8 Het oog dat nimmer slaapt

Het was halfeen toen Bond met de lift naar beneden ging en de brandend hete straat op liep.

Hij sloeg rechtsaf en liep langzaam naar Times Square. Toen hij langs de mooie zwartmarmeren gevel van het House of Diamonds kwam, stond hij stil om de twee bescheiden etalages te bekijken, die met donkerblauw fluweel waren bekleed. Midden in elke etalage lag maar één juweel, een oorhanger, bestaande uit een peervormige diamant die aan een andere, even volmaakte steen hing, rond en glinsterend geslepen. Onder elke oorhanger lag een dun gouden plaatje, in de vorm van een visitekaartje met één rand naar beneden omgevouwen. Op elk plaatje waren de woorden Diamonds are forever gegraveerd.

Bond glimlachte bij zichzelf. Hij vroeg zich af welke van zijn voorgangers deze vier diamanten Amerika had binnengesmokkeld.

Bond slenterde voort, op zoek naar een goed geventileerde bar, waar hij aan de hitte kon ontsnappen en een beetje kon nadenken. Hij was tevreden over zijn gesprek met Tree. Het was tenminste niet de totale afwijzing geweest die hij voor meer dan vijftig procent had verwacht. De bultenaar had hem geamuseerd. Er was iets prachtig theatraals aan hem en zijn ijdelheid waar het de Spangled Mob betrof, viel duidelijk in het oog. Maar het was geen man om grapjes mee te maken.

Bond had nog maar een paar minuten gelopen toen hij plotseling merkte dat hij gevolgd werd. Er was geen enkele aanwijzing voor behalve een lichte tinteling op zijn hoofdhuid en een buitengewone bewustheid van de mensen die in zijn buurt liepen, maar hij vertrouwde op zijn zesde zintuig, stond meteen stil voor de etalage waar hij voorbijkwam en keek terloops 46th Street af. Niets dan een aantal mensen van allerlei slag die zich langzaam over de trottoirs bewogen, de meeste aan dezelfde kant als hij, de kant die in de schaduw lag. Er volgde geen plotselinge beweging naar een deur, niemand veegde losjes met een zakdoek over zijn gezicht om herkenning te vermijden, niemand bukte zich om een schoenveter vast te maken.

Bond bekeek de Zwitserse horloges in de etalage, draaide zich toen om en slenterde verder. Een paar meter verder stond hij weer stil. Weer niets. Hij ging verder en liep rechtdoor de Avenue of the Americas in, hield stil voor de eerste deur, de ingang van een winkel van damesondergoed, waar een man in een geelbruin pak met zijn rug naar hem toe het zwarte kanten broekje, gedragen door een bijzonder realistische etalagepop, bestudeerde. Bond draaide zich om, leunde tegen een pilaar en keek loom maar waakzaam de straat af. En toen greep iets hem bij de arm waaronder zijn revolver hing en een stem snauwde: 'Mooi zo, Tommy. Rustig maar, tenzij je blauwe bonen lust,' en hij voelde dat er vlak boven zijn nieren iets in zijn rug werd gedrukt. Waarom kwam die stem hem zo bekend voor? De politie? De bende? Bond keek naar beneden om te zien wat zijn arm vasthield. Het was een stalen haak. Nu, als de man maar één arm had... Hij draaide zich als de bliksem om, boog opzij en zwaaide zijn linkervuist wild naar beneden. Er volgde een klap toen zijn vuist werd opgevangen in de linkerhand van de ander, en op hetzelfde ogenblik dat de aanraking naar Bonds geest telegrafeerde dat de ander geen revolver kon hebben, klonk de lach die hij zich zo goed herinnerde en de lijzige stem die zei: 'Geen kans, James. De engeltjes hebben je te pakken.'

Bond kwam langzaam overeind en kon een ogenblik, terwijl hij zijn strakgespannen spieren ontspande, alleen maar wezenloos en ongelovig staren in het haviksgezicht van Felix Leiter.

