugatti is zelfs de laatste bout

schoon, want een 'Bugatti'!)

Rokriem heeft een keer aan Rachel verteld dat alle Bugatti's op ricinusolie lopen. 'Je liegt,' zei zijn vrouw die er ook bij was, 'huppelolie zul je bedoelen.' 'Ik bedoel niks,' zei hij, 'helemaal niks.' 'Maar,' zei zij, 'van ricinusolie loop je helemaal leeg.' 'Daarom juist,' zei hij, 'daarom is de Bugatti ook zo schoon. Precies zoals wijzelf als we in de sauna zijn geweest.' 'Een sauna?' zei Rachel, 'mij niet gezien.' 'Je vergist je,' zei hij, 'het gaat niet alleen om het laten uitdampen van je vuiligheid, je vergeet de sauna-idylle.' 'De sauna-idylle?' zei ze verbaasd. 'Ja,' zei hij geërgerd, 'dat ik dat nou aan jóu moet uitleggen. De sauna idylle is dit: een zeebaai op kerstavond en jijzelf in je blootje aan het strand. Of het nu zomer of winter is, dag of nacht, in de sauna lijkt het altijd kerstavond. Overal dat groenige water dat zich zelfs aan de muren hecht, die donkere dennengeur die als een dekmantel om je heen valt - ik moet de eerste vrouw nog tegenkomen die dat doet - de vele lampen die als sterren of kaarsvlammen door de mistige dampen heen stralen en dan dat hemelse getinkel dat, hoewel gewoon afkomstig van thee- of koffielepeltjes die niet eens van goud of zilver zijn, de fijnste klokjes in je hoofd tot klingelen brengt. Vroeger gaf ik meer om kerstballen omdat je jezelf daarin zo mal weerspiegeld ziet. Maar je weet hoe dat gaat met kerstballen: als je te lang kijkt zeggen ze Knap! Dan snijd je je eraan. Of snijden, dat is het woord niet. Snijden doet de wind, een grasspriet of een pagina. Opgelet, voor je er erg in hebt, lig je uit elkaar. Overal bloed. Passim!'

Rachel: 'Bloed kan ook mooi zijn.'

Hij: 'Maar als ze het drinken?'