21 Een meditatieruimte inrichten

Adem, onzichtbaar gedicht!

Wereldruimte voortdurend in zuivere

uitwisseling met ons eigen wezen. Tegenwicht, waarin ik ritmisch plaatsvind.

Rainer Maria Rilke De sonnetten aan Orpheus

Als u meer ervaring krijgt in het mediteren, wilt u misschien een ruimte inrichten die uitsluitend bedoeld is als meditatieruimte. De meeste mensen vinden het gemakkelijker te mediteren in een ruimte waarin geen visuele afleiding en geluiden zijn. Bepaalde objecten worden daarentegen met het mediteren geassocieerd; deze zorgen voor een snellere concentratie.

Zoals in het begin van dit boek al is aangegeven, is er weinig nodig om met mediteren te kunnen beginnen. U heeft slechts een paar minuten per dag nodig en de wil om u te leren concentreren en uw lichaam en geest tot rust te brengen. U kunt echter veel baat hebben bij een speciale meditatieruimte. U kunt daarbij denken aan de plekken die hebben bijgedragen aan uw meditatieontwikkeling. Kleuren, meubilair, geluiden, geuren en zelfs temperatuur en lichtsterkte hebben allemaal een uitwerking op uw concentratievermogen. Hieronder volgen enkele objecten die nuttig zouden kunnen zijn.

Kussen of stoel

Omdat u redelijk comfortabel moet zitten om te kunnen mediteren, hebben de meeste mensen minstens een soort van vloerbedekking nodig en vaak ook een stoel of kussen om op te zitten. Het is fijn als u lenig genoeg bent om in lotushouding te zitten. Als u dat niet bent, kunt u op een stevig kussen, een kruk of zelfs een stoel zitten. De zitplaats moet stevig en stabiel zijn. Als u zit, zorgt de zwaartekracht voor een stevige positie. Als u op een stoel zit, moet u beide voeten stevig op de grond plaatsen. Hoe u ook zit, houd uw ruggengraat onder alle omstandigheden in een verticale positie, en zorg voor een uitgebalanceerde houding, zodat u geen moeite hoeft te doen om rechtop te blijven zitten. Als u ervoor kiest liggend te mediteren, ondersteunt u uw onderrug met een klein kussen of opgerolde handdoek om spanning weg te nemen.

Tafel of altaar

Misschien wilt u op een tafel of altaar objecten verzamelen die een speciale betekenis hebben. Als u religieus bent, kunt u er beelden, voorstellingen of religieuze objecten op neerzetten. Kerken, moskeeën en tempels zijn gewoonlijk gedecoreerd om bepaalde gevoelens en gedachten op te roepen en hetzelfde geldt voor uw meditatieruimte. Traditionele heiligdommen zijn ontworpen om als inspiratiebron voor velen te dienen. Uw persoonlijke heiligdom helpt alleen u bij uw dagelijkse meditatie en u kunt het dus naar eigen wens inrichten.

Bij het inrichten van een rituele ruimte zijn de vier elementen belangrijk: vuur, aarde, water en lucht. Dat betekent niet dat u kaarsen moet branden, een ventilator moet laten draaien en dat soort dingen. Een vertegenwoordiging van de vier elementen helpt echter wel bij de balans in de ruimte. Zo kunnen schelpen water vervangen. Een gong of bel doet denken aan de lucht die het geluid draagt en beelden vertegenwoordigen het aardse. Brandende wierook geeft een idee van lucht. Kaarsen zijn een gemakkelijke manier om vuur in de ruimte te brengen, maar kunnen ook gevaarlijk zijn als ze dicht bij brandbare materialen staan.

Muurdecoraties

U kunt de muren van uw heiligdom decoreren met voorstellingen en patronen. Die kunnen variëren van plaatjes van mensen, dieren of landschappen op ansichtkaartformaat tot levensgrote boeddhistische thangka’s (schilderingen). Hiermee creëert u een sacrale sfeer.