'Dus je hield me voor de gek, jij vuile schooier!' zei hij ten slotte. Hij keek verrukt naar de vriend die hij het laatst gezien had als een cocon van vuil verband op een met bloed bevlekt bed in een hotel in Florida, de Amerikaanse agent met wie hij zoveel avonturen had beleefd. 'Wat voor de duivel voer jij hier uit? En waarom hang je in deze hitte de grapjas uit?' Bond haalde een zakdoek tevoorschijn en veegde ermee over zijn gezicht. 'Je hebt me bijna even zenuwachtig gemaakt.'

'Zenuwachtig!' Felix Leiter lachte honend. 'Je dacht dat je laatste uurtje geslagen had. En je hebt zo'n slecht geweten dat je niet eens wist of ik van de politie was of een gangster. Nietwaar?'

Bond lachte en ontweek de vraag. 'Kom op, vuile spion,' zei hij. 'Je mag me iets te drinken aanbieden en me er alles over vertellen. Ik geloof echt niet in dit soort toeval. Je kunt eigenlijk mijn lunch weleens een keer betalen. Texanen bulken toch maar van het geld.'

'Zeker,' zei Leiter. Hij stak de stalen haak in zijn rechterjaszak en greep Bond met zijn linkerhand bij de arm. Zij liepen de straat uit en het viel Bond op dat Leiter erg mank liep. 'In Texas zijn zelfs de vlooien zo rijk dat ze honden voor zichzelf kunnen huren. Kom mee. Sardi is vlak aan de overkant.' Leiter vermeed de deftige zaal in het beroemde restaurant waar veel acteurs en schrijvers komen eten en bracht Bond naar boven. Het was nu nog duidelijker dat hij mank liep en hij hield zich aan de leuning vast. Bond maakte er geen opmerking over, maar toen hij zijn vriend aan een hoektafeltje in het heerlijk geventileerde restaurant achterliet en naar de toiletten ging om zich een beetje te verfrissen, ging hij zijn indrukken na. De rechterarm was verdwenen, en het linkerbeen, en er waren bijna onzichtbare littekens onder de rand van zijn haar boven het rechteroog, die deden vermoeden dat de plastische chirurg er heel wat werk aan had gehad, maar verder scheen Leiter in goede conditie te zijn. De grijze ogen keken onverslagen de wereld in, de ruige, strokleurige haardos vertoonde geen spoor van grijs, en van Leiters gezicht was geen verbittering af te lezen. Maar gedurende hun korte wandeling was er iets van terughoudendheid in Leiters manier van doen geweest en Bond voelde dat dat iets met hem te maken had, en misschien met de dingen waarmee Leiter zich tegenwoordig bezighield. Zeker niet, dacht hij toen hij weer door de zaal liep om zich bij zijn vriend te voegen, met Leiters verminkingen.

Er stond een droge martini met een stukje citroenschil op hem te wachten. Bond glimlachte omdat Leiter zo'n goed geheugen had en nipte eraan. Hij was uitstekend, maar hij herkende de vermout niet. 'Met Cresta Blanca gemaakt,' legde Leiter uit. in Californië gestookt, het is iets nieuws. Bevalt het?'

'De beste vermout die ik ooit geproefd heb.' 'En ik heb het er maar op gewaagd en gerookte zalm en Brizzola voor je besteld,' zei Leiter. 'Ze hebben hier het lekkerste vlees van Amerika, en Brizzola is daar weer het lekkerste van. Rundvlees, recht over het been afgesneden. Gebraden en daarna geroosterd. Lust je dat?'

'Vast wel,' zei Bond. 'We hebben vaak genoeg samen gegeten om elkaars smaak te kennen.'

ik heb hun gezegd geen haast te maken,' zei Leiter. Hij tikte met zijn haak op de tafel. 'We zullen eerst nog een martini drinken en ondertussen moet je maar eens eerlijk opbiechten.' Hij glimlachte warm, maar zijn ogen bleven Bond waakzaam beschouwen. 'Vertel me één ding. Wat voor zaken heb jij gedaan met mijn oude vriend Shady Tree?' Hij gaf zijn bestelling aan de kelner op, leunde voorover in zijn stoel en wachtte.

