43

'Is hij dood?' Sever keek op naar Bourne, die de wond in zijn borst schoonmaakte.

'U bedoelt Semion?'

'Ja. Semion. Is hij dood?'

Ikoepov en de chauffeur zijn allebei dood.'

Bourne drukte Sever omlaag terwijl de alcohol alles wegbrandde wat de wond kon laten etteren. Er waren geen organen geraakt, maar de wond moest uiterst pijnlijk zijn.

Bourne gebruikte de antiseptische crème uit een tube in het EHBO - kistje. 'Wie heeft u neergeschoten?'

'Arkadin.' Tranen van pijn rolden over Severs wangen. 'Om de een of andere reden is hij volslagen krankzinnig geworden. Misschien was hij altijd al krankzinnig. Tenminste, dat dacht ik. Allah, dat doet pijn!' Hij haalde een paar keer zwak adem voordat hij verderging. 'Hij dook op uit het niets. De chauffeur zei: "Er is een politiewagen achter ons gestopt." Voor ik er erg in had, maakte hij zijn raam open en kreeg hij een kogel recht in zijn gezicht. Semion en ik hadden geen tijd om na te denken. Arkadin zat opeens in de auto. Hij schoot op mij, maar ik ben er zeker van dat het hem om Semion te doen was.'

Bourne besefte wat er in Kirsch' appartement gebeurd moest zijn. Hij zei: Ikoepov heeft zijn vriendin Devra gedood.'

Sever kneep zijn ogen dicht. Het kostte hem moeite om normaal adem te halen. 'Nou en? Het kon Arkadin nooit iets schelen wat er met zijn vrouwen gebeurde.'

'Hij gaf om deze vrouw,' zei Bourne, terwijl hij een verband aanlegde.

Sever keek ongelovig naar Bourne op. 'Weet je wat zo vreemd is? Ik geloof dat ik hem Semion "vader" hoorde noemen. Semion begreep het niet.'

'En hij zal het ook nooit begrijpen.'

'Hou op met dat gedoe en laat me doodgaan, verdomme!' zei Sever kwaad. 'Het maakt nu niet uit of ik leef of dood ben.'

Bourne was klaar met verbinden.

'Wat gebeurd is, is gebeurd. Het lot neemt zijn loop. Jij kunt daar niets aan doen, en iemand anders kan dat ook niet.'

Bourne ging tegenover Sever zitten. Hij was zich ervan bewust dat Moira bij hen in de buurt stond en naar hen keek en luisterde. Uit het verraad van de professor bleek weer eens dat je nooit veilig was als je persoonlijke gevoelens in je leven toeliet.

'Jason.' Severs stem was zwakker. 'Het was nooit mijn bedoeling je te bedriegen.'

'Dat was het wel, professor. Bedriegen is het enige wat u kunt.'

Ik was je als een zoon gaan beschouwen.'

'Zoals Ikoepov Arkadin als een zoon beschouwde.'

Met veel moeite schudde Sever zijn hoofd. 'Arkadin is krankzinnig. Misschien zijn ze dat allebei. Misschien voelden ze zich door hun gezamenlijke krankzinnigheid tot elkaar aangetrokken.'

Bourne boog zich naar voren. 'Laat me u een vraag stellen, professor. Denkt u dat u geestelijk gezond bent?'

'Natuurlijk ben ik dat.'

Sever keek Bourne strak aan, ook nu nog uitdagend.

Een ogenblik deed Bourne niets. Toen stond hij op en liep hij samen met Moira naar voren.

'Het is een lange vlucht,' zei ze zacht, 'en je hebt je rust nodig.'

'Wij allebei.'

Ze gingen naast elkaar zitten en zwegen een hele tijd. Nu en dan hoorden ze Sever zacht kreunen. Het ronken van de motoren bracht hen langzaam in slaap.

Het was ijskoud in het laadruim, maar dat vond Arkadin niet erg. De winters in Nizjni Tagil waren gruwelijk geweest. In een van die winters had Misja Tarkanian hem gevonden toen hij zich schuilhield voor wat er van Stas Koezins regime was overgebleven. Misja, zo hard als het lemmet van een mes, had het hart van een dichter. Hij vertelde verhalen die mooi genoeg waren om gedichten te kunnen zijn. Arkadin was onder zijn bekoring gekomen - als zo'n woord op hem van toepassing kon zijn. Met zijn prachtige verhalen voerde Misja hem ver weg van Nizjni Tagil, en als Misja hem voorbij de binnenring van schoorsteenpijpen bracht, en voorbij de buitenring van streng beveiligde gevangenissen, voerden zijn verhalen Arkadin naar plaatsen voorbij Moskou, naar landen voorbij Rusland. De verhalen gaven Arkadin een eerste idee van de wereld als geheel.

