Onze huisgod is dit ding dat we generatie na generatie met ons meedragen: onze boodschap voor de mensheid als die volwassen wordt. Het ding dat een huisgodin het meest benadert is een mislukte Eerwaarde Moeder - Chenoeh daar in haar nis.
Darwi Odrade
Idaho beschouwde zijn mentat vermogen nu als een plaats om zich terug te trekken. Murbella was zo vaak bij hem als hun plichten toestonden - hij was bezig wapens te ontwikkelen en zij moest weer op kracht komen en zich aan haar nieuwe status aanpassen.
Ze loog niet tegen hem. Ze probeerde hem niet te vertellen dat ze geen verschil in hun verhouding voelde. Maar hij voelde het wegtrekken, een elastiek dat tot het uiterste werd uitgerekt.
'Mijn Zusters hebben geleerd om geheimen van het hart nooit prijs te geven. Daar ligt het gevaar dat zij in liefde bespeuren. Gevaarlijke vertrouwelijkheden. De diepste gevoeligheden afgestompt. Geef iemand geen stok om je mee te slaan.'
Ze dacht dat haar woorden hem gerust zouden stellen, maar hij hoorde de innerlijke strijd. Wees vrij! Verbreek benarrende banden!
Hij zag haar tegenwoordig vaak worstelen met Andere Herinneringen, 's Nachts ontsnapten haar soms woorden.
'Afhankelijkheden... groepsziel... kruispunt van levend bewustzijn... Vissprekers...'
Sommige van die dingen deelde ze zonder aarzelen met hem. 'Het kruispunt? Iedereen kan knooppunten bespeuren in de natuurlijke onderbrekingen van het leven. Sterfgevallen, afleidingen, toevallige rustpauzes tussen invloedrijke gebeurtenissen, geboortes...'
'Geboorte is een onderbreking?'
Ze lagen in zijn bed, met zelfs de chronoprojectie verduisterd... maar dat wilde natuurlijk niet zeggen dat de camera-ogen hen niet konden zien. Andere soorten energie bevredigden de nieuwsgierigheid van de Zusters.
'Heb jij geboorte nooit als een onderbreking beschouwd? Een Eerwaarde Moeder vindt dat vermakelijk.'
Vermakelijk! Xe trok van hem weg... ze trok van hem weg...
Vissprekers, dat was de onthulling die de Bene Gesserit geboeid had vernomen. Ze hadden het al vermoed, maar Murbella had hun de bevestiging gegeven. Vissprekers-democratie verworden tot Achtenswaarde Matres autocratie. Geen twijfel meer mogelijk.
'De dwingelandij van de minderheid verborgen achter het masker van de meerderheid,' noemde Odrade het met opgetogen stem. 'Ondergang van de democratie. Omver geworpen door zijn eigen uitwassen of aangevreten door bureaucratie.'
Idaho kon de invloed van de Dwingeland in dat oordeel horen. Dit was een sprekend voorbeeld van een patroon dat telkens terugkeerde in de geschiedenis. Met saaie regelmaat. Eerst een ambtenarenapparaat dat de dienst uitmaakte onder het leugenachtige voorwendsel dat dit de enige manier was om demagogische uitwassen en vriendjespolitiek onder de duim te houden. En dan concentratie van macht op plaatsen waar de stemmers geen zeggenschap over hadden. En dan uiteindelijk de aristocratie.
'De Bene Gesserit zijn misschien wel de enigen die ooit de almachtige jury hebben ingesteld,' zei Murbella. 'Jury's zijn niet geliefd bij rechtsgeleerden. Jury's verzetten zich tegen de wet. Ze kunnen rechters negeren.'
Ze lachte in het donker. 'Bewijzen! Wat zijn bewijzen anders dan de dingen die ze je laten zien? Dat is wat de wet probeert te regelen: een zorgvuldig beheerste werkelijkheid.'
Woorden om hem af te leiden, woorden om haar nieuwe Bene Gesserit vermogen te laten zien. Haar woorden van liefde deden hem niets.
7.e haalt ze aan uit haar herinnering.
Hij zag dat dit Odrade bijna evenveel dwars zat als het hem verdriet deed. Murbella merkte niets van hun beider reacties.
