– 30 –

Het was daar erg stil, hoog boven Londen. Door het raam kon je overdag bekende hoge gebouwen zien, de koepel van St Paul’s, de Post Office Tower, en op heldere dagen zag je in de verte de zilvergrijze glans van de Theems, met een onherkenbare brug daaroverheen. Deze winteravond, in de duisternis, zag je alleen maar een heleboel lichten, sommige knipperend in allerlei kleuren, en ook een licht dat elke paar seconden fel opflikkerde. Ismay liep van het raam vandaan en ging weer zitten.

‘Wat ga je nu doen?’ zei Heather.

‘Dat weet ik niet. Je zei dat ik de rest weet. Eigenlijk niet. Wat dacht je dat jíj ging doen?’

‘Toen ik hem had verdronken? Hij verzette zich uit alle macht, maar hij was zwak, Issy. Onder water was hij zo wit, een kleur als perkament. Ik kon hem heel goed zien, want al het schuim was weg. Gek is dat, hè? Al het schuim was weg. Mijn jurk was nat en mijn benen waren nat. Ik droogde ze met een handdoek af, maar niet mijn schoenen. Ik dacht niet aan mijn schoenen. Je vroeg me wat ik dacht dat ik ging doen. Ik dacht dat ik zou vluchten. Dat was het enige wat ik kon doen, al wist ik niet waar ik heen zou gaan.

Daarom kwam ik naar beneden. Ik had mama en jou niet horen binnenkomen. Ik had geen geld of kleren bij me, maar ik ging naar beneden, want ik wilde naar buiten gaan en wegrennen. En toen stonden jullie daar naar me te kijken, en ik kon geen woord uitbrengen. Mama sprak tegen me. Ze zei: “Hoe kom je zo nat, Heather? Waar ben je geweest?” En toen kon ik weer praten. Ik zei: “In de badkamer. Gaan jullie maar naar boven.”’

‘En dat deden we,’ zei Ismay, ‘en daar troffen we Guy verdronken aan. Iemand moet de politie hebben gebeld, maar ik weet niet meer wie. Ik niet.’

‘Dat was Pam. Mama belde Pam. Die kwam meteen. De politie kwam later. En een dokter, al kon iedereen zien dat hij dood was. Al die tijd dacht ik dat ik nu niet kon vluchten. We praatten niet met elkaar, jij en ik en mama. Mama was niet over haar toeren, zoals ik had verwacht. Ze was kalm. Ik was vreselijk bang, Issy. Toen de politie kwam, die inspecteur en die andere, dacht ik dat ze me zouden meenemen, en toen zei mama tegen hen dat we met zijn drieën de stad in waren geweest om een schooluniform te kopen, maar dat ik niet mee de winkel in was gegaan; dat ik buiten was blijven wachten. Ik denk dat ik toen al wist waarom ze dat zei: als ze de man van de winkel ernaar vroegen, zou hij zeggen dat hij mij niet had gezien. En ik zei dat het zo was. En jij zei hetzelfde.’ Ze zweeg even. ‘Je zegt dat ik geen leugens vertel – nou, toen deed ik dat wel, zo’n grote leugen als je maar kunt bedenken.’

‘Die inspecteur is de man met wie Marion Melville is getrouwd.’

‘O ja? Nou, dit zal wel zijn district zijn geweest of hoe je dat ook noemt. Ik vraag me af of hij het zich herinnert. Toen hij en die andere rechercheur weg waren, verwachtte ik dat mama en jij me zouden vragen wat er echt was gebeurd. Ik begreep niet waarom jullie dat niet deden. Ik dacht dat Pam het zou vragen, maar die had andere dingen aan haar hoofd. In die tijd ging Michael bij haar weg. Waarom vroegen jullie het niet?’