Bond dronk zijn eerste glas martini en stak een sigaret op. Hij draaide zich vlug even in zijn stoel om. De tafels om hen heen waren niet bezet. Hij draaide weer terug en keek de Amerikaan aan. 'Eerst moet jij mij iets vertellen, Felix,' zei hij zacht. 'Voor wie werk je tegenwoordig? Nog voor de CIA?’

'Nee hoor,' zei Leiter. 'Nu ik geen hand meer heb om te schieten hadden ze mij alleen maar bureauwerk te bieden. Ik werd flink betaald, maar ik werk liever in de openlucht. Toen bood Pinkerton mij een goede functie aan. Je weet wel: "Het oog dat nimmer slaapt". Dus nu ben ik een gewone privédetective. Maar het is wel leuk. Het zijn prettige mensen om mee samen te werken, en op een dag kan ik met pensioen en zullen ze mij een gouden horloge aanbieden dat 's zomers groen uitslaat. Eigenlijk ben ik in dienst van hun afdeling paardenrennen - doping, oplichterij, nachtwakers in de stallen, dat soort dingen. Een goede job en je komt nog eens ergens.'

'Het klinkt goed,' zei Bond. 'Maar ik wist niet datje verstand had van paarden.'

'Het was zo dat ik geen paard kon herkennen als er geen melkwagen achter gespannen was,' gaf Lei ter toe. 'Maar je krijgt er gauw de slag van te pakken, en je moet in de eerste plaats mensen kennen en geen paarden. En jij?' Hij ging zachter spreken. 'Nog bij de oude firma?'

'Inderdaad,' zei Bond.

'Ben je nu met een zaak voor ze bezig?'

'Ja.'

'Geheim?' 'Ja.'

Leiter zuchtte. Hij nipte peinzend aan zijn martini. 'Nou,' zei hij ten slotte. 'Als het iets met die jongens van de Spangled Mob te maken heeft, ben je gek als je het alleen doet. Eigenlijk loopje zoveel gevaar dat ik gek ben dat ik met je ga zitten lunchen. Maar ik zal je vertellen waarom ik vanmorgen om Shady heen sloop en misschien kunnen we elkaar helpen. Zonder onze medewerkers erin te mengen natuurlijk. Goed?' 'Je weet dat ik graag met je zou samenwerken, Felix,' zei Bond ernstig. 'Maar ik werk nog voor de regering, terwijl jij waarschijnlijk wedijvert met de jouwe. Maar het komt erop neer dat wij hetzelfde doel hebben, het heeft geen zin elkaar voor de voeten te lopen. Als we op dezelfde haas jagen, wil ik graag met je meedoen. Nou.' Bond keek de Texaan spottend aan. 'Heb ik gelijk als ik denk dat je je interesseert voor iemand met een bles en vier witte sokken, Shy Smile genaamd?'

'Zo is het,' zei Leiter, niet bijzonder verrast. 'De rennen van dinsdag in Saratoga. En wat heeft dat paard te maken met de veiligheid van het Britse imperium?'

'Ze hebben me gezegd dat ik daarop moet wedden,' zei Bond. ik kan duizend dollar inleggen. Afbetaling van een ander baantje.' Bond stak zijn sigaret in de hoogte en hield zijn hand voor zijn mond. ik heb vanmorgen ruwe diamanten ter waarde van honderdduizend pond per vliegtuig hierheen gebracht, voor meneer Spang en zijn vrienden.' Leiter kneep zijn ogen tot spleetjes. Hij floot zachtjes van verbazing. 'Tjonge,' zei hij vol respect. 'Je doet bepaald grotere zaken dan ik. Ik interesseer me alleen voor het feit dat Shy Smile een ringer is. Het paard dat dinsdag moet winnen is helemaal niet Shy Smile. Op Shy Smile werd de laatste drie keren dat hij liep niet eens ingezet. En zij hebben hem in elk geval doodgeschoten. Het zal een heel snel dier zijn dat Pickapepper heet. Toevallig heeft dat paard ook een bles en vier witte sokken. Een groot, kastanjebruin paard, en zij hebben er heel wat werk aan gehad met zijn hoeven en andere kleine verschillen. Ze hebben er langer dan een jaar over gedaan om de zaak voor elkaar te krijgen. In de woestijnen van Nevada, waar de Spangs een soort ranch hebben. En zij zullen er heel wat geld uit slaan! Het zal een flink bedrag zijn, met een toeslag van 25.000 dollar. De kans is minstens vijf tegen een. Maar waarschijnlijk wel tien of vijftien tegen een. Ze zullen er een hoop aan verdienen.' 'Maar ik dacht dat alle paarden in Amerika op hun lippen getatoeëerd moesten worden?' zei Bond. 'Hoe hebben ze dat gedaan?'