Odrade had geprobeerd hem gerust te stellen. 'Elke nieuwe Eerwaarde Moeder maakt een periode van aanpassing door. Bij wijlen volkomen manisch. Denk je eens in wat voor een nieuw terrein ze onder de voeten heeft, Duncan.'
Hoe kan ik daar niet aan denken?
'Zorg dat je groeit tot de uiterste grenzen van de beschikbare energie!' Haar stem was inderdaad manisch. 'Gebruik de leugen dat belastingen alle problemen oplossen.' Ze draaide zich naar hem toe in bed, maar niet voor liefde. 'Achtenswaarde Matres hebben de hele film afgedraaid! Ze hadden zelfs een sociaal verzekeringsstelsel om de massa's rustig te houden, maar alles verdween in hun eigen energievoorraad.'
'Murbella!'
'Wat?' Verbaasd over zijn scherpe toon. Wist hij niet dat hij tegen een Eerwaarde Moeder sprak?
'Ik weet dit allemaal al, Murbella. Elke mentat weet dat.' 'Probeer je me de mond te snoeren?' Boos. 'Onze taak is om te denken als de vijand,' zei hij. 'We hebben toch een gemeenschappelijke vijand?' 'Je spot met me, Duncan.' 'Zijn je ogen oranje?'
'Melange laat dat niet toe en je weet... Oh.'
'De Bene Gesserit heeft jouw kennis nodig, maar je moet hem koesteren!' Hij knipte een gloeibol aan en zag dat ze hem woedend aankeek. Niet onverwacht en niet echt Bene Gesserit.
Bastaard.
Het woord viel hem ineens in. Was het de kracht van de bastaard? Was dat wat de Zusters van Murbella verwachtten? De Bene Gesserit stelden je soms voor vreemde verrassingen. Je vond ze tegenover je op de vreemdste paden, een standvastige blik in hun ogen, hun gezicht verborgen achter dat masker van hen en achter dat masker broedend op ongewone plannen. Daar had Teg ook zijn gewoonte vandaan om onverwachte dingen te doen. Maar dit? Idaho bedacht dat hij wel eens een hekel zou kunnen gaan krijgen aan deze nieuwe Murbella.
Ze zag dit aan hem, uiteraard. Hij was voor haar nog steeds zo doorzichtig als voor geen ander.
'Haat me niet, Duncan.' Het was geen smeekbede maar er school een diepe gekwetstheid achter de woorden.
'Ik zal je nooit haten.' Maar hij deed het licht uit.
Ze nestelde zich tegen hem aan bijna zoals ze dat voor de Marteling altijd deed. Bijna. Het verschil sneed hem door zijn ziel.
'Achtenswaarde Matres zien de Bene Gesserit als machtsconcurrenten,' zei Murbella. 'Het is niet zozeer dat de mannen die mijn voormalige Zusters volgen fanaten zijn, maar door hun verslaving zijn ze niet meer in staat om over hun eigen lot te beschikken.'
'Is het met ons ook zo gesteld?' 'Duncan, toch!'
'Je bedoelt dat ik dit gerief ook in een andere winkel zou kunnen kopen?'
Ze deed net of ze aannam dat hij over de angsten van Achtenswaarde Matres praatte. 'Velen zouden hen in de steek laten als ze dat konden.' Ze draaide zich heftig naar hem toe en verlangde een seksuele reactie. Haar overgave schokte hem. Alsof dit mogelijk de laatste keer was dat ze zulke vervoering kon ervaren. Erna bleef hij uitgeput liggen.
'Ik hoop dat ik weer zwanger ben,' fluisterde ze. 'We hebben onze baby's nog steeds nodig.'
We hebben nodig. De Bene Gesserit heeft nodig. Niet langer 'zij hebben nodig'.
Hij viel in slaap en droomde dat hij in het scheepsarsenaal was. Het was een droom die raakpunten met de werkelijkheid had. Het schip bleef de wapenfabriek die het in het echt was geworden. Odrade stond in het droomarsenaal tegen hem te praten. 'Ik neem beslissingen op grond van noodzaken, Duncan. Het is heel onwaarschijnlijk dat jij zult uitbreken en amok gaat maken.'
'Daarvoor ben ik te veel mentat!' Wat klonk zijn droomstem verwaand! Ik droom en ik weet dat ik droom. Waarom ben ik met Odrade in het arsenaal?
Een lijst van wapens ontrolde zich voor zijn ogen.
