11

Zodra het diner voorbij was ging Tom naar het salonrijtuig dat, zoals hij weldra ontdekte, bij alle doorgewinterde treinreizigers bekendstond onder een andere naam: de barwagen. Jaren geleden was er dan ook een bar met bediening in het bovenste deel van het salonrijtuig geweest, maar die was als gevolg van bezuinigingen opgeheven, hoewel het bargedeelte, nu zonder drankvoorraad of barkeeper, er nog steeds was. Tom ging naar beneden, waar Tyrone hem van een drankje voorzag, en daarna ging hij in het bovenste deel van het salonrijtuig zitten. De trein stond nog steeds stil. Hij keek op zijn horloge. De Cap had nu al een heel eind op weg moeten zijn naar Connellsville, Pennsylvania, en ze waren nog niet eens in Cumberland, Maryland. Gelukkig nam hij geen rooklucht meer waar. In de salon stond de tv aan, waarop de film The Grinch Who Stole Christmas te zien was, die waarin Jim Carrey de rol van de Grinch speelt. Een heleboel kinderen, jong en oud, hadden zich met hun ouders voor het toestel geschaard om te kijken. In andere hoeken van het rijtuig zaten groepjes mensen te praten en te drinken; een paar eenzelvige figuren staarden alleen maar uit de donkere ramen naar hun eigen spiegelbeeld. Het interieur was ook hier versierd voor de feestdagen, met kransen, zilveren slingers en andere kerstattributen. Tom nipte van zijn gin en kauwde op wat pinda's en zoutjes terwijl hij zijn aandacht richtte op de volwassenen die vlak bij hem zaten. Een zat te lezen, een te breien en een ander luisterde met een koptelefoon op naar muziek. Tom bleef steelse blikken op de deur werpen om te zien of Max en Eleanor misschien nog zouden komen, maar tot dusver had hij geen geluk. 'Gaan jullie allemaal ergens heen voor Kerstmis?' vroeg Tom met wat hij hoopte een belangstellende, maar toch gevoelige uitdrukking op zijn gezicht. Ervaring had hem geleerd dat gin er altijd voor zorgde dat je er voldoende ontspannen en tevreden uitzag, hoewel je gedachtegang en de mate waarin je informatie opnam een beetje traag waren wanneer je half teut was.

De breiende vrouw keek op en ze lachte tegen hem. 'Naar South Bend, Indiana. Mijn kleinzoon is tweedejaarsstudent aan de Notre

Dame. Ik breng de kerstdagen bij hem door. Mijn man is overleden en mijn zoon en zijn vrouw zitten in het buitenland. Hij is zo'n internationale bankier die veel reist, daarom ga ik naar mijn kleinzoon om hem in de vakantie gezelschap te houden. Het zal er waarschijnlijk op uitdraaien dat ik ga koken en schoonmaken en de was voor hem doe, maar dat geeft niet. Daar zijn oma's voor. En het is Kerstmis. Wie wil er dan alleen zijn?'

'Ik ben het helemaal met u eens,' zei Tom en hij stelde zich voor.

Ze gaf hem een hand. 'Pauline Beacon.'

'Woon je in de buurt van Washington?'

'Ja. Springfield, Virginia. En jij ?'

'Midden in Washington.'

'Ik begrijp niet hoe je tegen al dat verkeer kunt.' Deze opmerking kwam van de man die een boek had zitten lezen. Hij was midden veertig, kalend en had een beginnend buikje. 'Ik ga terug naar Toledo. Ik ben voor zaken in Washington geweest, waar ik een auto moest huren en over die rondweg rijden die jullie daar hebben. Ik begrijp niet hoe jullie het klaarspelen. Het is net het Wilde Westen op wielen. Knettergek.' Hij schudde zijn hoofd. 'Ik ben Rick,' zei hij en glimlachte. 'Noem me maar Toledo Rick.' 'Ik neem aan dat jullie graag met de trein gaan,' zei Tom. 'Ik hou niet van vliegen,' zei Pauline. 'En treinen zijn een herinnering aan het verleden. Ik heb als kind heel vaak per trein gereisd, omdat het luchtvaartverkeer toen nog niet zo algemeen was als vandaag de dag. Telkens als ik in een trein stap krijg ik nostalgische gevoelens. Het lijkt dan of ik mijn grootmoeder in haar mooiste kleren naast me zie zitten, genietend van het uitzicht. Het is een fijn gevoel. En jij?'

