Proloog

Oké, zeg bismillah* en loop stap voor stap met me mee.

≡ Bi ism illaah ar-rdhmaan ar-rahiem, letterlijk: ‘In de naam van God, de Barmhartige, de Erbarmer’. Het eerste vers van de eerste soera uit de Koran. Heeft, wanneer uitgesproken, een bezwerende functie.

We zijn het er denk ik over eens dat zaken als trouwen, bruidegoms en late huwelijken uiterst gevoelige onderwerpen zijn. Het is dan ook niet eenvoudig om in Egypte iemand te vinden die bereid is er openlijk over te praten. Dat geldt vooral voor jonge vrouwen. Als ze te openhartig zijn, vinden de mensen in hun omgeving hen al snel brutaal en ongemanierd. Anderen denken dat ze de hoop hebben opgegeven, of dat ze verwachten sneller te zullen trouwen door erover te praten. Daarom hoor je vandaag de dag steeds meer meisjes zeggen: “Wat schiet je ermee op? Het huwelijk stelt toch geen moer meer voor?” Of: “Thuis houden ze van me en word ik gerespecteerd. Waarom zou ik me laten koeioneren door een vent die ik niet eens ken?” Of: “Ik wil er nu niet over nadenken, want ik ben bezig met mijn toekomst.”

Of ze herhalen dat afgezaagde zinnetje dat je steeds weer in Arabische films hoort: “Ik trouw pas als ik mezelf heb ontplooid…” Ik weet niet eens wie ‘ikzelf’ ben, laat staan hoe ik mezelf moet ontplooien.

Er bestaan ongetwijfeld meisjes die iets met hun studie of in hun werk willen bereiken, maar ik durf te wedden dat ze diep in hun hart maar één ambitie hebben, en dat is trouwen – al was het maar omdat dat de enige manier is om moeder te worden.

Goed, dan kunnen we het nu ook eens worden over een tweede belangrijke stelling, namelijk dat Egypte meer jonge vrouwen telt dan jonge mannen. Dat is een essentieel punt, waarover wat mij betreft niet valt te discussiëren. En kom nu niet aanzetten met de statistieken van de overheid die zeggen dat het aantal mannen en vrouwen gelijk is, want daarmee is het precies zoals met het weer: zelfs als iedereen zweert dat het warmer is dan 45 graden, komt de krant niet verder dan 38. Een vriend van mijn vader heeft me eens verteld dat ze niet boven de 42 graden mogen gaan, omdat de toeristen anders wegblijven. Als je naar de verhouding tussen mannen en vrouwen kijkt, zie je dat hetzelfde spelletje wordt gespeeld.

De vraag is nu waaróm het aantal meisjes groter is. Ik zal het je vertellen: Dat komt omdat onze vrouwen steeds maar weer zwanger worden, in de hoop dat ze een jongetje zullen krijgen. Er zijn ik weet niet hoeveel gezinnen met vier, vijf, of zes meisjes en maar één jongen. Vrouwen blijven dus baren, tot ze hun echtgenoot eindelijk een zoon kunnen schenken. Maar als die langverwachte zoon er dan eenmaal is, weten ze niet wat ze met hem aan moeten en de kans is groot dat hij opgroeit als een lamlendige nietsnut. Hij wordt door de hele familie verwend, tot hij door en door bedorven is en niemand meer iets aan hem heeft. Het enige wat hij kan is geld verbrassen. Maar goed, dat is een ander probleem.

Het punt dat ik hier wil maken, is dat iedereen weet dat het aantal vrouwelijke studenten hoger is dan het aantal mannelijke. Op mijn faculteit was tweederde van de studenten vrouw. Twee keer zo veel meisjes als jongens dus.

Nog een stelling: mannen zijn arrogant en voelen zich beter dan vrouwen (maar dat krijgen ze nog op hun brood!). En wat zie je dan? Dat de potentiële huwelijkskandidaten en hun moeders voorwaarden gaan stellen: de aanstaande bruid moet blank zijn, ze moet bruin haar en lichte ogen hebben, en als het even kan moet ze nog op Nelly Karim* lijken ook.

≡ Bekende Egyptische actrice, die met haar golvende haar, lichte ogen en slanke figuur voor veel moderne Egyptenaren een schoonheidsideaal vertegenwoordigt.

Wat krijgen we nou, zeg! Ik zou zeggen: kijk eerst zelf eens in de spiegel, broeder! Alhoewel…dat heeft eigenlijk ook geen zin, want het enige wat mannen echt in diskrediet kan brengen is een lege portemonnee. Je zou dus verwachten dat ze wel iets bij zich hebben als ze kennis komen maken, al was het maar een doos snoepjes. Maar nee hoor, vergeet het maar: de meesten komen met lege handen aanzetten. Arme bruid…Dan hebben haar ouders kosten noch moeite gespaard om het kennismakingsbezoek tot een goed einde te brengen, en dan wijst hij haar af en zegt: “Ik wil haar niet, want ze lijkt niet genoeg op Nelly Karim. Misschien komt ze in de buurt van Nagla Fathi*, maar dat is niet mijn type.”