‘Ik weet het niet. Als we het niet vroegen, konden we misschien blijven geloven dat Guy het zelf had gedaan. Dat het een ongeluk was geweest, bedoel ik. Maar één ding deden we wel. We hebben onderzocht of je het kon hebben gedaan. Mama ging in het bad liggen en ik trok haar voeten omhoog. Haar hoofd ging onder en ze had zich niet omhoog kunnen trekken als ik haar niet had losgelaten. En dus wisten we dat je het kon hebben gedaan.’

‘Als het allemaal niet zo gruwelijk was,’ zei Heather, ‘zou ik erom kunnen lachen. Om het idee dat mama en jij dat deden, weet je. Werd mama gek omdat ze dat allemaal wist?’

‘Dat weet ik niet. Dat weet niemand. Voor mij was het gemakkelijker. Per slot van rekening heeft ze waarschijnlijk van Guy gehouden. Ze had dat verlies te dragen. En ze kon niet hebben geweten waarom je het deed. Ik wel.’

Heather keek haar nieuwsgierig aan. ‘Waarom deed ik het dan, Issy?’

‘Voor mij,’ zei Ismay. ‘Om mij van Guy te redden. Al wilde ik niet gered worden, jij dacht dat je me moest redden, toch? Er was niets gebeurd, al had ik dat wel gewild. Ik wist dat je het voor mij had gedaan. Dat is, denk ik, de reden waarom ik het nooit iemand heb verteld.’

‘Ik deed het niet voor jou, Issy. Ik deed het voor mezelf.’

Het was of ze een taal probeerde te spreken waarin ze maar een paar lessen had gehad, een vreemde taal met een grammatica die haar volstrekt onduidelijk was. ‘Wat bedoel je? Ik begrijp niet wat je bedoelt.’

Heather knikte. ‘Die nacht dat we bij Pam logeerden – weet je dat nog? – en dat we allebei naar beneden kwamen omdat er een wesp in onze kamer was. Weet je dat nog?’

‘Natuurlijk. Toen zag Guy mij voor het eerst.’

‘Hij zag twee meisjes, Issy, niet één. Hij zag mij ook. Ik denk dat hij zich tot ons allebei aangetrokken voelde, maar jij – neem me niet kwalijk dat ik het zeg – liet nogal duidelijk blijken wat je voor hem voelde. En je was ouder. Dat was een deel van het probleem. Heb je je nooit afgevraagd waarom je altijd werd gekust en geknuffeld zonder dat het verderging? Waarom hij nooit deed wat je wilde, nooit naar je kamer kwam?’

‘Ik dacht dat er geen gelegenheid was. Of misschien durfde hij niet zo ver te gaan.’

‘Hij durfde wel,’ zei Heather. ‘Hij kwam naar mijn kamer.’

Nu zweeg Ismay. Ze keek naar het lege wijnglas in haar handen, durfde haar zus niet aan te kijken. Buiten, halverwege de hemel, flikkerde dat licht aan en uit, aan en uit. Ze was even sprakeloos als Heather toen die jaren geleden de trap af kwam. Heather ging verder.

‘Ik wil je niet kwetsen, maar nu ik je toch alles vertel, moet ik je dit ook vertellen. Guy wilde eerst jou, maar hij wilde je niet meer, omdat het zo duidelijk was dat jij hem wilde. Begrijp je dat? Ik zei al dat hij pedofiel was. Hij kuste je en liet je op zijn knie zitten om de aandacht van mij af te leiden. Maar ik was degene die hij wilde, omdat ik hem niet wilde. Zo’n soort man was hij. Dat heeft hij me verteld. Hij zei: “Ik heb een meisje nodig dat eruitziet als een vrouw maar tegelijk onschuldig is, zoals jij. Je wilt het nu niet,” zei hij, “maar ik zal ervoor zorgen dat je het fijn vindt. Dat zul je zien.” Toen kwam hij naar mijn kamer en... nou, deed het met me. Het was maar één keer. Daarna werd hij ziek. Wat kon ik doen? Ik kon het mama niet vertellen. Het is het oude liedje. Zo gaan mannen als Guy te werk: ze vertelt het niet, en als ze dat toch doet, geloven ze haar niet.’

