1

Veilig op straat schoot Smithback de poort aan Seventy-seventh Street door, Central Park in, en ging zitten op een bank aan het meer. De schitterende herfstochtend was al aan het opwarmen tot een prachtige nazomerdag. Hij ademde diep in en bedacht voor de zoveelste maal wat een briljante verslaggever hij was. Bryce Harriman had de hand niet op deze papieren kunnen leggen, al had hij er een jaar de tijd voor en alle make-upartiesten van Industrial Light and Magie achter zich. Vol blijde verwachting haalde hij de drie bladen uit zijn zak. Toen het zonlicht op het bovenste blad scheen, rook hij even een zwakke geur van stof.

Het was een oude, bruine carbondoorslag, vervaagd en moeilijk te lezen. Boven aan het bovenste blad stond:

Aanvraag voor toegang tot de collecties: het New York Museum voor Natuurlijke Historie.

Aanvrager: Prof. Enocb Leng, m.d., ph.d. (oxon), o.b.e., f.r.s. &tc. Sponsor: Professor Tinbury McFadden, afdeling Mammalogie Co-sponsor: Professor Augustus Spragg, afdeling Ornithologie

Aanvrager wordt verzocht de commissie een beknopte omschrijving te geven van de redenen voor zijn aanvraag:

Aanvrager, prof. Enocb Leng, verzoekt toegang tot de collecties van antropologie en mammalogie in het kader van zijn onderzoek naar taxonomie en classificatie en ter voorbereiding van vergelijkende essays over fysieke antropologie, menselijke osteologie en frenologie.

Aanvrager wordt verzocht zijn academische kwalificaties te vermelden (titels en eretitels) met datum:

Aanvrager, prof. Enocb Leng, heeft bet kandidaatsexamen summa cum laude behaald aan Oriel College, Oxford; doctoraat natuurwetenschappen, New College, Oxford, summa cum laude; verkozen tot Fellow van de Royal Society in 1865; verkozen als lid van White's, 1868; Orde van de Kousenband, 1869.

Aanvrager vermeldt zijn vaste woonen verblijfplaats in New York, indien verschillend:

Prof. Enoch Leng

891 Riverside Drive, New York

New York

Onderzoekslaboratorium te Shottums Kabinet van Natuurlijke Producties en Rariteiten Catherine Street, New York New York

Aanvrager voegt een lijst van publicaties bij en zal afdrukken van minstens twee publicaties ter beoordeling verstrekken aan de commissie.

Smithback nam de papieren door maar besefte dat hij dit belangrijke stuk over het hoofd had gezien.

Hieronder volgt de aanbeveling van de Commissie:

Professor krijgt hierbij toestemming voor vrij en open gebruik van de collecties en de bibliotheek van het New York Museum voor Natuurlijke Historie, de dato 27 maart 1870.

Gemachtigd voor tekening: Tinbury McFadden Ondertekend: E. Leng

Smithback vloekte onhoorbaar. Plotseling voelde hij zich ineenzakken. Dit was mager heel mager. Het was bijzonder jammer dat Leng zijn titel niet had behaald in Amerika, want dan was het onderzoek veel gemakkelijker geweest. Maar misschien kon hij de informatie telefonisch lospeuteren in Oxford hoewel de kans bestond dat de titels vervalst waren. De lijst met publicaties zou veel gemakkelijker na te trekken zijn geweest, en was veel interessanter geweest, maar hij kon intussen onmogelijk nog terug om die op te halen. Het was zo'n goed idee geweest, en hij had het zo goed gedaan. Verdomme!

Nogmaals zocht Smithback door de papieren. Geen foto, geen curriculum vitae, geen biografie met geboorteplaats en -datum. Een adres, meer niet. Verdomme, verdomme.Maar toen kwam er een nieuwe gedachte bij hem op. Hij herinnerde zich dat Nora nu juist dat adres had willen vinden. Hier had hij tenminste een vredesoffer.

Smithback maakte een snelle berekening: 891 Riverside Drive lag verderop in de stad, ergens in Harlem. Aan dat deel van Riverside Privé stonden nog een hoop oude herenhuizen: wat er nog stond was voor het merendeel onbewoond of in appartementen opgedeeld. De kans bestond natuurlijk dat Lengs huis al tijden geleden gesloopt was. Maar er was ook kans dat het er nog stond. Dat kon een mooie foto opleveren, ook als het een bouwval was. Vooral als het een bouwval was! Wie weet lagen er zelfs lijken begraven, of in de muren ingemetseld. Misschien lag Lengs eigen lijk daar wel ergens te rotten in een hoek. Dat zou leuk zijn voor O'Shaughnessy en het zou Nora verder helpen. En wat een prachtige invalshoek voor zijn eigen artikel: de ondernemende journalist vindt het lijk van Amerika's eerste seriemoordenaar. Echt waarschijnlijk was dat natuurlijk niet, maar...