Meditatie kan een spirituele activiteit worden, maar kan ook een ontspanningstechniek blijven. U kunt de ruimte dus naar eigen behoefte inrichten. Veel mensen beginnen met een zeer persoonlijke inrichting en gaan dan langzaam over naar een traditioneler ontwerp. Voor anderen zijn het de persoonlijke accenten die de ruimte meer spiritualiteit geven. U bepaalt zelf hoe uw heilige ruimte eruitziet.

Uw meditatieruimte moet per definitie iets ruimtelijks hebben. Dat betekent niet dat u een hele kamer aan meditatie moet wijden, al zou u dat misschien willen. Het betekent dat u ver genoeg van de muren af moet zitten om u niet opgesloten te voelen. Het altaar moet ver genoeg bij u vandaan zijn, zodat de wierookgeur niet te zwaar is en het heiligdom u niet afleidt. De decoraties moeten passen bij de beschikbare ruimte.

Voordat u veel geld gaat uitgeven aan de inrichting van uw meditatieruimte is het verstandig eerst wat ervarener te worden in het mediteren. Wat in het begin rustgevend lijkt, kan na verloop van tijd afleiden. Voorstellingen die er op het eerste gezicht afstotelijk of eng uitzien, kunnen in de loop van de tijd aantrekkelijker worden. Boeddhistische kunst bevat felle kleuren en gouden accenten. Westerse kerken zijn gedecoreerd met de kleuren van de natuur om de kerkgangers te herinneren aan de seizoenen. Moskeeën hebben ingewikkelde decoratiepatronen. De mogelijkheden zijn eindeloos en u heeft alle tijd om te bedenken wat het beste is voor u. Zorg ervoor dat u eerst de ruimte leert kennen en kies daarna pas de inrichting.

Bekijk wat zich achter u bevindt als u mediteert. Misschien is er een muur vlak achter u of zit u juist in het midden van de ruimte. Veel mensen willen liever geen deur achter zich. U kunt er dus met uw gezicht naartoe gaan zitten, of enigszins opzij. Hetzelfde geldt voor ramen: u wilt het licht misschien vanuit een bepaalde hoek in de kamer zien komen. Als u ’s avonds laat mediteert, moet u zorgen voor voldoende licht zodat u zich prettig voelt in de ruimte, tenzij u juist graag gebruikmaakt van de duisternis.

Als u besluit uw meditatieruimte opnieuw in te richten, verwijder de objecten die er staan dan met respect. Berg ze goed op of geef ze aan iemand die ze kan gebruiken. Op deze manier behoudt u uw positieve houding ten opzichte van het mediteren en de meditatieruimte.

Oefening: gewone ruimten ervaren

Besteed terwijl u zich in de wereld voortbeweegt aandacht aan de ruimten die u tegenkomt. Welk gevoel geven ze u? Passen deze gevoelens bij het doel van de ruimte? Zo niet, waarom niet? Wat zou u aan de ruimte veranderen om deze prettiger te maken? Wat voor effect hebben uw ervaringen met ruimte op uw meditatie en de meditatieruimte?

Oefening: heilige ruimten ervaren

Bezoek kerken en meditatieruimten. Loop er zowel binnen als buiten rond. Bekijk de vormen, kleuren en versieringen. Ga even zitten om de ruimte op u in te laten werken.

Samenvatting
Terwijl de meeste meditatieruimten gelijksoortige kenmerken hebben, kunnen in uw ruimte elementen voorkomen die alleen voor u werken. Uw meditatieruimte hoeft niet veel geld te kosten of luxe te zijn om een prettige atmosfeer uit te stralen. In de loop van de tijd komt u erachter wat u prettig vindt, bijvoorbeeld een kussen of een stoel. Andere dingen leiden u juist af, zoals fel licht of harde muziek. Door verschillende meditatieruimten te bezoeken doet u inspiratie op en kunt u uw eigen ruimte op een goede manier inrichten. Het volgende hoofdstuk gaat over het vinden van een levenspartner door middel van meditatie.