We volgen een gevaarlijke koers met het handhaven van Atreides-(Siona) genen in onze bevolking omdat dat ons voor voorzienigen verborgen houdt. In die zelfde zak ook de Kwisatz Haderach! Moedwil schiep Muad'Dib. Profeten doen voorspellingen uitkomen! Zullen we ooit opnieuw ons Tao-besef durven negeren en een cultuur die verandering haat en om profetieen smeekt terwille durven zijn?

Archiefsamenvatting (adixto)

De dag was nog maar net aangebroken toen Odrade bij het non-schip aankwam, maar Murbella was al op en druk in de weer met een oefenmek toen Moeder Superior de oefenzaal binnenstapte.

Odrade had de laatste kliek door de ring van boomgarden rond de ruimtehaven lopend afgelegd. De beperkte nachtbewolking was bij het naderen van de dageraad steeds dunner geworden tot hij uiteindelijk volledig oploste en een met sterren bezaaide hemel onthulde.

Ze begreep dat er een subtiele weersverandering had plaatsgevonden om nog een nieuwe oogst uit deze streek te kunnen persen, maar de afnemende regenval was maar nauwelijks toereikend om de boomgaarden en weiden in leven te houden.

Op haar wandeling werd Odrade overmand door sombere gevoelens. De net voorbije winter was een duur betaalde stilte tussen twee stormen geweest. Het leven was een slachting. Nijvere insecten bevruchtten bloemen met stuifmeel en na de bloei volgden vruchtvorming en zaadzetten. Deze boomgaarden waren een onzichtbare storm waarvan de kracht verborgen lag in de woeste stromen van het leven. Maar ohhh! wat een verwoesting. Nieuw leven bracht verandering mee. De Grote Veranderaar was op komst, altijd weer anders. Zandwormen zouden de zuiverheid van de woestijn van het oude Duin brengen.

De troosteloosheid van die hervormingskracht drong haar verbeelding binnen. Ze zag dit landschap al voor zich, teruggebracht tot winderige duinen, woonplaats voor afstammelingen van Leto II.

En de kunst van het Kapittel zou ook een wijziging ondergaan - de mythes van de ene beschaving zouden plaats maken voor die van een andere.

De sfeer van deze gedachten volgde Odrade tot in de oefenzaal en kleurde haar stemming toen ze Murbella een serie flitsende bewegingen zag afronden en vervolgens hijgend een stap achteruit doen.

Een dunne rode kras over de rug van Murbella's hand gaf aan waar ze een uitval van de grote mek had gemist. Het automatische oefenmechaniek stond daar in het midden van de zaal als een gouden zuil en zwiepte zijn wapens naar buiten en weer naar binnen - de tastende kaken van een woedend insect.

Murbella droeg een strak groen tricot en waar haar huid onbedekt was glom die van het zweet. Zelfs met haar bolle, hoogzwangere buik zag ze er nog bevallig uit. Haar huid straalde van gezondheid. Dat kwam van binnenuit, besloot Odrade, deels van de zwangerschap, maar ook nog van iets veel fundamenteler. Het was Odrade al opgevallen bij hun eerste ontmoeting en Lucilla had het gemerkt nadat ze Murbella gevangen had genomen en Idaho van Gammu had gered. Gezondheid woonde onder haar huid, waar hij als een lens de aandacht vestigde op een diepe bron van levenskracht.

We moeten haar hebben!

Murbella zag de bezoeker maar wenste zich niet te laten storen.

Nog niet, Moeder Superior. Mijn baby zal weldra geboren worden maar de behoeften van dit lichaam blijven gewoon doorgaan.

Toen zag Odrade pas dat de mek woede simuleerde, een geprogrammeerde reactie die werd opgewekt door zijn schakelingen te ontregelen. Een uiterst gevaarlijke stand!

'Goedemorgen, Moeder Superior.'

De inspanning van het wenden en ontwijken met die bijna verblindende snelheid die ze kon opbrengen, klonk door in Murbella's stem.

De mek hieuw en stak op haar in terwijl zijn sensors snorrend en heen en weer schietend haar bewegingen probeerden bij te houden.

Odrade snoof verontwaardigd. Op zo'n moment spreken deed het gevaar van de mek nog toenemen. Als je dit linke spel speelde mocht je geen afleiding riskeren. Genoeg!

