Ik geloofde niet echt dat ik afscheid nam van iemand of van mijn huis in de stad. Ik was ervan overtuigd dat ik eerder vroeg dan laat weer terug zou komen. Toen we die avond terug waren in hel appartement hing papa rond als een zenuwachtige aanstaande vader en liep voor mijn deur te ijsberen terwijl ik zonder enig enthousiasme bezig was te pakken.

'Neem niet die barbaarse kleren van je mee, Phoebe. Dan jaag je je oom en tante alleen maar de pest in. Laat ze hier,' zei hij smekend. 'En geen ring in je neus en je navel, en geen sigaretten. In godsnaam, geen sigaretten. Ze wordt des duivels als ze mensen ziet roken, een ware furie.'

Het ergerde me dat hij zo bang was voor tante Mae Louise.

ik heb geen barbaarse kleren, papa. En ik ben niet van plan om ouwewijvenkleren te dragen alleen om haar een plezier te doen.'

'Je móét zorgen dat dit goed gaat,' zei hij. 'Doe het langzaamaan, dag voor dag. Ik kom zo vaak ik kan langs, en ik beloof je dat ik in het weekend ergens met je naartoe ga.'

'Waarheen, papa? Een pretpark?'

ik probeer alleen het zo goed mogelijk te doen.' protesteerde hij. 'We kunnen naar een film of een gezellig restaurant, wat je maar wilt, maar je komt niet hier terug om met die jeugddelinquenten rond te hangen. Vraag me dat dus niet.'

'Goed,' zei ik. Ik keek naar een minirok waarvan ik wist dat die tante Mae Louise in alle staten zou brengen, en gooide hem toen op de kastvloer.

'Misschien ben ik beter af met een vreemd pleeggezin,' mompelde ik.

Toen ik gepakt had belde ik Sylvia en vertelde haar wat er aan de hand was.

'Je gaat verhuizen?'

'Het is maar tijdelijk,' zei ik. 'Geloof me.'

'Goed. Zo ver is het trouwens niet,' zei ze. 'Je kunt in de weekends bij mij komen logeren.'

Dat vrolijkte me wat op, tot ik bedacht dat tante Mae Louise het waarschijnlijk niet goed zou vinden. Papa had het al duidelijk verboden. Ik zou het niet pikken, zwoer ik. Ik zal zo snel weer terug zijn dat het papa zal duizelen. En anders loop ik weg, net als mama.

'Misschien kunnen jij en Beneatha daar ook een keer naartoe komen,' stelde ik Sylvia voor.

'Wat is daar te doen?' vroeg ze.

'Geen idee. Als ik het weet, zal ik het je vertellen.'

'Het beste ermee.'

Ik was zo gedeprimeerd dat ik niet kon slapen, dus stond ik weer op en ging naar de zitkamer waar papa naar de tv zat te staren. Ik kon zien dat het hem niet interesseerde waar hij naar keek. Zijn ogen waren glazig, en hij merkte niet eens dat ik naast hem stond.

Hij kan zich ook niet erg gelukkig voelen over de wending die zijn leven heeft genomen, dacht ik. maar veel medelijden had ik niet met hem. Ik vond eerder dat hij er iets aan moest doen, bewijzen dat hij die ruggengraat had waarvan mama beweerde dat die ontbrak. Waarom was hij zo verslagen? Een hoop vriendinnen van me woonden bij een alleenstaande ouder, en dat ging prima.

'Waarom zoek je niet gewoon een baan in de stad, papa?' vroeg ik. 'Dan zou je thuis kunnen zijn en niemand zou me komen weghalen. Misschien zouden we ook naar een beter appartement kunnen verhuizen.'

'Hè?' vroeg hij, opkijkend.

ik vroeg waarom je geen andere baan zoekt.'

Hij schudde zijn hoofd en keek me aan alsof ik hem vroeg naaide maan te gaan.

ik heb dit te lang gedaan om nu nog te veranderen, Phoebe. Binnenkort krijg ik een betere route met betere klanten. Er gaat iemand met pensioen, en dan kunnen we betere plannen maken.'

'O, ja. Dit beter, dat beter, binnenkort,' zei ik vol afkeer en ging naar bed om mijn frustratie en woede diep in mijn kussen te begraven.

Verroest, mama, je had me op zijn minst mee kunnen nemen. Ik viel in slaap terwijl ik daarover droomde.

De volgende ochtend was papa eerder op dan ik; hij had mijn koffer al bij de deur gezet.

'Je kan bijna niet wachten tot je van me af bent, hè?' zei ik verbitterd.

'Je weet dat dat niet waar is, Phoebe. Je weet net zo goed als ik wat er aan de hand is. Maak het niet moeilijker voor me dan het al is. Of voor jezelf.'

Stuurs dronk ik wat sap, smeerde wat jam op een toastje en dronk een kop koffie. Hij zat met neergeslagen ogen in zijn kopje te roeren. Dit zou wel eens ons laatste gezamenlijke ontbijt kunnen zijn, dacht ik, en ondanks alles begon ik medelijden met hem te krijgen. Ik stelde me voor hoe hij in zijn dooie eentje in deze afbraak zou zitten. Wat zou hij doen om zich te amuseren? Waar zou hij naar uitkijken?'