Tom zei: 'Ik vlieg veel, maar het begon me een beetje te vervelen. Ik vond dat ik maar eens naar een beschaafdere manier van transport moest uitkijken.'

'Nou,' zei Rick, 'op dit moment komen we nergens. Ik vlieg gewoonlijk ook, maar ik kon heel voordelig aan een treinkaartje komen.' Met gefronste wenkbrauwen keek hij naar buiten. 'Maar nu lijkt het niet meer zo gunstig. Als ik maar op tijd thuis ben voor Kerstmis.' 'Heb je een gezin?'

'Een vrouw en zes kinderen.' Pauline zei: 'God zegene je.'

'Ja, nou, er zijn dagen dat het er meer op lijkt dat hij me vervloekt heeft in plaats van gezegend. Vier van mijn kinderen zijn tieners, van wie drie meisjes. Ik kan ze gewoonweg niet meer begrijpen. Ik sta er maar bij en laat mijn vrouw haar gang gaan. Ik spreek die taal niet.'

'Meisjes zijn anders,' zei Pauline.

De man met de koptelefoon luisterde inmiddels mee naar het gesprek. Hij stelde zich voor als Ted, uit Milwaukee. 'Nou, met jongens heb je anders ook heel wat te stellen,' zei Ted. 'Ik heb er vier, allemaal volwassen. Ik had een dikke bos haar toen ik de eerste kreeg en niets meer over bij de laatste. Ik geloof dat ik al mijn haren uit mijn hoofd heb getrokken vanwege alles wat die jongens hebben uitgehaald.'

'Brengen jullie de kerstdagen allemaal samen door?' vroeg Tom. Ted schudde zijn hoofd. 'Ze hebben nu allemaal hun eigen gezin. Het is al moeilijk om er één op bezoek te krijgen, laat staan alle vier. Het is gek, toen ze allemaal nog onder mijn dak woonden leek het wel of ik wachtte op de dag dat ze allemaal het huis uit zouden zijn. Nu zijn er soms dagen waarop ik wens dat ze nog klein waren. Maar wanneer het voorbij is, is het voorbij. Die dagen komen niet terug. Nooit meer. Dat is moeilijk te aanvaarden, zeker met Kerstmis.' 'Reis je vaak met de trein?'

'Wanneer ik maar kan. Het is de enige manier om de Verenigde Staten echt te bekijken. Je kunt verdraaid weinig zien op een hoogte van dertigduizend voet. En wanneer je op de snelweg rijdt, heb je geen tijd om naar het landschap te kijken.'

'Nou, als je op de verdomde rondweg om Washington rijdt,' bracht Rick Toledo naar voren, 'kun je alleen maar vechten voor je leven.' Op dat moment kwam Agnes Joe binnen met een biertje en ze ging bij hen zitten. Tom schoof zijn schaaltje met zoutjes naar haar toe. De vrouw graaide het in één keer leeg. Ze stelde zich niet voor. Net als in het restauratierijtuig scheen iedereen haar al te kennen. 'En jij, Tom?' vroeg Rick. 'Waar ga jij naartoe? Familie?' Tom schudde zijn hoofd. 'Die heb ik eigenlijk niet.' 'Nou, iedereen heeft toch wel ergens familie,' zei Pauline.

'Niet iedereen,' zei Agnes Joe. 'Ik ben ook een eenling.' 'Ik zei niet dat ik een eenling was. Ik ben journalist. Over de hele wereld geweest. Waarschijnlijk heb ik vrienden in wel zestig of zeventig verschillende landen.'

'Vrienden zijn vrienden, maar familie is familie,' verklaarde Pauline. Misschien had ze gelijk, dacht Tom.

'Gescheiden, of nooit getrouwd geweest?' vroeg Agnes Joe, achteloos op wat amandelen kauwend. Ze keek naar zijn ringvinger, in reactie op zijn verraste blik.

'Gescheiden. Hoewel mijn huwelijk zo kort geduurd heeft dat ik me nooit echt getrouwd heb gevoeld.'