De regelaar van de mek was ingebouwd in een groot groen wandpaneel rechts naast de deur. De veranderingen die Murbella in de schakelingen had aangebracht waren duidelijk te zien - loshangende draden, bundelvelden met ontwrichte geheugenkristallen. Odrade stak haar hand uit en zette het mechaniek stil.

'Waarom heb je de schakelingen veranderd?' wilde Odrade weten.

'Voor de woede.'

'Doen Achtenswaarde Matres dat altijd?'

'Een kromme tak wordt nooit meer recht?' Murbella wreef over haar gewonde hand. 'Maar als de tak nu weet naar welke kant hij krom is en daar zelfs prijs op stelt?'

Odrade raakte hevig opgewonden. 'Daar prijs op stelt? Waarom?'

'Omdat het iets... groots heeft.' 'High worden op adrenaline, ben je daar op uit?' 'Je weet dat het dat niet is!' Murbella's ademhaling was weer normaal. Ze stond Odrade kwaad aan te kijken. 'Wat is het dan wel?'

'Het is... een uitdaging om meer te doen dan je ooit voor mogelijk hield. Je had nooit vermoed dat je ergens zo... zo goed in kon zijn, zo kundig en volmaakt.'

Odrade was opgetogen, maar ze liet het niet merken.

Mens sana in corpore sano. Eindelijk hebben we haar!

Odrade zei: 'Maar de prijs die je ervoor moet betalen!'

'Prijs?' Murbella's stem klonk verbaasd. 'Zo lang ik het kan opbrengen, betaal ik met genoegen.'

'Neem wat je wilt en betaal de prijs?'

'Het is jullie magische Bene Gesserit hoorn des overvloeds: naarmate ik kundiger word, neemt mijn vermogen om te betalen toe.'

'Pas op, Murbella. Die hoorn des overvloeds, zoals jij hem noemt, kan in de doos van Pandora veranderen.'

Murbella wist waar dat op sloeg. Ze stond heel stil en keek met al haar aandacht naar Moeder Superior. 'Oh?' Het geluid kwam nauwelijks voorbij haar lippen.

'Uit de doos van Pandora kruipen krachtige misleiders die je levenskrachten aanvreten. Jij spreekt wel zo vlot over "in de glijkoker" zitten en een Eerwaarde Moeder worden maar je weet nog steeds niet wat dat betekent of wat we van je willen.'

'Dan was het dus nooit onze seksuele vaardigheid die jullie wilden hebben.'

Odrade deed acht stappen naar voren, opzettelijk majestueus. Als Murbella eenmaal over dat onderwerp begon was ze niet meer stil te krijgen op een andere manier dan de gebruikelijke - Moeder Superiors uitdrukkelijke bevel om haar betoog te staken.

'Sheeana heeft jouw vaardigheden moeiteloos onder de knie gekregen,' zei Odrade.

'Jullie gaan haar dus inderdaad op dat kind loslaten!'

Odrade hoorde haar ontstemming. Dat was een overblijfsel van haar culturele achtergrond. Op welk tijdstip begon de menselijke seksualiteit? Sheeana die nu in de bewakersvertrekken van het non-schip zat te wachten, had zich gedwongen gezien daarmee af te rekenen. 'Ik hoop dat je de bron van mijn weerzin herkent en begrijpt waarom ik het zo lang heb stilgehouden, Moeder Superior.'

'Ik weet dat een Vrijmanse gemeenschap jouw hoofd volstopte met allerlei remmingen voor wij ons met jou gingen bemoeien!'

Dat had de lucht tussen hen opgeklaard. Maar hoe moest dit gesprek met Murbella in goede banen geleid worden? Ik moet het op zijn beloop laten terwijl ik een oplossing zoek.

Het zou zich herhalen. Onopgeloste kwesties kwamen altijd weer bovendrijven. Het feit dat bijna elk woord dat Murbella uitte te voorzien was, dat zou een beproeving worden.

'Waarom vermijden jullie deze beproefde manier om anderen te overheersen nu je beweert dat je hem voor Teg nodig hebt?' vroeg Murbella.

'Slaven, wil je dat soms?' was Odrades wedervraag.

