‘Wat heeft de blinde koopman in zijn bakfiets?’ vroeg Jeanette toen ze ‘s middags uit school kwam. Haar moeder keek verbaasd op uit de krant, is dat een raadseltje?’

‘Nee.’ Jeanette schudde wat half gesmolten sneeuw uit haar haar. ‘Nee. Ik wil het gewoon weten.’ Haar moeder trok een denkrimpel. ‘Waar is die koopman dan?’

Nu was het Jeanettes beurt om verbaasd te zijn. ‘Waar ie is? Hier in de straat natuurlijk. Hij is net met zijn bel langs gekomen. Ben je doof?’

'Ik ben blij dat het haast vakantie is,’ zei haar moeder. ‘Je begint helemaal gek te worden op die school van je. Er is helemaal geen koopman. Hoe kan een blinde nou bakfiets rijden?’

‘Ja weet ik veel!’ Jeanette voelde zich kwaad worden. ‘Hij heeft zo’n zwarte bril op en...’ Haar moeder luisterde al niet meer.

Met haar modderige laarzen nog aan stampte ze naar de zolder. Van daaruit kon je de straat en een stuk van het industrieterrein zien. In de verte klonk de bel van de koopman, en af en toe hoorde ze zijn stem. Ze wist precies wat hij riep: ‘Ja! Ik koop ze! Ja! Ik véérkoop ze!’ Nu hoorde ze alleen het ‘Ja!’ suizen in de wind. Even dacht Jeanette erover naar buiten te gaan. Ze kon hem bij de ingang van het industrieterrein opwachten. Zou ze dat doen? Nee, toch maar

niet. Het industrieterrein leek zo vreselijk leeg als het donker was. Op alle gebouwen brandden dan nog wel neonreclames, maar die gaven de straten een vieze kleur. Het was er eng, ‘s avonds. Net als een huis waar al het licht brandt, terwijl er niemand thuis is. Vanuit het raam kon ze de koopman ook wel zien. Misschien kon ze van bovenaf kijken wat er in zijn bakfiets zat. Het duurde lang voor de koopman terugkwam. De lucht werd steeds zwarter en af en toe kwamen er sneeuwvlokken omlaag. Toen de koopman eindelijk langsreed, was het al te donker om nog goed te kunnen zien. Al bellend reed de koopman de weg naar het industrieterrein op. Hij was net achter de eerste fabriek verdwenen, toen Jeanette haar vader aan zag komen. Ze stormde de trap af, en was tegelijk met hem in het halletje. ‘Heb jij gezien wat er in de bakfiets zat?’ vroeg ze. ‘Welke bakfiets?’ vroeg haar vader. Hij stampte zijn schoenen af. ‘Nou, van de blinde koopman met de bel. Hij ging net de straat uit toen jij...’ ‘Koopman? Bel? Kind, er is hier helemaal geen koopman.’ Haar vader aaide met een koude hand over haar hoofd en liep de woonkamer in. ‘Ja, wie is er hier nou gek!’ schreeuwde Jeanette naar de dichte kamerdeur. Er kwam geen antwoord. Met een wild gebaar rukte ze haar jas van de kapstok en graaide haar wanten uit de meterkast, ik ga zelf wel kijken!’ De straat was uitgestorven en donker, zelfs waar de straatlantaarns stonden.

Gelukkig sneeuwde het niet hard. Het industrieterrein lag aan een kronkelige asfaltweg. Het eerste gebouw was een verlaten fabriek. De wind gierde door de kapotte ruiten. Jeanette trok haar kraag hoog op. Misschien zat hij hier wel. Misschien stond hij haar op te wachten. Wist je veel? Ze kon zich zijn gezicht opeens heel goed voorstellen. Dat kleine zwarte brilletje, de stoppels op zijn wangen en de mond een beetje open van het hijgen. Met een paar grote stappen stond ze in de blauwe lichtvlek van de neonreclame. Gelukkig, hier was ze veilig. Je wist natuurlijk nooit of de koopman niet bij een van de bijgebouwen stond. Hij wilde haar natuurlijk laten denken dat er niets aan de hand was. En als ze dan terugkwam, dan...