'Nou, dan was je kennelijk niet met de juiste vrouw getrouwd,' zei Pauline.

'Hoe weet je dat nu precies,' vroeg Toledo Rick, 'tot je in de kerk over het middenpad loopt?' Hij liet er snel op volgen: 'Niet dat ik niet gelukkig ben, begrijp dat goed. Ik vroeg het me alleen maar af.' 'Op heel veel manieren,' merkte Agnes Joe op. 'Meestal voelt het gewoon goed. Dan kan het je niet schelen of je eet, drinkt, slaapt of zelfs ademt, zolang je maar bij die persoon bent.' Ze 'wierp even een blik op Tom. 'Heb je ooit bij iemand dat gevoel gehad?' Ze keken nu allemaal naar Tom, wachtend op zijn antwoord. 'Hé, dat wordt wel een tikkeltje persoonlijk,' zei hij. 'Tja, dat heb je nu eenmaal in een trein,' zei Pauline glimlachend, terwijl ze moeiteloos doorging met haar een recht, een averecht. Tom leunde naar achteren en bleef even uit het raam staren. 'Hoe heette ze?' vroeg Agnes Joe zacht. 'Eleanor,' zei hij ten slotte. 'Lang geleden sinds je haar gezien hebt?'

'Nou, eigenlijk niet zo lang.' Hij maakte zich los uit zijn overpeinzingen. 'Maar wat voorbij is, is voorbij. Ik ga naar Los Angeles, naar mijn vriendin Lelia, om Kerstmis met haar te vieren.' 'Is ze actrice?' vroeg Pauline opgewonden. Nou, in zekere zin, ja.' 'Kan ik haar wel eens gezien hebben?'

Tom aarzelde en zei toen: 'Kijk je ooit op zaterdagochtend tv, naar Cuppy, the Magic Beaver?

Pauline keek hem niet-begrijpend aan, waarbij ze zelfs een paar steken in haar breiwerk liet vallen. Na verscheidene vruchteloze pogingen om het nader toe te lichten, besloot Tom het hele gespreksonderwerp te laten voor wat het was.

Daarna keken ze allemaal op toen een lid van het treinpersoneel, verkleed als kerstman, het salonrijtuig binnenkwam. In een oogwenk lieten alle kinderen, zelfs de oudsten, Jim Carrey en de Grinch in de steek om zich rond de man in het rood te verdringen, zo sterk was de tijdloze en universele aantrekkingskracht van de kerstman. 'Dat is aardig,' zei Tom, toen de kerstman aan alle kinderen snoepgoed begon uit te delen.

'Dat doen ze elk jaar,' zei Agnes Joe. 'Ook als de trein niet defect is.' Tom keek haar aan, plotseling geïnteresseerd. Het was net bij hem opgekomen dat Regina had verteld dat Agnes Joe heel vaak met de trein ging, om op familiebezoek te gaan, dacht ze. Toch had Agnes Joe zo-even bekend dat ze eenzaam was. Waar ging ze dan tijdens al die ritten naartoe, vroeg Tom zich af.

'Ik neem aan dat je vaker in zo'n kersttrein hebt gezeten?' vroeg hij haar.

'O, ja, heel vaak.'

'Ga je helemaal mee tot Chicago?' 'Dat klopt.'

'Breng je daar de kerstdagen door?' vroeg Tom. 'Nee. Ik ga door naar Los Angeles. Net als jij.' 'Met de trein?'

'De Southwest Chief.' Ze keek hem snel aan. 'En jij?' Agnes Joe, twee dagen lang, in de Southwest Chief. Tom vroeg zich af wat er zou gebeuren als hij op dit moment uit de trein sprong, zolang deze nog stilstond. Precies op het moment dat Tom het dacht, zette de geweldige, oude Capitol Limited zich met een schok in beweging. In het salonrijtuig steeg gejuich op. Tom kon er echter niet toe komen om mee te doen. 'Kijk, dat was de bedoeling,' zei Toledo Rick. Er klonk een stem uit de omroepinstallatie. 'Sorry voor de vertraging, mensen, maar we kunnen weer verder. Op het volgende station staat een groep monteurs te wachten. Daar blijven we even om zeker te weten dat alles in orde is en daarna gaan we met volle kracht verder. We hopen onderweg iets van de verloren tijd in te halen. We hebben alvast gebeld en niemand zal zijn aansluiting missen. Bedankt voor uw begrip en bedankt dat u voor Amtrak gekozen hebt. Prettige feestdagen.'