Atoomwapens. (Hij zag grote ploffers en dodelijk radioactief stof.)
Laswapens. (Ontelbare verschillende modellen.) Bacteriologische wapens.
De lijst werd onderbroken door Odrades stem. 'We kunnen aannemen dat smokkelaars zich zoals gewoonlijk concentreren op kleine dingen die een hoge prijs opbrengen.'
'Soostenen, natuurlijk.' Nog steeds verwaand. Zo ben ik helemaal niet!
'Moordwapens,' zei ze. 'Ontwerpen en bestekken van nieuwe toestellen.'
'Diefstal van handelsgeheimen neemt bij smokkelaars een voorname plaats in.' Ik ben onuitstaanbaar!
'Er zijn natuurlijk ook altijd nog ziekten en de medicijnen die je daarvoor nodig hebt,' zei ze.
Waar is ze? Ik kan haar wel horen maar ik kan haar niet zien. 'Zijn Achtenswaarde Matres op de hoogte van het feit dat ons heelal deugnieten herbergt die er hun hand niet voor omdraaien om een probleem te veroorzaken om vervolgens zelf met de oplossing op de proppen te komen?' Deugnieten? Dat woord gebruik ik nooit.
'Alle dingen zijn betrekkelijk, Duncan. Zij hebben Lampadas vernietigd en vier miljoen van onze beste mensen afgeslacht.' Hij werd wakker en ging rechtop zitten. Bestekken van nieuwe toestellen! Daar had hij het tot in de kleinste kleinigheid, een manier om Holzman-generators te miniaturiseren. Twee centimeter, meer niet. En veel goedkoper! Hoe is dat mijn hoofd binnengesmokkeld?
Hij liet zich uit bed glijden zonder Murbella wakker te maken en zocht op de tast een badjas. Hij hoorde haar haar neus ophalen toen hij stilletjes de werkkamer binnenstapte.
Hij ging achter zijn toetsenbord zitten, nam het ontwerp uit zijn hoofd over en bestudeerde het. Volmaakt! Reken maar dat ze nu de hele wereld konden omsingelen. Hij stuurde het door naar het Archief met een merkteken voor Odrade en Bellonda.
Met een zucht leunde hij achterover en bekeek het ontwerp nog eens op zijn gemak. Het verdween en maakte plaats voor de lijst uit zijn droom. Droom ik soms nog? Hij kon zijn stoel voelen, zijn toetsenbord aanraken en het veld horen zoemen. Dromen doen dat niet.
De lijst vertoonde nu snij- en steekwapens, waaronder een aantal dat ontworpen was om gif of bacterien in het lichaam van de vijand te brengen.
Projectielen.
Hij vroeg zich af hoe hij de lijst kon stilzetten om details te bekijken.
'Het zit allemaal in )e hoofd!'
Mensen en andere speciaal voor de aanval gefokte dieren gleden voor zijn ogen langs, en maakten toetsenbord en projectiebeeld onzichtbaar. Futars? Hoe kwamen futars op die lijst terecht? Wat weet ik van futars?
Ontwrichters namen de plaats in van de dieren. Wapens die het verstand benevelden of het leven zelf verstoorden Ontwrichters? Ik heb die naam nog nooit eerder gehoord.
Ontwrichters werden opgevolgd door antizwaartekracht-zoekers ontworpen om specifieke doelen op te sporen. Die ken ik.
Vervolgens springstoffen, waaronder soorten die vergif en bacterien verspreidden. Die had Teg aangewend.
Daarna verschenen bezielers. Daar had hij zelf ook een heel arsenaal van: middelen om het vermogen van je troepen op te voeren.
Ineens nam het schitterende net uit zijn visioen de plaats in van de wapenlijst en hij zag het oudere stel in hun tuin. Ze keken hem boos aan. De stem van de man werd hoorbaar. 'Hou op met ons te bespioneren!'
Idaho greep de leuningen van zijn stoel vast en bracht met een ruk zijn hoofd naar voren, maar het visioen verdween voor hij meer bijzonderheden kon zien.
Bespioneren?
Hij bespeurde nog een rest van de wapenlijst in zijn gedachten. Hij zag hem niet meer maar hij hoorde een peinzende stem... een mannenstem.
'Verdedigingswerken moeten vaak de kenmerken van aanvalswapens overnemen. Maar soms kunnen heel eenvoudige formaties de meest verwoestende wapens om de tuin leiden.'