'Nieuwe huid op Pickapeppers bek gezet. De merktekens van Shy Smile erop gekopieerd. Bij Pinkerton gaat het verhaal dat de Jockeyclub ertoe over zal gaan foto's te maken van de eeltplekken die een paard aan de binnenkant van zijn knieën heeft. Het schijnt dat die bij elk paard verschillend zijn. Zoals de vingerafdrukken bij de mens. Maar het zal het oude liedje zijn. Zij zullen ze allemaal fotograferen en dan ontdekken dat de gangsters een maniertje hebben bedacht om ze met zuur te veranderen. Die smeerlappen laten zich niet zomaar pakken.' 'Hoe weetje dat allemaal, van Shy Smile?' 'Chantage,' zei Leiter vrolijk. 'Ik had een geval van doping waarbij alle sporen naar een van de staljongens van Spang liepen. Hij kon zich eruit redden door alle bijzonderheden over dit gevalletje te vertellen.' 'Wat ben je van plan eraan te doen?'

'Dat weet ik nog niet. Zondag naar Saratoga gaan.' Leiters gezicht lichtte op. 'Verdomd, waarom ga je niet met me mee? Ik rijd je ergens heen en ik breng je onder in de tent waar ik vaak logeer. In Sagamore. Een chic motel. Je moet ergens slapen. Het is beter dat ze ons niet te veel samen zien, maar we kunnen elkaar 's avonds ontmoeten. Wat vind je ervan?' 'Prachtig,' zei Bond. 'Het kan niet beter. En nu is het bijna twee uur. Laten we wat eten, dan zal ik je het slot van mijn verhaal vertellen.'

De gerookte zalm kwam uit Nieuw-Schotland en was een armzalig vervangingsmiddel voor de echte Schotse, maar de Brizzola was zoals Leiter had gezegd, zo mals dat Bond het met een vork kon snijden. Hij besloot zijn lunch met een halve avocado met Franse saus en liet zijn espresso koud worden.

'Dat is het dan in het kort,' zo beëindigde Bond zijn verhaal, dat hij tussen de happen door had verteld. 'En ik vermoed dat de Spangs het smokkelen voor hun rekening nemen en dat het House of Diamonds, dat hun eigendom is, ze verhandelt. Wat denk jij ervan?'