Met haar ogen bijna dicht dacht Murbella daarover na. Beschouwde ik de mannen als onze slaven? Mogelijk. Ik veroorzaakte bij hen periodes van volkomen losgelaten gedachteloosheid, van totale overgave aan een genot dat hoogtes bereikte die ze in hun stoutste dromen nooit voor mogelijk hadden gehouden. Ik was opgeleid om hun dat genot te schenken en hen daarmee aan onze 7nacht te onderwerpen.

Tot Duncan met mij het zelfde deed.

Odrade zag Murbella's half geloken oogleden en besefte dat er in de ziel van deze vrouw dingen verwrongen waren op een manier die moeilijk te achterhalen was. Wildgroei op een terrein dat wij nooit onderzocht hebben. Het was alsof er een onuitwisbare smet op Murbella's oorspronkelijke zuiverheid was gemaakt, waarna die vlek was afgedekt en die afdekking vervolgens nog eens gecamoufleerd. Ze bezat een bepaalde hardvochtigheid die gedachten en daden misvormde. Laag na laag na laag...

'Je bent bang voor wat ik kan doen,' zei Murbella.

'Er zit een kern van waarheid in wat je zegt,' gaf Odrade toe.

Eerlijkheid en openheid - beperkte werktuigen die nu heel zorgvuldig aangewend moeten worden.

'Duncan.' Murbella's stem had de vlakke klank van haar pas verworven Bene Gesserit vaardigheden.

'Ik ben bang voor wat jij met hem deelt. Vind je het raar dat Moeder Superior haar angst toegeeft?'

'Ik ken jullie tactiek van openheid en eerlijkheid!' Ze liet openheid en eerlijkheid weerzinwekkend klinken.

'Eerwaarde Moeders leren om zichzelf nooit te laten gaan. We worden opgeleid om ons nooit op die manier met bezorgdheid voor anderen te belasten.'

'Is dat alles wat eraan vastzit?'

'Het gaat dieper en het heeft andere vertakkingen. Bene Gesserit zijn drukt zijn eigen stempel op je.'

'Ik weet wat je van me verlangt: een keus tussen Duncan en de Zusterorde. Ik ken jullie kunsten.'

'Dat denk ik toch niet.'

'Er zijn dingen die ik weiger te doen!'

'Elk van ons wordt door een verleden belemmerd. Ik maak mijn keuzes, doe wat ik moet doen omdat mijn verleden verschilt van het jouwe.'

'Jullie blijven me verder oefenen, in weerwil van wat ik net heb gezegd?'

Odrade hoorde dit in de toestand van volledige ontvankelijkheid die deze gesprekken met Murbella vereisten, waarin elk zintuig gespitst was op onuitgesproken dingen, betekenissen die aan de rand van woorden hingen alsof het trilharen waren die daar wenkend in contact probeerden te komen met een gevaarlijk heelal.

De Bene Gesserit moet haar manier van doen wijzigen. En hier hebben we iemand die ons in die verandering zou kunnen voorgaan.

Bellonda zou ontzet zijn bij het vooruitzicht. Veel Zusters zouden het verwerpen. Maar toch lag het zo.

Toen Odrade bleef zwijgen zei Murbella: 'Geoefend. Is dat het goede woord?'

'Geconditioneerd. Dat begrip ken je waarschijnlijk beter.'

'Wat jullie werkelijk willen is onze ervaringen samenvoegen en mij zo ver aan jullie gelijk maken dat we een onderlinge vertrouwensband kunnen opbouwen. Dat is het doel van alle scholing.'

Speel geen erudiete spelletjes met me, kind!

'We zouden in de zelfde stroom drijven, he, Murbella?'

Elke leerling in haar derde stadium zou vreselijk op haar hoede zijn als ze Moeder Superior die toon hoorde aanslaan. Maar Murbella bleef er kennelijk onbewogen onder. 'Behalve dan dat ik niet van plan ben om hem op te geven.'

'Dat moet je zelf beslissen.'

'Hebben jullie Vrouwe Jessica ook zelf laten beslissen?'

Eindelijk een uitweg uit deze doodlopende steeg.

Duncan had Murbella ertoe aangezet om het leven van Jessica te bestudeerden. In de hoop ons te dwarsbomen!' Holografieen van zijn optreden waren aanleiding geweest tot een grondig onderzoek van vroegere opnamen.