Zoals hij daar nu met zijn rug tegen een kist aan zat, zijn knieën tegen zijn borst getrokken om warmte vast te houden, had hij alle reden om aan Misja te denken. Ikoepov had ervoor geboet dat hij Devra had gedood, en nu moest Bourne boeten voor de dood van Misja. Maar nog niet meteen, dacht Arkadin, al schreeuwde zijn bloed om wraak. Als hij Bourne nu doodde, zou Ikoepovs plan slagen, en dat kon hij niet toestaan, want dan zou zijn wraak niet volledig zijn.

Arkadin leunde met zijn hoofd tegen de rand van de kist en deed zijn ogen dicht. Wraak was nu net zoiets als Misja's gedichten. De wraak bloeide open en omringde hem met een hemelse schoonheid, de enige vorm van schoonheid die tot hem doordrong, de enige schoonheid die blijvend was. Het idee van die schoonheid, het vooruitzicht daarvan, stelde hem in staat om geduldig tussen de kisten op zijn moment van wraak te zitten wachten, zijn moment van heel bijzondere schoonheid.

Bourne droomde van de hel die Nizjni Tagil werd genoemd, alsof hij daar was geboren. Bij het wakker worden wist hij dat Arkadin dichtbij was. Hij deed zijn ogen open en zag Moira naar hem kijken.

'Hoe denk je over de professor?' vroeg ze. Hij vermoedde dat ze daarmee bedoelde: Hoe denk je over mij?

ik denk dat de jaren van obsessie hem gek hebben gemaakt. Ik denk dat hij het verschil tussen goed en kwaad niet meer weet.'

'Heb je hem daarom niet gevraagd waarom hij zijn vernietigende weg heeft gevolgd?'

In zekere zin,' zei Bourne. 'Maar wat zijn antwoord ook zou zijn geweest, het zou voor ons niet te begrijpen zijn.'

'Fanaten zijn nooit te begrijpen,' zei ze. 'Daarom is het zo moeilijk iets tegen hen te doen. Een rationele reactie, altijd onze eerste keuze, haalt maar zelden iets uit.' Ze hield haar hoofd schuin. 'Hij heeft je bedrogen, Jason. Hij heeft jouw geloof in hem opgekweekt en er gebruik van gemaakt.'

'Als je op de rug van een schorpioen klimt, kun je erop rekenen dat je gestoken wordt.'

'Heb je er geen behoefte aan om wraak te nemen?'

'Misschien zou ik hem in zijn slaap moeten wurgen, of hem moeten doodschieten, zoals Arkadin met Semion Ikoepov heeft gedaan. Denk je nou echt dat ik me dan beter zou voelen? Ik zal wraak nemen door de aanslag van het Zwarte Legioen te voorkomen.'

'Je klinkt zo rationeel.'

Ik voel me niet rationeel, Moira.'

Ze begreep wat hij bedoelde, en het bloed steeg naar zijn wangen. Ik mag dan tegen je hebben gelogen, Jason, maar ik heb je niet bedrogen. Dat zou ik nooit kunnen.' Ze keek hem aan. 'Er zijn de afgelopen week zoveel keren geweest waarop ik het je heel graag wilde vertellen, maar ik zat met mijn plicht ten opzichte van Black River.'

'Voor plicht heb ik begrip, Moira.'

'Begrip is tot daar aan toe, maar zul je me ook vergeven?'

Hij stak zijn hand uit. 'Jij bent geen schorpioen,' zei hij. 'Zo ben je niet.'

Ze pakte zijn hand vast, bracht hem naar haar mond en drukte hem tegen haar wang.

Op dat moment hoorden ze Sever een schreeuw geven. Ze stonden op en liepen door het gangpad naar hem toe. Hij lag opgerold op zijn zij, als een klein kind dat bang is voor het donker. Bourne knielde neer en trok Sever voorzichtig op zijn rug om de druk van de wond af te nemen.

De professor keek eerst Bourne aan. Toen Moira tegen hem sprak, richtte hij zijn blik op haar.

'Waarom deed u het?' zei Moira. 'Waarom viel u het land aan dat u als uw eigen land was gaan beschouwen?'