Smithback keek op zijn horloge. Bijna één uur. O, god. Zo'n briljant stuk speurwerk en het enige dat het hem had opgeleverd was een adres. Ach, het was een kwestie van twee uur om gewoon te gaan kijken of dat huis er nog stond. Smithback stak de papieren weer in zijn zak en slenterde naar Central Park West. Het had niet veel zin om een taxi aan te houden zo ver buiten het centrum zouden ze niet willen, en als hij daar eenmaal was, zou hij van z'n levensdagen geen taxi vinden om hem weer thuis te brengen. Hoewel het midden op de dag was, had hij geen zin om in die gevaarlijke buurt te gaan rondwandelen. Het beste was waarschijnlijk om een auto te huren. De Times had een speciale regeling met Hertz, en niet ver daarvandaan, aan Columbus, zat een filiaal. Nu hij erover nadacht: als dat huis er nog stond, zou hij waarschijnlijk binnen willen kijken, met de huidige huurders praten, kijken of er bij renovaties misschien iets ongebruikelijks aan het licht was gekomen. Het kon wel donker zijn eer hij klaar was. Dat deed hem besluiten: hij huurde een auto.

Drie kwartier later reed hij in een zilverkleurige Taurus naar Central Park West. Zijn humeur was aanzienlijk verbeterd. Dit kon alsnog een fantastisch verhaal worden. Hij zou eerst het huis bekijken en dan naar de openbare bibliotheek gaan om te kijken of er eventueel ooit artikelen waren gepubliceerd over Leng. Misschien kon hij zelfs in het politiearchief gaan kijken of er tijdens Lengs levenwellicht ongewone dingen waren gebeurd in de buurt van zijn huis. Hij had nog heel wat sterke aanwijzingen die hij kon opvolgen. Leng kon even groot worden als Jack de Ripper. De vergelijking was niet overdreven. Het enige wat je nodig had, was een journalist om het verhaal tot leven te wekken.

Als hij genoeg informatie wist te verzamelen, kon dit zijn volgende boek worden. Hij, Smithback, zou dan eindelijk in aanmerking komen voor die Pulitzer die hem steeds maar ontging. En nog belangrijker althans, even belangrijk was dat hij een kans zou krijgen om het goed te maken met Nora. Dit zou haar en Pendergast een eindeloze zoektocht door het kadaster besparen. En het zou fijn zijn voor Pendergast, die hij beschouwde als een stille bondgenoot. Ja, alles bij elkaar kon dit weieens heel goed uitpakken.

Toen hij bij het einde van het park aankwam, nam hij Cathedral Parkway naar het westen en reed toen in noordelijke richting Riverside Drive op. Toen hij 125th Street passeerde, minderde hij vaart om naar de nummers op de bouwvallige huizen te kunnen kijken. Zeshonderdzeventig. Zevenhonderdeen. Nog tien huizenblokken schoven voorbij. Terwijl hij in noordelijke richting verderreed, minderde hij nog meer vaart. Vol verwachting hield hij zijn adem in. En toen belandde zijn blik op Riverside Drive 891. Het huis stond er nog. Hij kon zijn ogen niet geloven: Lengs eigen huis!

Hij wierp er in het voorbijrijden een lange, onderzoekende blik op en sloeg rechtsaf de volgende straat in, 138th. Met bonzend hart reed hij om het blok heen.

Achthonderdeenennegentig was een oud herenhuis uit de BeauxArtsperiode. Het besloeg een compleet blok, had een entree met pilaren en vertoonde neobarokversieringen. Er hing zelfs een familiewapen boven de deur! Het was van de straat gescheiden door een smalle ventweg die een driehoekig eilandje vormde naast Riverside Drive. Naast de deur waren geen rijen belknoppen te zien, en de ramen op de begane grond waren zorgvuldig dichtgetimmerd en met metalen platen afgedekt. Zo te zien was het nooit opgedeeld in appartementen. Als zovele oude herenhuizen langs de Drive was het jaren geleden simpelweg verlaten te duur in het onderhoud, te duur om te slopen, te duur om te renoveren. Bijna al dergelijke gebouwen waren aan de gemeente vervallen wegens onbetaalde belastingen. De gemeente timmerde zulke huizen gewoon dicht en gebruikte ze als opslag.

Hij leunde over de passagiersstoel heen en kneep zijn ogen samenom beter te kunnen zien. De vensters op de bovenverdiepingen waren niet dichtgetimmerd, en geen van de ruiten leek gebroken. Het was perfect. Het zag er precies uit als het huis van een massamoordenaar. Voorpagina, daar komen we. Smithback zag al voor zich hoe zijn verhaal zou leiden tot een politieonderzoek, tot de ontdekking van meer lijken. Het werd steeds beter.

