De buitenspelregel? Daar doet linksback Niek (10) dus mooi niet aan. In zijn debuutjaar bij de voetbalacademie van Vitesse/AGOVV in Arnhem speelt hij voor het eerst in een ploeg met elf man op een groot veld. Zijn medeverdedigers zetten regelmatig de buitenspel-val open, Niek heft hem consequent op. Want als de grens éven niet oplet, dan hangt-ie, zo redeneert hij. Nieks idool is de extraverte spits Didier Drogba van Chelsea. Hij ziet er cool uit met zijn vlechtjes, en hij is explosief.
Na twee maanden heeft de keeper van de D3 al 32 keer moeten vissen. Vandaag op Papendal, in een ijzig zonnetje, staat het in de rust 0-6 voor De Treffers D1. Alle goals kwamen van links. Geen enkele uit de zone van Niek —hij volgt de rechtsbuiten als een schaduw. Die is twee jaar ouder, twee koppen groter —zoals al zijn tegenstanders in de eerste klasse. 'Van verliezen leer je het meest', is de filosofie van Vitesse.
Ergerlijker is dat de D3-selectie maar uit veertien spelers bestaat. Elke zaterdag weet trainer Jos met moeite elf jongens op de been te krijgen. Het is de makke van veel BVO's uit de provincie. Tussen die elf zit ook nog eens veel opvulling, begreep vader Theo van een andere vader. 'Zou Niek ook opvulling zijn?' Anderzijds, op zijn decemberrapport stond negentien keer 'voldoende' of 'goed' en maar een keer 'onvoldoende'. Niek moet meer praten in het veld, brutaler worden.
'Je bent veel te aardig Niek', schreef de trainer erbij. 'De anderen mogen ook best wel materiaal van het veld meenemen. Je moet je meer laten coachen. Het verdedigen gaat uitstekend, ze komen je twee keer tegen. En met je tweebenigheid en snelheid onderscheidt jij je van de anderen. Maar met de aanval mag je je best iets meer bemoeien. Ga zo door, je wordt met de dag beter.'
De trainer denkt dat Niek hem begrijpt, maar krijgt weinig respons.
Vier keer in de week in de auto tussen Doorn en Arnhem probeert ook Theo zijn zoon te stimuleren tot wat meer communicatie. Niek staart naar de donkere naaldbossen langs de A12. Hij verlangt naar een van zijn geheime, zelfgebouwde, ondergrondse hutten in de bossen rond Doorn. Onder de grond hoeft hij niet te praten.
'Lekker gespeeld Niek, je ging nu ook goed mee naar voren.'
'Pap, alsjeblieft geen wedstrijdbespreking.'
'Oké.'
Niek kijkt uit het raam. Hij ging niet alleen goed mee naar voren, hij coachte ook een paar keer een medespeler. 'In je rug,' zei hij zachtjes tegen de linkshalf toen hij hem de bal inspeelde. Eigenlijk weet hij dan niet goed wat hij moet zeggen, het is allemaal zo logisch. 'Bied je aan. Aansluiten. Met zijn allen erop.' Waarom moet hij anderen dat voorkauwen? 'Joh, je moet gewoon wat meer schreeuwen in het veld.'
'Pap, hou op!'
'Zie het nou niet als kritiek Niek. Wat vind je ervan als ik je beloon voor elke keer dat je scoort, net als toen bij DEV Doorn. Tien euro voor elk doelpunt. En als je te veel blijft hangen, een euro eraf.'
'Best.'
Theo vindt het ook best. Sinds Niek de jeugdopleiding op Papendal volgt, is zijn schoolwerk alleen maar vooruitgegaan. De regelmaat doet hem goed. Hij is zelfverzekerder, komt meer voor zichzelf op. Zijn juf op school zegt dat het voetbal hem bepaalde dingen in een jaar heeft geleerd, wat haar in zeven jaar niet was gelukt.
Wat dat betreft is Theo meer bezig met zijn oudere broer Bram (12), de veelscorende aanvaller van tweedeklasser DEV Doorn D1 maar helaas geboren op 31 december. 'Was-ie een paar uur later geboren,' zeiden scouts van FC Utrecht en Vitesse, 'dan hadden we hem graag bij de 1996-lichting willen hebben.' Nu nemen elk jaar zijn kansen verder af, want de achterstand op opgeleide spelers wordt steeds groter. Bram is trots en jaloers op zijn broertje. Theo zoekt een hoger geklasseerde C-selectie elders voor Bram, zodat ook hij kan doorgroeien.
De ruststand bij VAVA D3-De Treffers D1 is 0-6. De trainer puzzelt met posities, behalve met die van Niek. Vanaf dag één was hij linksback en die plek staat-ie dus nooit van zijn leven meer af. 'Zou het niet beter zijn als hij af en toe een linie doorschuift,' vraagt Theo eens voorzichtig aan de trainer. 'Een beetje rouleren kan toch geen kwaad voor zijn ontwikkeling?'
'Nee,' is het antwoord. 'Ik verwacht dat Niek daar zelf mee komt.'
Nou, dan kan de trainer lang wachten. Ook in de tweede helft frustreert Nieks zeldzame combinatie van een conservatieve spelopvatting en een tweebenige, fluwelen techniek de Treffersrechtsbuiten diep. Niek lijkt zich aan hem te hebben vastgeketend. Na de zoveelste verovering van een bal speelt hij zich soepeltjes vrij met een balletje achter het standbeen langs, levert hem dan snel in bij een medespeler.