'Ga je met een nieuwe vrouw uit?' vroeg ik. Hij hief zijn hoofd met een ruk op.

'Wat bedoel je?'

'Een nieuwe vrouw? Mama is voorgoed bij je weg, dus waarom niet?'

Toen ik nog heel jong was, had ik hem en mama zich zien gedragen als man en vrouw: elkaar zoenen, elkaars  hand vasthouden, lachen en zelfs dansen. Ik had geen idee waardoor dat allemaal veranderd was. Het leek bijna van de ene dag op de andere te zijn gebeurd.

'Ik zal nooit uitgaan met een andere vrouw zolang ik nog met je moeder getrouwd ben, Phoebe. Dat is overspel.'

'Nou, zij doet het toch ook.'

'Ik ben haar niet,' zei hij.

'Maar je gaat toch scheiden?'

Hij knikte langzaam, alsof het hem moeilijk viel, als iemand die zijn moeilijkheden niet onder ogen wil zien.

'Dus,' zei ik schouderophalend, 'moetje eerst de papierwinkel afwerken voordatje weer wat plezier kunt hebben. Tenzij je in een klooster gaat,' zei ik plagend. Er kwam een felle blik in zijn ogen.

'Zo is het genoeg,' zei hij. 'In tegenstelling tot watje moeder je misschien in je hoofd geprent heeft, draait niet alles om seks,

Phoebe. Seks kan als een paard zijn datje voorttrekt, maar je moet voorkomen dat het op hol slaat. Dan eindig je net zoals zij, in tranen boven een glas goedkope gin in een verlopen bar, in de steek gelaten door mannen die een jongere vrouw hebben gevonden en haar hebben weggegooid als een krant van gisteren. Hou dat in gedachten als je aan haar denkt.'

Het was duidelijk dat hij dat voorzag, of hoopte.

'Je haat haar nu, hè?' vroeg ik.

'Nee. Ik heb oprecht medelijden met haar, maar medelijden zoals ik met iemand zou hebben die een besmettelijke ziekte heeft. Ik wil er niet te dicht in de buurt komen.'

'Zo zijn jullie niet altijd geweest, papa. Wat is er gebeurd?'

Hij keek verbaasd op. Ik dacht dat hij zou zeggen dat ik daar niet aan moest denken, of het ontkennen, maar hij knikte slechts langzaam.

ik denk dat je oud genoeg bent om het te weten. Het is niet de eerste keer dat ze me heeft bedrogen met een andere man. Ik heb haar al eens eerder met iemand betrapt, iemand die ik ook vertrouwde, en in ons eigen huis!'

'Waarom heb je haar niet de deur uitgezet?'

'Zo simpel is het niet, Phoebe. Ik hoopte dal het anders zou worden. Ze leek berouwvol, en ik dacht dat we, als ik haar vergaf, weer op de oude voet door konden gaan. Dat gebeurde niet, maar hel heeft geen zin daar nu nog over te praten. Laten we alleen aan de toekomst denken.'

'Goed,' zei ik. 'De toekomst. Alsof die buiten op me staat te wachten.'

'Hij wacht niet op je. Je moetje toekomst zelf maken.'

Het lag op het puntje van mijn tong om te zeggen: 'Zoals jij hebt gedaan?' Maar zo gemeen was ik niet. Ik staarde om me heen in het kleine appartement. Ik gaf weinig om mijn omgeving. Mijn kamer was piepklein en we hadden altijd problemen met kakkerlakken, maar zelfs een rat raakt gewend aan zijn hol, dacht ik, en heel even, toen het tijd was om te vertrekken, bleef ik in de deuropening staan alsof ik afscheid nam van een vriend.

'Je zult er geen spijl van hebben,' zei papa toen hij mijn korte aarzeling zag.

Ik zei niets. Ik volgde hem naar de auto. Ditmaal leek het of we in een rouwstoet naar Stone Mountain reden. Toen we aankwamen was oom Buster aan het werk, en Jake en Barbara Ann waren op school. Tante Mae Louise begroette ons zonder een spoor van een glimlach. Ik denk dat ze tot op het laatste moment gehoopt had dat het niet door zou gaan.

Papa bracht mijn koffer binnen als een uitgeputte handelsreiziger die bij zijn laatste klant komt. Later stond hij in de deuropening met zo'n bedroefd gezicht dat mijn maag omdraaide.

'Dag, papa,' zei ik. Hij gaf me een zoen op mijn voorhoofd en liep haastig terug naar zijn auto, opgelucht als een muis die aan een kat is ontkomen.

'Kom mee,' zei tante Mae Louise, en volgde me naar mijn kamer, zodat ze over mijn schouder mee kon kijken terwijl ik uitpakte.