Dat was ongetwijfeld het langste betoog dat Heather ooit had gehouden.

‘Hij had echt seks met je? Hij verkrachtte je?’

‘Ja, zo zou je het kunnen noemen. Maar ik verzette me niet. Ik was bang dat hij me pijn zou doen. Nou ja, nog meer pijn zou doen.’

Ismay sloeg haar handen voor haar gezicht. Eventjes maar. ‘Wat zei hij tegen je toen hij in het bad lag en jij de badkamer binnenkwam?’ vroeg ze. ‘Je zei dat hij iets afschuwelijks tegen je zei.’

‘Ja. Als hij dat niet had gezegd, had ik hem misschien niet verdronken. Hij zei: “Waarom kom je niet bij me in bad, Heather? Het water is heerlijk.”’

‘O, god. Hij heeft zijn verdiende loon gekregen.’

‘Ik weet niet hoe vaak ik die woorden heb gehoord. “Het water is heerlijk.” Elke keer dat ik op het strand was. Ik moet er altijd van huiveren.’

‘Laten we de wijn opmaken. Weet je, ik kan je nu wel vertellen dat ik me de grootste zorgen maakte toen je Ed ontmoette. Ik dacht dat ik het hem zou moeten vertellen. Ik moest verhinderen dat hij met je trouwde zonder dat hij dat van je wist.’ Ze schonk de laatste wijn uit de fles in hun glazen. ‘Ik heb het hem natuurlijk nooit verteld.’

‘O, Ed weet het,’ zei Heather. ‘Ik heb het hem verteld.’

‘Je hebt het hem vertéld?’

‘Ik moest wel. Een paar dagen geleden. Ik heb hem alles verteld.’

‘Wat zei hij?’

‘Hij zei dat hij van me hield en dat we er nooit meer over zouden praten. Hij zei niet precies dat ik het recht had om het te doen, maar dat bedoelde hij wel. En we hebben er opnieuw over gepraat. Hij houdt van me en alles is nog hetzelfde... denk ik... maar toch... Hij was altijd opgewekt, Issy, maar hij is nu zo neerslachtig.’

Had ze het recht gehad? Ismay wist het niet. Als ze zich tegen Guy’s avances had verzet en hem uit zelfverdediging had gedood, ja, dan wel. Maar in koelen bloede? Een weloverwogen daad omdat ze van hem walgde? ‘Vind jij dat je het recht had?’

‘Nee,’ zei Heather. ‘Eigenlijk niet. En jij?’

‘Dat kan ik niet zeggen. Ik weet het allemaal niet meer.’

‘Wat ga je doen? Als je er iets aan gaat doen, wil je ons dan eerst onze huwelijksreis laten maken? Om Ed?’

Ze hoorden zijn sleutel in het slot. Hij kwam binnen, kuste Heather, kuste Ismay en praatte over zijn moeder en de bruiloft. Maar Ismay vond dat hij ongelukkig uit zijn ogen keek, kalm, aanvaardend, berustend.

In de daaropvolgende tijd was Ismay zo veel mogelijk bij Heather. Dat was niet zo moeilijk als het had kunnen zijn, want Andrew was op huizenjacht. Letterlijk op jacht naar een huis, niet een appartement. Zijn vader had hem de aanbetaling op een hypotheek beloofd, als hij een huis kocht. Douglas Campbell-Sedge had iets tegen appartementen. Zijn kinderen woonden in stijlvolle huizen op modieuze locaties. Ismay ging in de kersttijd met Heather de stad in om kleren te kopen voor een warm zonnig klimaat, zomerjurken en badpakken. Ze vertelde Andrew dat ze naar meubels en vloerbedekking voor het nieuwe huis had gekeken.