'Een interessante persoonlijkheid,' zei Odrade.

'Liefde! Na al jullie oefening, jullie conditionering!'

'Je vond wat zij deed geen verraad?'

'Absoluut niet!'

Voorzichtig nu. 'Maar kijk eens naar de gevolgen: een Kwisatz Haderach... en dat kleinkind, de Dwingeland!' Een redenering die Bellonda 7ia aan het hart ligt.

'Gouden Weg,' zei Murbella. 'Het voortbestaan van de mensheid.'

'Grote Hongersnood en Verstrooiing.'

Zit je te kijken, Bell? Geeft niet, je krijgt het in ieder geval toch te zien.

'Achtenswaarde Matres!' zei Murbella.

'Allemaal vanwege Jessica?' vroeg Odrade. 'Maar Jessica keerde terug in de schoot van de Bene Gesserit en woonde de rest van haar leven op Caladan.'

'Waar ze leerlingen onderwees!'

'En hun tot voorbeeld diende, ook. Zie je nu wat er gebeurt als je ons trotseert?' Trotseer ons, Murbella! Doe het handiger dan Jessica.

'Soms walg ik van jullie!' Maar haar aangeboren eerlijkheid dwong haar daaraan toe te voegen: 'Maar je weet dat ik hebben wil wat jullie hebben.'

Wat wij hebben.

Odrade herinnerde zich nog haar eigen eerste kennismaking met de aantrekkelijkheden van de Bene Gesserit. De volmaakte precisie waarmee het lichaam alles deed, zintuigen gescherpt voor het opmerken van de kleinste details, spieren geoefend om met wonderbaarlijke nauwkeurigheid te functioneren. In een Achtenswaarde Mater konden deze vaardigheden slechts een nieuwe dimensie toevoegen, aangevuld door lichamelijke snelheid.

'Je speelt mij de bal weer toe,' zei Murbella. 'Om me tot een keus te dwingen terwijl je het al weet.'

Odrade bleef zwijgen. Dit was een vorm van discussieren die de antieke Jezuieten bijna vervolmaakt hadden. Haar simultaanstroom drong haar discussiepatronen op: laat Murbella zichzelf maar overtuigen. Geef haar alleen af en toe een heel klein zetje. Doe haar kleine uitvluchten aan de hand waarover ze kan uitweiden.

Maar blijf )e liefde voor Duncan goed vasthouden, Murbella! 'Handig zoals jullie de voordelen van jullie Zusterorde telkens weer aan me voorbij laten paraderen,' zei Murbella. 'We zijn geen zelfbedieningscafetaria!'

Een zorgeloze grijns trok Murbella's mondhoeken even omhoog. 'Ik neem er zo een en zo een en ik denk dat ik ook nog wel een van die slagroomdingen daar lust.'

Odrade vond het een geestig beeld maar de alomtegenwoordige waarnemers hadden hun eigen smaak. 'Zo'n dieet kan je dood worden.'

'Maar ik zie jullie zo aantrekkelijk uitgestalde aanbod. Stem! Wat hebben jullie daar iets verrukkelijks gebrouwen. Ik heb dit fantastische instrument in mijn keel en jullie kunnen me leren hoe ik dat op die volmaakte manier kan bespelen.'

'Nu ben je ineens weer een concertmeester.'

'Ik wil jullie vermogen om de mensen om me heen te beinvloeden!'

'Waarom, Murbella? Voor wiens doeleinden?' 'Als ik eet wat jij eet, word ik dan ook zo'n taaie als jij: pla-staal aan de buitenkant en van binnen nog veel harder?' 'Zie je mij zo?'

'Chef-kok bij mijn feestmaal! En ik moet alles eten wat jij me voorzet - voor mijn eigen bestwil en voor de jouwe.'

Zo te horen was ze bijna manisch. Een eigenaardige persoonlijkheid. Soms leek ze een diep ongelukkige vrouw en beende ze door haar kamers heen en weer als een gekooid dier. Die waanzinnige blik in haar ogen, oranje vlekken in het hoornvlies... net als nu.

'Weiger je nog steeds om Scytale te bewerken?'

'Laat Sheeana dat maar doen.'

'Wil je haar een aantal wenken aan de hand doen?'