'Denk maar niet datje dat naar school aan kunt trekken,' zei ze, wijzend op mijn korte blouse met spaghettibandjes. 'Ik begrijp niet waarom je de moeite hebt genomen dat ding in te pakken en mee te nemen. Ik laat je niet in die vodden naar buiten gaan. Vergeet niet dat alles watje nu doet invloed heeft op je oom en mij. Elke keer als je een beslissing moet nemen, al is die nog zo onbelangrijk, moet je daaraan denken.'

Ik zei niets. Toen ik klaar was, zei ze dat we naar de school gingen om me in te schrijven. Het verbaasde me hoeveel ze had gedaan om mijn komst voor te bereiden. Ze had de schooldecaan, meneer VanVleet, informatie gegeven over mij. Hij was een lange, roodharige man die naar me glimlachte alsof hij ongeduldig had gewacht tot ik eindelijk zou komen, even gespannen alsof hij een uitwisselingsleerling uit een ander land verwachtte.

'We willen datje hier slaagt, Phoebe,' begon hij. Hij tikte op het dossier dat op zijn bureau lag. 'Ik zie datje wat moeilijkheden hebt gehad op je vorige school.'

Tante Mae Louise zei bits: '"Moeilijkheden" is te fraai uitgedrukt.' Ze draaide heen en weer op haar stoel, maar VanVleet bleef glimlachen.

Misschien is het een masker, dacht ik. Iedereen zou een masker nodig hebben om te blijven glimlachen in tante Mae Louises aanwezigheid.

'Wat we graag willen is je zo snel mogelijk op het juiste studie- niveau brengen. Daar hebben we een speciale klas voor, en we willen datje daar begint. Als je eenmaal het juiste studieniveau hebt bereikt, kunnen we je indelen in een van de klassen waarin je thuishoort, maar eerst moeten we zeker weten dat je daar zult slagen. Begrijp je dat?'

Ik haalde mijn schouders op. Het interesseerde me allemaal niets. Ik zou hier toch niet lang blijven.

'Zoals u wilt,' zei ik.

'Wel, bekijk het eens op deze manier,' ging hij verder. 'Je zou toch niet willen dat een leerling uit een lage groep in een veel hogere groep wordt geplaatst? Hoe zou hij of zij het daar redden? Niet erg goed, wel?'

'Wilt u zeggen dat ik in een lage groep hoor?' Ik stak mijn verontwaardiging niet onder stoelen of banken.

Hij keek even naar tante Mae Louise en toen weer naar mij.

ik vrees dat dat ongeveer je studieniveau is, maar maak je geen zorgen. We zullen dat gauw genoeg verhelpen als je een beetje je best doet.'

'U wilt me bij kinderen in een lage groep plaatsen?'

Ik zou in een klas zitten bij Barbara Ann!

'Nee,' zei hij lachend. 'Bij andere leerlingen die wat tijdelijke studieproblemen hebben. Er zijn er bij die ouder zijn dan jij.'

Ik voelde me enigszins opgelucht, maar bleef achterdochtig.

'Ze zal doen wat ze moet doen om te slagen,' beloofde tante Mae Louise hem. 'Ze weet hoe belangrijk het nu is,' ging ze verder, terwijl ze me met haar ogen doorboorde.

'Mooi,' zei hij. 'Ik zal met Phoebe naar meneer Cody gaan, de bijwerkleraar. Je zult merken dat hij een heel goede leraar is, Phoebe. Hij heeft veel successen geboekt.'

'Schiet op,' beval tante Mae Louise, en ik stond op en volgde meneer VanVleet de gang op.

ik weet hoe moeilijk het is ergens opnieuw te beginnen,' zei hij onder het lopen. 'Kom met eventuele problemen eerst bij mij, oké?'

Ik zal u mijn probleem vertellen, had ik willen zeggen. Mijn moeder is ervandoor met een ordinaire oplichter. Mijn vader is te zwak om het allemaal aan te kunnen en heeft me gedumpt bij mijn monsterachtige tante en mijn oom. Ik voel me als Assepoester zon- der enige hoop op een prins en een glazen muiltje. Hebt u misschien een pil of zo die dat alles kan laten verdwijnen?

Maar ik zweeg en liep naast hem verder, luisterend naar zijn beschrijving van de school, enkele belangrijke regels en voorschriften, en hoe ik mijn leven nog kon veranderen en succesvol maken.

Leraren, dacht ik, leven in een fantasiewereld, een zelf gefabriceerde fantasie. Als ze te hard met hun ogen knipperden, zouden ze zien wie en wat hun leerlingen waren, en zouden ze ontmoedigd raken en hard weglopen. Tenminste, zo had ik gedacht over de leraren op mijn oude school. De meesten zagen er verslagen uit en richtten hun onderwijs op de een of twee leerlingen die enigszins veelbelovend leken. De rest herinnerde hen er slechts aan hoe ondoeltreffend ze waren en wie wil herinnerd worden aan een mislukking?

Maar dat was precies wat er met mij gebeurde op dat moment. Mijn mislukkingen werden me onder de neus gewreven.

Meneer VanVleet opende de deur en ik keek naar een tiental leerlingen in de bijwerkklas. Op mijn oude school had ik gehoord hoe dergelijke leerlingen door de leraren werden genoemd. Geestelijk gehandicapt. Wij noemden ze achterlijk.

