25

De 1e sectie had sinds de terugkeer in Sin City niet kunnen douchen. Er was geen water. Ze schopten dus hun kistjes uit, trokken een korte broek en sandalen aan, gingen op bed liggen en maakten hun wapens schoon. Ineens de oorverdovende knal van een mortiergranaat. ‘Iedereen paraat! Iedereen paraat!’

Iedereen kreunde.

Jamie ging zonder hemd zitten en toonde trots zijn spectaculaire blauwe plekken. Binns, die er vanuit diverse hoeken foto’s van aan het nemen was, legde zijn camera neer. Finn draaide zich om. Angus en Mal sloten hun ogen alsof de mortieraanval dan vanzelf wegging. Spekkie Bacon keek geschrokken en nam snel nog een slok water alsof iemand het anders in beslag zou nemen.

‘Kom op, jongens!’ schreeuwde Sol. ‘Klaarstaan!’

‘Misschien was het er maar één...’

Zijn woorden gingen verloren in het lawaai van AK47S.

De mannen reageerden als slaapwandelaars.

‘Opstaan, opschieten, naar buiten!’ riep Sol. ‘Helmen! Kistjes!’

Bij een nieuwe dreun schudde de grond en versnelden de soldaten hun tempo een beetje. Maar niet veel. Angus deed zijn schoenen aan de verkeerde voet. Binns kon zijn helm niet vinden. Jamie kreunde toen hij zijn kogelvrije vest aantrok. Spekkie, die zijn geweer aan het schoonmaken was, probeerde het weer in elkaar te zetten maar merkte dat geen enkel onderdeel paste.

‘We hebben mazzel dat het 2e peloton vanavond aan de .50’s zit.’ Als de zware mitrailleurs steeds op dezelfde plaats stonden, zou de vijand algauw ontdekken met welke helling ze moesten schieten. Na elk vuurgevecht werden ze dus verplaatst.

‘We hebben vandaag al drie uur gevochten,’ mopperde Finn.

‘Drie uur?’ vroeg Bacon. ‘Drie uur?’ Hij herinnerde zich elke tel van het gevecht nog, en dat zou zijn leven lang zo blijven. Maar in zijn beleving had het eerder seconden geduurd dan uren.

‘Nou, goed dan,’ zei Sol. ‘Ik ga het de taliban wel even uitleggen en vragen of ze morgen terugkomen. Naar buiten!’

De soldaten liepen niet al te hard naar hun posities en beantwoordden het vuur halfhartig. Dave sloeg Binns gade. Hij deed erg zijn best en wist dat hij veel in te halen had. De anderen hadden hem gepest en Sol had met hem gepraat, maar Dave wist dat hij hem stevig moest aanpakken. Ook Binns wist dat kennelijk en meed hem.

‘Je hoort hier niet te zijn,’ zei Dave tegen Jamie. ‘Je moet gaan liggen. Je hebt gehoord wat de hospikken zeiden.’ Hij gaf hem opnieuw de raad om naar Camp Bastion te gaan voor een onderzoek, maar zonder succes.

‘Het gaat wel,’ zei Jamie hardnekkig.

De enige die zich concentreerde en bleef schieten, was Angus. Meteen na de hinderlaag van die dag had Dave de subtiele veranderingen in het gedrag van de jongen opgemerkt. Angus maakte ineens een andere indruk. Zijn gezicht had scherpere lijnen en hij bewoog zich met een nieuw zelfvertrouwen. Dave zag dat hij ineens volwassen was geworden. Hij dacht: door iemand te doden word je een jaar ouder.

Het gevecht hield even snel op als het begonnen was. Iedereen wachtte op een nieuwe uitbarsting. De soldaten bleven op hun plaats maar ontspanden zich. Angus zocht enige dekking en stak een sigaret op.

‘Je hebt het vandaag goed gedaan, McCall,’ zei Dave. Hij wist dat Angus het zou begrijpen: zijn vorige missers waren vergeven. Ondanks de duisternis zag hij de lange jongen blozen. Dave dacht zelfs zijn tatoeages rood te zien worden. Tot zijn opluchting greep Angry deze kans niet om over zijn vader te beginnen.