Leiter klopte met zijn linkerhand een Lucky Strike vast op de tafel en stak hem aan in de vlam van Bonds Ronson. 'Het lijkt me wel mogelijk,' gaf hij na enig nadenken toe. 'Maar ik weet niet veel van die broer van Seraffimo, Jack Spang. En als Jack Spang "Saye" is, is het voor het eerst na lange tijd dat ik van hem hoor. Wij hebben van alle andere bendeleden gegevens in onze dossiers, en ik ben Tiffany Case tegengekomen. Aardig kind, maar zij is al jaren bij die club. Zij heeft van kinds af aan weinig geluk gehad. Haar moeder had de duurste hoerenkast van San Francisco. Het ging haar goed tot zij één stomme fout maakte. Zij besloot op een dag de plaatselijke groep niet langer te betalen voor hun bescherming. Zij betaalde al zoveel aan de politie, ik denk dat ze erop rekende dat die een oogje in het zeil zou houden. Krankzinnig. Op een avond werd de tent kort en klein geslagen. Zij lieten de meisjes met rust, maar amuseerden zich met Tiffany. Ze was toen pas zestien. Het hoeft je niet te verbazen dat zij sindsdien niets meer met mannen te maken wil hebben. De dag daarop kreeg zij haar moeders geldkistje in handen, brak het open en trok de heuvels in. Ze doorliep het gewone programma - garderobemeisje, dansmeisje, filmfigurante, juffrouw in een lunchroom - tot ze een jaar of twintig was. Toen werd het leven haar misschien te zwaar en raakte ze aan de drank. Ze woonde in een pension aan een van de baaien van Florida en begon zich dood te drinken. Het kwam zover dat zij daar in de buurt bekend werd als "Dronken Liefje". Toen viel er een jongetje in zee en zij sprong het na en redde het. Haar naam kwam in de kranten en de een of andere rijke dame kreeg met haar te doen en kidnapte haar praktisch. Zij zorgde ervoor dat zij zich aansloot bij de AA en nam haar toen als gezelschapsdame mee de hele wereld rond. Maar Tiffany ging er, toen zij in San Francisco waren, vandoor en woonde daar bij haar oude moeder, die zich toen uit het bordeelwezen had teruggetrokken. Maar zij wilde nooit lang ergens blijven en ik denk dat zij het leven bij haar moeder een beetje saai vond, dus ging zij weer aan de haal en kwam ten slotte in Reno terecht. Werkte een tijdje bij Harold's Club. Kwam onze vriend Seraffimo tegen, en hij werd erg opgewonden omdat zij niet met hem slapen wilde. Hij bood haar een of ander baantje aan in het Tiarahotel in Las Vegas en daar is ze de laatste twee jaar geweest. Die reisjes naar Europa doet ze ertussendoor, denk ik. Maar het is een goed meisje. Zij heeft alleen nooit een kans gehad na wat de bende haar heeft aangedaan.' Bond zag haar ogen vanuit de spiegel weer somber naar hem staren en hij hoorde de grammofoon in de eenzame kamer 'Feuilles Mortes' spelen, ik mag haar wel,' zei hij kortaf. Hij voelde dat Felix Leiters ogen hem vorsend beschouwden. Hij keek op zijn horloge. 'Nou, Felix,' zei hij. 'Het ziet ernaar uit dat we dezelfde tijger te pakken hebben, maar allebei aan een andere staart. Het zal leuk zijn om tegelijkertijd aan alle twee te trekken. Nu ga ik maar eens een beetje slapen. Ik heb een kamer in het Astorhotel. Waar spreken we zondag af?' 'We kunnen beter uit dit gedeelte van de stad wegblijven,' zei Leiter. 'Ik zie je buiten de Plaza. Vroeg, zodat we het verkeer op de Parkway kunnen vermijden. Laten we zeggen om negen uur. Bij de taxistandplaats. Je weet wel, waar de koetsjes staan. Als ik te laat ben dan kun je leren een paard te herkennen. Daar zul je in Saratoga nut van hebben.' Hij betaalde de rekening en zij gingen naar beneden en liepen de straat op. Bond hield een taxi aan. Leiter weigerde een lift. In plaats daarvan greep hij Bond hartelijk bij de arm. 'Eén ding, James,' zei hij, en zijn stem klonk ernstig. 'Je hebt misschien geen hoge dunk van die Amerikaanse gangsters. Vergeleken met SMERSH bijvoorbeeld en een paar andere mensen tegen wie je opgetreden hebt. Maar ik kan je vertellen dat die jongens van de Spangled Mob de ergste zijn. Zij hebben een geoliede organisatie ook al hebben ze van die rare namen. En zij worden beschermd. Zo is het tegenwoordig in Amerika. Maar begrijp me goed. Hun zaken stinken echt. En dat baantje van jou ook.' Leiter liet Bonds arm los en keek naar hem toen hij in de taxi stapte. Toen stak hij zijn hoofd door het raampje.

'En weet jij waar dat baantje van jou naar stinkt, stommeling?' vroeg hij vrolijk. 'Naar formaldehyde en lelies.'