'Dit is een nieuwe leerlinge, Phoebe Elder,' kondigde meneer VanVleet aan. Sommige leerlingen keken net zo ongeïnteresseerd als toen we binnenkwamen. Sommigen keken een beetje nieuwsgierig, en één meisje met een karamelkleurige huid en lang roodbruin haar, lachte stralend.

Ik sloeg ze allemaal gade en kreeg het gevoel dat ik gedwongen werd in een spiegel te kijken die geen foutje camoufleerde. Was dit echt waar ik thuishoorde?

Meneer VanVleet zag de uitdrukking op mijn gezicht.

'Je zult beslist snel vorderingen maken,' zei hij, 'en je leven weer op de rails krijgen.'

Het enige wat me ervan weerhield me om te draaien en weg te lopen was het besef dat ik nergens heen kon. Mama had geen adres achtergelaten.

'Welkom, Phoebe,' zei meneer Cody, een kleine, gezette en kalende man met zwart krulhaar, een dikke neus en zachte, bijna vrouwelijke lippen. Zijn kin liep zo recht naar achteren dat hij bijna geen kin had. 'Ga hier zitten,' zei hij en schoof een stoel naar

achteren naast het meisje met de stralende lach. Ze lachte nog steeds. Was haar gezicht bevroren? vroeg ik me af.

Meneer Van Vleet nam meneer Cody terzijde, sprak zachtjes met hem en overhandigde hem mijn dossier.

'Oké,' zei meneer Cody. 'Terwijl de anderen hun opgaven afmaken, wil ik graag dat jij deze kleine test doet, die ik opgesteld heb, Phoebe. Dat zal me helpen te bepalen hoe ik het best met je kan werken, oké?'

Iedereen wil me zo graag helpen, dacht ik minachtend. In werkelijkheid wensen ze waarschijnlijk dat ik hier nooit was gekomen.

Hij gaf me de test en met tegenzin begon ik eraan.

'Je zult er geen onvoldoende voor krijgen,' fluisterde het lachebekje.

'Hoezo?'

'Niemand krijgt ooit een onvoldoende voor meneer Cody's tests.'

'Ik zal proberen de eerste te zijn,' merkte ik op. Haar lach verdween eindelijk.

'Hè?'

'Stil, Lana,' zei meneer Cody. 'Stoor Phoebe niet. Ga verder met je opgave.'

Ze ging recht op haar stoel zitten met een gezicht of ze op het punt stond te gaan huilen.

Omdat ik laat was binnengekomen, had ik geen tijd om meer te doen dan de test. Ik hoorde een bel gaan aan het eind van een les. Leerlingen liepen langs in de gang, luid pratend en lachend, maar geen van de bijlesleerlingen stond op om ergens anders heen te gaan. Het was duidelijk dat we dit lokaal alleen maar verlieten om naar het toilet te gaan en te gaan lunchen. Dat had ik verkeerd begrepen.

'Moet ik niet naar een natuurkunde- of geschiedenisles?' vroeg ik aan meneer Cody, toen de eerste wisseling van les achter de rug was.

'Voorlopig krijg je alles hier,' zei hij. ik verdeel de dag in de onderwerpen en geef daar les in. Alles draait om studie, Phoebe.'

'Dit is net een basisschool,' klaagde ik. ik denk dat ze me stomweg ergens gedumpt hebben.'

O, nee, nee.' verzekerde hij me. 'Jij en de anderen krijgen hier

heel gespecialiseerd onderwijs. Je bent heel bijzonder.'

'Ik wil niet bijzonder zijn.' mompelde ik.

De anderen luisterden met enige belangstelling naar mijn klachten. Ik wist zeker dat de meesten er net zo over dachten.

'Voorlopig is het de beste manier.' hield meneer Cody vol.

Hoe moest ik iemand ontmoeten, iemand leren kennen, als ik hier opgesloten zat? dacht ik. En als en wanneer ik hieruit kwam zouden ze allemaal weten dat ik een van de geestelijk gehandicapte leerlingen was. Ik herinnerde me hoe die werden behandeld op mijn oude school. Of ze leprozen waren.

Alles droeg ertoe bij me het gevoel te geven dat ik in de val zat. Papa had gedacht dat ik als een mol omhoog zou komen in een wereld vol licht en hoop, maar ik zakte alleen maar dieper weg in de duisternis. Tenminste, zo zag ik hel.

Ik deed uren over die test. Meneer Cody liet me één keer naar het toilet gaan, en ik ging erheen in de hoop iemand te zien die stiekem in een wc-hokje zat te roken en me een sigaret zou kunnen lenen. Maar er was niemand, en bovendien zag ik dat een leraar in de gang liep te patrouilleren, pasjes controleerde en de tijd noteerde waarop een leerling een lokaal had verlaten en er weer terugkeerde. Ik was nog verbaasder toen de leraar mijn naam al bleek te kennen. Was de hele school voor me gewaarschuwd? vroeg ik me af.