Niemand vertrouwde de stilte, maar toen die bleef voortduren, rukten ze langzamerhand in.

Dertig minuten later zag Dave dat Jamie in de tent van de1esectie diep in slaap was. ‘Goddank.’

Binns en Bacon zaten met hun kistjes aan op hun bed. ‘De hospik heeft hem een berg pijnstillers gegeven en toen ging hij meteen onder zeil,’ zei Binns.

‘Goed’ zei Dave. ‘En vergeet niet je kistjes uit te trekken als je gaat slapen.’

De twee jongens zaten meteen rechtop.

‘En als jullie niet gaan slapen, moeten jullie met de anderen meegaan naar de kantine.’

‘Geen honger’ zei Bacon.

Binns wilde Dave niet aankijken.

‘Eet toch maar. En drink ook wat. Ik heb een heleboel op te merken over je optreden vandaag tijdens de hinderlaag, Bacon, en punt één is dat je niet genoeg drinkt.’

‘Ik weet het,’ zei Spekkie. ‘Ik heb er gewoon niet aan gedacht.’

‘Je vergeet het heel makkelijk, vooral tijdens een vuurgevecht. Maar bij deze temperaturen denk je er vaak pas aan als het te laat is.’

Hij wendde zich tot Binns. ‘En wat heb jij aan te voeren voor jezelf, jongen?’

Binns zag er ellendig uit. Hij staarde naar de grond en friemelde aan een stuk voering van zijn slaapzak. Dave zag een ingelijste foto die Binns kennelijk had zitten bekijken en bij zijn komst onder het bed had geschoven. Een knap meisje keek hem glimlachend aan. Ze droeg praktische kleding en had haar haar netjes geborsteld. Ze zag eruit als een girl next door, als iemand die bij een bouwbedrijf werkte.

‘Sorry, sergeant,’ mompelde hij.

‘Luister, Binns. Ik neem het mezelf kwalijk dat ik je niet eerder heb toegesproken. Het was een indrukwekkende hinderlaag en ik had geen tijd om je onder handen te nemen. Dat gold ook voor Sol. Normaal zou ik het eerder gemerkt hebben, en dan zou ik gezorgd hebben dat je je vermande.’

‘Ik kon er niets aan doen, sergeant.’

‘Dat kon je wel. Tijdens de mortieraanval van vanavond is het niet gebeurd. Toch?’

‘Nee, ik voelde me veel veiliger hier op de basis tussen drie terugschietende pelotons.’

‘Een hinderlaag is als vuurdoop geen pretje maar ik wil geen excuses horen. Je hebt er vandaag een zooitje van gemaakt en je hebt heel wat goed te maken.’

Binns keek alsof hij zou gaan huilen, maar Dave wist dat hij hard moest blijven; voor zijn eigen bestwil en voor die van de anderen. Hij was blij dat de moeder of dat lieve vriendinnetje van die jongen hem niet konden zien.

‘We hebben vandaag in de shit gezeten. We hebben niet alleen voor onszelf gevochten maar ook voor elkaar, en het is er hard aan toegegaan. Niemand kon je handje vasthouden, iedereen had het druk. En jij was dood gewicht. Jij zat in de Vector of was lekker aan het kotsen en ging ervan uit dat wij wel voor je zouden zorgen. Dat is geen samenwerking, toch?’

‘Nee, sergeant.’ ‘Je hebt je opleiding gehad, Binns, breng die nu in de praktijk. We gaan je niet dragen, dus verman je of smeer ’m uit dit peloton.’

Binns knikte. Hij kon Dave nog steeds niet aankijken.

‘Oké, Binns. Ga maar eten. Wees niet verbaasd als de jongens je gaan jennen om wat er vandaag gebeurd is. Je zult hard moeten werken om te zorgen dat ze dat vergeten.’

Jack Binns slofte met hangend hoofd weg.

‘Overigens...’ riep Dave hem achterna. De jongen bleef staan en draaide zich om. ‘Je hebt een week latrinedienst.’

