MISSIE VIER: MAMA

Ik heb altijd een hekel gehad aan surpriseparty’s. Ik beschouw ze als regelrechte intimidatie. Als ik zin heb om een feest te geven, dan doe ik dat wel, toch? Ik vergeet heus niet dat ik jarig ben! Ik ben duidelijk niet in de juiste stemming om kaarsjes uit te blazen voor een koor behoorlijk aangeschoten idioten die ‘Lang zal hij leven zingen’ en zich volproppen met mimosataart. Ik heb er twee moeten ondergaan en het waren allebei vreselijke avonden. Toch bestaan er op de wereld mensen die er dol op zijn of die soms zelfs zorgen dat ze voor hen georganiseerd worden. Mijn moeder is er daar één van. Ik herinner me er een paar die voor haar geregeld waren, door papa en mijn grootouders, bijna in opdracht. Ik geef toe dat ik me altijd prima vermaak als ik aan de andere kant van de feestvierders sta. Je krijgt altijd weer de rillingen door de geheimzinnigheid als het licht uitgaat en iedereen zich verstopt.

‘Pas op, daar komt ze, stil zijn tot ze de woonkamer binnenkomt. Ik doe het licht aan en jullie roepen “Surprise!”.’

Elke keer voel ik me een commando op een speciale missie, een 007 met een license to party.

Maar ook mama was jaren geleden opgehouden met die gewoonte. Ze probeerde het niet eens meer ‘in codetaal’ te vragen aan haar gepantoffelde vriend Riccardo, die zijn snackbar inmiddels had overgedragen aan zijn kinderen en zich vooral bezighield met het beperken van zijn inspanningen.

Sinds Olivia niet meer bij de film werkte, was ze een beetje uitgeblust. Haar vrienden, de regisseurs en de acteurs, stierven bij bosjes onder de onverzoenlijke zeis van het bevolkingsregister, en zij bracht haar tijd door op begrafenissen en herdenkingsdiensten door heel Italië. Niet dat ze zichzelf niet af en toe, zoals ik al zei, een korte vakantie of een uitstapje gunde, maar ik kende haar goed en wist dat ze niet meer dezelfde was als vroeger.

Het werd tijd om iets te doen. Haar vierenzeventigste verjaardag stond voor de deur en dat leek me de ideale gelegenheid voor een groot feest.

Ik belde Riccardo en kreeg hem met moeite zover dat hij meewerkte. Op de avond in kwestie zou hij haar meenemen voor een aperitief op het strand, met het eenvoudige excuus dat hij wilde proosten op haar verjaardag. Bij thuiskomst zouden er een stuk of honderd oude vrienden voor haar applaudisseren. Ik wist zeker dat ze dat heel leuk zou vinden. Ik verzekerde Riccardo dat ik alles zou regelen, hij hoefde alleen maar de contactenlijst uit mama’s telefoon te pikken.

‘Ik kan ook de catering wel op me nemen,’ stelde hij uiteindelijk voor. ‘Dat wil zeggen, mijn kinderen kunnen dat doen.’

‘Goed. Maar niet te veel gefrituurd spul.’ Dat was een belangrijke opmerking, geloof me, gezien de specialiteit waar zijn snackbar om bekendstond.

Toen ik de contactenlijst kreeg, besefte ik dat mama echt de halve wereld kende. Ze had tot een paar jaar eerder op de set gewerkt en in haar agenda stonden de telefoonnummers en adressen van bijna alle Italiaanse sterren. Opmerkelijk genoeg bewaarde ze ook de nummers van de mensen die er niet meer waren. In wezen was mijn energieke moeder onder die schil van ontgoochelde globetrotter altijd sentimenteel geweest.

Ik gaf Giannandrea en Loredana opdracht iedereen een sms of een mail te sturen. De Praatjeswinkel was inmiddels onze operatiebasis en Massimiliano was mijn luitenant.

Het ging beter met me, veel beter, maar ik kan niet zeggen of dat alleen een gevolg was van het feit dat al deze activiteiten mijn dagen met taken en, vaak, ellende vulden.

Over ellende gesproken, er waren een paar amateurfilmpjes van de avond van dat akkefietje met mijn zoon en Arianna op internet opgedoken. Op een ervan zag je duidelijk de twee naakte jongeren die zich gehaast aankleedden. Het was al meer dan een miljoen keer bekeken op YouTube en half Italië deelde het op Facebook. Neveneffect daarvan was dat Pico weigerde naar school te gaan. Hij kwam uit schaamte zijn kamer niet meer uit en de leraren hadden mij en Giulia al meermalen gebeld om uit te leggen dat hij, als hij de eindoverhoringen en de laatste opdrachten in de klas niet zou maken, het risico zou lopen dat hij een jaar over moest doen. Gelukkig was mijn zoon er niet achter gekomen dat ik de oorzaak was van zijn nachtmerrie. Ter compensatie had de mooie Arianna haar plotselinge populariteit op het web aangewend om haar heimelijke droom te verwezenlijken: op televisie komen. Dankzij haar werkelijk explosieve aantal contacten was ze te gast geweest in een middagtalkshow. Toen ze me belde om me te bedanken kon ik het bijna niet geloven. Het hoogtepunt van het interview was toen ze in een rechtstreekse uitzending aan een verbouwereerde presentator vertelde dat ze al van kleins af aan de prostitutie in had gewild. De volgende dag praatte iedereen over haar. Ze had gewonnen.