Toen de bel ging aan het eind van de dag, stonden de docenten buiten en joegen de leerlingen de bussen in, om te voorkomen dat ze in de gangen bleven rondhangen. Meneer Cody beloofde dat hij de volgende ochtend de resultaten van de test zou hebben en dan een programma voor me zou opstellen.

'Elke leerling krijgt zijn of haar eigen programma dat is aangepast aan zijn of haar speciale behoeften,' legde hij uit toen de anderen weg waren. 'Op die manier weten we watje zwakke punten zijn en kunnen we daaraan werken. Klinkt dat goed?'

'Het klinkt alsof u denkt dat ik ziek ben.'

De vriendelijke glimlach bleef, maar zijn ogen werden donker en kil. Hij verwachtte kennelijk dat hij meer geapprecieerd zou worden.

'Tja, in zekere zin is dat wat er gebeurd is. We nemen je geestelijke temperatuur op en behandelen je problemen en maken een

betere leerling van je,' zei hij, kennelijk trots op zijn antwoord.

Ik zei niets meer. Ik verliet het lokaal en volgde de aanwijzingen naar de uitgang, waar mijn bus stond te wachten. Barbara Ann stond ernaast en keek naar me uit.

'Je moet opschieten, anders mis je de bus of je krijgt geen goede plaats,' zei ze bestraffend.

Daar had ik nou echt behoefte aan na die eerste dag - een achtjarig kind dat mij een uitbrander gaf. Ze stapte vóór mij in de bus, in de verwachting dat ik naast haar zou komen zitten. Ik liet me op een bank vallen naast een blanke jongen met lichtbruin krulhaar die woedend uit het raam keek alsof hij van plan was de ruit met zijn vuist in te slaan. Hij merkte niet eens dat ik naast hem zat voor we onderweg waren. Barbara Ann zat mokkend achterin met haar vriendinnen. Ik nam aan dat ze had opgeschept dat ze de baas zou spelen over een meisje van high school.

Eindelijk draaide de blanke jongen zich om en keek naar me. Hij trok zijn wenkbrauwen op.

'Wie ben jij?' vroeg hij.

'De koningin van Engeland,' antwoordde ik. Hij staarde me even aan en begon toen te lachen.

ik wou dat ik in Engeland was,' zei hij. 'Ik wou dat ik overal was behalve hier.'

'Dat zijn er dan twee.'

'Ben je hier net op school gekomen?'

'Ja, en niet omdat ik het wilde.'

'Zo, waar kom je dan vandaan?'

'Atlanta. Ik woon nu een tijdje bij mijn oom en tante.'

Hij knikte alsof dat iets heel gewoons was.

ik weet waarom ik het verschrikkelijk vind dat ik hier ben,' zei ik. 'Wat is jóuw probleem?'

Hij keek weer uit het raam, draaide zich toen om om antwoord te geven.

'Ik ben net uit het basketbalteam gegooid. Mijn vader krijgt een hartverlamming als hij het hoort.'

'Waarom hebben ze je er uitgegooid?'

'Ik ben hiermee betrapt.' Hij haalde een pakje sigaretten uit zijn zak. in het kleedlokaal. Ik dacht dat de coach niet in de buurt was, dus ging ik naar een douchehok en stak er een op. Coach McDermott geeft je geen tweede kans. En ik was nog wel bij de eerste vijf.'

'Hoe heet je?'

'Ashley Porter. Oorspronkelijk tenminste. Nu is het Mud.'

'Mag ik er een?' vroeg ik.

'Hè?'

'Een sigaret. Mag ik er een?'

'Je mag in de bus niet roken. Dan word ik tot overmaat van ramp ook nog geschorst.'

'Het is voor later,' zei ik. 'Ik kon ze niet meenemen uit Atlanta. Mijn tante heeft me door een metaaldetector laten gaan en me gefouilleerd toen ik bij haar thuis kwam.'

'Dat meen je niet,' zei hij glimlachend.

'Zo goed als.'

'Hoe heet je?'

'Phoebe Elder.'

'In welke groep zit je?'

'Die van de aankomende miljonairs?'

'Wat bedoel je?' Hij lachte. 'Kom nou.'

'Ze hebben me voorlopig in een bijwerkklas gestopt omdat mijn leesniveau ligt op dat van iemand die net uit een vreemd land komt. Ik blijf hier toch niet lang, dus het kan me niet schelen.'

'Waar ga je naartoe?'

'Terug naar mijn huis in Atlanta. Hoe dan ook.'

'Oké.' Hij draaide zich even om en gaf me toen een sigaret.

'Dank je.'

'Ik zou je het hele pakje moeten geven. Ik wou datje het me vanmorgen had gevraagd, en ik dat gedaan had,' kermde hij.

'Misschien kan je vader hem overhalen je weer terug te nemen in het team.'

'Mijn moeder zal zeker proberen hem zover te krijgen, maar mijn vader is een harde. Hij zal tegen me zeggen dat ik erger verdiend heb en zelfs de coach bellen om hem te bedanken dat hij me eruit heeft gegooid. Hij is bij de mariniers geweest.'

'Je vader?'

'Ja, en hij laat het me nooit vergeten, dus klaag maar niet over je tante.'