‘Ja, sergeant,’ zei Vullis.

Dave zag hem gaan. Jamie draaide zich om in zijn bed, snurkte even en was weer stil. Dave ging op Binns’ bed zitten en keek Spekkie Bacon aan. ‘En hoe vind je dat jij het gedaan hebt?’

‘Ik heb een goeie rap gemaakt,’ zei Bacon grijnzend.

‘Wat heb je gemaakt?’

Spekkies grijns werd een beetje onzeker. ‘Goeie melodie. Paar goeie rijmwoorden en raps in mijn hoofd terwijl ik aan het vechten was,’ zei hij. ‘Ik ben namelijk rapper.’

Dave, die zich tien minuten eerder nog doodmoe had gevoeld en honger had gehad, kreeg ineens de energiestroom die woede met zich meebrengt. ‘Een rapper!’ zei hij terwijl hij weer ging staan. ‘Hoorde ik je zeggen dat je een rapper bent?’

Bacon wou heel even dat hij nog nooit van hiphop gehoord had. ‘Nou ja, eh... ik probeer wel eens een beetje te rappen, en...’

‘Nee, nee, nee,’ zei Dave met een woede die hemzelf verbaasde. ‘Je bent soldaat! Je bent niet naar Helmand gekomen om erover te rappen. Je hebt niet die hele opleiding gehad en je bent niet helemaal hierheen gekomen om tijdens het schieten te bedenken dat “abc” rijmt op “ga je mee” of “ik zeg nee”.’ Het ontging hem niet dat Bacon hem eventjes bewonderend aankeek omdat hij zo snel rijmende voorbeelden had bedacht, maar die bewondering maakte snel plaats voor angst toen Dave vervolgde: ‘Je bent soldaat, Bacon. Dat betekent dat je hier bent om te vechten, niet om je tijd te verdoen als Mc Bacon. Terwijl wij jou aan het beschermen waren, zat jij op je reet te bedenken dat “ja, dat kan” rijmt op “keel die man” en “taliban”. Ja toch?’ Bacon zei niets. Zijn donkerbruine ogen gleden heen en weer.

‘Ik heb je iets gevraagd,’ zei Dave. ‘Geef antwoord. Is het eerlijk dat jij een rap zit te schrijven terwijl je kameraden voor hun en jouw leven vechten?’

Het bleef even stil. ‘Nee,’ zei Bacon.

‘Nee wat?’ ‘Nee, sergeant.’

Dave ging zuchtend weer zitten. ‘Oké, je hebt vandaag dus een verdomd goeie rap geschreven. Hoe ging het vandaag, afgezien van die triomf?’

Bacon keek op en rechtte zijn rug. ‘Wel goed, denk ik, sergeant.’

‘En waarom denk je dat?’

‘Ik heb een paar keer geschoten.’

‘Nou ja, je bent soldaat. Daar krijg je voor betaald.’

‘En ik denk dat ik minstens één iemand heb neergeschoten.’

‘O ja?’

‘Ik zag hem vallen. Alleen eh... misschien kwam dat wel door die vrouw, want die schoot ook.’

Waar was hij?’

‘Ze waren overal behalve aan één kant, snapt u, sergeant? Toen dacht ik: als ze ook aan de voorkant komen, dan zijn we helemaal omsingeld, en dat vond ik een rotidee, en daarom hield ik het daar goed in de gaten. Toen hij naar voren rende, nam ik hem te pakken.’ Dave knikte. ‘Goed gedacht, Bacon. Hoeveel kogels had je nog toen je hem neerschoot?’

‘Eh... weet ik niet. Een heleboel...’

‘Je had dus nog kogels voor hem, hè?’

‘Ja, dat klopt, sergeant.’

‘Hoeveel kogels had je nog aan het eind van het vuurgevecht?” ‘Alles bij elkaar, sergeant?’

‘Ja. Patroongordel, patroonhouders... allemaal samen.’

‘Ik heb ze geteld. Twintig.’

‘Twintig.’

‘Ja, sergeant.’

