INLEIDING

Het onderwijs in Vlaanderen en Nederland geniet een goede reputatie. De vraag is of dat voldoende is in turbulente tijden. Met het boek Edushock roepen wij op tot meer creativiteit en innovatie in het onderwijs. We beschrijven een aantal choquerende trends die onze maatschappij drastisch veranderen. De invloed ervan zien we dagelijks in de media. We ervaren een nooit geziene verschuiving, een shift. Dat vormt een enorme uitdaging voor ons leervermogen. Wat we nodig hebben, is overvloedig in onszelf beschikbaar: brainpower of intellectueel vermogen!

We moeten niet altijd naar nieuwe externe middelen zoeken om intellectueel vermogen te ontginnen. The key to the treasure is the treasure. De sleutel tot meer creativiteit ligt bij onszelf. Educatie speelt daarbij een hoofdrol. De grootste hefboom van jong talent vind je net in het onderwijs terug. Het biedt de gelegenheid bij uitstek om het intellectuele vermogen te optimaliseren. Maar ziet het huidige onderwijssysteem daar voldoende kans toe? Of zijn er toch vernieuwingen nodig?

Innovatie in het onderwijs gebeurt het best van binnenuit. We moeten niet wachten op de volgende grote herstructurering. Met Edushock brengen we een brede waaier van pittige tips en tricks om het leren van de toekomst van onderuit te wijzigen. Ze zijn daarom vooral bedoeld voor de onder-wijziger. Dit is geen spelfout. Je vindt ‘onderwijziger’ (nog) niet in Van Dale terug. Het is een woord dat wij gebruiken voor iedereen die zelf het initiatief neemt om educatie opnieuw uit te vinden. Een onderwijziger is in de eerste plaats een leerkracht, maar het kan ook een leerling zijn, een ouder, iemand van de schoolraad of zelfs het beleid.

Duizenden leerkrachten en docenten zetten zich vandaag met hart en ziel in om leerlingen en studenten te enthousiasmeren en hun persoonlijke ontwikkeling te ondersteunen. Zij staan model voor heel wat tips in Edushock.

TWINTIG TRENDS

Dit boek is opgebouwd rond twintig trends die de wereld in de komende jaren op maatschappelijk, technologisch en menselijk vlak zullen transformeren. We stellen deze trends voor als fictieve tweets uit de toekomst. Een tweet is een zin van maximaal 140 karakters waarmee je op het sociaal netwerk Twitter wereldwijd informatie uitwisselt.

Na iedere tweet volgt een toekomstverhaal met leerkracht Ann en leerling Ben in de hoofdrol. Het verhaal illustreert de trend die we met de tweet belichten. Na het verhaal schetsen we een visie op het creatieve leren van de toekomst. Die visie vatten we samen in een notendop. Op basis daarvan reiken we adviezen en tips aan die je als onderwijziger inspireren tot concrete actie.

Sommige tips (1 BREINTJE) zijn gemakkelijk en kun je onmiddellijk via minimale, individuele inspanning realiseren. Andere tips (2 BREINTJES) vragen meer energie, meer tijd, meer middelen en vaak ook samenwerking met anderen. Tot slot zijn er tips (3 BREINTJES) die een nog bredere betrokkenheid vereisen en op langere termijn realiseerbaar zijn.

We beginnen met adviezen voor leerkrachten. We zijn er ons van bewust dat sommige tips niet passen in een lesuur van 50 minuten. Veel ideeën zijn ook vakoverschrijdend en schooloverschrijdend. Daarom geven we ook aantal adviezen voor het beleid, voor het management van de school en de overheid.

Vanzelfsprekend zijn de leerlingen het meest betrokken bij onderwijs. We geven ook voor hen specifieke tips.

Een helikopterbeeld van de trends zie je in de kernwoorden van de onderstaande mindmap. Ze zijn gegroepeerd in vijf hoofdstukken volgens het letterwoord SHOCK.

Je kunt de tweets een voor een lezen, maar je kunt ook zappen. Edushock wil immers vooral een permanente inspiratiegids zijn. We verwelkomen je ook graag op de begeleidende website www.edushock.be. We besluiten het boek met een inspirerend ‘uit-het-leven-gegrepen’ modelvoorbeeld van Klaas, een jongere die op een heel originele manier nu al manifesteert wat we in de twintig tweets aanreiken.