Jeanette begon te hollen. Ze wilde naar huis, maar terug langs de fabriek kon niet. Nu merkte ze pas echt hoe stil het hier was. Achter alle ruiten brandde wit licht, maar er was natuurlijk geen mens in de kantoortjes. Wat kon er hier wel niet allemaal gebeuren op een plek waar ‘s nachts niemand was? Ze probeerde niet te denken aan de detective die zaterdag op de tv was geweest. Even keek ze om, en zag haar eigen veilige straat ver weg liggen. Ze holde langs geparkeerde vrachtwagens en hoog opgestapelde kratten.

Daar bewoog wat! Jeanette bleef doodstil staan. Haar hart ging als een razende tekeer. Had ze daar de schaduw van een kromme rug gezien? Of was het alleen maar een kat geweest? Ze durfde niet te gaan kijken. Ze durfde niet verder over de vreemd verlichte straat met al die neonkleuren. Een paar meter verderop was een zijweg. Misschien kwam ze zo weer aan de rand van het terrein. Voorzichtig liep ze erheen. Hollen durfde ze niet meer, dat viel te veel op. Ja hoor, in de verte zag ze het gewone gele straatlicht van een gewone straat met huizen. Vlak langs de muur van een hoge, zwarte loods, liep ze door. Deze weg was niet erg lang, en... Voor haar stond de koopman.

Jeanette wilde gillen, maar dat ging niet. De koopman leunde in een deuropening. Hij wreef zich heel langzaam in zijn rode handen. ‘Zoek je iets?’ vroeg hij. Zijn stem was als de wind in een kale boom. ‘Zoek je je kat? Die is daarheen gevlucht. Ik had hem bijna!’

Een kattenmepper! dacht Jeanette. Dat is hij. Hij koopt katten voor hun vel, of om kroketten van te maken! Haar hart klopte als een hamertje in haar keel, maar wegrennen durfde ze niet. Zolang ze de koopman maar goed kon zien, wist ze tenminste waar ze bang voor was. ‘Nou? Moet je hem niet achterna?’

Jeanette schudde haar hoofd. ik... ik... woont u hier?’ Ze zei maar wat. Je moest altijd vriendelijk zijn tegen gevaarlijke gekken. Dat wist ze van de tv-detective.

De koopman lachte kort en hijgerig. ‘Nee, hier woont geen mens. Alleen mijn bakfiets staat er.’

‘Wat zit er nou eigenlijk in?’ Het was eruit voor ze er erg in had. En nu ze het gevraagd had, wilde ze het niet meer weten. Katten zaten er in. Dooie. De koopman antwoordde niet. Hij zette zijn brilletje af en wreef over zijn ogen. ‘Kom maar even binnen,’ mompelde hij. ‘Die sneeuw is me te koud.’ Hij draaide zich om en verdween.

Nu! schreeuwde het in Jeanette. Rennen. Ze draaide zich half om, met trillende benen. Maar rennen ging niet. Het was net of haar bangheid met een onzichtbaar touw om de koopman vast zat. Aarzelend ging ze hem achterna. Wat gebeurde er nu ? Zou hij... zou ze...

De loods was leeg. In het midden stond alleen de fiets. Er zat een dekzeil over de bak.

‘Wat zit erin?...’ mompelde de koopman weer. Het was net of hij het aan zichzelf vroeg. En of hij het antwoord niet durfde te geven. Met zijn hand ging hij over het dekzeil. Daarna draaide hij zich met een ruk om. ik weet het niet,’ zei hij. En zijn stem leek een zacht briesje.

Dat antwoord was zó idioot dat Jeanette even haar angst kwijt was. ‘Maar wat koopt u dan?’ Haar stem galmde zó hol door de loods dat ook de koopman ervan schrok. Hij draaide zijn rug naar haar toe en friemelde aan de touwen van het zeil.