Edmund en Heather gingen half december op huwelijksreis. Op diezelfde dag ging Andrew met haar naar een klein huis dat hij in een mooi gedeelte van Chelsea had gevonden, aan een straatje met keistenen en antieke lantaarnpalen en bloembakken. Het zag eruit zoals een straatje in Chelsea eruit moest zien. Ze vond het een mooi huis, hij zei tegen de makelaar dat ze het namen, en die avond nam hij contact op met zijn advocaat. Ismay wist niet dat hij een advocaat had, maar toen ze erover nadacht, sprak dat eigenlijk vanzelf.

Marion en Barry kwamen terug uit India. Hij was teleurgesteld in het land. Er was veel meer vuil dan hij had verwacht. De wijdverbreide armoede had op zijn gemoed gewerkt. Er liepen te veel mensen rond die hem deden denken aan die arme drommel die hem op de avond voordat ze gingen trouwen bij zijn huis om kleingeld had gevraagd. Het eten had ook niet aan de verwachtingen voldaan. Het vlees en de vis hadden weinig smaak gehad en waren taai geweest in vergelijking met wat hij in de Maharanee en de Pushkar kreeg. Maar hij was niet teleurgesteld in zijn vrouw. Die was een en al beminnelijkheid geweest, en dat woog enigszins op tegen de gas-, elektriciteits- en waterrekeningen die Fowler had doorgestuurd en die bij zijn terugkeer op hem lagen te wachten. Hoewel ze geen water hadden gedronken, kwamen ze allebei terug met wat Barry ‘buikbeestjes’ noemde.

Het kerstfeest bij de Littons was een levendiger aangelegenheid dan het jaar daarvoor. Joyce en Duncan Crosbie kwamen en brachten Avice Conroy mee. Haar nieuwe Kroatische au pair paste op de konijnen. De onverwachte gasten waren Marion en Barry Fenix en hun vriend, ex-commissaris Alan Ambury, die de vorige dag had beloofd dat hij ‘een glaasje’ zou komen drinken. Marion had vrede gesloten met Irene. Ze had zich vernederd en uitgebreid verontschuldigd – dat had ze ook min of meer bij Avice gedaan – want zoals ze het zelf stelde, ze kon zich dat nu veroorloven. Tot haar grote opluchting had Barry na zijn kennismaking met India geen behoefte meer Indiase kleding te dragen. Hij kwam in een nieuw antracietgrijs kamgaren pak. Marion droeg Alexander McQueen met Prada-schoenen. Er werd veel gekust en gezegd hoe jammer het was dat Edmund en Heather er niet waren.

‘Ze zijn naar een plaats die Kanda heet, op Sumatra,’ zei Irene tegen iedereen. ‘Niemand anders weet dat, maar Edmund heeft mij natuurlijk in vertrouwen genomen.’

Barry en zijn vrouw gingen naar huis voor het kerstdiner, kalkoencurry, want Barry’s teleurstelling in India strekte zich niet uit tot zijn eigen kookkunst. Ze namen ex-commissaris Ambury mee, maar pas nadat hij Irenes telefoonnummer had gevraagd en gekregen.

Andrew ontmoette nu eindelijk Ismays moeder. Hij werd door die ontmoeting enigszins in verlegenheid gebracht, iets wat Ismay nog niet eerder bij hem had meegemaakt. Hij slaagde erin beleefd te zijn tegen Pamela en Michael, maar was zichtbaar opgelucht toen hij kon ontsnappen om met Ismay bij San Lorenzo te gaan lunchen. Ze dacht meer aan Heather en Heathers bekentenis dan haar lief was. Elke dag dacht ze eraan, en aan het feit dat Edmund het wist, en ze vroeg zich af wat ze moest doen. Als ze al iets moest doen. De zaak-Kieron Thorpe was naar een hoger gerechtshof verwezen. Andrew zei dat het maanden, misschien zelfs een jaar kon duren voordat het proces plaatsvond. Daar had Heather tenminste niets mee te maken.

