Portret Jeanne Baret

In 1768 vertrekt het schip van de Franse kapitein Bougainville, met als doel het verkennen van de eilanden in de Stille Zuidzee. Aan boord zijn vele wetenschappers, onder wie ook de botanicus Commerson, begeleid door zijn assistent Jean Baré. Wat niemand vermoedt: Jean Baré is een vrouw. Ze is opgeleid als botanica, maar alleen in mannenkleding is het voor haar mogelijk om als wetenschapper te werken en de wereld te onderzoeken.

Hoewel ze maandenlang in een krappe ruimte samenleeft met de wetenschappers en bemanning, met hen de maaltijden, het kwartier en de sanitaire voorzieningen deelt, lukt het haar het bedrog vol te houden.

Op Tahiti willen de inwoners Baré ‘de eer van het eiland bewijzen’. De matrozen die haar begeleiden, zijn bang dat hun collega wordt gemolesteerd. Ze verdedigen hem en moeten verbaasd vaststellen wat de Tahitianen direct hebben gezien: Baré is een vrouw.

Kapitein Bougainville roept Baré bij zich, die zich aan hem voorstelt als Jeanne Baret. In zijn aantekeningen schrijft hij: ‘Ze zal de eerste van haar geslacht zijn die de wereld rond zeilt.’

Het schip reist verder, en niet veel later nemen Commerson en Baret afscheid van de bemanning, om hun onderzoek op Mauritius en Madagaskar voort te zetten. Vijf jaar later sterft Commerson, vermoedelijk aan de koorts, op vierenveertigjarige leeftijd op het eiland Mauritius. Zijn testament brengt aan het licht dat hij Baret zelf heeft opgeleid. Hij stelt haar zijn huis en de financiële middelen ter beschikking om de natuurhistorische verzameling te ordenen en over te dragen aan het koninklijke Cabinet des Estampes.

Jeanne Baret vervult zijn laatste wens. Ze laat de verzameling verschepen naar Frankrijk, voltooit haar werk en levert daarmee een van de belangrijkste bijdragen aan de plantkunde in de achttiende eeuw. De eer wordt postuum toegekend aan Commerson, maar ook – wat zeer ongebruikelijk was – aan Jeanne Baret, een vrouw.