‘De kar was van mijn vader,’ zei hij na een poosje. ‘Mijn vader was ook koopman. Hij riep hetzelfde als ik nu doe. Maar het gekke was dat ik hem nooit iets heb zien kopen of verkopen. De mensen noemden hem Lege Gerard en lachten als hij langskwam. Ik heb altijd gedacht dat hij iets heel idioots in zijn kar had. Ik vond het zielig voor hem dat hij werd uitgelachen. Daarom wilde ik niet vragen wat hij in zijn bak had. Want het zou toch kunnen dat ik hem ook uit zou lachen?’ Hij keek Jeanette vragend aan. Die zei niets. Ze wist nu zeker dat hij gek was. Ze moest vluchten. Vluchten! De koopman vertelde verder en Jeanette bleef staan luisteren.

‘Toen mijn vader doodging, kreeg ik zijn bakfiets. En ik wist nog steeds niet wat er in zat. Nu was ik dus Lege Gerard geworden, nu had ik een bakfiets met belachelijke koopwaar. Ik was bang om te kijken wat het was, want ik zou me voor mezelf schamen als ik wist wat mijn handel was.’ De koopman blies in zijn handen en streelde het dekzeil weer. ‘Nu fiets ik net als mijn vader, ik roep wat hij riep en hoop maar dat ik niet uitgelachen word.’

Nee, dacht Jeanette. De mensen zijn al uitgelachen. Ze doen of je er niet bent. Ze begreep de koopman wel. Ze zou het zelf ook niet leuk vinden als ze met iets geks liep. Dan kon je het maar beter niet weten.

ik stop nooit als iemand roept,’ zei de koopman. Opeens deed hij zó snel een stap naar voren dat Jeanette wild met haar armen zwaaide. Maar er gebeurde niets. ‘Zou... zou jij durven kijken?’ Hij fluisterde nu, zijn brilletje was omlaag gezakt. Jeanette zag dat hij beefde. Was dat van de kou? Of net als zij van bangheid? Ze wilde niet in de bak kijken. Ze durfde niet. Zaten er honderd skeletten van katten in? Of beschimmelde kleren van mensen die allang dood waren? Ze wilde niet kijken, maar het onzichtbare touw trok haar naar de bakfiets. Met een boog liep ze om de koopman heen. Ze bleef hem strak aankijken. Als hij één stap deed, kon ze vluchten. Met stijve vingers frummelde ze aan de touwen van het dekzeil. De knoopjes wilden niet los, haar vingers wilden ze niet losmaken. Toch kwam het oude, vettige touw uit de knoop. Jeanette voelde haar bloed overal kloppen. Haar adem stokte in haar keel. Zonder dat ze het zelf wist, trok ze het zeil naar achteren en keek. Wat ze zag waren geen dooie katten. Geen vergane kleren. De bak was leeg. Er zat niets in. Niets. Toen voelde Jeanette hoe het touw om haar middel los gleed. Ze haalde diep adem en begon te hollen. Er is niets! klopte het bloed in haar hoofd. Hij was bang om niets. Hij heeft altijd kunnen kijken, maar hij wilde niets zien. Hij is een zielige blinde man! Niets! bonkte haar bloed. Niets! En nu wist ze dat ze zelf ook bang was geweest om niets. Haar voetstappen galmden langs de hoge loodsmuren. Ze zag haar schaduw door de vreemde kleurvlekken op de stoep schieten. In het lege fabrieksgebouw jammerde een kat boven de wind uit. Daar ging ze, helemaal alleen door een verlaten stuk van de stad. Halverwege de straat botste ze tegen haar vader op.

‘God kind!’ schreeuwde hij met een stem vol opluchting. ‘Waar ben jij in hemelsnaam geweest!? We zijn doodsbang geweest. Je moeder had bijna de politie gebeld om je te laten zoeken!’

Jeanette zei niets. Mama durfde zelf niet te kijken, dacht ze. Mama was ook bang. Net als Lege Gerard. Haar vader pakte haar bij haar arm. Het was alsof hij haar nooit meer los wilde laten. Ze kon natuurlijk zeggen dat ze niet bang hadden hoeven te zijn. Maar ze wist al wat haar vader dan zou zeggen. ‘Dat konden wij toch niet weten,’ zou hij zeggen.

‘Het was toch niet om die blinde koopman hè?’ vroeg haar moeder toen ze even later thuis waren. ‘Daarom was je toch niet weggelopen?’ ‘Nee,’ zei Jeanette. Ze nam een slok warme chocolade. ‘Nee, er is helemaal geen blinde koopman.’