Voor als u zelf op onderzoek gaat

O ver heel Nederland verspreid bevinden zich talloze grote en kleine musea, gedenkplaquettes, begraafplaatsen en monumenten die met de Tweede Wereldoorlog te maken hebben. Voor een complete lijst kunt u terecht bij de Stichting Informatie Tweede Wereldoorlog ( stiwot ) of op de site www.oorlogsmusea.nl. Hier presenteren we alvast een selectie van musea die u op weg kan helpen.

Onderduiken in Aalten

Museum Markt 12 vertelt de verhalen van gewone mensen (Duitsers en Nederlanders) in een ongewone tijd, namelijk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Grensplaats Aalten had tijdens de oorlog het hoogste aantal onderduikers in Nederland. Deze onderduikers zaten ook in Markt 12. Maar het museum gaat zeker niet alleen over onderduiken. U gaat letterlijk op onderzoek in het museum om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van alle aspecten van de oorlog.

Museum Markt 12

Markt 14, 7121 CS Aalten

tel: 0543-47 17 97

www.markt12.nl

Herdenken in Amsterdam

In 1942 en 1943 was de Hollandsche Schouwburg het gedwongen verzamelpunt van vele duizenden Joden uit Amsterdam en omstreken, voordat zij naar Kamp Westerbork werden gedeporteerd. In 1962 werd de Hollandsche Schouwburg een monument ter nagedachtenis aan de Joodse slachtoffers van de naziterreur. Op de eerste verdieping is een tentoonstelling te bezichtigen over Jodenvervolging in Nederland.

Hollandsche Schouwburg

Plantage Middenlaan 24

1018 DE Amsterdam

tel: 020-5310340

www.hollandscheschouwburg.nl

Verzetsmuseum in Amsterdam

In de permanente expositie van het Verzetsmuseum roept een decor van nagebouwde straten en wand vullende foto’s de sfeer op van de oorlogsjaren. Authentiekevoorwerpen, foto’s en documenten, film- en geluidsfragmenten vertellen de geschiedenis van mensen in oorlogstijd. Verder is er een afdeling over Nederlands-Indië en er is een multimediatoer over keuzes maken speciaal voor kinderen.

Verzetsmuseum

Plantage Kerklaan 61

1018 CX Amsterdam

tel: 020-6202535

www.verzetsmuseum.org

Het dagelijks leven in Arnhem

Het Arnhems Oorlogsmuseum 40-45 laat niet alleen zien wat er zich toen in Arnhem en omgeving heeft afgespeeld, maar het presenteert ook voorwerpen uit het dagelijkse
leven. Van Sunlight-zeep en Consi-sigaretten tot surrogaatkoffie en een ingenieus in een schilderij ingebouwd radiotoestel. Verder een uniek overzicht van militaire voertuigen, wapens en uniformen.

Arnhems Oorlogsmuseum 40-45

Kemperbergerweg 780

6816 RX Arnhem

tel: 026-4420958

www.arnhemsoorlogsmuseum.nl

Herbeleven in de Achterhoek

Behalve dat het museum vol zit met allerlei persoonlijke en meer algemene objecten uit de oorlog, organiseert de bijbehorende stichting ook re-enactment spektakels van de Slag om de Achterhoek. Daarbij worden dan objecten zoals Duits luchtafweergeschut ingezet.

Achterhoeks Museum 1940-1945

Marktstraat 6

7255 CA Hengelo (gld)

tel: 0575-465170/463942

www.achterhoeksmuseum1940-1945.nl

Kiezen in Friesland

Het Verzetsmuseum Friesland gaat niet over de hele Tweede Wereldoorlog. Die oorlog is te groot en het museum te klein. Het hoofdthema van het museum is ‘Kiezen, Toen en Nu’. Iedereen staat elke dag voor keuzes. U kunt een goede keuze maken, maar ook een foute. Niet kiezen is ook een keuze. Soms hebt u niets te kiezen.

Verzetsmuseum Friesland

Turfmarkt 11

8911 KS Leeuwarden

tel: 058-2120111

www.verzetsmuseum.nl

Het verscholen dorp in Vierhouten

In de Tweede Wereldoorlog zijn in het bos bij Vierhouten op de Veluwe hutten gebouwd om onderduikers in onder te brengen. Ter herinnering daaraan zijn op dezelfde plaats drie hutten nagebouwd. U kunt ze vrij bezoeken; een informatiepaneel geeft duidelijke uitleg. Direct nabij is een herdenkingsmonument te zien.

Informatie over ‘Het verscholen dorp’ is verkrijgbaar in Museum De Ouwe Schuure, Elspeterbosweg 33, Vierhouten.

Museum Het Verscholen Dorp

Nunspeterweg 1

8076 RA Vierhouten (Nunspeet)

tel: 0577-411264

Oorlog in wereldstad Rotterdam

Het museum heeft een vaste opstelling over de oorlog. Aan de hand van voorwerpen, beeld en tekst wordt een helder overzicht geschetst van de periode ’40-’45, en met name van de gebeurtenissen in en rond Rotterdam. Daarbij komen onder andere de volgende thema’s aan bod: propaganda, mobilisatie, dagelijks leven, vergeten bombardement, haven/koopvaardij, loods 24, verzet, razzia, hongerwinter, voedseldroppings, bevrijding en bezinning.

