.

Woord van dank

Het gouden kompas had in het geheel niet tot stand kunnen komen zonder de hulp en aanmoediging van vrienden, familie, boeken en onbekenden.

Deze mensen ben ik bijzondere dank verschuldigd: Liz Cross, voor het nauwgezet en onvermoeibaar opgewekt redigeren van elk stadium van het werk, en voor een bepaald briljant idee dat de afbeeldingen in Het listige mes betreft; Anne Wallace-Hadrill, voor de bezichtiging van haar smalle boot; Richard Osgood, van het Archeologisch Instituut van de Universiteit van Oxford, omdat hij me heeft uitgelegd hoe archeologische expedities worden opgezet; Michael Malleson, van de Trent Studio Forge, Dorset, omdat hij me heeft getoond hoe ijzer wordt gesmeed; en Mike Froggatt en Tanaqui Weaver, omdat ze me meer van het juiste soort papier hebben bezorgd (met twee gaatjes erin) toen mijn voorraad opraakte. Ook moet ik het café in het Oxford Museum of Modern Art prijzen. Steeds wanneer ik vastzat met een probleem in het verhaal was een kop koffie van hen en een uur of wat werk in die aangename ruimte voldoende om het op te lossen, schijnbaar zonder inspanning van mijn kant. Het werkte altijd.

Ik heb ideeën gestolen uit elk boek dat ik ooit heb gelezen. Mijn principe bij het voorwerk voor een roman luidt: ‘Lees als een vlinder, schrijf als een bij en als dit verhaal honing bevat komt dat helemaal door de kwaliteit van de nectar die ik in het werk van betere schrijvers vond.’ Maar er zijn drie werken die bijzondere erkenning verdienen. Het eerste is het artikel ‘Over het marionettentheater’ van Heinrich von Kleist, dat ik voor het eerst in de vertaling van Idris Parry heb gelezen, in de Times Literary Supplement in 1978. Het tweede betreft Paradise Lost van John Milton, en het derde het werk van William Blake.

Ten slotte aan wie ik het meest te danken heb. Aan David Fickling en zijn onuitputtelijke geloof en aanmoediging, maar ook aan zijn zekere en levendige gevoel hoe je verhalen aansprekender kunt maken. Ik heb veel te danken aan het succes dat ik met dit werk heb bereikt. Aan Caradoc King dank ik meer dan een half leven onwrikbare vriendschap en steun; aan Enid Jones, de lerares die me langgeleden liet kennismaken met Paradise Lost, dank ik het beste dat onderwijs kan bieden, het besef dat verantwoordelijkheid en vreugde samen kunnen gaan; aan mijn vrouw Jude en mijn zoons Jamie en Tom dank ik al het andere onder de zon.

Philip Pullman