Zaterdagavond. Riccardo verliet het huis met mijn moeder aan de arm. Ik, Loredana, Giannandrea en Massimiliano hielden ons om de hoek schuil naast het busje van de catering waarop op de zijkant in koeienletters stond geschreven: RICKY, DE KEIZER VAN DE FRITUUR. Hoewel de keizer in kwestie met pensioen was, hadden zijn kinderen de reclame niet willen veranderen, niet zozeer als eerbetoon aan de oprichter van de gelauwerde zaak, maar omdat ze het een heel sterk logo vonden dat al heel bekend was in de wijk. Het was hun droom om een franchiseketen te beginnen en zo vrolijk het hele schiereiland en vervolgens de hele wereld vet te mesten. De geur die zich verspreidde toen de achterdeuren van het busje opengingen, liet geen ruimte voor twijfel: ze waren helemaal losgegaan. Misschien hadden ze zelfs de stoelen wel gefrituurd.

Mijn bondgenoten hielpen me het huis te versieren voor het feest, terwijl de kinderen van Riccardo elk bruikbaar oppervlak van het appartement vol zetten met eten. Er was weinig variatie: aardappelkroketten, gefrituurde rijstballetjes, gefrituurde vleesballetjes in tomatensaus en weinig anders, maar wat de hoeveelheid betreft niets te klagen. Om te drinken hadden ze wat kratten Fanta en Coca-Cola meegenomen, alsof het een feestje van de middenschool was.

‘Geen wijn?’

Ze keken me aan alsof ik een ongepaste vraag had gesteld. Dat was het ook eigenlijk, voor een snackbar.

‘We verkopen geen wijn,’ antwoordde Riccardo’s eerstgeborene, een zwaarlijvig type dat waarschijnlijk een beetje te veel van zijn werk hield, zelfverzekerd. ‘Maar ik heb wel wat chinotto meegenomen, van die lekkere.’

Ik bedankte hem. Dat zouden de gasten vast waarderen.

In het volgende halfuur arriveerden de genodigden, die door Loredana en Giannandrea waren verzocht op tijd te komen. Onder hen waren enkele vrienden van de familie die ik al jaren niet had gezien, en heel wat min of meer bekende acteurs. Olivia had zich geliefd gemaakt in de loop van haar heel lange carrière als scriptgirl. Het opkomstpercentage was heel hoog, boven verwachting.

Alles verliep volgens plan. Bij thuiskomst had mama niets in de gaten tot het moment waarop we het licht in de woonkamer aandeden. En ze de eerste surpriseparty van haar leven had die echt een verrassing was. Nadat ze iedereen had begroet – ook mijn zus Marta, die belde vanaf de thermen waar ze het weekend doorbracht – doorstond ze het eerste ‘Lang zal ze leven’ met een glimlach naar mij. Ze had meteen begrepen dat ik verantwoordelijk was voor deze avond. Ik observeerde haar van een afstandje, ze leek meteen tien jaar jonger. Het klapstuk van de avond kwam toen Raoul Bova haar vroeg met hem te schuifelen op de klanken van ‘Arthur’s Theme’ van Christopher Cross. Dat was haar koninginnenmoment. Iedereen applaudisseerde, zelfs Riccardo.

Ik liep naar Massimiliano en Giannandrea toe, die lieten zien dat ze Ricky’s specialiteiten zeer waardeerden en ieder al aan hun derde bord olijven uit Ascoli toe waren.

‘Bedankt voor jullie hulp, jongens. Bedankt voor alles,’ zei ik.

‘Graag gedaan, hoor,’ mummelde Giannandrea met volle mond.

Ik schepte ook een bord gefrituurde hapjes op en keek om me heen. Loredana zat op de bank met wat flemende acteurs die achter haar aan zaten. Ondanks haar vijfenveertig lentes was ze een van de jongste vrouwen van het feest. Opeens zag ik dat mijn moeder wel heel intiem met een goed geconserveerde leeftijdgenoot zat te babbelen. Ze lachten en schertsten, hij raakte haar arm aan, zij glimlachte, hij streek een haar uit haar gezicht.

Voordat ik vertrok, vroeg ik wie die onbekende was.

‘Nou zeg,’ antwoordde ze prompt. ‘Je hebt hem zelf uitgenodigd. Of eigenlijk heb je zijn broer uitgenodigd, die een vriend van me is. Attilio is naar binnen geglipt om me te zien. Ik heb hem al meer dan een halve eeuw niet gezien, tot voor enkele maanden woonde hij in Canada. En dan te bedenken dat we op de middenschool verkering hadden.’

Die laatste zin beloofde weinig goeds.