‘Christus. Daaruit kan ik een paar dingen afleiden. Op de eerste plaats dat je veel te veel en te snel geschoten hebt. Je kreeg bevel om je vuursnelheid te verminderen, maar je kon niet meer ophouden, hè?’ ‘Nou eh, sergeant... ik dacht...’

‘We zaten in een hinderlaag. We werden belegerd en we kregen te horen dat we heel lang op luchtsteun moesten wachten omdat we een Apache nodig hadden. Het had geen zin om een Harrier een vijfhon-derdponder te laten gooien, want dan waren we allemaal aan barrels geblazen. We moesten op zo’n ellendige Apache wachten. Die moest de boel schoonvegen omdat die druiloren ons omsingeld hadden. Als de Apache twintig minuten later was gekomen, zouden we geen munitie meer hebben gehad. Omdat een snotneus zoals jij met kogels aan het smijten was.’ ‘Ik was niet aan het smijten, sergeant.’

‘Wist je dan waarop je schoot?’

‘Niemand kon die theedoeken zien, sergeant.’

‘Dan had je moeten ophouden en naar de anderen kijken. Heb je bijvoorbeeld op Angus gelet?’

Spekkie schudde zijn hoofd.

‘Als je dat gedaan had, zou je gezien hebben dat hij eerst nadacht en dan schoot. Toen die grappenmakers ons insloten, controleerde hij waar de schutters van de taliban zaten. Hij stak niet gewoon zijn geweer van achter een Vector naar voren om zo veel mogelijk kogels zo snel mogelijk over het pad te schieten. Hij probeerde geen mitrailleur te maken van zijn SA80, Bacon.’

Spekkie liet zijn hoofd hangen. ‘Maar ik heb iemand gedood,’ zei hij koppig.

‘Een van de vijftig kogels die je op hem afvuurde, heeft hem misschien geraakt. En anders raakte die vrouwelijke sergeant van de Inlichtingendienst hem met een van haar drie kogels. Dat zullen we nooit weten. Maar ik weet wel dat ik je je patroonhouders zag bijvullen toen je al je kogels had opgebruikt.’

Bacon knipperde met zijn ogen.

‘Hoe pak je zoiets aan, Bacon. Moet je wachten tot alles op is en dan bijvullen?’

‘Eh...’

‘Verwissel ze als er drie patroonhouders leeg zijn. Wacht een rustig moment af of trek je een paar minuten terug en verwissel ze. Wacht niet tot alles op is. Want je wil van z’n lang zal ze leven niet in de situatie komen dat je daar met een geweer ligt zonder kogels.’

‘O ja, dat moest ook bij de opleiding.’

‘Je bent je opleiding gelukkig nog niet helemaal vergeten. Maar tijdens de opleiding zit er iemand achter je om je eraan te helpen herinneren. Dit was een echt vuurgevecht tegen een echte vijand, en iedereen heeft het veel te druk om achter je te gaan zitten. En als we onder de voet gelopen waren en jij uiteindelijk jezelf had moeten verdedigen, dan had je geen kogels meer gehad om dat te doen. Ik heb nog een andere vraag voor je. Wat heb je met je lege patroonhouders gedaan?’ Spekkie vertrok zijn gezicht tot een grimas.

Dave gaf zelf het antwoord. ‘Die heb je op de grond laten vallen. Zodat anderen die voor je moesten oprapen. Zoals je moeder thuis je kamer in gaat en je kleren van de grond raapt. Maar je bent niet thuis, Bacon. Je moeder is er niet om je troep op te ruimen en je tijdschriften weg te gooien. Snap je?’ ‘Ja, sergeant.’

‘Laten we de punten nog even doornemen, Bacon. Punt één: meer drinken. Ik wil je nooit meer op de basis zien terugkomen met een halfvolle Camelbak. Punt twee: minder schieten. Verspil geen kogels en kies je doelwit. En wacht niet tot alles op is voordat je nieuwe gaat halen. Punt drie: neem je eigen patroonhouders mee.’

Bacon knikte bedremmeld.

‘Ik zeg dit om een goede soldaat van je te maken.’ Dave begon wat milder te klinken. ‘Voor je eigen veiligheid. En voor die van je maten.’