'Nou, Agnes Joe, je mist je aansluiting naar Los Angeles niet,' zei Pauline.

'O, daar maakte ik me geen zorgen over.' Ze keek opnieuw naar Tom. 'Dus, je zei dat je naar je vriendin in Los Angeles gaat. Hoe kom je daar?'

'Neem je de trein naar Los Angeles?' vroeg Toledo Rick. 'Misschien reizen Agnes Joe en jij wel in hetzelfde slaaprijtuig.' Tom glimlachte, hoewel hij eigenlijk de oude Toledo Rick ergens in de Cumberland Gap uit de trein had willen gooien, bij voorkeur op een plek waar zijn verminkte lichaam nooit gevonden zou worden. 'Best mogelijk. Ik weet het nog niet helemaal zeker.' Agnes Joe snoof. 'Nou, dan moet je daar maar eens snel iets aan doen. Om deze tijd van het jaar zitten de treinen behoorlijk vol. Ik denk niet dat je op het laatste moment nog een plaats zult kunnen reserveren.'

'Bedankt voor de tip,' zei Tom, en vervolgens wijdde hij zich weer aan zijn gin.

De kerstman kwam naar hen toe en gaf iedereen een cadeautje. Tom kreeg een miniatuur van de beroemde Super Chief-locomotief van de Santa Fe. Ted zette zijn koptelefoon weer op, terwijl Toledo Rick en Pauline afscheid namen en vertrokken. Agnes Joe schoof wat dichterbij om Toms indrukwekkende model te kunnen bekijken. 'De Super Chief van de Southern Pacific was de voorganger van de Southwest Chief, die waarmee ik naar Los Angeles ga. Het is een geweldige trein, die je een schitterend uitzicht biedt op de bergen en de vlakten. Op weg naar de kust komt hij door acht staten.'

'Dat is interessant, dank je.' Tom was ervan overtuigd dat ze in zijn coupé had rondgesnuffeld en zijn kaartje voor de Chief had gevonden. Hij besloot zijn coupé te barricaderen, misschien met gebruikmaking van het zwaarste wat hij kon vinden. Er stonden twee locomotieven voor deze trein; misschien zouden ze een daarvan niet missen. Hij kon die waarschijnlijk in zijn toilet/douchecabine verbergen en er een springlading in aanbrengen.

'Ja, het is een mooie reis. Een goede manier om in Los Angeles te komen.'

'Dat geloof ik graag.' Tom zette zijn glas neer. 'Wat ga je doen in Los Angeles?'

'Ik heb er vrienden. We vieren om de beurt Kerstmis bij elkaar. Dit jaar is het mijn beurt om naar het westen te gaan.' 'Dat klinkt als een mooie traditie. Regina zei dat je vaak met de trein reist. En het lijkt wel of iedereen je kent.' 'O, ik ben gewoon een vriendelijk type. Altijd geweest. Als een meisje slank is en van nature verlegen, hoeft dat nog niet te betekenen dat ze aldoor een tam muurbloemetje moet zijn.' Eerst dacht Tom dat ze het meende, maar toen lachte ze om haar eigen grapje, en Tom kwam met tegenzin tot de conclusie dat Agnes Joe nog zo kwaad niet was. Als ze maar van zijn nieren en zijn eigendommen afbleef, zou alles prima gaan. 'Dat meisje naar wie je toe gaat, meen je het serieus met haar?' 'Het hangt ervan af wat je onder serieus verstaat,' zei Tom. 'We hebben elkaar ongeveer drie jaar met tussenpozen gezien.' 'Met tussenpozen? Doen ze dat in Californië?' 'Wij doen het zo.'

'Nou, je zult mij niet horen zeggen dat je met haar moet trouwen. Ik heb het twee keer geprobeerd en beide keren is het op niets uitgelopen.' 'Heb je kinderen?'