'Wie zegt dat zij niet ook bij de mariniers was?' zei ik, en hij lachte weer.

Ik hield van zijn lach. Als hij zijn lippen ontspande, lichtten zijn ogen op als twee kaarsen met kristalblauw licht. Hij had een heel klein kuiltje in zijn linkerwang, dat zichtbaar werd als hij glimlachte.

ik stap hier uit,' zei hij toen de bus bij de eerste halte stopte. 'Wens me maar geluk.'

'Veel geluk,' zei ik, en stond op om hem langs te laten. Hij schoof heel dicht langs me heen, bleef een ogenblik staan om me in de ogen te kijken, en glimlachte weer.

'Hoe kom ik in de bijwerkklas?' vroeg hij plagend.

'Door alles te verpesten,' antwoordde ik.

Hij lachte. 'Tot morgen als ik nog leef.'

'Hetzelfde geldt voor mij,' riep ik hem achterna. Hij zwaaide en liep de bus uit.

Ik plofte weer neer op de bank. Toen ik me omdraaide en naar Barbara Ann keek, zag ik dat ze me nijdig aanstaarde. Ze leek nu meer op haar moeder, met een naar het leek aangeboren achterdochtige en kritische houding.

'Hoe komt het datje met die jongen zat te praten?' vroeg ze toen we bij de halte waren waar we uit moesten stappen.

'Mogen zwarte meisjes hier niet met blanke jongens praten?'

'Dat bedoel ik niet. Hij zit in het basketbalteam. Ik heb hem gezien tijdens een wedstrijd. Moet hij niet trainen?'

'Je bent erg nieuwsgierig voor een meisje van acht,' zei ik. 'Pas op datje met je neus niet tussen een deur komt.'

'Hè?'

Ik liep haastig door tot we bij het huis waren. Tante Mae Louise wekte de indruk dat ze een hele tijd bij de deur had staan wachten om me te begroeten.

'Hoe wasje eerste dag op school?' vroeg ze zodra ik na Barbara Ann binnenkwam. Jake ging nog naar een kleuterschool op een andere plaats.

'Leuk,' zei ik. 'Net een gevangenis.'

'Het verbaast me niet dat ik jou dat hoor zeggen. Ik weet zeker datje niet gewend bent aan een goed en streng geleide school,' antwoordde ze. 'Doet er niet toe. Berg je spullen op, trek iets aan waarin je kunt werken en kom naar de keuken. Ik wil de bijkeuken opnieuw inrichten en ik wil hem eerst schoonmaken. Dan houden we ons bezig met het eten en kun je de tafel dekken voor je je gaat wassen en kleden voor het diner.'

'Kleden voor het diner?'

'We kleden ons altijd voor het diner. De eettafel is een uitgezochte plaats voor een familie en we horen daar respect voor te tonen.'

Ik keek haar aan of ze gek was geworden, en ze trok haar smalle schouders naar achteren zoals ze gewoonlijk deed als iets wat ik zei of deed haar niet beviel.

'Schiet op en doe wat ik zeg,' snauwde ze.

Ik wilde zeggen: 'Aye, aye, Sir,' en salueren, maar ik wist dat ze dan nog kwader zou worden.

Ik moest alles van de planken in de bijkeuken halen en afstoffen en oppoetsen. Toen moest ik alles in een bepaalde volgorde op alfabet weer terugzetten: soepen, pasta, rijst en groenten en fruit in blik. Nu en dan stak ze haar hoofd om de hoek van de deur en zei dat ik een d of een g op de verkeerde plaats had gezet en moest ik alles er weer afhalen en opnieuw inruimen.

'Concentreer je op wat je doet,' zei ze. 'Je kent je alfabet toch wel, mag ik aannemen?'

'Wat maakt het voor verschil of een soep die met een k begint na een soep komt die met een t begint?' vroeg ik, doelend op de kippen- en tomatensoep die ik had verwisseld.

'Dan weet ik onmiddellijk waar ik iets kan vinden dat ik nodig heb. Dat is het verschil. Goed georganiseerd zijn spaart geld en tijd. Ik kan me voorstellen hoe de kasten van je moeder eruitzagen.'

Ik haalde mijn schouders op.

'Meestal leeg,' zei ik, maar ze scheen het niet grappig te vinden.

Eindelijk was ze tevreden over het resultaat, en stuurde me weg om me te wassen en te kleden voor het eten. Ik had geen idee wat ze gepast zou vinden, maar ik nam een douche en trok een zwarte jurk aan die mama me verleden jaar had gegeven toen ze zich herinnerde dat ze mijn verjaardag was vergeten. Het was er een van haar toen ze jonger en veel slanker was. Ik had hem sinds die tijd niet meer gedragen, en toen ik hem aantrok, besefte ik dat hij erg strak zat, vooral rond de borst, waardoor het decolleté dieper uitgesneden leek. Ik wilde juist iets anders aantrekken toen Barbara Ann de deur opendeed en zei: 'Mama zegt dat het tijd is om te eten.

Nu meteen. Papa zit al aan tafel en mama zegt dat je moet helpen opdienen.'