'En dan zij zeker mijn wenken toepassen op dat kind!'

Ze staarden elkaar aan en beseften dat ze allebei het zelfde dachten. Dit is geen confrontatie omdat we elk de ander willen hebben.

'Ik ben aan jullie gebonden om wat jullie me kunnen geven,' zei Murbella met zachte stem. 'Maar jij wilt weten of ik ooit in strijd met die band zal kunnen handelen.'

'Zou je dat kunnen?'

'Niet meer dan jij dat zou kunnen als de omstandigheden het vereisten.'

'Denk je dat je ooit spijt zult krijgen van je besluit?'

'Natuurlijk krijg ik spijt!' Wat was dat nou voor een idioot stomme vraag? Mensen hadden altijd spijt. Murbella zei dit.

'Ik wilde alleen even bevestigd zien dat je inderdaad eerlijk tegen je zelf bent. Het bevalt ons heel erg dat je niet onder valse vlag vaart.'

'Krijgen jullie dan wel eens bedriegers?'

'Nou en of.'

'Jullie hebben natuurlijk manieren om die uit te schiften.' 'Dat doet de Marteling voor ons. Leugens komen niet door de specie heen.'

Odrade kon Murbella's hartslag bijna voelen versnellen. 'En jullie gaan niet van me verlangen dat ik Duncan opgeef?' Heel scherp.

'Die band levert moeilijkheden op, maar dat zijn jouw moeilijkheden.'

'Is dat een andere manier om me te vragen om hem op te geven?'

'Aanvaard alleen de mogelijkheid, dat is alles.' 'Dat kan ik niet.' 'Wil je het niet?'

'Ik meen wat ik zeg. Ik ben er niet toe in staat.'

'En als iemand je liet zien hoe het wel kan?'

Murbella staarde Odrade een lang moment recht in haar ogen en zei toen: 'Ik zei bijna dat dat me vrij zou maken... maar...' 'Ja?'

'Ik zou nooit vrij kunnen zijn als hij nog aan me gebonden was.' 'Is dat een verwerping van Achtenswaarde Matres gewoonten?'

'Verwerping? Verkeerd woord. Ik ben mijn voormalige Zusters gewoon ontgroeid.' 'Voormalige Zusters?'

'Nog steeds mijn Zusters, maar de Zusters uit mijn jeugd. Aan sommigen denk ik met genegenheid terug, aan anderen met grote afkeer. Speelkameraadjes bij een spel dat me niet langer interesseert.'

'Die beslissing stemt je tevreden?' 'Ben jij tevreden, Moeder Superior?'

Odrade klapte zichtbaar opgetogen in haar handen. Wat had Murbella de Bene Gesserit tactiek van wedervraag snel onder de knie gekregen!

'Tevreden? Wat een hels saai woord!'

Terwijl Odrade dat zei voelde Murbella zich als in een droom naar de rand van een afgrond lopen, niet in staat om wakker te worden en de val in de diepte te voorkomen. In haar maag schrijnde een heimelijke leegte en Odrades volgende woorden klonken haar als een heel verre galm in de oren.

'De Bene Gesserit is alles voor een Eerwaarde Moeder. Dat zul je nooit kunnen vergeten.'

Even snel als het was gekomen, trok het droomgevoel weer weg. De volgende woorden van Moeder Superior waren kil en direct.

'Bereid je voor op oefening voor gevorderden.'

Tot )e voor de Marteling komt te staan - leven of sterven.

Odrade richtte haar blik op de camera-ogen in het plafond. 'Stuur Sheeana hierheen. Ze begint nu meteen met haar nieuwe onderwijzer.'

'Jullie gaan het dus toch doen! Jullie gaan dat kind bewerken.'' 'Denk aan hem als Bashar Teg,' zei Odrade. 'Dat helpt.' En je krijgt geen tijd om )e te bedenken.

'Ik heb me niet tegen Duncan verzet en ik kan met jullie geen ruzie maken.'

'Maak ook geen ruzie met jezelf, Murbella. Zinloos. Teg was mijn vader en toch moet ik dit doen.'

Tot op dat moment had Murbella niet beseft welke kracht er school achter Odrades verklaring van daarnet. De Bene Gesserit is alles voor een Eerwaarde Moeder. Grote Dur bewaar mei Zal ik ook zo worden?