24

Door de zon die door het raam viel was de tekst op de monitor moeilijk te lezen. Gunnarstranda trok het gordijn dicht. Zijn mobiel piepte. Een sms van Tove. Ze wilde weten van welke versie van Come Rain Come Shine hij het meest hield. Wat waren dat voor vragen? Er bestonden ontzettend veel versies die elkaar overtroffen; Sarah Vaughan, Art Blakey, Ella, Chet, Bobby Hatfield, Ray Charles, Judy Garland en zelfs tekstschrijver Mercer in hoogsteigen persoon. Terwijl hij daarover nadacht, schoot hem de songtekst te binnen. Toen begreep hij de eigenlijke boodschap van de sms en hij sloot met een verlegen glimlach zijn ogen.

Zulke berichtjes waren Toves manier om hem te prikkelen. Daardoor keek hij uit naar de tijd na het werk. Het had hem tijd gekost om tot dat inzicht te komen. Nog niet eens zoveel jaren geleden was vrije tijd voor hem hetzelfde geweest als thuis zitten niksen en had hij niet kunnen begrijpen hoe mensen het uithielden als ze niets te doen hadden. Hij kon zich niet meer herinneren wanneer hij tot dat inzicht was gekomen, maar hij wist wel waarom. Omslachtig en onhandig toetste hij het antwoord in met zijn duim: Die van jou. De rest mocht ze zelf invullen.

‘Gunnarstranda?’

De hoofdinspecteur liet de telefoon vallen alsof hij op heterdaad was betrapt.

Lena Stigersand stond in de deuropening.

‘Ja?’

‘Deze zaak begint zich in hoge mate te concentreren op foto’s,’ zei ze en ze liep gewoon het kantoor in. In haar armen hield ze een open laptop die ze op de tafel voor hem neerzette. Op de monitor was een onscherpe foto van Veronika Undset te zien, door een raam, van boven genomen.

Hij schrok op. Hij had haar nog nooit in levenden lijve gezien. Door naar een foto van deze vrouw in zo’n intieme situatie op een niet al te scherpe foto te kijken, leek het alsof hij haar bespioneerde.

Hij keek Lena aan en glimlachte geforceerd.

Ze klikte op de monitor.

Nieuwe foto. Het motief was ingezoomd. Het raamkozijn was een donkere schaduw. Veronika Undset zat op de rand van het bed, en was bezig haar bh uit te doen. Volgende foto: Veronika Undset die een nachtjapon over haar hoofd trok.

‘Ik heb de harddisk geüpload die in het appartement van Sivert Almeli is gevonden,’ zei Lena. ‘Er staan ruim zevenhonderd foto’s op. De helft ervan zijn natuurfoto’s, bloemen in Nordmarka, foto’s van de eilanden in de Oslofjord, vanaf een boot genomen, zonsondergang boven de vesting Akershus en dat soort dingen. De andere helft bestaat uit paparazzifoto’s van Veronika Undset, met name in situaties als deze, maar ook terwijl ze aan het eten is, een boek leest, door de voordeur naar buiten stapt, op de stoep loopt.’

Gunnarstranda stak zijn arm uit en bewoog zijn vingers over het toetsen-bord.

‘Daar,’ zei Lena en ze wees het vriendelijk aan.

Hij klikte op de muis. Nieuwe foto, Veronika Undset lopend op de stoep. Daarna: Veronika Undset in gedachten verzonken op een metroperron. Volgende foto: close-up. Een bestudering van een vrouwenprofiel. Neergeslagen blik. De foto wazig aan de randen.

‘Pure kunstfotografie,’ mompelde Gunnarstranda. ‘Denk jij dat ze wist dat ze gefotografeerd werd?’

Lena schudde haar hoofd. ‘Dit is psychiatrie. Een begrip als “gluurder” is niet dekkend. “Stalker” is beter. Hij heeft op allerlei plekken foto’s van haar genomen, voor de fontein in Spikersuppa, zelfs in de bossen van Nordmarka.’

‘En ze wist daar niets van?’

‘Al die zogenaamde intieme foto’s zijn door een raam genomen. Dat duidt erop dat hij haar bespioneerde, maar hij heeft haar ook van dichtbij gevolgd. Ik denk dat het vrij onwaarschijnlijk is dat ze níét wist dat hij achter haar aan zat. Ik vermoed dat zij wist dat ze een stalker had.’

‘Ze had een foto van hem, genomen in een attractie in Tusenfryd.’

‘Ergo,’ zei Lena met een scheve glimlach, ‘moet ze in de gaten hebben gehad waar hij mee bezig was.’

Gunnarstranda leunde nadenkend achterover op zijn stoel: ‘Ze kan er aangifte van hebben gedaan.’

‘Zo’n aangifte zou al zijn weggelegd nog voordat ze de deur uit was,’ zei Lena. ‘Zolang hij geen geweld heeft gebruikt of haar heeft bedreigd.’