Oorlogsverzetsmuseum Rotterdam

Coolhaven 375

3015 GC Rotterdam

tel: 010-4848931

www.ovmrotterdam.nl

Opstand der Georgiërs op Texel

Het Luchtvaartmuseum besteedt onder andere aandacht aan de vergeten opstand der Georgiërs in april 1945, de luchtoorlog boven Texel en de deportatie naar Assen. De opstand van de door de Duitsers tot dienst gedwongen Georgische soldaten in april 1945 vormt een dieptepunt in de Texelse oorlogsgeschiedenis.

Luchtvaart & Oorlogsmuseum Texel

Vliegveld Texel

1795 JS Texel

tel: 0222-311689

www.luchtvaartmuseumtexel.nl

Uniek SS-kamp in Vught

Kamp Vught was het enige niet in Duitsland gelegen SS-concentratiekamp. U kunt het monument en onderdelen van het vroegere kamp, zoals een barak, bezoeken. Het bezoekerscentrum bevat onder meer permanente tentoonstellingen, een bezinningsruimte en een reactiemuur.

Nationaal Monument Kamp Vught

Lunettenlaan 600

5263 NT Vught

tel: 073-6566764

www.nmkampvught.nl

Bevrijding van Walcheren

Het Polderhuis Westkapelle, Dijk- en Oorlogsmuseum laat zien hoe Walcheren werd bevrijd. De Westkapelse zeedijk speelde daarin een hoofdrol. Als bolwerk van de Atlantikwall werd het eiland Walcheren zwaar bewaakt. De bevrijding was een zware operatie waarbij de dijken gebombardeerd werden. Ook het dorp werd verwoest en daarbij kwamen veel inwoners om.

Polderhuis Westkapelle, Dijk- en Oorlogsmuseum

Zuidstraat 154-156

4361 AJ Westkapelle

tel: 0118-570700

www.polderhuiswestkapelle.nl

Monument op het internet

Het Digitaal Monument voor de Joodse Gemeenschap in Nederland is een monument op internet om de herinnering levend te houden aan alle mannen, vrouwen en kinderen die tijdens de Duitse bezetting als Joden zijn vervolgd en die de Sjoa niet hebben overleefd. Alle personen die in het Monument zijn opgenomen hebben een eigen persoonspagina waarop zij worden herdacht. Volgens de Joodse traditie ‘leeft iemand voort’ zolang er herinneringen aan hem of haar worden bewaard. Tijdens de Sjoa zijn tienduizenden Joden uit Nederland omgebracht aan wie geen of slechts vage herinneringen bestaan.

Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in
Nederland

www.joodsmonument.nl

De volgende musea hebben minder introductie nodig.

Anne Frank Huis

In het wereldberoemde Anne Frank Huis kan men de onderduikplaats bezoeken waar Anne Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog haar dagboek schreef.

Prinsengracht 267

1016 GV Amsterdam

tel: 020-5567105

www.annefrank.org

Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945

Het museum toont aan de hand van de bevrijdingsgeschiedenis van Nederland en Europa de actuele betekenis van vrijheid, democratie en mensenrechten.

Wylerbaan 4

6561 KR Groesbeek

tel: 024-3974404

www.bevrijdingsmuseum.nl

Liberty Park

Bezoekers aan dit museum worden uitgenodigd om niet alleen kritisch mee te denken over oorlog en onderdrukking, maar ook over het behouden en zo nodig herwinnen van vrijheid.

Museumpark 1

5825 AM Overloon

tel: 0478-641250

www.libertypark.nl

Militair Ereveld Grebbeberg

Het militair ereveld Grebbeberg is niet alleen de laatste rustplaats van Nederlandse militairen die in 1940 sneuvelden bij de verdediging van Nederland, maar ook een educatief park.

Grebbeweg 123

3911AV Rhenen

tel: 0317-612507

www.grebbeberg.nl

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Hier worden de levens van honderdduizend Nederlandse Joden in herinnering gehouden.

Oosthalen 8

9414 TG Hooghalen

tel: 0593-592600

www.kampwesterbork.nl

Museum 1940-1945 regio Dordrecht

Dit museum beschikt over een grote verscheidenheid aan uniformen, gebruiksvoorwerpen, kranten, affiches, foto’s, tekeningen, films, geluidsbanden enzovoort.

Nieuwe Haven 28

3311 AP Dordrecht

tel: 078-6130172

www.museum19401945.nl

Museum Oorlog en Vrede

Dit museum schenkt vooral aandacht aan de vervolgingen. De collectie bestaat voornamelijk uit een groot aantal kranten en documenten vanaf 1933.

Ginnekenweg 76

4818 JH Breda

tel: 076-5214156

http://home.wanadoo.nl/wimmol