Sever kon niet op adem komen. Hij slikte krampachtig. 'Jullie zouden het nooit begrijpen.'

'Vertelt u het toch maar.'

Sever deed zijn ogen dicht, alsof hij zich een voorstelling wilde maken van elk woord dat uit zijn mond kwam. 'De moslimsekte waar ik bij hoor, en waar Semion bij hoorde, is erg oud, zelfs eeuwenoud. Hij is ooit begonnen in Noord-Afrika.' Hij zweeg even, nu al buiten adem. 'Onze sekte is erg streng. Het fundamentalisme waarin we geloven is zo vroom dat het absoluut niet aan ongelovigen kan worden uitgelegd. Maar dit kan ik jullie wel vertellen: we kunnen niet in de moderne wereld leven omdat de moderne wereld al onze wetten schendt. Daarom moet die wereld worden vernietigd.

Evengoed...' Hij likte over zijn lippen en Bourne schonk wat water in, tilde zijn hoofd op en liet hem drinken. Toen Sever klaar was, ging hij verder: ik had niet moeten proberen jou te gebruiken, Jason. In de loop van de jaren zijn Semion en ik het vaak oneens geweest. Dit was de laatste keer, de druppel die de emmer deed overlopen. Hij zei dat jij problemen zou maken, en daar had hij gelijk in. Ik dacht dat ik een realiteit kon creëren, dat ik jou kon gebruiken om de Amerikaanse veiligheidsdiensten wijs te maken dat we een aanslag op New York zouden plegen.' Hij liet een droog lachje horen, ik verloor het grondbeginsel van het leven uit het oog; dat je de realiteit niet kunt beheersen, omdat die te willekeurig, te chaotisch is. Dus je ziet dat ik zelf op een dwaalspoor was geraakt, Jason, niet jij.'

'Professor, het is allemaal voorbij,' zei Moira. 'We laten de tanker pas aankoppelen als de fout uit de software is gehaald.'

Sever glimlachte. 'Een goed idee, maar het levert niets op. Weet je hoeveel schade zoveel vloeibaar aardgas kan aanrichten? Meer dan tien vierkante kilometer verwoesting, duizenden doden. Ame-rika's corrupte, hebzuchtige manier van leven zou de klap krijgen waar Semion en ik tientallen jaren van hebben gedroomd. Dat is mijn grootste roeping in dit leven. De materiële verwoesting en het verlies van al die mensenlevens zijn het zout in de pap.'

Hij zweeg even om op adem te komen. Hij haalde ondieper en onregelmatiger adem dan ooit. 'Als de grootste haven van het land in vlammen opgaat, gaat de hele Amerikaanse economie mee. Dan is bijna de helft van jullie import verdwenen. Er komen grote tekorten aan goederen en voedsel; bedrijven gaan failliet; aandelen-prijzen kelderen; er breekt algehele paniek uit.'

'Hoeveel van uw mensen zijn aan boord?' zei Bourne.

Sever glimlachte zwakjes, ik hou van je als van een zoon, Jason.'

'U hebt uw eigen zoon laten omkomen,' zei Bourne.

'Geofferd, Jason. Er is verschil.'

'Voor hem niet.' Bourne pikte de draad weer op. 'Hoeveel mensen, professor?'

'Eén, niet meer dan één.'

'Eén man kan de tanker niet overnemen,' zei Moira.

Er speelde een glimlach om zijn lippen, al had hij zijn ogen dicht en was hij nauwelijks nog bij bewustzijn. 'Als de mens geen machines had gemaakt om het werk voor hem te doen...'

Moira keek Bourne aan. 'Wat betekent dat?'

Bourne schudde de schouder van de oude man heen en weer, maar Sever was bewusteloos.

Moira onderzocht zijn ogen, zijn voorhoofd, zijn halsslagader.

'Zonder intraveneuze antibiotica redt hij het vast niet.' Ze keek Bourne aan. 'We zijn nu dicht genoeg bij New York. We kunnen daar even landen, alvast een ambulance oproepen...'

'We hebben geen tijd,' zei Bourne.

Ik weet dat we geen tijd hebben.' Moira pakte zijn arm vast. 'Maar ik wil je de keuze geven.'

Bourne keek naar het doorgroefde gezicht van zijn mentor, dat in de slaap veel ouder leek, alsof het was gekrompen. 'Hij redt het in zijn eentje, of hij redt het niet.'

Hij wendde zich af en zei tegen Moira: 'Bel NextGen. Ik heb het volgende nodig.'