'Misschien zal ik haar ook helpen met het opeten,' zei ik zachtjes.

'Wat zei je?'

'Laat je oren uitspuiten,' mompelde ik toen ik langs haar heen holde.

Oom Buster keek op toen ik de eetkamer binnenkwam. Jake zat al aan tafel, als een echte marionet, met rechte rug en gevouwen handen. Tante Mae Louise kwam uit de keuken en bleef stokstijf staan. Haar mond ging open en dicht.

'Wat heb jij aangetrokken voor mijn diner?' riep ze uit.

'U zei dat ik me moest kleden, en dit is het beste wat ik heb,' antwoordde ik.

Oom Buster staarde me slechts met opengesperde ogen aan.

'Dit is walgelijk. Je had net zo goed naakt kunnen komen,' snauwde ze. 'Waar heb je die jurk vandaan? Weet Horace datje die hebt?'

'Ik heb hem verleden jaar van mama gekregen voor mijn verjaardag. Hij was van haar.'

'Ja, dat kan ik me voorstellen.

'Wilt u dat ik me ga verkleden?'

'Nee. Ik wil niet dat het eten koud wordt omdat jij je niet behoorlijk kleedt. Kom hier en breng de snijbonen binnen en dan de aardappelpuree. Barbara Ann, haal de karaf met koud water en mors niet.'

Ze zette een gebraden kip neer voor oom Buster. Hij staarde me nog steeds aan en schudde licht met zijn hoofd.

'Buster, wil jij de kip aansnijden?' vroeg Mae Louise bits.

'Wat? O, ja,' zei hij, en begon te snijden.

Toen alles op tafel stond gingen we zitten en oom Buster zei een gebed. Tante Mae Louise bleef met gebogen hoofd zitten, maar ik kon zien dat ze haar ogen net genoeg had opgeslagen om mij te kunnen zien.

'Je gebruikt de kleine vork voor je salade,' instrueerde ze me.

'Waarom hebben we er twee nodig?' vroeg ik nieuwsgierig.

'Zo hoort een tafel te worden gedekt. Je hebt natuurlijk nog nooit aan een keurig gedekte tafel gezeten, behalve de keren dat je hier was, en die ben je blijkbaar vergeten.'

'Het is lang geleden dat ik hier voor het laatst heb gegeten.' merkte ik op. Ik moest toegeven dat ze goed kon koken. Ik wist niet wat ze met de aardappelpuree had gedaan, maar hij smaakte heerlijk.

'Jullie werden altijd uitgenodigd voor de feestdagen, maar je moeder had wat beters te doen, zoals rondhangen in een of andere goedkope kroeg, denk ik. Ook al was ze onmogelijk, toch heb ik mijn best gedaan om haar te helpen. Maar als de duivel je in zijn greep krijgt en het kan je niet schelen...'

'Amen,' zei oom Buster, verwoed kauwend op zijn kippenpoot.

'Waarom is mama in de greep van de duivel geraakt en u niet?' vroeg ik. Ik was echt nieuwsgierig naar de manier waarop ze opgegroeid waren, maar ze vatte het op als een klap in haar gezicht.

'Wat bedoel je daarmee ? Denk je soms dat onze vader en moeder slechte mensen waren? Ze hebben hun best gedaan om dat meisje de juiste weg te wijzen. Ze is gewoon geboren om een slecht mens te worden. Niets hielp, en ze hebben alles geprobeerd. We hebben het allemaal geprobeerd, zelfs toen je vader zo gek was om met haar te trouwen. Kijk eens naar jezelf. Zie maar eens wat ze heeft gewrocht.'

Tranen prikten als druppels zuur achter mijn oogleden, maar ik liet ze niet vrij. Ik keek naar mijn bord en at zwijgend verder. Ik ben in de hel, dacht ik. Ze hoeft me er niet mee te dreigen.

'Neem niets meer van die aardappelpuree, Barbara Ann. Je moet afvallen,' snauwde tante Mae Louise, en Barbara's hand schoot terug als een slang. Ze trok een pruilend gezicht. Tante Mae Louise ging verder tegen mij.

'Wat hoor ik over jou en een blanke jongen in de bus?'

'Hè?' zei ik. Ik keek naar haar en toen naar Barbara Ann wier pruillip snel veranderde in een zelfvoldane glimlach.

'Je bent nog geen vijf minuten hier en je maakt al een scène?'

ik heb geen scène gemaakt. Er was een lege plaats naast hem, dus ging ik daar zitten. Wat heeft ze u verteld?'

'Laat maar. Zorg ervoor dat je geen schande over ons huis brengt,' waarschuwde ze.

De aardappelpuree bleef steken in mijn keel. Ik keek even naar oom Buster, die nog met dezelfde verbaasde blik keek als bij mijn binnenkomst in die zwarte jurk. Hij at en zweeg als iemand die zelf

een gast was aan tafel en geen recht tot spreken had.

'We ruimen de tafel af en brengen dan de kopjes binnen voor de koffie voor je oom Buster en mij.'

'Krijg ik geen koffie?'

'Kinderen hebben geen koffie nodig,' antwoordde ze.