Ze zat aan tafel tegenover Andrew en at het heerlijke voedsel en dronk champagne. Hij had haar een gouden armband als kerstcadeau gegeven. Die droeg ze nu. Ik moet een besluit nemen over Heather, dacht ze. Misschien heb ik al iets besloten: niets doen. Straks zou Andrew zich nog afvragen waarom ze zo stil was. Ze keek op en zag dat hij zijn hoofd had afgewend. Zijn blik was gericht op een meisje dat in haar eentje aan een tafel bij hen in de buurt zat te wachten, een blond mooi elfjesachtig meisje in een doorschijnende witte jurk. Het is niets, zei ze tegen zichzelf, het betekent niets. Hij keek haar weer aan en glimlachte.

De aardbeving, wervelstormen en overstromingen in Indonesië en Sri Lanka beheersten het nieuws vanaf derde kerstdag. De meeste kijkers hadden het woord tsunami niet gekend, maar algauw nam iedereen het in de mond. Het zuiden van India, de kust van Thailand, de eilanden die Irene nog Oost-Indië noemde, al wist ze niet precies wat die term inhield. Ze praatte er door de telefoon over met haar nieuwe vriend Alan Ambury.

‘Sumatra,’ zei hij. ‘De Nicobaren, de Andamanen.’

‘Sumatra?’

‘Plaatsen waar je nooit van hebt gehoord, zoals Banda Atjeh.’

‘Mijn zoon is op Sumatra.’

‘Het is een enorm groot eiland, Irene. Ik zou me geen zorgen maken.’

‘Daar moet je je geen zorgen over maken,’ zei Andrew, terwijl hij het contract voor de aankoop van hun huis in Chelsea tekende. ‘Ik weet nog dat een vriendin van mijn moeder in een wervelstorm in Guatemala terecht was gekomen. Tenminste, dat dacht ze. Natuurlijk heb ik meteen mijn vriendje op Buitenlandse Zaken gebeld, maar het was allemaal een storm in een glas water, als ik dat grapje mag maken.’

Ismay zei: ‘Maar de ergst getroffen plaats is Kanda in Atjeh, en Eds moeder zei dat ze daar heen zijn.’

Andrew hief zijn blik ten hemel om duidelijk te maken hoe hij over eventuele familieleden van Edmund Litton dacht.

Ze keek naar de televisie, de ene nieuwsuitzending na de andere. Het water was niet heerlijk. Eén kolossale golf, en dan nog een, en nog een. Land dat werd overspoeld, kwetsbare gebouwen die werden verwoest en meegevoerd. Vier Britse burgers die in een strandhotel in Kanda logeerden...

‘Hun namen kunnen niet worden bekendgemaakt voordat hun naaste familieleden in kennis zijn gesteld.’

Die naaste familieleden zouden Heathers moeder en Edmunds moeder zijn. Ismay leefde alsof ze zich door een dichte mist bewoog. Ze durfde er niet veel van aan Andrew te laten blijken, maar eindelijk kon ze zich niet meer beheersen en wierp ze zich in zijn armen, smeekte ze hem het uit te zoeken, haar het slechte nieuws te vertellen. Alles was beter dan die onzekerheid. Hij deed wat ze verlangde.

‘Je bent geweldig,’ zei ze. ‘Wat zou ik zonder jou moeten beginnen?’

‘Je hoeft niets zonder mij te beginnen,’ zei hij.

Hij gaf haar iets te drinken en ging naar de slaapkamer om zijn vriend op Buitenlandse Zaken in alle privacy te bellen. Toen hij na een hele tijd terugkwam, de vijandschap vergeten, de ruzies verleden tijd, vertelde zijn gezicht haar alles. Hij hield haar dicht tegen zich aan en vertelde haar dat ze niemand anders nodig had. Had hij niet gezegd dat hij altijd van haar zou blijven houden?