IEDEREEN LEERT
AAN IEDEREEN
Studenten 5de jaar ICT Galileolyceum verzorgen zes
maandagvoormiddagen workshop ‘Web 4.0’ voor senioren uit regio
Zwolle. Schrijf nu in!
De oma van Ben is sterk geïnteresseerd in de Spaanse cultuur. Haar
hele leven al gaat zij samen met opa op vakantie naar Spanje,
steeds naar een ander deel. Ze heeft ook veel over de Spaanse
cultuur gelezen en kent er intussen al flink wat mensen. Opa en oma
hebben wat centen opzij gezet en denken er aan om een
vakantiehuisje te kopen zodat ze elke winter in Spanje kunnen
doorbrengen. Het zal ook voor de kinderen en kleinkinderen leuk
zijn om af en toe op bezoek te komen en er samen te genieten. Ze
zien het al helemaal voor zich. Ze voelen weinig voor toeristische
locaties zoals Benidorm, wat niet alleen heel duur is, maar waar je
bovendien vaker Nederlands dan Spaans hoort praten, zeker in de
winter. Nee, ze dromen er van om iets in het binnenland te kopen,
zodat ze meer contact kunnen hebben met de lokale bevolking.
Ben, die een goede band heeft met zijn grootmoeder, kent haar droom. Als hij in de les hoort, dat ze de week nadien aan lessen Spaans beginnen, vertelt hij er zijn oma over.
‘Wat als je nu eens mee die lessen Spaans zou volgen?’ stelt Ben voor.
‘Ah nee, ben je mal? Ik zou helemaal uit de toon vallen. Het geeft toch geen pas dat een oude dame in een klas vol jongelui gaat zitten?’ repliceert ze.
‘Ik denk dat we nog heel wat van je zouden kunnen opsteken, hoor…’
‘Dat is misschien wel zo, ik ken nogal wat van Spanje. Maar jouw lerares vindt dat vast niet goed.’
‘Ik kan het haar altijd eens vragen…’
Ben voegt de daad bij het woord. Ann moet er toch eens over nadenken. Als iedereen zijn familie begint mee te brengen, waar eindigen ze dan? Ze kan er ook mee in de problemen komen. ’s Avonds heeft ze een inval: het is toch niet verboden om een expert mee te nemen naar de klas, iemand die Spanje heel goed kent?
Ben is blij als hij het antwoord hoort. Oma pruttelt eerst nog wat tegen, maar een paar dagen later loopt ze na vijftig jaar weer een klaslokaal binnen. De medeleerlingen van Ben zijn op de hoogte en kijken geamuseerd hoe de oudere dame tussen hen gaat zitten. ‘Buenos dias!’ leidt Ann de les in…
In een razendsnel veranderende wereld heb je een voordeel als je
snel leert. Een van de mogelijkheden is om van zoveel mogelijk
mensen te leren. Open Innovatie heeft in het bedrijfsleven al een
tijdje zijn weg gevonden. Het betekent dat je als bedrijf niet
alleen innoveert met je eigen ontwikkelingsafdeling, maar dat je
daar in eerste instantie alle afdelingen bij betrekt. Daarna kun je
ook de hulp van externen zoals klanten en experts inroepen. Zo
krijg je veel meer inspiratiebronnen. In de gemeenschap is het niet
anders. Niemand weet meer dan iedereen samen. Jongeren hebben het
voordeel dat ze opgegroeid zijn met de allernieuwste technologieën.
Voor hen is het aanleren van new stuff een fluitje van een
cent. Anderzijds doe je, naarmate je ouder wordt, ook heel veel
levenservaring op. Als je die ervaring op een jongere leeftijd kunt
meepikken, ga je ook veel sneller vooruit. Intergenerationeel leren
is dus ontzettend belangrijk: ouders leren van kinderen, kinderen
van grootouders, grootouders van ouders.
Dat is vast een van de trends in het onderwijs van de toekomst. Op dit moment zetten we nog te leerlingen samen per leeftijd samen, zonder veel rekening te houden met hun ontwikkelingsniveau.
In de toekomst zal de leerkracht flexibeler inspelen op de hiaten die de leerlingen nog vertonen tegenover de dromen die zij willen realiseren. Voor de ontbrekende vaardigheden en kennis kijkt de leerkracht samen met de leerlingen hoe ze die het beste kunnen aanleren en van wie. Zo werkt Open Onderwijs.
IN EEN NOTENDOP
| VAN | NAAR |
| Leerlingen per leeftijd | Intergenerationeel leren |
| Gesloten en lokaal onderwijs | Open en verbonden onderwijs |
| Leren volgens een vast leerplan | Leren in functie van wat de leerling nodig heft |
TIPS VOOR LEERKRACHTEN
• Wissel eens van klas met een collega. Kies ook voor collega’s in een andere school van de scholengemeenschap of voor een collega uit een school in een andere provincie.
