Woordenlijst

adhd (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) – Een stoornis in de hersenen die ervoor zorgt dat iemand voortdurend wordt afgeleid door onbelangrijke geluiden en beelden, waardoor de geest voortdurend van de ene gedachte of activiteit naar de andere springt.

Achtvoudige weg – De boeddhistische weg naar zelfrealisatie. De acht gedragingen zijn: (1) het juiste begrip; (2) de juiste intentie of gedachte; (3) de juiste handeling; (4) de juiste woorden; (5) de juiste bestaansmiddelen; (6) de juiste prestaties; (7) de juiste bedachtzaamheid; (8) de juiste concentratie.

Archetype – Een vroeger bestaande vorm – zoals een mythologisch thema, een visuele vorm of concept – die spontaan opkomt in dromen of wakkere toestand zonder ooit eerder ervaren te zijn. Archetypische vormen en patronen kunnen door traditie of migratie van sociale groepen worden doorgegeven. Ze worden van generatie op generatie overgedragen en kunnen naast scholing, traditie of andere bewuste zaken worden ervaren.

Asana – Een yogahouding.

Chakra – Sanskriet voor ‘wiel’ of ‘schijf’. De term verwijst meestal naar een van de zeven basale energiecentra in het lichaam, die corresponderen met zenuwcentra of ganglia. De chakra’s staan ook voor bewustzijnsniveaus.

Gomden – Een zeer stevig, rechthoekig kussen van zo’n 15 cm dik.

Innerlijke stem – De stem in ieder van ons; onze eigen, unieke bron van inspiratie en verlichting.

Kriya – Een reeks yoga- en meditatieoefeningen.

Kundalini – Het woord ‘kundalini’ wordt gebruikt om de creatieve energie die iedereen bezit te beschrijven. Deze energie is in ruste tot die wordt wakker geschud, per ongeluk of door bewuste meditatie en yoga.

Kundalini-yoga is een systematische praktijk die de klieren stimuleert en het lichaam sterker maakt. Bij kundalini-yoga wordt gewerkt aan de ademhaling, yogahoudingen, lichaamsbeweging en meditatie en er wordt gereciteerd. Veel kriya’s, of oefeningen, zijn bedoeld om energie te laten stromen door de kliercentra of de ruggengraat. Door de oefeningen wordt u helderder van geest, spiritueel bewuster en krijgt u inzicht in handelingen en de gevolgen ervan. Het resultaat is het samengaan van het individuele en het universele bewustzijn.

Mantra – Een reeks specifieke woorden in een bepaalde samenstelling, die ritmisch herhaald moet worden.

Mudra – Een handgebaar met een specifieke, symbolische betekenis.

Pranayama – Een systeem van ademhalings- en concentratietechnieken dat zou zorgen voor een rustige, evenwichtige en geconcentreerde geest, verhoogde levendigheid en langere levensduur.

Schaduw – Een psychologische term geïntroduceerd door Carl G. Jung. Deze omvat alles in ons wat onbewust, onderdrukt, onontwikkeld en ontkend is. Hieronder valt zowel de duistere, onacceptabele kant van onze persoonlijkheid als de onbekende goede kwaliteiten waarvan we ons niet bewust zijn.

Shamata – Kalmerende, stabiliserende meditatie waarbij de ademhaling moet worden gevolgd.

Symbool – Een voorstelling, vorm of ontwerp met een betekenis die binnen een bepaalde cultuur en soms meerdere culturen algemeen aanvaard is.

Tantra – Een vorm van gesystematiseerde aanbidding.

Vier edele waarheden – De basisprincipes van het boeddhisme. Dit zijn: (1) er wordt geleden in de wereld; (2) er is een oorzaak voor dit lijden; (3) er is een einde voor dit lijden; (4) we kunnen een weg volgen om dit lijden te beëindigen door de onwetendheid te vernietigen.

Vippasyana – Analytische, inzichtgevende vorm van meditatie, die leidt tot zekerheid en vertrouwen en zorgt voor een intuïtief inzicht.

Yantra – Een geometrische figuur, meestal gegraveerd in een metalen plaat of op papier, die wordt gebruikt als meditatieobject.

Zabuton – Een plat kussen om op te zitten (vaak gebruikt onder een gomden of zafu).

Zafu – Een stevig, rond kussen van zo’n 10 cm dik (soms maanvormig).