'Ik ben geen kind.'

'Meisje,' zei ze, terwijl ze opstond en zich naar me toe boog, 'tot je leert je te gedragen als een keurige jongedame en niet als een straatkat, ben je nog een kind. Je wordt niet volwassen omdat je een bepaalde leeftijd hebt bereikt. Dat is het probleem met die jonge mensen van tegenwoordig, niet. Buster?'

'Amen,' zei hij. Hij knikte en veegde zijn mond af. 'Afgelopen zondag zei de dominee dat we vergunningen hoorden af te geven voor volwassenheid en dat niemand een auto zou mogen besturen, trouwen of kinderen krijgen zonder een test te hebben afgelegd. We vertroetelen en verwennen onze kinderen zo erg, dat we ze beletten om te leren hoe ze verantwoordelijke burgers moeten worden.

'Zo gij zaait, zo zult gij oogsten,' reciteerde oom Buster.

'Amen,' zei tante Mae Louise.

'Hierna gaan we zeker met de schaal rond voor de collecte,' merkte ik hatelijk op, luider dan mijn bedoeling was.

Tante Mae Louises ogen puilden uit. Oom Busters mond viel open. De kleine Jake keek of hij zou gaan lachen, en Barbara Ann beet op haar onderlip.

'Je gaat regelrecht naar je kamer,' beval tante Mae Louise. 'Geen appeltaart en ijs voor jou vanavond. Vooruit, ga!' krijste ze. Ze strekte haar arm uit en wees met haar vinger.

Geen appeltaart en ijs? Ik huil de ogen uit mijn hoofd, dacht ik, maar ik zei niets. Ik draaide me om en liep weg terwijl ze me nastaarden. Toen ik in mijn kamer was, deed ik de deur dicht en ging mokkend op het bed zitten. Misschien moet ik vanavond al weglopen, dacht ik. Ik kon wel een of twee dagen naar Sylvia gaan, maar het feit dat ik geen geld had maakte het allemaal erg moeilijk. Ik had nauwelijks genoeg om de bus naar de stad te betalen.

Hoewel de deur dicht was, kon ik Barbara Ann horen jammeren dat haar stuk taart te klein was. Oom Buster nam het voor haar op, maar tante Mae Louise had het voor het zeggen, en iedereen zweeg

weer. Was dit meer een thuis dan het appartement dat ik gedwongen was geweest te verlaten?

Op dit moment voelde ik me werkelijk een dier dat in de val zat. Het verscheurde me inwendig; al mijn zenuwen waren gespannen. Ik stond op, ging naar de badkamer en deed de deur op slot. Toen haalde ik de sigaret tevoorschijn die ik van Ashley Porter had gekregen en stak die op. Iets doen dat verboden was in dit huis, zoals roken, gaf me tenminste een klein beetje gevoel van vrijheid. Ik deed het raam open, zodat de rook niet onmiddellijk ontdekt zou worden.

Ik had net één trekje genomen toen Barbara Ann voor de deur stond.

'Ik moet zo nodig,'jammerde ze.

'Een ogenblik.' zei ik.

'Ik moet zo nodig!' riep ze nog luider.

'Verdomme.' Ik nam nog een flinke trek, blies de rook uit het raam, gooide de sigaret in de wc en trok door. Toen zwaaide ik in het rond met de handdoek.

'Ik moet nü!'

'Wat is hier aan de hand?' hoorde ik tante Mae Louise in de gang roepen.

Ik deed de deur open.

ik ging naar de wc. Dat is toch zeker wel toegestaan?' vroeg ik.

'Je mag gaan, maar daar niet blijven treuzelen.' zei ze.

Barbara Ann bleef naar me staan kijken.

ik dacht datje zo nodig moest,' zei ik.

Ze keek even naar haar moeder, holde toen naar binnen en deed de deur dicht.

'Ga naar je kamer. Ik zal zeggen wanneer je eruit mag komen om af te wassen,' zei tante Mae Louise.

Ik wilde juist weglopen toen de deur van de badkamer openging.

'Kom eens kijken wat er in de wc ligt, mama,' zei Barbara Ann.

'Wat is er?' Tante Mae Louise keek naar mij en ging toen naar binnen.

Mijn hart begon te bonzen. Ik ging naar mijn kamer.

'Stop!' schreeuwde tante Mae Louise. 'Blijf hier,' beval ze, naar de grond wijzend. 'Buster!'

Oom Buster kwam de hoek om.

'Wat is er aan de hand?'

'Ga naar haar kamer en haal alles overhoop. Ze heeft iets binnengebracht wat verboden was. En de hemel weet wat nog meer.'

'Ik heb niets binnengebracht. Ik - '

'Vooruit, Buster,' commandeerde tante Mae Louise.

'Wat heeft ze binnengebracht?'

'Een sigaret. Een sigaret!'

Hij keek naar mij en liep langs me heen naar mijn kamer.

'God sta je bij als je oom nog iets anders vindt,' waarschuwde tante Mae Louise met ogen die vuur schoten, 'want Hij is de enige die dat zal kunnen.'