• Geef zelf het goede voorbeeld door jezelf continu te ontwikkelen en door je interesse in nieuwe technologieën. Gebruik ook meer de media van je leerlingen. Vraag hen gerust hoe het werkt. Ze zullen je het graag tonen.
• Laat je verrassen door Adora Svitak, een van de jongste leraren (www.ted.com/talks/adora_svitak.html).
• Laat je inspireren door MyMachine op www.mymachine.be.
MyMachine is een project voor kleine en grote kinderen die een eigen ‘droommachine’ willen maken. Kinderen uit het basisonderwijs bedenken een idee, studenten uit het hoger onderwijs maken het ontwerp en leerlingen uit het technisch onderwijs realiseren het ten slotte. Gedurende het hele traject kunnen leerlingen en studenten beroep doen op de expertise en ondersteuning van diverse bedrijven en organisaties om zo de knapste en mafste machines te realiseren.
• Je kunt regelmatig externe personen in je les uitnodigen: een inspirerende architect, een muzikant, iemand uit het bedrijfsleven, een designer… Als je zelf niet meteen iemand kent, vraag het dan eens in de klas, wellicht is er wel iemand die een goed contact heeft. LinkedIn en Twitter kunnen daarbij helpen, maar ook ouders van leerlingen.
• Organiseer leeractiviteiten voor verschillende leeftijdsgroepen tegelijk (natuurwandeling, excursie, bibliotheekbezoek…) en houd een discussie over een bepaald thema. Waarom zet je niet een project op waarbij jongeren via video-interviews aan senioren uit de buurt inlichtingen vragen over hoe de buurt er in hun puberjaren uitzag en wat zij zoal deden in die tijd?
• Laat tweedejaarsleerlingen helpen bij huistaken van eerstejaars en omgekeerd.
• Organiseer een pedagogische studiedag met workshops die verzorgd worden door leerlingen uit je school. Leerlingen kunnen zo aan leerkrachten leren hoe ze een website kunnen bouwen of hoe ze nieuwe danstrends beleven.
• Doe aan jobshadowing of beroepobservatie. Op Wikipedia vind je daarover de volgende uitleg: ‘Job Shadow, in its most traditional sense, is a program for high school students to find out what it is like to be in a specific profession. This helps the student to choose the college program (higher education/training) and subsequently the profession that they would like to choose. However, the act of job shadowing is also utilized by college students, sometimes within the terms of an internship, or by non-student adults simply wanting to experience a particular career opportunity.’
Jobshadowing betekent dus dat je iemand van dichtbij volgt terwijl die een beroep uitoefent. Je kleeft als het ware aan die persoon en krijgt zo inzicht in de inhoud van zijn baan en in zijn dagelijkse beroepsmatige activiteiten.
Concreet kan dat betekenen dat je als leraar in een hotelschool gedurende twee weken een cateringmanager van een universitair ziekenhuis volgt in al zijn beroepsactiviteiten. Jobshadowing kan erg verrijkend werken en is een alternatief voor het volgen van specifieke beroepsopleidingen.
TIPS VOOR LEERLINGEN
• Interview je ouders en grootouders. Stel de volgende vragen:
- Wat hield je bezig toen je 20 jaar was?
- Heb je nog materiaal van toen?
- Hoe zou je nu als 20-jarige willen zijn?
Maak er een reportage van en deel die met je klasgenoten.
• Wat willen je ouders binnen tien jaar zijn? Wat gaan zij dan doen? Wat ben jij dan aan het doen? Hoe oud ben je dan?
• Organiseer een pedagogische studiedag: welke workshops ga jij als leerling begeleiden voor je leerkrachten? Wat kun jij je leerlingen aanleren?
TIPS VOOR HET BELEID
• Stimuleer inspirerende voorbeelden van intergenerationeel leren zoals de Kinderuniversiteit, een jaarlijks initiatief van de Universiteit Antwerpen (google naar ‘kinderuniversiteit Antwerpen’).
• Trek opnieuw het budget op voor innovatieve projecten (proeftuinen en dergelijke).
• Stimuleer ontmoetingen tussen generaties. Ontwikkel een visie op intergenerationeel leren of ‘familieleren’.
• Voorzie subsidies voor intergenerationeel leren. Laat volwassenenonderwijs, lager onderwijs, secundair onderwijs, hoger onderwijs en universiteiten met elkaar samenwerken.
• Zet bruggepensioneerden en senioren actief in als vrijwilligers om bepaalde leerinhouden aan te leren. Zo kan een gepensioneerde prverantwoordelijke bijvoorbeeld studenten in de journalistiek coachen.
• Zorg voor centra waar niet alleen leergemeenschappen gehuisvest zijn, maar waar ook mensen uit alle leeftijdscategorieën samenkomen. Denk bijvoorbeeld aan scholen waar ook senioren komen kaarten en waar ook andere activiteiten plaatshebben. Beperk de centra waar slechts één leeftijdsgeneratie komt. Bezoek inspirerende buitenlandse voorbeelden van ‘gemengde’ centra waar zowel jongeren als senioren samen hun vrije tijd doorbrengen en leren van elkaar.