≡ Actrice met een klassiek Egyptisch uiterlijk.

Wat verbeeldt zo’n jongen zich wel? Het lijkt warempel wel alsof Hoessein Fahmi* om haar hand komt vragen!

≡ Populaire Egyptische acteur.

Nee, het huwelijk is één grote farce. Je kent die scènes uit onze oude Arabische films toch wel? Een meisje komt prachtig opgedoft op een bruiloft en meteen wordt ze omringd door een stoet jongens, die haar allemaal met hun ogen verslinden. Na afloop van het feest komt zo’n meisje gegarandeerd thuis met een bruidegom. Zulke bijeenkomsten heb je nog steeds, maar tegenwoordig zie je het omgekeerde gebeuren. Nu houden de moeders en de dochters de aanwezige jongens angstvallig in de gaten, en wee degene die hen durft over te slaan.

“Tarik, hoe gaat het met je, mijn jongen? Kom je je nichtjes niet begroeten? Heb je wel gezien hoe knap ze zijn geworden?”

“Ik ben Tarik niet en volgens mij bent u mijn tante niet.”

“Meen je dat? Sorry, lieverd, mijn ogen zijn de laatste tijd erg achteruitgegaan. Maar waarom stel je je niet aan ons voor? Misschien heeft God jullie wel voor elkaar bestemd.”

Natuurlijk maakt de jongen zich zo snel mogelijk uit de voeten, of een vriend van hem ziet de valkuil waarin hij dreigt te vallen en schiet hem te hulp door te zeggen dat er iemand naar hem op zoek is of iets dergelijks.

Ondertussen laten de meisjes geen kans voorbijgaan om voortdurend om de bruid heen te dwarrelen, zodat iedereen in de zaal hen kan zien. En als ze klaar zijn met dwarrelen, dringen ze zich snel naar voren en doen ze alsof ze iets aan de jurk of de sluier van de bruid moeten schikken, louter en alleen om op de video of de foto te komen. Ze hopen natuurlijk dat iemand zijn oog op hen zal laten vallen en hen uit de wereld van de vrijgezelle meisjes zal bevrijden.

Als je soms denkt dat het de bedoeling is om die meisjes belachelijk te maken, dan heb je het mis. Je zou juist medelijden met die arme drommels moeten hebben. Vroeger was het enige wat er van hen werd verwacht dat ze zich netjes gedroegen en braaf in hun ouderlijk huis gingen zitten wachten op de ware, die meestal door hun familie werd uitgekozen.

Tegenwoordig moeten de meisjes het alleen zien op te knappen. Dat wil zeggen dat ze zelf de deur uit moeten, moeten werken, bruiloften moeten bijwonen en vriendinnen moeten bezoeken, want de taak om een bruidegom te vinden rust geheel op hun eigen schouders. Ik ken gevallen waarin ouders hun dochter zwaar onder druk zetten om uit te gaan en te gaan werken, uit angst dat ze anders nooit aan de man zal komen.

Aan de andere kant accepteert de samenleving buiten de grote steden zoals Cairo en Alexandrië, nog steeds niet dat meisjes met mannen uitgaan om hen beter te leren kennen en erachter te komen of hij de juiste is. De meeste Egyptische mannen wijzen dat soort gedrag af en geven de voorkeur aan ongerepte meisjes, die nog nooit met een vreemde hebben gesproken.

Nu vraag ik je: wat moet zo’n meisje beginnen? De klok begint al te tikken vanaf het moment dat ze haar diploma heeft gehaald, en als er zich twee of drie jaar nadat ze van school is gekomen nog geen verloofde heeft aangediend, geldt ze al als een oude vrijster. Ikzelf had op mijn vierentwintigste al het gevoel dat ik zou eindigen als een oude vrijster, maar wat doe je eraan?

Ik zal je eerlijk zeggen dat ik geen goed woord over heb voor een maatschappij die meisjes beoordeelt op grond van de tijd die ze nodig hebben om een echtgenoot te vinden. Als ze snel trouwen, zijn ze slim en als ze lang moeten wachten, is dat hun eigen schuld, is de redenering. Mannen daarentegen hebben het recht om kieskeurig te zijn en voorwaarden te stellen. Als zij zich flirterig gedragen en uitgaan met vrouwen, heeft iedereen daar begrip voor. Zelfs als ze de veertig al zijn gepasseerd, kunnen ze nog met het grootste gemak met een meisje van achttien trouwen.

Een maatschappij die dat toelaat is gemeen en onrechtvaardig!

∗

Daarom heb ik, Bride (dat is Engels voor ‘bruid’; met deze naam wil ik de mensen laten zien hoe ontwikkeld ik ben), besloten om over dit onderwerp te schrijven en het van alle kanten te belichten, zodat iedereen begrijpt dat de meisjes van tegenwoordig te beklagen zijn omdat hun omgeving hen beoordeelt op iets waar ze zelf geen invloed op hebben.

∗

Blijf bij me, dan zal ik jullie vertellen over de rampzalige huwelijkskandidaten die ik heb ontmoet. Misschien snappen jullie dan eindelijk wat wij allemaal moeten doorstaan.