Eenvoudige formaties! Hij lachte hardop. 'Miles! Waar zit je verdomme, Teg? Ik heb een vermomde aanvalsvloot! Opgeblazen nepschepen! Leeg op een mini Holzman generator en een laswapen na.' Hij voegde dit toe aan zijn boodschap naar het Archief.
Toen hij daarmee klaar was vroeg hij zich opnieuw af waar die visioenen vandaan kwamen. Beinvloeden ze mijn dromen? Wat heb ik aangeboord?
Sinds hij Tegs wapenmeester was geworden had hij elke vrije minuut in Archiefdossiers zitten graven. In die enorme massa verzamelde kennis moest ergens een sleutel liggen!
Zijn aandacht werd een tijdje in beslag genomen door resonanties en de tachyontheorie. De tachyontheorie speelde een rol in Holzmans oorspronkelijke ontwerp. 'Tachys', had Holzman zijn energiebron genoemd.
Een golfverschijnsel dat de grens van de lichtsnelheid negeerde. Voor plooiruimteschepen was de lichtsnelheid kennelijk ook geen beperkende grens. Tachys?
'Het werkt omdat het werkt,' mompelde Idaho. 'Geloof. Net als bij elke andere religie.'
Mentats sloegen altijd een heleboel schijnbaar onbelangrijke gegevens op. Hij had een pakhuis met het opschrift 'Tachys' en hij zocht dat helemaal door zonder dat het een bevredigend resultaat opleverde.
Zelfs Gildenavigatoren beweerden niet dat ze wisten hoe ze schepen door de plooiruimte loodsten. Ixiaanse wetenschappers maakten machines die een kopie waren van de navigatorvermogens maar ze konden nog steeds niet omschrijven wat die machines deden.
'Holzmans formules zijn betrouwbaar.'
Niemand beweerde dat hij Holzman begreep. Ze gebruikten alleen zijn formules omdat ze werkten. Het was de 'ether' van de ruimtevaart. Je maakte een plooi in de ruimte. Het ene moment was je hier en het volgende moment was je talloze parsecs verder. Iemand 'daarginds' heeft een andere toepassing voor Holzmans theorieen gevonden! Het was een volledige mentat conclusie. Hij wist dat die juist was door de nieuwe vragen die hij opriep.
Nu werd hij achtervolgd door Murbella's zwerftochten door haar Andere Herinneringen, ook al herkende hij er veel fundamentele Bene Gesserit leerstellingen in.
Macht trekt corrumpeerbare mensen aan. Absolute macht trekt absoluut corrumpeerbar en aan. Dit is het gevaar dat een goed verschanste bureaucratie voor zijn onderdanen vormt. Zelfs het kruiwagenstelsel is nog te verkiezen omdat de verdraagzaamheids drempel daarbij lager is en de corrupte er periodiek uitgeschopt kunnen worden. Tegen verschanste bureaucratie is afgezien van geweld maar weinig te beginnen. Wees op )e hoede als ambtenarenapparaat en leger hand in hand gaan!
Dat hadden Achtenswaarde Matres bereikt.
Macht om wille van de macht... een aristocratie opgekweekt uit onevenwichtig grondmateriaal.
Wie waren die mensen die hij zag? Ze waren sterk genoeg om Achtenswaarde Matres te verjagen. Dat was een gegeven dat hij uit zijn mentat conclusie afleidde, wist hij.
Idaho vond het een uiterst ontwrichtende gedachte. Achtenswaarde Matres vluchtelingen! Barbaars maar dom, op de manier van al dat soort stropers zelfs nog van voor de Vandalen. De voornaamste kracht die hen dreef was impulsieve hebzucht. 'Grijp Romeins goud!' Ze filterden alle afleiding uit hun bewustzijn weg. Het was een afstompende domheid die pas begon te wankelen als een minder primitieve beschaving zich wist in te dringen in de...
Ineens zag hij waar Odrade mee bezig was.
Grote goden! Wat een kwetsbaar plan!
Hij drukte zijn handen tegen zijn ogen en dwong zichzelf om het niet uit te schreeuwen van smart. Laat ze maar denken dat ik moe ben. Maar het doorzien van Odrades plan vertelde hem ook dat hij Murbella zou kwijtraken... hoe dan ook.