Hoe kon hij nu het beste verder? Misschien moest hij even door een venster kijken als hij tenminste een parkeerplekje kon vinden. Hij reed weg van de stoep, maakte nog een rondje om het blok heen en reed Riverside af, op zoek naar een parkeerplek. Voor zo'n arme buurt waren er opvallend veel auto's: wrakken, oude Eldorado-pooierbakken, gloednieuwe terreinwagens met enorme luidsprekers op het dak. Pas na zes of zeven blokken vond hij eindelijk een half-legale parkeerplek in een zijstraat. Hij had een limo met chauffeur moeten nemen, verdorie, en die dan laten wachten terwijl hij het huis inspecteerde. Nu moest hij negen blokken te voet door Harlem. Net wat hij had willen voorkomen.

Hij schoof de huurauto de parkeerplek in en keek voorzichtig om zich heen. Toen stapte hij uit, deed de auto op slot en liep snel, maar niet zo snel dat hij de aandacht trok, terug naar th Street. Toen hij bij de hoek aankwam, vertraagde hij zijn pas en slenterde verder tot hij bij de riante portiek stond. Daar bleef hij staan om nogmaals naar de huizen te kijken. Hij probeerde er zo onopvallend mogelijk uit te zien.

Ooit was dit een huis met allure geweest: een bouwwerk met drie verdiepingen van marmer en baksteen, met een leistenen mansardedak, ovale vensters, torens en een torenomloop. De gevel zat vol kalkstenen details, in de baksteen ingemetseld. De voorkant was omringd door een hoog, ijzeren punthek, kapot en verroest. De tuin stond vol onkruid en rotzooi, en er groeide een grote hoeveelheid gifsumak en hemelboom, samen met een paar dode eiken. De ramen van de bovenverdiepingen keken van onder hun donkere wenkbrauwen uit over de Hudson en de waterzuiveringsinstallatie van North River.

Smithback huiverde, keek nog eenmaal om zich heen en stak de ventweg over. Hij begon de oprit op te lopen. De hele, ooit elegante, gevel was volgespoten met graffiti. Allerhande door de wind opgejaagde rommel lag in de hoeken en gaten. Maar aan het einde van de oprit zag hij een solide, eiken deur. Ook die was volgespoten met graffiti, maar zag er nog bruikbaar uit. Er zat geen raam in, en ook geen kijkgat.

Smithback sloop verder het pad op. Hij bleef zo dicht mogelijk bijde buitenmuur. Het stonk er naar pis en stront. Iemand had een armvol vuile luiers naast de deur gedumpt, en in een hoek lag een berg vuilniszakken, uiteengescheurd door honden en ratten. Op datzelfde moment waggelde een enorme rat vanuit het afval te voorschijn. Zijn pens sleepte over de grond. Het dier keek hem brutaal aan en verdween weer de rotzooi in.

Hij zag twee kleine, ovale raampjes aan weerszijden van de deur. Allebei waren ze afgedekt met metalen platen, maar misschien kon hij er een loswrikken. Hij liep erheen en drukte voorzichtig zijn hand tegen het dichtstbijzijnde raampje om het te testen. Het leek wel een rots: geen barsten, geen spleet om doorheen te kijken. Het andere raam zat net zo stevig dicht. Hij inspecteerde de naden, op zoek naar gaten, maar die waren er niet. Hij legde een hand op de eiken deur. Ook die voelde meer dan solide aan. Dit huis zat potdicht, een schier onneembare burcht. Misschien zat het al op slot sinds Lengs dood. Misschien lagen er wel persoonlijke spullen binnen. Weer vroeg Smithback zich af of de lijken van de slachtoffers er ook lagen. Zodra de politie hier eenmaal was, kreeg hij natuurlijk geen kans meer om nog iets te bekijken.

Het zou natuurlijk wel heel interessant zijn om even binnen te kijken. Hij keek omhoog langs de gevel. Hij had wel enige klimervaring, opgedaan tijdens een reis naar Utah, waar het vol canons zat. De reis waarop hij Nora had leren kennen. Hij deed een stap achteruit en inspecteerde de gevel. Er zat heel wat beeldhouwwerk met uitsteeksels die houvast konden bieden. Hier, van de straat af gekeerd, zou hij niet zo snel opvallen. Met enig geluk kon hij naar een van de ramen op de eerste verdieping klimmen. Gewoon om even te kijken. Hij keek weer naar de oprit. De straat lag er verlaten bij, het huis was doodstil.

Smithback wreef zich in zijn handen en streek zijn kuif glad. En toen zette hij zijn linkerschoen in een opening in de onderste laag metselwerk en hees zich omhoog.