'Een dochter, ze is nu volwassen, natuurlijk. Uit mijn eerste huwelijk. Ik heb mijn eerste man ontmoet toen we samen bij Ringling Brothers werkten.'

'Heb je bij het circus gewerkt? Waar, op kantoor?'

'O, nee, ik was een van de artiesten. Paardrijdster, acrobate, toen ik nog jong was zelfs trapezewerkster.'

'De trapeze!'

'In die tijd was ik een tikkeltje lichter. Mijn dochter werkt nog steeds in het circus.' 'Zie je haar vaak?'

'Nee.' Na dat gezegd te hebben nam Agnes Joe haar glas bier op en ging weg. Tom had opgelucht moeten zijn, maar hij was het niet. De vrouw leek hem te intrigeren, misschien als lastpost, maar toch intrigeerde ze hem. Het was geen loze nieuwsgierigheid. Er waren tegenstrijdigheden in haar verhaal die zijn journalistieke genen aanwakkerden. En toch, als ze oud was en eenzaam, als ze met de trein reisde tijdens de feestdagen omdat ze niets beters te doen had, was dat iets waar Tom begrip voor kon hebben. Het was niet leuk om alleen te zijn; mensen hadden andere mensen nodig, zelfs iemand als Agnes Joe, misschien juist iemand als Agnes Joe. Terwijl hij nog even bleef zitten raasde de trein door de Graham-tunnel, om even later vaart te minderen bij de nadering van Cumberland, Maryland, een stad die ooit bekendstond als de Koningin van het Alleghenygebergte. Zwierig kruiste de Cap het midden van de hoofdstraat van de stad. Tom zag gebouwen van hout en steen, een Holiday Inn, een McDonald's en een winkel die afgeprijsde sterkedrank verkocht en vast heel populair was, want de stad zag er vrij dorstig uit. Er viel nu meer sneeuw, maar Tom kon nog juist een bordje zien dat onder het zwakke schijnsel van een lantaarn op een gebouw was aangebracht. Er stond union rescue missie, de deur naar de hoop bij de poort naar het westen. Was Cumberland de poort naar het westen? Nou, de Cumberland Gap die ze straks zouden zien was de bergkloof die gebruikt was om genoemde westelijke grens te bereiken en te veroveren. Aldus besloot Tom dat de goede inwoners van Cumberland het volste recht hadden te verkondigen dat zij de poort waren waardoor die dappere kolonisten waren getrokken tijdens hun race naar vrij land, kostbare mineralen en het zoute water van de Stille Oceaan.

Ze verlieten Cumberland en passeerden Lover's Leap. Tom hoopte dat Steve en Julie in zalige onwetendheid verkeerden omtrent de legende of, als ze die wel gehoord hadden, dat ze niet uit het raam zouden kijken en zich gekke ideeën in hun hoofd zouden halen. Daarna kwam de Gap zelf en hier sloop de trein behoedzaam om bochten en uitstekende rotspunten. Tom kon nog juist de rivier zien, die diep onder de spoorlijn stroomde. De rotswanden van de bergen waren zo dichtbij dat Tom, als hij het raam had geopend, ze had kunnen aanraken.

Ze zouden weldra de grens met Pennsylvania overschrijden. De staatsgrenzen zaten hier vreemd in elkaar. Op een gegeven moment zouden de locomotief en de staart van de trein in Maryland kunnen rijden, terwijl het middengedeelte door West Virgina zwoegde! Dit was te danken aan het feit dat de grens van Pennsylvania in een rechte lijn liep met haar zuster Maryland, terwijl de punten waar West Virgina en Maryland elkaar raakten de ligging van het terrein volgden. Tegen de tijd dat ze de Gap uit waren en veilig Pennsylvania hadden bereikt, had Tom schoon genoeg van de raadselen van de officiële staatsgrenzen.

Terwijl hij naar de vallende sneeuw zat te staren kwamen Eleanor en Max binnenstappen, gevolgd door de trouwe Kristobal. Tom haalde diep adem, dronk zijn glas leeg en overwoog een megaorder voor sterke cocktails te plaatsen bij zijn vriend Tyrone. Hij geloofde dat hij elke druppel alcohol die hij tot zich kon nemen, nodig zou hebben om dit te overleven.