Bacon keek nog steeds niet op.

‘Je hebt een week latrinedienst met Binns. En ga nou maar wat eten.’

Bacon stond met een norse en boze blik op. Zijn deinende, pralende loopje had iets brutaals. Deze jongen kon niet goed tegen kritiek, ook niet tegen noodzakelijke en opbouwende kritiek. Maar het leek Dave niet uitgesloten dat hij Spekkie Bacon iets te hard had aangepakt. Hij had hem misschien moeten feliciteren omdat hij een talibanstrijder gedood had en tijdens een zenuwslopende eerste hinderlaag overeind was gebleven, terwijl zijn kameraad eraan onderdoor was gegaan.

‘Arme jongen. Het was zijn eerste keer.’

Dave was vergeten dat hij niet alleen was. Hij wierp een blik op Jamie, die misschien delen van het gesprek gehoord had maar nu weer in een kunstmatige slaap was gevallen.

‘Kop dicht, Dermott, anders laat ik je afvoeren,’ zei hij met veel genegenheid, bedenkend dat Jamie gelijk had en hij ongelijk, maar er was bijna niemand anders in het peloton die zoiets tegen hem mocht zeggen. Hij stond op. Van wat hij tegen Spekkie gezegd had, had hij geen spijt, maar hij begon wel te betreuren dat hij sommige dingen niet gezegd had.

Sergeant-majoor Kila kwam bij Dave en de andere sergeants in de kantine zitten. Sergeant Barnes van het 3e peloton had die dag bij de burgers doorgebracht.

‘Dat ellendige teringwijf...’

‘Bedoel je Emily? De seksgranaat? Heeft die zich buiten de iso-container gewaagd?’

‘Emily. Wat een trut. Bemoeit zich overal mee. En als je Martyn Robertson een lastig type vindt, dan moet je maar eens met haar gaan werken. Ze wil gaan en staan waar ze wil en wanneer ze wil, en de rest kan oprotten. Ze pakt haar boodschappentas en stiefelt erheen alsof ze naar de markt gaat en geen koopje wil missen.’

‘Ze schijnt een van de beste geofysici van Engeland te zijn,’ merkte Kila op.

‘Zal wel, maar ook de beste geofysicus van Engeland kan over heel Helmand worden uitgesmeerd als ze haar hersens niet wat beter gebruikt. Ik zei: “Professor, is het u weleens opgevallen dat soldaten meestal in pelotons opereren? Dat zijn een stuk of dertig soldaten, professor. Dat doen we voor de veiligheid. Als u zo blijft rondlopen, dan bent u een makkelijk doelwit voor de vijand, professor.’”

‘En wat zei ze daarop?’

‘Ze zegt: “Ik heb geen vijanden, korporaal.” Ik zeg: “Professor, ik ben in werkelijkheid sergeant.” Ze zegt: “Ik heb geen belangstelling voor rangen want ik ben hier niet om oorlog te voeren. Ik maak een analyse van de minerale rijkdommen van Afghanistan.’”

‘Wat een ellende,’ zei Dave.

‘Ja, wat een ellende,’ beaamden de andere sergeants.

‘De beste geofysicus van Engeland en geen greintje gezond verstand,’ zei Dave. Toen vertelde hij de anderen over de hinderlaag van die dag. ‘En nu voel ik me een beetje onvast in het hoofd, net als de anderen. De hospik heeft ons allemaal iets gegeven omdat we zo dicht bij de explosie zaten.’

‘Jullie zaten verdomme zowat in die explosie,’ zei sergeant Somers van het tweede.

‘We hadden nooit zonder genoeg mankracht langs die route gestuurd mogen worden. Ze hadden ons klem, en we hadden noch de mannen, noch de vuurkracht om ze nog veel langer van het lijf te houden.’

Kila beloofde nog eens met majoor Willingham over onnodige risico’s te praten.

Toen de twee andere sergeants vertrokken waren, boog Kila zich naar Dave. Hij zei zachtjes: ‘Er gaat een gerucht over je, Dave.’