‘We zouden de aangifte wel moeten kunnen vinden.’

Er verscheen een aarzelende grimas op het gezicht van Lena. ‘De persoon die dan met haar had gesproken, zou gevraagd hebben naar concrete bedreigingen en zo, en dan had ze bijna niets te melden gehad. Dan zou ze zich netjes omgedraaid hebben en vertrokken zijn zonder ook maar ergens van aangifte te hebben gedaan. Ze zou alleen tegen zichzelf hebben gezegd dat ze de volgende keer op de conservatief-liberale partij zou stemmen.’

Gunnarstranda grijnsde. ‘Goed zo, Lena, jij komt er wel. Ga zo door, dan word je de baas hier.’

‘Ik ga het wel even checken,’ zei ze en ze bladerde verder door de foto’s.

Hij keek naar de monitor. ‘Hebben we een fototoestel?’

Ze schudde haar hoofd. ‘Er zijn geen fototoestel en laptop gevonden. Ook geen geheugenkaartjes van het fototoestel. Alles wijst erop dat de moordenaar op de foto’s uit was.’

‘Almeli kan de moordenaar van Veronika hebben gefotografeerd, bijvoorbeeld toevallig toen hij foto’s van haar aan het maken was,’ zei Gunnarstranda.

Lena glimlachte scheef. ‘Het lijkt erop dat jij en ik hetzelfde denken.’

Gunnarstranda wreef over zijn kaak. ‘De dader kan hen allebei hebben gekend, zowel Veronika als Almeli.’

Lena haalde haar schouders op. ‘Deze foto’s komen van de extra harddisk die de dader niet heeft gevonden of niet mee kon nemen. De foto waarnaar hij op zoek was kan net zo goed hiertussen zitten als op het fototoestel of de laptop. Ik wil je graag een wat bijzondere fotoserie laten zien.’

Ze trok de laptop naar zich toe en haalde een nieuwe serie foto’s tevoorschijn. ‘Hier,’ zei ze. Het onderwerp was een man die bezig was de straat over te steken. De man was rond de veertig, had kort haar en een korte, ruige baard. Zijn haar begon grijs te worden. Hij droeg een kort jack en een donkere spijkerbroek. Op de volgende foto was te zien dat de man in een donkere auto stapte. De derde foto was van de auto die wegreed.

‘Drie foto’s die volstrekt afwijken van de andere,’ zei Lena. ‘De overige foto’s zijn of studies van Veronika Undset of natuurfoto’s, maar deze drie zijn duidelijk spionagefoto’s van deze man. Eén ding is zeer opvallend.’

‘Wat dan?’

‘De foto’s van de man zijn op de disk opgeslagen de dag nadat het lijk van Veronika werd gevonden. Dezelfde dag dat Almeli naar zijn werk belde om zich ziek te melden.’

‘Hij was dus niet ziek, hij was foto’s aan het maken,’ zei Gunnarstranda en hij leunde achterover op zijn stoel. ‘Laat nog eens de foto van die kerel zien.’

De man op de foto stapte flink door, zonder te weten dat hij werd gefotografeerd. Bij zijn achterste voet was vaag een donkere schaduw te zien.

‘Waarom is de achtergrond zo wazig?’ vroeg Gunnarstranda.

‘Almeli heeft ingezoomd met een bepaald type telelens, driehonderd millimeter of meer. Hij heeft op afstand staan fotograferen. We hebben het over spionagefoto’s.’

Gunnarstranda wees naar de schaduw bij de voet van de man. ‘Dat,’ zei hij, ‘is een middenberm.’

Lena knikte.

‘Het is vermoedelijk een weg in de stad, die opgedeeld wordt door een middenberm.’

‘De Kirkeveien?’

‘Kan, maar dat is niet zeker.’

‘De Gyldenløves gate?’

Gunnarstranda haalde zijn schouders op en keek nog eens naar de drie foto’s. De man die de straat overstak. De man die in een auto ging zitten. De auto die wegreed.

‘Er is iets vreemds aan,’ mompelde hij en hij voegde eraan toe: ‘Geen kenteken. Waarom heeft Almeli het kenteken niet gefotografeerd?’

Lena Stigersand haalde haar schouders op. ‘Misschien was hij te zenuwachtig. Dat zou ik in elk geval wel zijn als ik spionagefoto’s van een moordenaar aan het maken was.’

Gunnarstranda leunde achterover. ‘De Kirkeveien kan het niet zijn,’ zei hij. ‘De auto rijdt over een kruispunt zonder verkeerslichten. Op de Kirkeveien zijn overal verkeerslichten.’ Hij haalde diep adem. ‘Laat de foto’s rondgaan. Ik wil weten waar de foto is genomen. Ik wil deze man vinden.’