Dave trok zijn wenkbrauwen op en probeerde te bedenken wat dat voor een gerucht kon zijn.

‘Dat je uit het leger gaat.’

Dave staarde hem aan. De sergeant-majoor staarde terug.

‘Waar heb je dat vandaan?’

‘Uit Wiltshire.’

‘Uit Wiltshire?’ Toen begreep hij het. ‘Iemand heeft dus met Jenny gepraat. Maar wat heeft ze precies gezegd?’

‘Ze vertelde het tegen de vrouw van Steve Buckle en die vertelde het tegen iemand anders en die vertelde het tegen weer iemand anders en die... nou ja, ik weet niet wie. Hoe dan ook, er wordt over gepraat.’ Dave was kwaad op Jenny. Ze had een gerucht in omloop gebracht dat kennelijk via de kring van roddelende echtgenotes bij de onderofficieren terecht was gekomen. Iain Kila kon het niet van zijn eigen vrouw gehoord hebben, want hij was weliswaar drie keer getrouwd geweest maar was op dit moment alleen.

‘Jenny denkt dat ik ontslag neem,’ zei Dave. ‘Maar dat doe ik niet.’ Kila leefde zichtbaar mee. ‘Door die fase gaan ze allemaal heen.’ ‘Nou ja, binnenkort komt de baby. En Jenny zit vaak bij Leanne Buckle...’

‘Hoe gaat het eigenlijk met Steve?’

‘Dat heb ik nog niet gehoord. Leanne is bij hem in Selly Oak. Maar Jen is zich doodgeschrokken van Steve. Dat gedoe over mijn ontslag is pas na Steves ongeluk begonnen.’

Kila haalde zijn schouders op. ‘Je was al soldaat toen je met haar trouwde, hè?’

‘Ja. Ze wist wat haar te wachten stond. Maar als ik haar daaraan herinner, zegt ze dat het niet uitmaakt. En vandaag kreeg ik een lange brief waarin ze me smeekt ontslag te nemen. Er is ook nog een brief van haar moeder die ik nog niet heb opengemaakt. Daarin staat vast hetzelfde.’

‘Gewoon negeren.’

‘Je kent Jen niet. Als die eenmaal iets in haar hoofd heeft, is ze net een hond met een bot.’ Jenny’s vastbeslotenheid was in feite een van de redenen waarom hij van haar hield. Tenzij ze vastbesloten was om hem iets te laten doen.

‘Hou haar aan het lijntje. Was je niet via het leger bezig aan een cursus om je graad te halen?’

Dave lachte. De lessen die hij had bijgewoond en het huiswerk dat hij gedaan had, leken heel ver weg en triviaal, alsof het een spelletje was. ‘Techniek,’ zei hij. ‘Ik werk eraan als we niet operationeel of op oefening zijn. Dat is dus niet erg vaak.’

‘Maar wanneer denk je klaar te zijn?’

‘In dit tempo kan het nog jaren duren.’

‘Zeg dan tegen haar dat je ontslag neemt zodra je bent afgestudeerd.’ Dave grinnikte. ‘Goed idee, Iain! Ze zal moeten toegeven dat mijn kansen op de arbeidsmarkt er aanzienlijk door stijgen.’

Kila grijnsde terug. ‘Je moet gewoon weten hoe je de vrouwtjes moet aanpakken.’

‘Jammer dat er hier op dat gebied weinig te oefenen valt.’

Kila’s brede grijns werd veelbetekenend. Dave keek hem aandachtig aan.

‘Nou, ik wist dat de luitenant een oogje had op die spetter van de Inlichtingendienst, maar ik dacht niet...’ ‘Ik heb geen belangstelling voor die ijsberg. En ook niet voor professor Seksgranaat.’

‘Dan blijft er nog maar één over.’

‘Niet dat MP-wijf!’

Kila boog zich naar voren en zei zachtjes. ‘Er is natuurlijk een grens aan wat ik me hier op de basis kan veroorloven, maar onder ons gezegd en gezwegen zou ik geen nee zeggen tegen zo'n smerissen-gleuf.’